ΥΕΘΑ/ΓΕΕΘΑ
Στις 4 Μαρτίου ψηφίστηκε από τη Βουλή ο νέος νόμος για τις δημόσιες συμβάσεις, που περιλαμβάνει την εκτεταμένη αναθεώρηση του νομοθετικού πλαισίου των αμυντικών προμηθειών, με στόχο την απλούστευση των διαδικασιών εξοπλιστικής ενίσχυσης των Ενόπλων Δυνάμεων. Επίσης στις 4 Μαρτίου δημοσιεύθηκε (ΦΕΚ Β΄ 853/4.3.2021) η υπουργική απόφαση Φ.421.4/1/3224990/Σ1493/26.2.2021 με την οποία αυξάνεται η στρατιωτική θητεία στο Στρατό Ξηράς σε 12 μήνες. Η διάρκεια της θητείας παραμένει 9 μήνες για όσους την υπηρετήσουν εξ ολοκλήρου (αποκλειομένων των αποσπάσεων, κάτι που ορθότατα αναγράφεται ρητώς στην υπουργική απόφαση…) στις ΠΕ Έβρου, Β. Αιγαίου, Καλύμνου, Καρπάθου-Κάσου, Κω, Ρόδου, στις Ειδικές Δυνάμεις και στην Κύπρο.
Μετά τον σεισμό της 4ης Μαρτίου στην Ελασσόνα, το ΓΕΕΘΑ προώθησε με μέριμνα της 1ης Στρατιάς κλιμάκιο Διοικητικής Μέριμνας για την τοποθέτηση σκηνών και παροχή τροφίμων στις πληγείσες περιοχές, καθώς και μηχανοκίνητα μέσα και κινητά μαγειρεία. Επίσης τέθηκαν σε ετοιμότητα μηχανήματα του Μηχανικού στην ευρύτερη περιοχή, αεροπορικά μέσα και προσωπικό των ειδικών ομάδων αντιμετώπισης καταστροφών (ΚΟΜΑΚ, ΕΤΑΚ) της Πολεμικής Αεροπορίας (ΠΑ) και του Στρατού Ξηράς (ΣΞ), οι ομάδες «ΔΕΥΚΑΛΙΩΝ» του Στρατού Ξηράς του Πολεμικού Ναυτικού και της Πολεμικής Αεροπορίας (Διασώστες, σκυλιά κλπ), καθώς και κλιμάκιο Πολιτικών Μηχανικών. Επίσης το ΓΕΕΘΑ σε εκτέλεση οδηγίας του πρωθυπουργού διέθεσε κτίριο στο στρατόπεδο «ΣΧΟΙΝΑ» στον Τύρναβο, προκειμένου να καλυφθεί άμεσα η ανάγκη στέγασης του 6θέσιου δημοτικού σχολείου Δαμασίου, το κτίριο του οποίου υπέστη μεγάλες ζημιές από τον σεισμό.
Ήπιες ήταν φέτος οι κρίσεις ανωτάτων αξιωματικών των Ενόπλων Δυνάμεων, με υπερίσχυση του επιχειρησιακού κριτηρίου. Από τον Στρατό Ξηράς αποστρατεύθηκαν 5 αντιστράτηγοι, εκ των οποίων οι 2 λόγω ορίου θητείας, και 9 από τους 31 υποστρατήγους Όπλων. Στο Πολεμικό Ναυτικό διατηρήθηκαν στις θέσεις τους οι 3 αντιναύαρχοι (συμπεριλαμβανομένου του Αρχηγού Στόλου αντιναυάρχου Π. Λυμπέρη) και αποστρατεύθηκαν 4 από τους 11 υποναυάρχους. Στην Πολεμική Αεροπορία διατηρήθηκε στη θέση του ο Αρχηγός Τακτικής Αεροπορίας αντιπτέραρχος Θ. Μπουρολιάς, ενώ αποστρατεύθηκαν 2 αντιπτέραρχοι και 7 από τους 17 υποπτεράρχους.
