Διεθνής κατάσταση
Στην Ουκρανία ο πόλεμος εξακολουθεί, εν αναμονή της ουκρανικής αντεπίθεσης. Οι ρωσικές δυνάμεις συνεχίζουν επιθετικές επιχειρήσεις περιορισμένης κλίμακας στους άξονες Kupyansk-Svatove, βορειοδυτικά και νότια της Kreminna καθώς και στον άξονα Avdiivka-Donetsk κοντά στη Marinka. Στο Μπαχμούτ, μονάδες του τακτικού ρωσικού στρατού έχουν αντικαταστήσει τους μισθοφόρους της Wagner Group. Οι ουκρανικές δυνάμεις από την πλευρά τους συνέχισαν τις περιορισμένης έκτασης επιθέσεις στο δυτικό Donetsk. Χθες ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Β. Ζελένσκι δήλωσε ότι οι ουκρανικές δυνάμεις είναι έτοιμες να εξαπολύσουν την αντεπίθεσή τους, ενώ οι ρωσικές δυνάμεις προετοιμάζουν αμυντικές θέσεις για την απόκρουσή της, ιδίως στην περιοχή της Χερσώνας. Οι χάρτες προέρχονται από την πλέον πρόσφατη ανάλυση του Institute for the Study of War:
ΥΕΘΑ/ΓΕΕΘΑ
Την Πέμπτη 1 Ιουνίου 2023 ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Κ. Φλώρος επισκέφθηκε το Διακλαδικό Κέντρο Επιχειρήσεων Κυβερνοάμυνας (ΔΙΚΕΚΥΒ) της Διεύθυνσης Κυβερνοάμυνας του ΓΕΕΘΑ, όπου συναντήθηκε με το προσωπικό του Κέντρου και παρείχε κατευθύνσεις και οδηγίες στο πλαίσιο της εκτέλεσης της εξαιρετικά σημαντικής και ευαίσθητης αποστολής του. Ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ εξήρε την σημαντική συνεισφορά της Διεύθυνσης Κυβερνοάμυνας και επισήμανε την καθοριστική συμβολή της στην αποτελεσματική ενίσχυση της κυβερνοασφάλειας και προστασίας τόσο των Ενόπλων Δυνάμεων, όσο και “κρίσιμων εθνικών υποδομών” της Χώρας. Το ΓΕΕΘΑ/ΔΙΚΥΒ σε συντονισμό με τους συναρμόδιους κρατικούς φορείς, κυρίως το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης (ΥΨΗΔ), μέσω του Διακλαδικού Κέντρου Επιχειρήσεων Κυβερνοάμυνας και των σύγχρονων υποδομών του, συμμετέχει στην προστασία λειτουργίας κρίσιμων φορέων και δομών του Κράτους. Η Διεύθυνση Κυβερνοάμυνας του ΓΕΕΘΑ όπως είναι γνωστό, λειτουργεί εδώ και αρκετό καιρό με στόχο την αποτελεσματική θωράκιση και αποτροπή κυβερνοαπειλών στον τομέα των Ενόπλων Δυνάμεων, αλλά έχει αναλάβει και την προστασία κρίσιμων εθνικών υποδομών και κατά περίπτωση και άλλων κρατικών δομών και υπηρεσιών, με ιδιαίτερα ικανοποιητικά αποτελέσματα. Υπενθυμίζεται συναφώς ότι στις 30 Μαΐου έλαβε χώρα κυβερνοεπίθεση μεγάλης κλίμακας τύπου DDoS με 165 εκ. “χτυπήματα” και στόχο την παρεμπόδιση της μετάδοσης των θεμάτων για τις σχολικές εξετάσεις.
Την Κυριακή 28 Μαΐου 2023, σε κλίμα ιδιαίτερης συγκίνησης, τελέσθηκε στο Ηρώο των ΛΟΚ στο Καβούρι Αττικής το ετήσιο μνημόσυνο υπέρ αναπαύσεως των ψυχών των Πεσόντων υπέρ Πίστεως και Πατρίδος Ιερολοχιτών και Καταδρομέων, παρουσία του Υπουργού Εθνικής Άμυνας Α. Στεφανή και του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ Στρατηγού Κ. Φλώρου. Στο ετήσιο μνημόσυνο παραβρέθηκαν επίσης μεταξύ άλλων ο Αρχηγός ΓΕΣ Αντιστράτηγος Ά. Χουδελούδης και ο Αρχηγός ΓΕΝ Αντιναύαρχος Ι. Δρυμούσης ΠΝ.
