H Τουρκία συμφώνησε σε κατάπαυση πυρός στις 18:00 της 16ης Αυγούστου 1974 μετά την επίτευξη των Αντικειμενικών Σκοπών των Επιχειρήσεων ΑΤΤΙΛΑΣ 1 και 2. [1] Οι Μονάδες της Διοίκησης Ναυτικού (ΔΝ) που επιβίωσαν της εισβολής ήταν οι Σταθμοί Έγκαιρης Προειδοποίησης (ΣΕΠ) ΒΥΡΩΝ στην Αγία Νάπα Αμμοχώστου και ΓΑΛΗ στα Πολεμίδια Λεμεσού, οι Ομάδες Υποβρυχίων Καταστροφών (ΟΥΚ), οι οποίες μεταστάθμευσαν για ανασυγκρότηση σε Στρατόπεδο της Λεμεσού, καθώς και ο Ναυτικός Σταθμός Πάφου, δίχως όμως κάποιο σκάφος.
Η εικόνα διάλυσης και εγκατάλειψης συνεχίστηκε τα επόμενα χρόνια μετά και τη δραματική συρρίκνωση του αμυντικού προϋπολογισμού λόγω προτεραιότητας στην κάλυψη των αναγκών στέγασης των 180.000 προσφύγων. Στο πλαίσιο αυτού του περιορισμού, ματαιώθηκε η παραλαβή των δύο πυραυλακάτων Γαλλικής κατασκευής που είχαν παραγγελθεί στις αρχές του 1974. Επρόκειτο για τα Κελευστής ΣΤΑΜΟΥ (P28) και Δίοπος ΑΝΤΩΝΙΟΥ (P29) που υπηρετούν μέχρι σήμερα με το Πολεμικό Ναυτικό (ΠΝ) ως παράκτια περιπολικά. Τον Σεπτέμβριο του 1976, η Ναυτική Διοίκηση Κύπρου (ΝΔΚ) μετονομάστηκε σε Διοίκηση Ναυτικού (ΔΝ) και υπήχθη απ’ευθείας στον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Φρουράς (ΓΕΕΦ) ενώ παράλληλα ξεκίνησε το 16ο Σχολείο Υποβρυχιών Καταστροφών, το πρώτο μετά την εισβολή, υπό τις διαταγές του Ιωάννη («Ντάνυ») Θεοφανίδη, ο οποίος σε συνέντευξή του θύμαται πως «όταν ανέλαβα βρήκα 13 άνδρες και οι τρείς έλειπαν μέρες, χωρίς να έχουν ειδοποιήσει κανένα. Όταν έφυγα, παρέδωσα 85 βατράχια με εξοπλισμό, τότε, καλύτερο από αυτόν της ελλαδικής ΜΥΚ». Ένα χρόνο αργότερα άρχισαν να εκπαιδεύονται οι πρώτοι Κύπριοι σπουδαστές στις παραγωγικές σχολές του ΠΝ στην Ελλάδα, δημιουργώντας έτσι τον πυρήνα στελεχών του Κυπριακού Ναυτικού.
Η σταθεροποίηση της κυπριακής οικονομίας επέτρεψε το καλοκαίρι του 1981 την πρώτη παραγγελία πολεμικού πλοίου μετά την τουρκική εισβολή. Έτσι, στις 6 Ιουλίου 1983 κατέπλευσε στην Κύπρο το νεότευκτο περιπολικό σκάφος Τύπου 32L που έλαβε την ονομασία ΣΑΛΑΜΙΣ (P01), κατασκευής των Γαλλικών ναυπηγείων Esterel, εκτοπίσματος πλήρους φόρτου 98 τόνων και μέγιστης ταχύτητας 30 κόμβων. Το πλοίο έφερε αρχικά πυροβόλο Bofors 40mm L/70 και πυροβόλο Rheinmetall των 20mm και αργότερα εξοπλίστηκε με δίδυμο εκτοξευτή αντιαεροπορικών κατευθυνομένων βλημάτων MISTRAL.