Στρατός Ξηράς
Μετά τις κρίσεις η σύνθεση του Ανώτατου Στρατιωτικού Συμβουλίου (ΑΣΣ) διαμορφώνεται ως εξής:
Αρχηγός ΓΕΣ: Αντιστράτηγος Χαράλαμπος Λαλούσης
Διοικητής 1ης Στρατιάς: Αντιστράτηγος Πέτρος Δεμέστιχας
Διοικητής Δ’ Σώματος Στρατού: Αντιστράτηγος Άγγελος Χουδελούδης
Επιθεωρητής Αναδιοργάνωσης Στρατού Ξηράς-Συντονιστής Σύστασης Διοίκησης Ειδικού Πολέμου (ΔΕΠ) – Διοικητής ΔΕΠ: Αντιστράτηγος Γεώργιος Τσιτσικώστας
Υπαρχηγός ΓΕΣ: Αντιστράτηγος Γεώργιος Κέλλης
Διοικητής Γ΄ Σώματος Στρατού/NRDC-GR: Αντιστράτηγος Αναστάσιος Σπανός
Επιτελάρχης ΓΕΣ: Αντιστράτηγος Ιωάννης Παπαναγνώστου
Διοικητής ΑΣΔΕΝ: Αντιστράτηγος Νικόλαος Φλάρης
Γενικός Επιθεωρητής Στρατού-Διοικητής Δόγματος Εκπαίδευσης: Αντιστράτηγος Άγγελος Ιλαρίδης
Διοικητής ΑΣΔΥΣ: Αντιστράτηγος Λεωνίδας Κακαβάς
Διοικητής ΣΕΘΑ: Αντιστράτηγος Θεμιστοκλής Γρυμπίρης
Την 1η Μαρτίου η ΓΔΑΕΕ προκήρυξε διαγωνισμό για την προμήθεια 300 κατευθυνομένων βλημάτων MILAN, προϋπολογισμού 9.000.000 €. Τα υπό προμήθεια K/B θα διαθέτουν διπλή εκρηκτική κεφαλή (tandem) κοίλου γεμίσματος για διάτρηση τουλάχιστον 700mm σε ομοιογενή χάλυβα θωρακίσεων (RHA) μετά την εξουδετέρωση της εκρηκτικής ενεργητικής θωράκισης (ERA) σύγχρονων αρμάτων μάχης και ΤΟΜΑ-ΤΟΜΠ, σε απόσταση τουλάχιστον 1.900 μέτρων. Με τη νέα κεφαλή τύπου tandem τα υπό προμήθεια βλήματα θα μπορούν να εξουδετερώσουν και άρματα όπως τα υπηρετούντα στον τουρκικό στρατό M60T Sabra και τα Leopard 2 που αναβαθμίζονται από τη Roketsan με προσθήκη θωράκισης ERA.
Στο 90% έχει φτάσει η πρόοδος ανακατασκευής του αποτρεπτικού εμποδίου (φράχτης) στις Καστανιές του Έβρου, όπου ενισχύθηκε με μεταλλικό κιγκλίδωμα από χάλυβα ύψους 5 μέτρων (από 3,5 μέτρα προηγουμένως), ενώ προχωρά κανονικά η προγραμματισμένη επέκτασή του και σε άλλα σημεία, όπως η θέση “Κτήμα Τσιρόζη”.
Στις 4 Μαρτίου απογειώθηκαν από το αεροδρόμιο της Αλεξανδρούπολης 6 ακόμη αμερικανικά ελικόπτερα τύπου UH-60 Blackhawk με προορισμό της Ρουμανία, όπου θα λάβουν μέρος στην άσκηση Atlantic Resolve.