Με προκήρυξη διαγωνισμού της ΓΔΑΕΕ που δημοσιεύθηκε στις 24 Μαΐου, προϋπολογισμού €38.057.692,50 ευρώ, επιδιώκεται η αναβάθμιση ικανότητας διεξαγωγής νυχτερινών επιχειρήσεων με προμήθεια ατομικών διοπτρών παθητικού τύπου. Σύμφωνα με σχετικό ρεπορτάζ του ιστοτόπου doureios.com, το πρόγραμμα αφορά 4.881 ατομικών διοπτρών παθητικού τύπου με σύνθεση συλλογής παρελκομένων, υλικών συντηρήσεων, συσσωρευτές κ.λπ., εκ των οποίων 492 προορίζονται για την κάλυψη αναγκών του ΓΕΕΘΑ/ΔΕΠ και 4.389 για το ΓΕΣ.
Στρατός Ξηράς
Την Πέμπτη 1 Ιουνίου 2023, στο πλαίσιο του πλέγματος των διεθνών συνεργασιών με φίλιες και σύμμαχες χώρες που σχεδιάζονται από το ΓΕΕΘΑ, πραγματοποιήθηκε στο Πεδίο Ασκήσεων Κορέν (Koren Training Area-KTA) της Βουλγαρίας η Ημέρα Διακεκριμένων Επισκεπτών (DV DAY) της ΤΑΜΣ “PIRIN SENTINEL – 23”, επιπέδου Τάγματος, η οποία διεξήχθη με τη συμμετοχή τμημάτων της XXIII ΤΘΤ, της 1ης ΤΑΞΑΣ, καθώς και τμημάτων των Ενόπλων Δυνάμεων της Βουλγαρίας και της Ιταλίας. Η ΤΑΜΣ “PIRIN SENTINEL – 23” πραγματοποιήθηκε με πραγματικά πυρά και περιελάμβανε αντικείμενα επιχειρησιακής εκπαίδευσης με σκοπό την επαύξηση της επιχειρησιακής ετοιμότητας και διαλειτουργικότητας μεταξύ των συμμετεχουσών χωρών. Την τελική φάση της άσκησης παρακολούθησαν ο Αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων της Βουλγαρίας Admiral Emil Eftimov, ο Διοικητής του Δ΄ Σώματος Στρατού Αντιστράτηγος Δ. Κωνσταντάκος, ως εκπρόσωπος του Αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Στρατού Αντιστρατήγου Ά. Χουδελούδη και ο Αρχηγός των Χερσαίων Δυνάμεων της Βουλγαρίας Υποστράτηγος D. Deshkov.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Σ. Ιωαννίδη στον ιστότοπο cnn.gr, το πρόγραμμα απόκτησης 35 (24+11) ελικοπτέρων Black Hawk UH-60M για την Αεροπορία Στρατού και τη Διοίκηση Ειδικού Πολέμου του ΓΕΕΘΑ προχωρά, και αναζητούνται τρόποι ώστε να εξασφαλιστεί ευνοϊκή χρηματοδότηση μέσω της ένταξης της προμήθειαςσε προγράμματα FMF (Foreign Military Funding). Η αμερικανική απάντηση στο αίτημα που έστειλε πριν από περίπου έναν μήνα η Γενική Διεύθυνση Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων (LoR for LoA) αναμένεται εντός του καλοκαιριού, όμως ήδη το ΓΕΣ και η κατασκευάστρια εταιρεία βρίσκονται σε προχωρημένες συζητήσεις. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, τα πρώτα τέσσερα Black Hawk αναμένεται να ενταχθούν στο ελληνικό οπλοστάσιο πριν τα μέσα του 2025 για να αποτελέσουν την πλατφόρμα στην οποία θα εκπαιδευτούν τα ελληνικά πληρώματα, ενώ τουλάχιστον 4 από τα 35 θα έχουν διαμόρφωση «Assault» και θα ενταχθούν στη Μονάδα Αεροπορικών Ειδικών Επιχειρήσεων.
