Διεθνής κατάσταση
Στην Ουκρανία οι πολεμικές επιχειρήσεις συνεχίζονται, με τις ρωσικές δυνάμεις να συνεχίζουν τις επιθέσεις σε όλα τα μέτωπα, επιτυγχάνοντας εδαφικά κέρδη κυρίως κοντά στην Avdiivka και την πόλη του Donetsk City. Από την άλλη πλευρά, στην περιοχή της Χερσώνας οι ουκρανικές δυνάμεις διευρύνουν σταδιακά το προγεφύρωμά τους στην ανατολική όχθη του Δνείπερου. Οι χάρτες προέρχονται από την πλέον πρόσφατη ανάλυση του Institute for the Study of War:
Στη Γάζα οι ισραηλινές δυνάμεις εστίασαν την τελευταία εβδομάδα τις ενέργειές τους στο νοσοκομείο Αλ Σίφα, όπου εντόπισαν υπόγεια τούνελ της Χαμάς. Εκτός από την κατάληψη της βόρειας Γάζας, ισραηλινά πλήγματα έχουν γίνει και προς το νότιο τμήμα της, από το οποίο η Χαμάς εξακολουθεί να εκτοξεύει ρουκέτες κατά του Ισραήλ. Σύμφωνα με δημοσίευμα της Washington Post έχει συνταχθεί, μετά από μαραθώνιες διαπραγματεύσεις στο Κατάρ, σχέδιο συμφωνίας μεταξύ Χαμάς και Ισραήλ που προβλέπει την απελευθέρωση δεκάδων ομήρων που κρατούνται από τη Χαμάς, κατά ομάδες ανά 24 ώρες, σε αντάλλαγμα για πενθήμερη κατάπαυση πυρός.
ΥΕΘΑ/ΓΕΕΘΑ
Από την Τετάρτη 8 έως την Πέμπτη 16 Νοεμβρίου 2023 πραγματοποιήθηκε συνεκπαίδευση σε αντικείμενα Ειδικών Επιχειρήσεων, στην ευρύτερη περιοχή της Μαγνησίας. Στην συνεκπαίδευση συμμετείχε προσωπικό της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου (ΔΕΠ) του ΓΕΕΘΑ, ενώ από πλευράς Η.Π.Α. συμμετείχε με προσωπικό και μέσα η 12th Combat Aviation Brigade (12th CAB) στο πλαίσιο της ανάπτυξης στοιχείων της στην χώρα μας. Κατά την διάρκεια της συνεκπαίδευσης πραγματοποιήθηκαν εκπαιδευτικά αντικείμενα επιβίβασης – αποβίβασης σε Ε/Π, σχεδίασης – διεξαγωγής αεροκίνητων επιχειρήσεων και επίδειξης – εκπαίδευσης διαδικασιών αεροδιακομιδής.
Από την Παρασκευή 10 έως και την Παρασκευή 17 Νοεμβρίου 2023, πραγματοποιήθηκε στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης η άσκηση του Στρατηγείου NATO Rapid Deployable Corps-Greece (NRDC-GR) σε ρόλο Σώματος Στρατού (War Fighting Corps – WFC), με την επωνυμία «GORDIAN KNOT 2023». Σκοπός της άσκησης, στην οποία συμμετείχαν 531 αξιωματικοί του NRDC-GR και ετέρων συμμαχικών δομών του ΝΑΤΟ από 13 κράτη – μέλη της συμμαχίας, ήταν να εκπαιδευτεί το Στρατηγείο NRDC-GR ως WFC στον σχεδιασμό και στην διεξαγωγή επιχειρήσεων τακτικού επιπέδου σε ένα πολυδιάστατο πεδίο μάχης, σε εφαρμογή του άρθρου 5 της ιδρυτικής συνθήκης που αφορά στην συλλογική άμυνα. Το NRDC-GR μέσω πληθώρας εκπαιδεύσεων και άλλων δράσεων διατηρεί υψηλή ετοιμότητα ανάπτυξης σε οποιαδήποτε περιοχή διακλαδικών επιχειρήσεων απαιτηθεί προκειμένου να είναι ικανό να αντιμετωπίσει με επιτυχία οποιαδήποτε αποστολή του ανατεθεί. Την Πέμπτη 16 Νοεμβρίου 2023, έλαβε χώρα η Ημέρα Διακεκριμένων Επισκεπτών (Distinguished Visitors Day – DV Day) στο Στρατόπεδο «ΠΡΟΚΟΠΙΔΗ» στην Άσσηρο, στην οποία παρέστησαν μεταξύ άλλων ο Υπαρχηγός ΓΕΕΘΑ Αντιναύαρχος Φ. Λελούδας ΠΝ και ο Διοικητής Γ΄ ΣΣ/NRDC-GR Αντιστράτηγος Π. Καπραβέλος.