Πολεμικό Ναυτικό
Aπό την Τετάρτη 24 Φεβρουαρίου έως την Πέμπτη 04 Μαρτίου 2021 η φρεγάτα ΚΑΝΑΡΗΣ (F 464) ενσωματώθηκε ως πλήρες οργανικό μέλος στην Γαλλική Ναυτική Δύναμη TF-473. Η εν λόγω Ναυτική Δύναμη με πλοίο Διοικήσεως το Αεροπλανοφόρο CHARLES DE GAULLE, επιχείρησε στην Κεντρική και Ανατολική Μεσόγειο στο πλαίσιο της επιχείρησης «CLEMENCEAU 21». Στην Γαλλική επιχείρηση «CLEMENCEAU 21» συμμετείχαν πλέον των Γαλλικών, και ναυτικές μονάδες της Ελλάδας, των ΗΠΑ και του Βελγίου. Στο πλαίσιο της επιχείρησης διεξήχθη πληθώρα εκπαιδευτικών αντικειμένων μεταξύ των οποίων και αντικείμενα εκπαίδευσης όλων των μορφών πολέμου με επιπλέον συμμετοχή από τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις ενός yποβρυχίου και μαχητικών αεροσκαφών. Την Πέμπτη 04 Μαρτίου 2021, ο Γάλλος Διοικητής της Ναυτικής Δύναμης Task Force 473, Υποναύαρχος Marc Aussedat, επιβαίνων επί του aεροπλανοφόρου «CHARLES DE GAULLE», επισκέφθηκε τη Φ/Γ ΚΑΝΑΡΗΣ εν πλω. Ο Γάλλος Διοικητής ενημερώθηκε για τις δυνατότητες και τα χαρακτηριστικά του πλοίου, ενώ τόνισε τη σημαντική συνεισφορά της Φ/Γ ΚΑΝΑΡΗΣ στην ανωτέρω αποστολή και εξήρε την εκπαίδευση και αποτελεσματικότητα του Ελληνικού πλοίου.
Aπό το Σάββατο 27 Φεβρουαρίου έως την Παρασκευή 05 Μαρτίου 2021, το Ναρκοθηρευτικό (ΝΘΗ) ΕΥΡΩΠΗ έλαβε μέρος στην πολυεθνική άσκηση «POSEIDON 21» η οποία διοργανώθηκε από τις Ρουμανικές Ένοπλες Δυνάμεις στη Μαύρη Θάλασσα. Στην εν λόγω άσκηση συμμετείχαν μονάδες του Πολεμικού Ναυτικού της Ρουμανίας καθώς και οι μονάδες της Μόνιμης Αντιναρκικής Δύναμης 2 του ΝΑΤΟ (Standing NATO Mine Countermeasures Maritime Group Two – SNMCMG2). Στο πλαίσιο της άσκησης εκτελέστηκαν αντικείμενα με έμφαση στις Αντιναρκικές επιχειρήσεις καθώς και αντικείμενα πολέμου επιφανείας, αντιαεροπορικού πολέμου και Έρευνας – Διάσωσης.
Σύμφωνα με ενδιαφέρον άρθρο του Δ. Μητσόπουλου στο τρέχον τεύχος του περιοδικού “Πτήση & Διάστημα”, η πρόταση της ολλανδικής Damen για τις νέες φρεγάτες του Πολεμικού Ναυτικού αφορά τη σχεδίαση Sigma 11515HN, εκτοπίσματος 3.900 τόνων χωρίς φόρτο. Το πλοίο προτείνεται με δύο επιλογές αντιαεροπορικών αισθητήρων και οπλισμού, εκ των οποίων η “βασική” περιλαμβάνει ραντάρ NS110 και 2 εκτοξευτές Mk41 VLS των 8 κελιών (εκ των οποίων κάθε κελί μπορεί να φιλοξενήσει 4 βλήματα ESSM ή ένα βλήμα SM-2 ή ASROC-VL), ενώ η “εκτεταμένη” περιλαμβάνει ραντάρ APAR και έως 32 κελιά Mk41 VLS. Για λόγους δεοντολογίας δεν επεκτεινόμαστε σε περισσότερες λεπτομέρειες εξοπλισμού και προτείνουμε την αγορά του περιοδικού, που μπορεί να γίνει και ηλεκτρονικά εδώ. Το κόστος της ολλανδικής πρότασης διαμορφώνεται σε κάθε περίπτωση κάτω των 600 εκ. Ευρώ ανά πλοίο, περιλαμβάνοντας ολοκληρωμένο πακέτο υποστήριξης και ναυπήγηση όλων των πλοίων στην Ελλάδα. Έτσι επιβεβαιώνεται ότι, όπως είχαμε επισημάνει εγκαίρως, η ολλανδική υποψηφιότητα έχει πολύ καλά τεχνικά χαρακτηριστικά, ενώ φαίνεται να καλύπτει και την απαίτηση ενίσχυσης της ελληνικής ναυπηγικής βιομηχανίας και επιπλέον να προσφέρει ικανοποιητική “ενδιάμεση λύση”. Απομένει να διαπιστωθεί αν, με βάση αυτά τα στοιχεία, η ολλανδική πρόταση μπορεί να προτιμηθεί από άλλες που εμφανίζονται ισχυρότερες “πολιτικά”, όπως η γαλλική και η αμερικανική.