Το 1984 συγκροτήθηκε το Ταμείο Αμυντικής Θωράκισης (ΤΑΘ) με σκοπό να καταστεί η Εθνική Φρουρά μια αξιόπιστη αποτρεπτική δύναμη. Τα πρώτα χρήματα μπήκαν στο ΤΑΘ από τα πλεονάσματα που δημιουργούσε στο κράτος η πτώση της διεθνούς τιμής του πετρελαίου ενώ αργότερα εισήχθη ο θεσμός της έκτακτης εισφοράς για την Άμυνα της Κυπριακής Δημοκρατίας [2]. Ωστόσο, οι επιλογές της Λευκωσίας κατά την αναζήτηση οπλικών συστημάτων ήταν περιορισμένες λόγω του άτυπου εμπάργκο που είχε εκ των πραγμάτων επιβληθεί.
Το Δεκέμβριο του 1990 υπεγράφη σύμβαση για την προμήθεια τριών Επάκτιων Συστοιχιών Κατευθυνομένων Βλημάτων (Κ/Β) Exocet MM40 Block 2 με αδιευκρίνιστο αριθμό βλημάτων (πιθανότατα 24), οι οποίες προσέδωσαν για πρώτη φορά τη δυνατότητα να πληγούν εχθρικά σκάφη σε απόσταση 70χλμ. Ακολούθησε η εκπαίδευση του προσωπικού σε σχολεία στην Ελλάδα και τη Γαλλία και η παραλαβή των συστημάτων της περίοδο 1994-95. Προηγήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 1993 η συγκρότηση της Διοίκησης Επάκτιων Συστοιχιών (ΔΕΠΑΣ) υπό τη ΔΝ με σκοπό την παραλαβή και επιχειρησιακή αξιοποίηση των Επάκτιων Συστοιχιών (ΕΠΑΣ) 1, 2 και 3, όπως ονομάστηκαν.
Στις 30 Μαρτίου 1994, η Ομάδα Υποβρυχίων Καταστροφών αναβαθμίστηκε σε Μονάδα Υποβρυχίων Καταστροφών (ΜΥΚ) ενώ την ίδια περίοδο αποφασίστηκε η κατασκευή Ναυτικής Βάσης για τον ελλιμενισμό κύριων μονάδων του ΠΝ, μεταξύ των οποίων φρεγάτες και υποβρύχια, στο πλαίσιο του Δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου (Δ/ΕΑΧ) μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου. Ακολούθησε το 2001 η συγκρότηση της Διοίκησης Παράκτιας Επιτήρησης, στην οποία εντάχθηκαν τα Ναυτικά Παρατηρητήρια Πώμου, Λάρας, Κάβο Άσπρο, Κρεμνίου και Αγίας Νάπας, στο πλαίσιο ευρύτερης αναδιοργάνωσης της ΔΝ, η οποία παραμένει μέχρι σήμερα οργανωμένη ως ακολούθως:
- Επιτελείο Διοικητού
- Διοίκηση Ναυτικής Βάσης (ΔΝΒ)
- Διοίκηση Πολεμικών Πλοίων (ΔΠΠ)
- Διοίκηση Παράκτιας Επιτήρησης (ΔΠΕ)
- Διοίκηση Επάκτιων Συστοιχιών (ΔΕΠΑΣ)
- Μονάδα Υποβρυχίων Καταστροφών (ΜΥΚ)
Οι ανωτέρω εξελίξεις υπήρξαν το αποτέλεσμα των διδαγμάτων από την εκτέλεση των κοινών Ασκήσεων ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ-ΤΟΞΟΤΗΣ, οι οποίες διεξήχθησαν σε ετήσια βάση από το 1994 έως και το 2000 και επέτρεψαν την τυποποίηση, τον συντονισμό και τη βελτίωση του συστήματος διοικητικής μέριμνας μεταξύ των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων και της Εθνικής Φρουράς.
Κατά τραγική ειρωνία, τη διακοπή του αεροναυτικού σκέλους των Ασκήσεων ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ διαδέχθηκε η αναβάθμιση της κυπριακής ναυτικής ισχύος. Στις 21 Μαρτίου 2000 μεταβιβάστηκε από το ΠΝ το αεροναυαγοσωστικά πλοίο ΚΝΩΣΣΟΣ (A268) τύπου ΑΒΕΚΙNG, κατασκευής ΕΝΑΕ, εκτοπίσματος 86 τόνων και μέγιστης ταχύτητας 27 κόμβων. Το πλοίο σε κυπριακή υπηρεσία έλαβε την ονομασία ΚΕΡΥΝΕΙΑ και πλευρικό αριθμό P02. Έφερε πυροβόλο Oerlikon των 20mm και εξοπλίστηκε με δίδυμο εκτοξευτή αντιαεροπορικών κατευθυνομένων βλημάτων MISTRAL. [3] Ένα χρόνο αργότερα, η ΜΥΚ παρέλαβε 2 ταχύπλοα Σκάφη Ανορθοδόξου Πολέμου (ΣΑΠ) τύπου Rodmann 55, Ισπανικής ναυπήγησης, μέγιστης ταχύτητας 37 κόμβων. Ονομάστηκαν ΣΑΠ ΠΑΝΑΓΟΣ και ΑΓΑΘΟΣ και εξοπλίστηκαν με πολυβόλα και πολυβομβιδοβόλο AGL των 40mm.