Από την Δευτέρα 6 έως την Παρασκευή 10 Νοεμβρίου 2023 οι Ένοπλες Δυνάμεις (ΕΔ) συμμετείχαν στην Τριμερή Συνεκπαίδευση Ειδικών Δυνάμεων – Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων (ΕΔ – ΔΕΕ) Ελλάδας, Κύπρου και Αρμενίας, η οποία έλαβε χώρα στην ευρύτερη περιοχή της Ν. Περάμου Αττικής. Οι Ένοπλες Δυνάμεις συμμετείχαν με 1 Επιχειρησιακή Ομάδα (Special Operations Task Unit – SOTU) της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου (ΔΕΠ) του ΓΕΕΘΑ. Κατά την διάρκεια της άσκησης εκτελέστηκαν Βολές Μάχης Ταχείας Αντίδρασης (ΒΜΤΑ), Τεχνικές και Τακτικές Ελεύθερου Σκοπευτή (Sniping), τεχνικές, τακτικές και διαδικασίες αγώνα εντός κατοικημένου τόπου, καθώς και σχεδίαση – Υλοποίηση Άσκησης μικρής κλίμακας.
Στρατός Ξηράς
Από τη Δευτέρα 13 ως την Παρασκευή 24 Νοεμβρίου εξελίσσεται στο Πεδίο Βολής Αρμάτων Ξάνθης (ΠΒΑΞ) στο Πετροχώρι Ξάνθης η διακρατική άσκηση «ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ – 23/OLYMPIC COOPERATION – 23», μεταξύ τμημάτων των ΕΔ της Ελλάδας, της Κύπρου, των Η.Π.Α., της Γαλλίας, της Βουλγαρίας και της Γεωργίας, καθώς και συμμετοχής παρατηρητών συμμάχων και εταίρων. Κατά την διεξαγωγή της άσκησης οι συμμετέχοντες θα εξασκηθούν σε σενάρια αμυντικών και επιθετικών επιχειρήσεων τακτικού επιπέδου, ενώ περιλαμβάνεται η εκτέλεση πραγματικών πυρών και η χρήση Συστημάτων Εξομοίωσης Τακτικών Εμπλοκών (ΣΕΤΕ), με σκοπό την ενίσχυση του επιπέδου της επιχειρησιακής ετοιμότητας, μαχητικής ικανότητας, συναντίληψης, ανταλλαγής τεχνογνωσίας και διαλειτουργικότητας μεταξύ των συμμετεχουσών δυνάμεων. H σειρά ασκήσεων «ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ/OLYMPIC COOPERATION» διεξάγεται σε ετήσια βάση και είναι άμεσα σχετιζόμενη με την αντίστοιχη σειρά ασκήσεων «ΘΡΑΚΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ/THRACIAN COOPERATION», η οποία εξετάζει τακτικές κλιμακίων με τη χρήση ΣΕΤΕ. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο οπτικοακουστικό υλικό της άσκησης εμφανίζεται άφεση πυρομαχικού από drone για πρώτη φορά σε άσκηση επί ελληνικού εδάφους.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του ιστοτόπου του περιοδικού Πτήση & Διάστημα, σε λίγες μέρες αναμένεται να γίνει η επίσημη ανακοίνωση για την αποδέσμευση από τις ΗΠΑ των πρώτων 62 τεθωρακισμένων οχημάτων μάχης M2A2 ODS-SA για την Ελλάδα, σε απάντηση επίσημου αιτήματος του ΓΕΕΘΑ (προ διετίας) για την αποδέσμευση Bradley κάποιας έκδοσης που είναι σε υπηρεσία. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, η Ελλάδα θα πρέπει να πληρώσει το κόστος της μεταφοράς των οχημάτων και της εργοστασιακής συντήρησης που θα γίνει πριν παραδοθούν, και υπολογίζεται στα 2-3 εκ. ευρώ ανά όχημα.