Πολεμική Αεροπορία
Στις 4 Μαρτίου η Γαλλική Αεροπορία ανακοίνωσε την πραγματοποίηση της πρώτης επιχειρησιακής πτήσης μαχητικού αεροσκάφους Rafale με τον πύραυλο Meteor. Ο Meteor αναμένεται να φέρεται και από τα ελληνικά Rafale που θα αρχίσουν να παραλαμβάνονται τον Ιούλιο, και να τους προσδώσει με τις επιδόσεις του (ταχύτητα 4 Mach, βεληνεκές άνω των 100 km) ένα κρίσιμο πλεονέκτημα σε κάθε πεδίο αεροπορικής αντιπαράθεσης.
Στις 3 Μαρτίου έφτασαν στην 112 Πτέρυγα Μάχης/Αεροπορική Βάση Ελευσίνας τα 2 ελικόπτερα AW-109 Trekker που αποτελούν δωρεά ύψους €10,1 εκατ. του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Τα ελικόπτερα, όπως και τα 2 αεροσκάφη Beechcraft King Air 350 που επίσης δώρισε το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, θα εκτελούν αεροδιακομιδές επ΄ωφελεία του ΕΚΑΒ με πληρώματα της Πολεμικής Αεροπορίας. Η εκπαίδευση του ιπτάμενου και τεχνικού προσωπικού της ΠΑ στα νέα μέσα αεροδιακομιδών αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός τριμήνου.
Διαφορετικής φύσεως ήταν η παραβατική δραστηριότητα της τουρκικής αεροπορίας την τελευταία εβδομάδα. Σημειώθηκαν λιγότερες παραβιάσεις του ελληνικού εναερίου χώρου (16 έναντι 69 την προηγούμενη εβδομάδα), αλλά περισσότερες παραβιάσεις των κανόνων εναέριας κυκλοφορίας, δηλαδή είσοδοι στο FIR Αθηνών χωρίς υποβολή σχεδίων πτήσης (52 έναντι 13 την προηγούμενη εβδομάδα). Σημειώθηκαν 7 εμπλοκές με ελληνικά μαχητικά αναχαίτισης (έναντι 5 την προηγούμενη εβδομάδα), ενώ δεν έγινε καμία υπέρπτηση ελληνικού εδάφους (εναντι 3 υπερπτήσεων την προηγούμενη εβδομάδα).
Κύπρος
Στις 5 Μαρτίου διεξήχθη στο πεδίο βολής του Κέντρου Εκπαίδευσης Μονάδων Καταδρομών στο Σταυροβούνι αξιολόγηση διαγωνιστικής βολής, με την οποία ολοκληρώθηκε η 3η Φάση εκπαίδευσης των στελεχών και συμβασιούχων οπλιτών στις επιχειρησιακές βολές.