Στα τέλη του 2001 παρουσιάστηκαν εμπόδια στη μεταβίβαση δύο Ταχέων Περιπολικών Κατευθυνομένων Βλημάτων Combattante II από την Ελλάδα. Το πρόγραμμα προέβλεπε την εκ βάθρων επισκευή και εκσυγχρονισμό των σκαφών, με παράλληλη αντικατάσταση των Κ/Β επιφανείας-επιφανείας Exocet MM38 από νεότερα Exocet MM40, όμοια με εκείνα που χρησιμοποιεί η Διοίκηση Ναυτικού στις επάκτιες συστοιχίες της. Τα σκάφη επρόκειτο να μπουν στα Ναυπηγεία Ελευσίνας τον Ιανουάριο του 2002 ώστε να ξεκινήσουν οι σχετικές εργασίες. Όταν όμως η Ελληνική πλευρά έθεσε το ζήτημα, η απάντηση της Γαλλίας υπήρξε αρνητική. [4]
Στις 24 Νοεμβρίου 2003 πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια της Ναυτικής Βάσης «ΑΝΤΙΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΦΛΩΡΑΚΗΣ» στην περιοχή Μαρί από τον Πρόεδρο Γλαύκο Κληρίδη. [5] Εκεί συγκεντρώθηκε πλέον το σύνολο των Διοικήσεων και πλοίων της ΔΝ, η ΜΥΚ και το Κέντρο Διοίκησης Ελέγχου Ναυτικών Επιχειρήσεων (Κ/ΔΕΚΕ). Παρόλο που οι νέες εγκαταστάσεις ελλιμενισμού ήταν μεγαλύτερες, η Ναυτική Βάση δεν απέκτησε δυνατότητα υποδοχής των μεγάλων σκαφών επιφανείας του ΠΝ.
Στις 13 Σεπτεμβρίου 2004 εντάχθηκαν επίσημα σε υπηρεσία τα Περιπολικά Πλοία ΤΣΟΜΑΚΗΣ (P03) και ΓΕΩΡΓΙΟΥ (P04), Ιταλικής ναυπήγησης των Cantiere Navale Vittoria, εκτοπίσματος πλήρους φόρτου 95,5 τόνων και μέγιστης ταχύτητας 39 κόμβων. Τα πλοία αποκτήθηκαν στο πλαίσιο σύμβασης για τέσσερα συνολικά σκάφη, εκ των οποίων τα υπόλοιπα προορίζονταν για τη Λιμενική Αστυνομία και έλαβαν ονομασίες ΘΗΣΕΑΣ (PV23) και ΟΝΗΣΙΛΟΣ (PV24). Εντωμεταξύ αποφασίστηκε η εγκατάσταση ενός πυροβόλου Breda των 25mm στα περιπολικά ΣΑΛΑΜΙΣ (P01) και ΚΕΡΥΝΕΙΑ (P02), τα οποία αφαιρέθηκαν από τα μικρότερα ΕΥΑΓΟΡΑΣ (PV20) και ΠΟΣΕΙΔΩΝ (PV21) της Λιμενικής Αστυνομίας.