Πολεμικό Ναυτικό
Ο Αρχηγός ΓΕΝ Αντιναύαρχος Ι. Δρυμούσης ΠΝ, συνοδευόμενος από τον Αρχηγό Στόλου Αντιναύαρχο Δ.-Ε. Κατάρα ΠΝ, τη Δευτέρα 13 Νοεμβρίου 2023 επέβη σε ΥΒ τύπου 214 και παρακολούθησε αντικείμενα Επιχειρησιακής Εκπαίδευσης Μονάδων του Αρχηγείου Στόλου που διεξήχθησαν στην ευρύτερη περιοχή Σαρωνικού κόλπου.
Από την Δευτέρα 6 έως την Παρασκευή 10 Νοεμβρίου 2023 διεξήχθη η πολυεθνική άσκηση «AEGEAN SEAL ΙI/2023» στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή του νότιου Ευβοϊκού κόλπου. Η «AEGEAN SEAL ΙI/2023» είναι άσκηση τύπου LIVEX/INVITEX (Live Exercise/Invitation Exercise) που οργανώνεται και διευθύνεται από την Διοίκηση Υποβρυχίων Καταστροφών (ΔΥΚ) του Αρχηγείου Στόλου (ΑΣ), και αποσκοπεί στην εκπαίδευση και επαύξηση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων των συμμετεχόντων σε αντικείμενα αντιναρκικών επιχειρήσεων. Στην άσκηση συμμετείχε προσωπικό και μέσα από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Σενεγάλη, ενώ οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις συμμετείχαν με 2 Ταχύπλοα Σκάφη (Τ/Χ) ΑΕΤΟΣ, 1 Ομάδα Εξουδετέρωσης Ναρκών (ΟΕΝ/VSW) και 1 Στοιχείο Διοίκησης και Ελέγχου. Κατά την διάρκεια της άσκησης υλοποιήθηκαν σύνθετα επιχειρησιακά σενάρια με έμφαση στις Ναυτικές Ειδικές Επιχειρήσεις και συγκεκριμένα στις επιχειρήσεις Ναρκοθηρίας Πολύ Ρηχών Υδάτων (Very Shallow Water – VSW) και Εξουδετέρωσης Ναρκών – Αυτοσχέδιων Εκρηκτικών Μηχανισμών (Explosive Ordnance Disposal – EOD/Counter Improvised Explosive Devices – C-IED).
Ζημιές υπέστη χθες το πλοίο – μουσείο ΒΕΛΟΣ (D16), που έχει μεταφερθεί από το Πάρκο Ναυτικής Παράδοσης του Φαλήρου στη Νέα Παραλία της Θεσσαλονίκης όπου είναι επισκέψιμο από το κοινό. Λόγω των ισχυρών ανέμων και της θαλασσοταραχής στον Θερμαϊκό, το πλοίο χτύπησε στην προβλήτα με αποτέλεσμα να υποστεί ρήγμα στην πρύμη. Δεδομένου ότι είναι η δεύτερη φορά που το ιστορικό αντιτορπιλικό υφίσταται φθορές για τον ίδιο λόγο, θα πρέπει να επανεξεταστεί η απόφαση έκθεσής του στο συγκεκριμένο σημείο.
Πολεμική Αεροπορία
Σύμφωνα με δημοσίευμα του ιστοτόπου του περιοδικού Πτήση & Διάστημα, η Πολεμική Αεροπορία προκρίνει τον εκσυγχρονισμό των μαχητικών F-16C/D Block 50 σε επίπεδο F-16V Block 70, ώστε να δημιουργηθεί ένας ομοιογενής στόλος με 121 μαχητικά F-16V πριν το 2030. Κατά το δημοσίευμα η ΠΑ είναι εντυπωσιασμένη από την απόδοση του ραντάρ AESA APG-83 των F-16V και για το λόγο αυτό επιθυμεί τον εξοπλισμό και των 38 F-16 Block 50 με το ίδιο ραντάρ. Από πλευράς μας θα επισημάνουμε ότι η αδιαμφισβήτητη αύξηση της μαχητικής ικανότητας των αεροσκαφών που θα προσφέρει η προσθήκη του ραντάρ APG-83 θα πρέπει να σταθμιστεί προσεκτικά με το ζήτημα της αξιοποίησης των 32 παλαιότερων F-16C/D Block 30, καθώς και των 83 ραντάρ APG-68V(9) που αφαιρούνται από τα F-16C/D Block 52+ και Block52+Adv που ήδη εκσυγχρονίζονται σε επίπεδο F-16V. Τα APG-68V(9) δεν είναι βεβαίως AESA, αλλά είναι ικανότατα σύγχρονα ραντάρ (ιδίως σε ρόλο αέρος-εδάφους) που έχουν πληρωθεί με δημόσιο χρήμα (αξίας άνω του 1 εκ. δολαρίων έκαστο) και θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τον εκσυγχρονισμό όλων των 70 παλαιότερων F-16 (38 Block 50 + 32 Block 30), ώστε με συγκρίσιμο ή και μικρότερο κόστος να προκύψουν περισσότερα εκσυγχρονισμένα αεροσκάφη. Το ζήτημα αγγίζει και την οροφή αεροσκαφών της ΠΑ, δεδομένης της απόσυρσης των Mirage 2000 EGM/BGM, της επικείμενης απόσυρσης των F-4E, αλλά και της αβεβαιότητας σχετικά με την αγορά F-35 και το χρονοδιάγραμμα παραδόσεων. Είναι φυσικό η ΠΑ να επιθυμεί πάντα την αιχμή της τεχνολογίας, αλλά και η ποσότητα έχει την αξία της.