Στις 4 Μαρτίου ο υπουργός Άμυνας Χ. Πετρίδης και ο Α/ΓΕΕΦ αντιστράτηγος Δ. Ζερβάκης συναντήθηκαν με τον Α/ΓΕΕΔ της Γαλλίας στρατηγό François Lecointre στην οικία της Γαλλίδας πρέσβειρας, Salina Grenet-Gatalano στη Λευκωσία. Ο Στρατηγός Lecointre βρέθηκε στην Κύπρο στο πλαίσιο έκτακτης επίσκεψής στην περιοχή λόγω και της παρουσίας του Γαλλικού αεροπλανοφόρου Charles de Gaulle στο πλαίσιο της επιχείρησης «CLEMENCEAU». Στη συνάντηση του Α/ΓΕΕΦ με τον Στρατηγό Lacointre συζητήθηκαν οι εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή και σημειώθηκαν οι κοινές τους ανησυχίες που άπτονται θεμάτων ασφάλειας και σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο ειδικά σε σχέση με τη στάση της Τουρκίας. Ταυτόχρονα συζητήθηκε η υλοποίηση του προγράμματος στρατιωτικής συνεργασίας και η ανάπτυξη πολυμερών συνεργασιών στην περιοχή όπως η Τετραμερής Πρωτοβουλία μεταξύ Κύπρου, Γαλλίας, Ελλάδας και Ιταλίας. Επιπλέον, σημειώθηκε η κοινή επιδίωξη αξιοποίησης κάθε δυνατής ευκαιρίας για συνεργασία μεταξύ των Ενόπλων Δυνάμεων των δυο χωρών. Σημειώνεται επίσης ότι γαλλικά μαχητικά Rafale που απογειώθηκαν από το αεροπλανοφόρο Charles de Gaulle, πραγματοποίησαν εκπαιδευτικές πτήσεις εντός του εθνικού εναέριου χώρου της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Στο πλαίσιο της παρουσίας στην περιοχή, της Γαλλικής Φρεγάτας FS AUVERGNE (D654) η Διοίκηση Ναυτικού του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Φρουράς, σχεδίασε σε συνεργασία με το Γαλλικό Πολεμικό Ναυτικό, συνεκπαίδευση σε αντικείμενα κοινού ενδιαφέροντος. Στην άσκηση έλαβε μέρος και το Πλοίο Γενικής Υποστήριξης FS LOIRE (A615), του Γαλλικού ΠΝ. Η πραγματοποίηση της διεθνούς άσκησης (Passing Exercise/PASSEX) με την κωδική ονομασία «CYP/FRA-01/2021» έγινε στο πλαίσιο του Μνημονίου Διμερούς «Συμφωνίας για Συνεργασία σε Θέματα Άμυνας», μεταξύ των Υπουργείων Άμυνας της Κυπριακής Δημοκρατίας (ΚΔ) και της Γαλλίας.
Ανατολικός Παρατηρητής
Ολοκληρώθηκε η διακλαδική άσκηση MAVI VATAN-2021 που διεξήχθη στην Προποντίδα, το Αιγαίο και την Αν. Μεσόγειο από 1 ως 6 Μαρτίου. Σύμφωνα με τον Αρχηγό του Τουρκικού Ναυτικού Ναύαρχο Adnan Özbal, στην άσκηση συμμετείχαν 82 πολεμικά πλοία, 5 υποβρύχια, 27 αεροσκάφη, 20 ελικόπτερα, 8 Μη Επανδρωμένα Αεροσκάφη και 5.437 ασκούμενο προσωπικό. Σε ομιλία του μετά το πέρας της άσκησης προς αξιωματικούς που συμμετείχαν σε αυτήν, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρ.Τ. Ερντογάν τόνισε την έμφαση που αποδίδει η Τουρκία στην ανάπτυξη του πολεμικού ναυτικού της με τη φράση “όποιος είναι κυρίαρχος στις θάλασσες, γίνεται κυρίαρχος του κόσμου”, ενώ επιτέθηκε φραστικά στην Ελλάδα, την Κύπρο και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στις 4 Μαρτίου συνετρίβη μεταφορικό ελικόπτερο AS532UL Cougar του Τουρκικού Στρατού σε ορεινή περιοχή του Tatvan με αποτέλεσμα 11 νεκρούς και 2 τραυματίες. Το ελικόπτερο είχε απογειωθεί στις 13:55 (τοπική ώρα) από την επαρχία Bingöl και κατέπεσε στις 14:25 από αδιευκρίνιστη μέχρι στιγμής αιτία. Στους νεκρούς περιλαμβάνεται ο Διοικητής του 8ου Σώματος Στρατού αντιστράτηγος Osman Erbaş, καθώς και ένας συνταγματάρχης και τρεις λοχαγοί, μεταξύ των οποίων οι χειριστές του ελικοπτέρου. Πρόκειται για την τέταρτη συνολικά απώλεια ελικοπτέρου του τύπου από τον Τουρκικό Στρατό και την δεύτερη με επιβαίνοντα Ανώτατο Αξιωματικό. Σε υπηρεσία απομένουν πλέον 26 AS532 Cougar.