Με την ένταξη της στην Ευρωπαϊκή Ένωση την 1η Μαίου 2004, η Κυπριακή Δημοκρατία δια της ΔΝ αξιοποιούσε ένα ολοκληρωμένο σύστημα επιτήρησης με δυνατότητα ανίχνευσης, ταξινόμησης και ταυτοποίησης όλων των ιχνών επιφανείας εντός των χωρικών της υδάτων. Ειδικότερα, στα πέντε Ναυτικά Παρατηρητήρια αναπτύχθηκαν από ένα Προηγμένο Ραντάρ Παράκτιας Υποστήριξης (ACSR) και ένα σύστημα Μέτρων Ηλεκτρονικής Υποστήριξης (ESM), αμφότερα Ισραηλινής προέλευσης, καθώς και ένα ηλεκτροπτικό σύστημα επιτήρησης Γαλλικής προέλευσης. Επιπλέον είχε παραληφθεί Κινητό Σύστημα Παράκτιας Επιτήρησης (ΚΣΠΕ), Ισραηλινής προέλευσης, με δυνατότητα εντοπισμού στόχων σε απόσταση μέχρι 72 ναυτικών μιλίων, μεγαλύτερη δηλαδή από το μέγιστο βεληνεκές των Κ/Β των ΕΠΑΣ. Ταυτόχρονα η Κύπρος συμπεριλήφθηκε στις συναντήσεις των Ομάδων Εργασίας των Ευρωπαίων Αρχηγών Ναυτικού (Chiefs of European Navies: CHENS) και το Μάιο του 2008 ανέλαβε την προεδρία, διοργανώνοντας με επιτυχία την Σύνοδο των CHENS στη Λεμεσό.
Στις 20 Αυγούστου 2008, για πρώτη φορά στην ιστορία της ΕΦ, ένας Κύπριος αξιωματικός ανέλαβε καθήκοντα Διοικητού ΔΝ. Όραμα του Πλοιάρχου Ανδρέα Ιωαννίδη ήταν η συγκρότηση ισχυρού Κυπριακού Ναυτικού γι΄αυτό και το Νοέμβριο του 2009 ετοιμάζει μελέτη αναγνώρισης επιχειρησιακής ανάγκης για την απόκτηση ταχέων περιπολικών σκαφών μεγάλης αυτονομίας και ισχύος πυρός. Οι εισηγήσεις για την απόκτηση πλοίων που επανειλημμένα υποβάλλει ο Διοικητής Ναυτικού μπαίνουν στα συρτάρια του ΥΠΑΜ μέχρι τις αρχές του 2011, όταν διαφαίνονται πλέον τα κενά και οι παραλείψεις του κρατικού μηχανισμού ενόψει της προοπτικής εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ). [6] Τότε ξεκινούν οι επαφές για την μεταβίβαση δύο πυραυλακάτων τύπου S-148 εκ των ΒΛΑΧΑΒΑΣ (Ρ74), ΤΟΥΡΝΑΣ (Ρ76) και ΣΑΚΙΠΗΣ (Ρ77), ναυπήγησης 1972-73, που παροπλίζει το ΠΝ στις 10 Ιουνίου 2011.
Ένα μήνα αργότερα, τα ξημερώματα της 11ης Ιουλίου 2011, αναφλέγονται τα κατεσχέμενα εμπορευματοκιβώτια γεμάτα πυρίτιδα που είχαν στοιβαχτεί σε υπαίθριο χώρο της Ναυτικής Βάσης ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΦΛΩΡΑΚΗΣ κατόπιν υπόδειξης υπηρεσιακών παραγόντων της κυβέρνησης Χριστόφια. Ο Διοικητής, Πλοίαρχος Ανδρέας Ιωαννίδης, παραμένει στην πρώτη γραμμή μαζί με λιγοστό προσωπικό ασφαλείας και τελικά φονεύεται ακαριαία από την έκρηξη που αποτέλεσε τη μεγαλύτερη καταστροφή στη Μεγαλόνησο από την τουρκική εισβολή το 1974. [7] Η αντίθεσή του στην τοποθέτηση των εμπορευματοκιβωτιών εντός της Βάσης και οι συνεχείς έγγραφες προειδοποιήσεις προς το ΥΠΑΜ και το ΓΕΕΦ δεν ελήφθησαν ποτέ υπόψη.