Μηδενική παρέμεινε και την τελευταία εβδομάδα η παραβατική δραστηριότητα της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας, καθώς δεν σημειώθηκαν παραβιάσεις του ελληνικού εναερίου χώρου ή παραβάσεις των κανόνων εναέριας κυκλοφορίας στο FIR Αθηνών.
Κύπρος
Από 14 έως 16 Νοεμβρίου 2023 πραγματοποιήθηκαν στο Πεδίο Βολής Κιτίου επιχειρησιακές βολές Πυροβολικού επί θαλασσίων στόχων από τις μονάδες Πυροβολικού της Εθνικής Φρουράς. Κατά τη διάρκεια των βολών, εκτελέστηκαν όλες οι προβλεπόμενες διαδικασίες τακτικής και τεχνικής διεύθυνσης πυρών πυροβολικού, παρατήρησης, αιτήσεως και εκτέλεσης αποστολών βολής, συντονισμού πυρών υποστηρίξεως και στοχοποίησης, καθώς και συνεργασίας με άλλα όπλα και κλάδους με σκοπό την επαύξηση της διακλαδικότητας, της διαλειτουργικότητας και της επιχειρησιακής ετοιμότητας των εμπλεκομένων Μονάδων και Τμημάτων της ΕΦ. Η βολή αποτέλεσε παράλληλα και το επιστέγασμα της εκπαίδευσης των πυροβολητών θητείας της 2023 ΕΣΣΟ, οι οποίοι μετά την ολοκλήρωση της θεωρητικής ατομικής και ομαδικής τους εκπαίδευσης αξιολογήθηκαν επ΄ έργω ως μέλη των στοιχείων υπηρέτησης των πυροβόλων και σε άλλα επιμέρους καθήκοντα μαζί με το υπόλοιπο προσωπικό των Μονάδων τους, σε όλο το φάσμα των διαδικασιών παρατήρησης, διαβίβασης αιτήσεων βολής, χειρισμού οπλικών συστημάτων και πυρομαχικών, λειτουργία δικτύων επικοινωνιών πυροβολικού και άλλα.
https://www.youtube.com/watch?v=JUvozei3tEw
Από 6 έως 10 Νοεμβρίου 2023 συνδιοργανώθηκε από την Εθνική Φρουρά και τις Ένοπλες Δυνάμεις της Γερμανίας συνεκπαίδευση τμημάτων Ειδικών Επιχειρήσεων (ΕΕ). Η ΕΦ συμμετείχε με τμήμα ΕΕ της Διοίκησης Καταδρομών και οι Γερμανικές ΕΔ με προσωπικό και μεταφορικά ελικόπτερα ΝΗ 90, που φιλοξενούνται στην Κύπρο. Ειδικότερα η συνεκπαίδευση περιελάβανε εκτέλεση βολών μάχης ατομικού και ομαδικού οπλισμού και εκπαίδευση στον αγώνα κατοικημένων τόπων. Επιστέγασμα της ήταν η διεξαγωγή άσκησης μικρής κλίμακας το σενάριο της οποίας προέβλεπε εκτέλεση άμεσης επιθετικής ενέργειας από αερομεταφερόμενο Τμήμα ΕΕ.