Σε τηλεοπτική συνέντευξή του στις 3 Μαρτίου, ο διευθυντής της SSB Ismail Demir δήλωσε μεταξύ άλλων ότι συνεχίζονται οι συνομιλίες για την προμήθεια δεύτερης μοίρας του Α/Α συστήματος S-400, ενώ σε σχέση με την αποβολή της Τουρκίας από το πρόγραμμα του F-35 και την πρόσληψη της εταιρείας Arnold & Porter στις ΗΠΑ δήλωσε ότι ο στόχος των προσπαθειών της Τουρκίας δεν είναι απαραίτητα η επιστροφή στο πρόγραμμα του F-35 αλλά η αποζημίωση για την “αδικία” που υπέστη. Στην ίδια συνέντευξη ο διευθυντής της SSB δήλωσε ότι τo πλοίο αμφίβιων επιχειρήσεων Anadolu (L400) θα μεταφέρει από 30 έως 50 ΜΕΑ Bayraktar TB3 με αναδιπλούμενες πτέρυγες, ενώ σχεδιάζεται η εγκατάσταση σταθμού ελέγχου στο πλοίο με δυνατότητα ταυτόχρονου χειρισμού 10 ΜΕΑ. Φαίνεται ότι αφού μετά τα F-35B ναυάγησε και η προοπτική απόκτησης αεροσκαφών AV-8, η Τουρκία θα χρησιμοποιήσει το TCG Anadolu, εκτοπίσματος 25.000 τόνων και κόστους 1 δις δολλαρίων, με ό,τι εναέριο μέσο απομένει… Πάντα τέτοια ευχόμαστε.
Επιβεβαιώθηκε η άρνηση πώλησης συστημάτων κάθετης εκτόξευσης βλημάτων (VLS) Mk41 στην Τουρκία από τις ΗΠΑ, στο πλαίσιο των κυρώσεων της νομοθεσίας CAATSA που της έχουν επιβληθεί. Σε ανακοίνωση της SSB που εκδόθηκε στις 3 Μαρτίου μετά από συνεδρίαση υπό την προεδρία του Ρ.Τ. Ερντογάν, επισημαίνεται ότι ο στόχος των “φανερών και κρυφών εμπάργκο” είναι να πληγεί η τουρκική αμυντική βιομηχανία και τονίζεται ότι η Τουρκία θα συνεχίσει να επιδιώκει το στόχο μιας πλήρως ανεξάρτητης αμυντικής βιιομηχανίας, επιμένοντας στο σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την παραγωγή εθνικών συστημάτων και τεχνολογιών. Σε σχετικό δημοσίευμα του Bloomberg αναφέρεται ότι η Τουρκία επιδιώκει στενότερη συνεργασία με το Πακιστάν στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας και ιδίως στην ανάπτυξη του Α/Α συστήματος Siper και του μαχητικού TF-X. Επίσης εκτιμάται ότι η συνεργασία αυτή, δεδομένης της τεχνολογικής υποστήριξης που παρείχε η Κίνα στο Πακιστάν για την ανάπτυξη του μαχητικού JF-17 και του βαλλιστικού πυραύλου Shaheen, θα μπορούσε να δώσει και στην Τουρκία πρόσβαση σε κινεζική τεχνολογία.