Στα τέλη του 2011, μετά από επιτόπια επιθεώρηση, οι παροπλισθέντες πυραυλάκατοι του ΠΝ κρίθηκαν ακατάλληλες ενώ παράλληλα εξετάστηκε πρόταση του Ισραηλινού υπουργείου Άμυνας για την απόκτηση δύο σκαφών. Τον Ιανουάριο του 2013 παρουσάστηκε σε επιτελείς της ΔΝ το περιπολικό ανοικτής θαλάσσης Γαλλικής ναυπήγησης κλάσης GOWIND στον κόλπο Λεμεσού και τελικά, τον Ιούλιο του 2013, η Επιτροπή Άμυνας της Βουλής των Αντιπροσώπων ενέκρινε την απόκτηση δύο περιπολικών πλοίων ανοικτής θαλάσσης από το Ισραήλ με διακρατική συμφωνία. Την ίδια περίοδο, η Κύπρια Έλενα Ιωσήφ έγινε η πρώτη γυναίκα Αρχηγός της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων στα 150 χρόνια ιστορίας της.
Στις 6 Δεκεμβρίου 2014 πραγματοποιείται η τελετή ένταξης του Παράκτιου Περιπολικού ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ (P05) στη ΔΝ κατόπιν παραχώρησης του από το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών του Υπουργείου Γεωργίας. Στις 14 Φεβρουαρίου 2017 πραγματοποιείται στο Λιμένα Λάρνακας η τελετή παράδοσης-παραλαβής του Πλοίου Γενικής Υποστήριξης ΑΛΑΣΙΑ (Α620) που παραχωρήθηκε δωρεάν από το Σουλτανάτο του Ομάν. Το πλοίο βρετανικής ναυπήγησης του 1970 και πλήρους φόρτου 930 τόνων τέθηκε σε υπηρεσία χωρίς οπλισμό και σήμερα παραμένει σε έκτακτη ακινησία λόγω αδυναμίας εξεύρεσης ανταλλακτικών για την αποκατάσταση σοβαρής μηχανολογικής βλάβης.
Στις 13 Σεπτεμβρίου 2017 πραγματοποιείται στη Χάιφα του Ισραήλ η τελετή καθέλκυσης του πρώτου κυπριακού Περιπολικού Ανοικτής Θαλάσσης που φέρει την ονομασία ΑΡΧΙΠΛΟΙΑΡΧΟΣ Α. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ (P61). Το πλοίο τύπου Sa’ar 62, πλήρους εκτοπίσματος 500 τόνων και μέγιστης ταχύτητας 32 κόμβων, είναι εξοπλισμένο με δύο τηλεχειριζόμενους σταθμούς οπλισμού (RWS) Typhoon με πυροβόλο των 23mm και ολοκληρωμένο εξοπλισμό επιτήρησης. Το πλοίο αναμένεται να καταπλεύσει εντός των επόμενων ημερών στην Κύπρο με το πλήρωμά του.
Mε το βλέμμα στο μέλλον
Στην ομιλία του κατά τον φετινό εορτασμό του Προστάτη του Ναυτικού, Αγίου Νικολάου, ο ΥΠΑΜ Χριστόφορος Φωκαΐδης σημείωσε, μεταξύ άλλων, πως «μέχρι το τέλος του έτους, θα είμαστε σε θέση να προχωρήσουμε επίσης στην απόφαση για την κατακύρωση άλλων δύο πλοίων ανοικτής θαλάσσης. Ο σχετικός διαγωνισμός έχει ολοκληρωθεί και βρισκόμαστε ήδη στο στάδιο της αξιολόγησης των προσφορών. Το Ναυτικό όμως ενισχύεται σύντομα και με δύο ταχύπλοα σκάφη για τις ανάγκες των ΟΥΚ, αφού ο σχετικός διαγωνισμός έχει επίσης ολοκληρωθεί. Οι προσθήκες αυτές, συνέχισε, μαζί και με την αναβάθμιση πολύ σύντομα των συστημάτων ναυτικής αποτροπής που διαθέτουμε αλλά και την ενίσχυση της εμβέλειας των ραντάρ μας που έχει ολοκληρωθεί, εκσυγχρονίζουν και ενισχύουν κατά τρόπο σημαντικότατο το Ναυτικό. Σημαντική είναι και η ενίσχυση του Ναυτικού με επαγγελματικό προσωπικό. Η απόλυτα επιτυχής ενσωμάτωση των Συμβασιούχων Οπλιτών έχει προσδώσει στο Ναυτικό προστιθέμενη ποιότητα και έχει ενισχύσει σημαντικά τις επιχειρησιακές του δυνατότητες (…). Σε στρατηγικό επίπεδο, εκείνο που θα αναβαθμίσει καθοριστικά τη σημασία του Ναυτικού θα είναι η επέκταση εδώ της Ναυτικής Βάσης. Και πρέπει να πω ότι η υλοποίηση της πρώτης φάσης βελτιωτικών έργων έχει ήδη ξεκινήσει με την κατακύρωση πρόσφατα του σχετικού διαγωνισμού, όπως επίσης και το έργο της ηλεκτρονικής επιτήρησης της Βάσης».