Σύμφωνα με δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών Κ. Κόμπου, η πρωτοβουλία της Κυπραικής Δημοκρατίας για τη δημιουργία θαλάσσιου διαδρόμου μεταφοράς ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Γάζα είναι μίας κατεύθυνσης, δεν αφορά πρόσωπα αλλά μόνο αγαθά και η ασφάλεια του φορτίου συναρτάται με την ασφάλεια του Ισραήλ.
Ανατολικός Παρατηρητής
Σε δηλώσεις του κατά τη διάρκεια κοινοβουλευτικής ακρόασης στις 16 Νοεμβρίου, ο υπουργός Άμυνας της Τουρκίας Γ. Γκιουλέρ δήλωσε ότι η Τουρκία συζητά την αγορά 40 (20+20) μαχητικών αεροσκαφών Eurofighter με τη Βρετανία και την Ισπανία, οι οποίες προσπαθούν να πείσουν και τη Γερμανία που αντιτίθεται στην πώληση. Επισημαίνεται ότι για την πώληση αεροσκαφών Eurofighter απαιτείται η έγκριση και των τεσσάρων κατασκευαστριών χωρών. Την ίδια ημέρα γερμανικές πηγές ανέφεραν στο πρακτορείο Bloomberg ότι η γερμανική άρνηση παραμένει.
Σε σχετικές δηλώσεις του την Παρασκευή στο Βερολίνο, ο Ρ.Τ. Ερντογάν είπε ότι η Γερμανία δεν είναι η μόνη χώρα στον κόσμο που παράγει πολεμικά αεροσκάφη και ότι η Τουρκία έχει εναλλακτικές λύσεις, ενώ επιτέθηκε φραστικά στον δημοσιογράφο που του έκανε τη σχετική ερώτηση. Ο Γερμανός καγκελάριος O. Scholtz δεν τοποθετήθηκε για το θέμα της πώλησης Eurofighter στην Τουρκία. Γενικότερα το κλίμα στη συνάντηση του Τούρκου προέδρου με τον Γερμανό καγκελάριο ήταν τεταμένο λόγω των διαφορών ιδίως στο θέμα του Ισραήλ, με τον Ερντογάν να δηλώνει μεταξύ άλλων ότι η Γερμανία διακατέχεται από ψυχολογία ενοχής έναντι του Ισραήλ, ενώ η Τουρκία δεν βαρύνεται με Ολοκαύτωμα.
Ο Αρχηγός του τουρκικού πολεμικού ναυτικού, ναύαρχος Ercument Tatlioglu κατά την ομιλία του στις 17 Νοεμβρίου στη Ναυτική Σχολή Υπαξιωματικών επιτέθηκε φραστικά στην Ελλάδα, κατηγορώντας την ότι επιχειρεί να αποκλείσει την Τουρκία από το Αιγαίο και την Αν. Μεσόγειο με την στήριξη των ΗΠΑ και της Γαλλίας και θέτοντας όλο το φάσμα των τουρκικών διεκδικήσεων, από την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών και την έκδοση NAVTEX για ασκήσεις, μέχρι τις γκρίζες ζώνες και την αμφισβήτηση των θαλασσίων ζωνών ακόμη και νοτίως της Κρήτης. Επιπλέον ο Τούρκος ναύαρχος δήλωσε ότι η Τουρκία δεν επιθυμεί στην Μαύρη Θάλασσα την παρουσία ούτε των ΗΠΑ ούτε του ΝΑΤΟ.
Νέα καθυστέρηση παρατηρείται στο χρονοδιάγραμμα για το Υ/Β PIRI REIS (S330), καθώς η ένταξη του πρώτου υποβρυχίου τύπου 214 στο Τουρκικό Ναυτικό μετατίθεται για το Φεβρουάριο του 2024, δηλαδή 15 έτη από την υπογραφή της σύμβασης.
Στις 16 Νοεμβρίου το τουρκικό κοινοβούλιο συζήτησε την αίτηση ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, αλλά ανέβαλε επ’ αόριστον τη σχετική ψηφοφορία. Η κίνηση αυτή ερμηνεύεται από αναλυτές ως μήνυμα προς τις ΗΠΑ ότι η Τουρκία αναμένει αντάλλαγμα για την έγκριση της σουηδικής υποψηφιότητας, με τη μορφή της έγκρισης του τουρκικού αιτήματος για αγορά και εκσυγχρονισμό αεροσκαφών F-16. Το τουρκικό παζάρι συνεχίζεται…