Με την επιτυχή ολοκλήρωση των ανωτέρω, η Διοίκηση Ναυτικού θα διαθέτει μία σύγχρονη Ναυτική Βάση που θα επιτρέπει τον ασφαλή ελλιμενισμό του στολίσκου, ο οποίος θα αποτελείται από 3 περιπολικά ανοικτής θαλάσσης, 3 παράκτια περιπολικά και αριθμό ταχυπλόων σκαφών. Με δεδομένο ότι το στρατιωτικό προσωπικό της Διοίκησης Ναυτικού ανέρχεται σε μόλις 462 άτομα (με βάση στοιχεία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας για το έτος του 2014) καθίσταται βέβαιος ο παροπλισμός των ΣΑΛΑΜΙΣ (P01) και ΑΛΑΣΙΑ (Α620) μεσοπρόθεσμα.
Αντίστοιχα, επιβεβλημένη θεωρείται η διατήρηση και επαύξηση της αποτρεπτικής ικανότητας που παρέχουν οι ΕΠΑΣ μέσω απόκτησης της πλέον προηγμένης έκδοσης Κ/Β Exocet MM40 Block 3, μεγίστου βεληνεκούς 180 km (97 ν.μ.). Προϋπόθεση για την πλήρη εκμετάλλευση του συστήματος αποτελεί η δυνατότητα στοχοποίησης πέραν του ορίζοντα, η οποία αναμένεται να καταστεί εφικτή με την απόκτηση προηγμένων συστήματος Μη Επανδρωμένων Αεροχημάτων (ΜΕΑ) που αποκτά η Διοίκηση Αεροπορίας της Ε.Φ. [8]
Σημειώσεις
[1] Η Κυπριακή Δημοκρατία απώλεσε το 36,4% του εδάφους της με συνέπεια να ελέγχει μόνο 316,19 km της ακτογραμμής της νήσου και η κατοχική Τουρκία 420,55 km.
[2] Σύμφωνα με έγγραφο του Γενικού Λογιστηρίου, από το 1984, όταν και άρχισε να καταβάλλεται η έκτακτη συνεισφορά για την άμυνα, μέχρι και το 2016, είχαν εισπραχθεί ποσά της τάξης των €8 δισ. εκ των οποίων τα €4,5 δισ. διατέθηκαν στο Ταμείο Αμυντικής Θωράκισης για την κάλυψη των αναγκών εκσυγχρονισμού της ΕΦ και τα υπόλοιπα €3,5 δισ. χρησιμοποιήθηκαν για την καταβολή μισθών δημοσίων υπαλλήλων, κοινωνικών επιδομάτων και επιδοτήσεων. http://www.sigmalive.com/news/local/447913/anti-stin-amyna-35-dis-se-misthous-kai-epidomata
[3] Μετά τον παροπλισμό του, το περιπολικό σκάφος ΚΕΡΥΝΕΙΑ (P02) ποντίστηκε στην Αγία Νάπα για δημιουργία τεχνητού υφάλου, στις 28 Φεβρουαρίου 2015.
[4] Η άρνηση παραχώρησης άδειας μεταπώλησης των δύο ΤΠΚ Combattante II στην Κύπρο είχε να κάνει σαφώς με πολιτικούς λόγους καθώς Γαλλικές εταιρείες διεκδικούσαν σημαντικής αξίας εξοπλιστικά προγράμματα της Τουρκίας. Τελικά, τα δύο ΤΠΚ της κλάσης μεταβιβάστηκαν στη Γεωργία και τα άλλα δύο εκποιήθηκαν σε ιδιώτες.
[5] Η Ναυτική Βάση έλαβε το όνομα του αειμνήστου Αρχηγού ΓΕΕΦ Αντιστρατήγου Ευάγγελου Φλωράκη, ο οποίος σκοτώθηκε αεροπορικό δυστύχημα όταν το ελικόπτερό του Bell 206L JetRanger III κατέπεσε και συνετρίβη στις 04:42 της 11ης Ιουλίου 2002 περίπου δύο χιλιόμετρα από την Aεροπορική Bάση Πάφου, κοντά στο χωριό Κούκλια. Στο ελικόπτερο επέβαιναν επίσης ο Δκτης της Διοίκησης Αεροπορίας, Ταξίαρχος Στυλιανός Δεμέναγας, ο Διευθυντής Επιτελικού Γραφείου Α/ΓΕΕΦ Υποπλοίαρχος Νικόλας Γεωργίου και το διμελές πλήρωμα του ελικοπτέρου, Σμηναγός Πάρις Αθανασιάδης (κυβερνήτης, Υποδιοικητής της 449 ΜΑΕ) και Υποσμηναγός Σιακαλλής Μιχάλης (συγκυβερνήτης).
[6] Από τον επικήδειο που εκφώνησε ο γιος του, Νικόλας Ιωαννίδης, στις 13 Ιουλίου 2011 στον Ιερό Ναό Αγίου Αρσενίου Λεμεσού: «Μια ζωή στην πρώτη γραμμή με τους συναδέλφους και τους ναύτες που αγαπούσες, για να φτιάξεις ένα δυνατό Ναυτικό που να μπορεί να υπερασπιστεί την πατρίδα μας. Μετά βίας σου έβγαζα καμιά κουβέντα για την κατάσταση που επικρατούσε, αλλά απ’ όσα μου έλεγες ήταν διάχυτη η πικρία σου για την αδιαφορία των ανωτέρων να εξοπλίσουν το Ναυτικό μας. «Δεν μπορώ να εκτελέσω την αποστολή μου», έλεγες, γιατί ήξερες πολύ καλά πως «έχομεν Γην και Πατρίδαν, όταν έχομεν πλοία εις την θάλασσαν». Γι’ αυτό πάλευες, αλλά έβρισκες πόρτες κλειστές».
[7] Η έκρηξη στο Μαρί προκάλεσε το θάνατο 13 στρατιωτικών και πυροσβεστών και το σοβαρό τραυματισμό άλλων 62, καθώς και οικονομική ζημιά της τάξης των 2,5 δισεκατομμυρίων ευρώ λόγω καταστροφής του Ηλεκτροπαραγωγού Σταθμού της ΑΗΚ στο Βασιλικό (βλ. Πόρισμα Πολυβίου). Τα ονόματα των 13 πεσόντων εν ώρα καθήκοντος: 1. Πλοίαρχος Ιωαννίδης Ανδρέας, Διοικητής Ναυτικού/ ΓΕΕΦ 2. Αντιπλοίαρχος Λάμπρου Λάμπρος, Διοικητής της Ναυτικής Βάσης 3. Αρχικελευστής Κλεάνθους Κλεάνθης, Υπαξιωματικός στη Διοίκηση της Ναυτικής Βάσης 4. ΕΠΥ Κελευστής Ηρακλέους Μιχάλης, Υπαξιωματικός στη Διοίκηση της Ναυτικής Βάσης 5. Ναύτης (Εθνοφρουρός) Χριστοφόρου Μιλτιάδης 6. Ναύτης (Εθνοφρουρός) Χριστοφόρου Χριστάκης 7. Ναύτης (Εθνοφρουρός) Χαραλάμπους Αντώνιος 8. Αρχιλοχίας Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Παπαδόπουλος Ανδρέας 9. Πυροσβέστης Κρόκος Βασίλης 10. Πυροσβέστης Τταντής Σπυρίδων 11. Πυροσβέστης Θεοφίλου Παναγιώτης 12. Αρχιπυροσβέστης Γιακουμή Γεώργιος 13. Πυροσβέστης Αδάμου Αδάμο.
[8] Κάνοντας χρήση παράκτιων ραντάρ, η Χεζμπολάχ προσέβαλε επιτυχώς στις 14 Ιουλίου 2006 την Ισραηλινή κορβέτα INS ΗΑΝΙΤ με κατευθυνόμενο βλήμα έκδοχο του κινεζικού C-802 σε απόσταση 16 km ανοιχτά του Λιβάνου, προκαλώντας το θάνατο 4 μελών του πληρώματος. Προηγήθηκε η εκτόξευση βλήματος ιδίου τύπου, το οποίο αστόχηκε και συνεχίζοντας την πτήση του, έπληξε Αιγυπτιακό φορτηγό πλοίο σε απόσταση 60 km από τις ακτές.