Πολεμικό Ναυτικό
Την Τρίτη 30 Μαΐου 2023 ολοκληρώθηκαν οι 2 προγραμματισμένες αποστολές για το Α΄ εξάμηνο του 2023, του πολυμελούς διακλαδικού κινητού υγειονομικού κλιμακίου της Διεύθυνσης Υγειονομικού του ΓΕΕΘΑ σε νησιά του Αιγαίου Πελάγους, στο πλαίσιο της δράσης του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας με τίτλο «Υγειονομική Μέριμνα για Όλους από τις Ένοπλες Δυνάμεις». Οι αποστολές οι οποίες αποτελούνταν από κλιμάκιο Στρατιωτικών Ιατρών ειδικοτήτων Καρδιολόγου, Παθολόγου, Ορθοπεδικού, Ωτορινολαρυγγολόγου και Οφθαλμίατρου καθώς και Στρατιωτικών Νοσηλευτών, μεταφέρθηκαν στα νησιά με Μονάδες του Πολεμικού Ναυτικού, και παρείχαν πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας σε συνολικά 126 κατοίκους νήσων, και συγκεκριμένα στη Νίσυρο, την Τήλο, την Χάλκη, την Θύμαινα και στους Φούρνους Ικαρίας.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Γ. Σιδερη στον ιστότοπο hellasjournal.com, η άφιξη των τεσσάρων παράκτιων περιπολικών τύπου Island που παραχωρούνται από τις ΗΠΑ αναμένεται εντός του καλοκαιριού, με τα πρώτα δύο να φτάνουν εντός του Ιουνίου και τα υπόλοιπα δύο ως τις αρχές Αυγούστου. Ακολούθως τα πλοία θα συντηρηθούν σε ελληνικό ναυπηγείο και αναμένεται να ξεκινήσουν εν πλω δοκιμές ως τα τέλη Νοεμβρίου, με το σύνολο του παλιού και νέου εξοπλισμού της, στον οποίο θα περιλαμβάνεται και RWS με πυροβόλο των 25 χιλ. Με την ένταξη των Island σε υπηρεσία αναμένεται να αποσυρθούν επιτέλους τα υπέργηρα παράκτια περιπολικά του ΠΝ, όπως οι ξύλινες τορπιλάκατοι κλάσης Nasty που έχουν ξεπεράσει προ πολλού τα 50 χρόνια υπηρεσίας.
Πολεμική Αεροπορία
Στις 2 Ιουνίου προσγειώθηκε στην αεροπορική βάση Τανάγρας το 15ο από τα μαχητικά αεροσκάφη Rafale F3R που εντάσσονται στη δύναμη της 332 Μοίρας. Πρόκειται για το μονοθέσιο “416” που ανήκει στην δεύτερη παρτίδα μεταχειρισμένων αεροσκαφών που μεταβιβάζονται από την Armee de l’ Air. Τον Ιούλιο αναμένεται να παραληφθεί ένα ακόμα αεροσκάφος, με στόχο ως το τέλος του 2023 να έχουν παραληφθεί όλα τα μεταχειρισμένα και το σύνολο να έχει ανέλθει σε 18, ενώ ως το καλοκαίρι του 2024 να έχει παραληφθεί και η τελευταία εξάδα (νέας κατασκευής) και η 114 ΠΜ να διαθέτει 24 Rafale.
Στις 2 Ιουνίου πραγματοποιήθηκε επίσης, παρουσία του Αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας, Αντιπτεράρχου (Ι) Θ. Μπουρολιά, η τελετή εορτασμού της επετείου συμπλήρωσης 70 χρόνων από την ίδρυση της 340 Μοίρας (340Μ), στην 115 Πτέρυγα Μάχης, στης Αεροπορική Βάση Σούδας. Το πρόγραμμα της εκδήλωσης περιλάμβανε δοξολογία, προσκλητήριο πεσόντων Αεροπόρων της 340Μ, ανάγνωση Ημερήσιας Διαταγής Μοίρας από τον Διοικητή της, Αντισμήναρχο (Ι) Ι. Δασκαλομαρκάκη, στατική έκθεση, πτήση σχηματισμού αεροσκαφών της Μοίρας, καθώς και επίδειξη της Ομάδας Αεροπορικών Επιδείξεων Μεμονωμένου Αεροσκάφους F-16 «ΖΕΥΣ». Στην τελετή παραβρέθηκαν ο Αρχηγός Τακτικής Αεροπορίας, Αντιπτέραρχος (Ι) Γ. Φασούλας, αντιπροσωπείες των Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, διατελέσαντες Διοικητές της 340Μ, καθώς και εν ενεργεία και εν αποστρατεία προσωπικό, το οποίο έχει υπηρετήσει στη Μοίρα.
Την 1η Ιουνίου ολοκληρώθηκε ένα ακόμα σημαντικό στάδιο για την απόκτηση αεροσκαφών F-35 από την Ελλάδα, καθώς μετά τους εκπροσώπους πλειοψηφίας και μειοψηφίας στη Βουλή των Αντιπροσώπων και τον επικεφαλής της πλειοψηφίας στην Επιτροπή Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας γερουσιαστή Μενέντεζ, υπέγραψε και ο επικεφαλής της μειοψηφίας γερουσιαστής Risch. Το επόμενο βήμα θα είναι η επίσημη ειδοποίηση του Κογκρέσου από το State Department.
Την τελευταία εβδομάδα σημειώθηκε μία παράβαση των κανόνων εναέριας κυκλοφορίας από τουρκικής πλευράς, και ειδικότερα από αεροσκάφος ναυτικής συνεργασίας τύπου ATR-72 στο ΝΑ Αιγαίο.
Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή
Στις 2 Ιουνίου το Ενιαίο Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ. ενημερώθηκε για σύγκρουση του φορτηγού πλοίου «ΑΝΤ» σημαίας Βανουάτου με δεκατρείς (13) αλλοδαπούς πλήρωμα, με το φορτηγό πλοίο «POTENTIA», σημαίας Σιγκαπούρης με δεκαεννέα (19) αλλοδαπούς πλήρωμα στη θαλάσσια περιοχή 9 ν.μ. βόρεια βορειοδυτικά ν. Χίου, σε Διεθνή Ύδατα, εντός ελληνικής περιοχής έρευνας και διάσωσης. Υπό τον συντονισμό του Ε.Κ.Σ.Ε.Δ. άμεσα έσπευσαν στο σημείο επτά (7) περιπολικά σκάφη Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ., ένα (1) πλοίο ανοικτής θαλάσσης Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ., ενώ συνέδραμαν επίσης ένα (01) πλοίο του Πολεμικού Ναυτικού, ένα (1) αεροσκάφος Canadair CL-215 της Πολεμικής Αεροπορίας, τρία (3) ελικόπτερα SUPER PUMA της Πολεμικής Αεροπορίας, καθώς και παραπλέοντα πλοία. Επίσης, στην ανωτέρω θαλάσσια περιοχή κατέπλευσε και σκάφος της Τουρκικής Ακτοφυλακής. Επί του πλοίου σημαίας Βανουάτου, καταβιβάσθηκε διασώστης Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ. από το δεύτερο ελικόπτερο SUPER PUMA της Π.Α. που βρέθηκε στο σημείο, προκειμένου να διαπιστώσει την κατάσταση του πληρώματος και την ανάγκη τυχόν παροχής βοήθειας. Από το περιστατικό δεν υπήρξε τραυματισμός και δεν παρατηρήθηκε θαλάσσια ρύπανση. Το φορτηγό πλοίο ΑΝΤ σημαίας Βανουάτου κινήθηκε αυτοδυνάμως με τη συνοδεία περιπολικών σκαφών ΛΣ-ΕΛΑΚΤ προς τον λιμένα Σμύρνης, όπου και εξήλθε με ασφάλεια από την ελληνική Περιοχή Έρευνας και Διάσωσης τις πρώτες πρωινές ώρες της 3ης Ιουνίου.
Κύπρος
Τη σύσταση Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας (ΣΕΑ) της Κυπριακής Δημοκρατίας αποφάσισε το Υπουργικό Συμβούλιο στις 31 Μαΐου. Πρόκειται για ένα συμβουλευτικό όργανο, η αποστολή του οποίου θα είναι να παράγει σκέψεις, ιδέες, εισηγήσεις & προτάσεις με πρακτική αξία σε θέματα εθνικής ασφάλειας. Τη συγκρότηση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας αναλαμβάνει ο Τ. Τζιωνής, που επιστρέφει στην ΚΥΠ της οποίας διετέλεσε Διοικητής την περίοδο 2003-2008 επί Προεδρίας Τάσσου Παπαδόπουλου.
Την Κυριακή 28 Μαΐου 2023 πραγματοποιήθηκε στη θαλάσσια περιοχή νότια της Λεμεσού, διεθνής αεροναυτική άσκηση, με την επωνυμία «CYP/FRA-02/2023», στο πλαίσιο της παρουσίας στην περιοχή, της φρεγάτας LANGUEDOC του Γαλλικού Πολεμικού Ναυτικού (ΠΝ). Την άσκηση σχεδίασε η Διοίκηση Ναυτικού, σε συνεργασία με το Γαλλικό ΠΝ και σε αυτή συμμετείχαν το ΠΓΥ ΑΛΑΣΙΑ της Διοίκησης Ναυτικού, Ε/Π AW – 139 της Διοίκησης Αεροπορίας και η φρεγάτα LANGUEDOC. Το σενάριο περιλάμβανε τακτικές κινήσεις και προχωρητικούς ελιγμούς, πραγματοποίηση γυμνασίου συναινετικής νηοψίας, αεροναυτική συνεργασία με ελικόπτερο και ολοκληρώθηκε με διέλευση απονομής χαιρετισμού μεταξύ των 2 πλοίων.
Ανατολικός Παρατηρητής
Όπως αναμενόταν, ο Ρ.Τ. Ερντογάν ήταν ο νικητής του δεύτερου γύρου των τουρκικών εκλογών που διεξήχθησαν στις 28 Μαϊου επικρατώντας έναντι του αντιπάλου του Κ. Κιλιντσντάρογλου με ποσοστό 52,18% έναντι 47,82%. Κανένας από τους 6 αρχηγούς των κομμάτων της αντιπολίτευσης (Κιλιτσντάρογλου, Ακσενέρ, Μπαμπατζάν, Νταβούτογλου, Ουισάλ, Καραμολάογλου) δεν εξελέγη βουλευτής, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την τρωτότητά τους σε οποιαδήποτε δικαστική δίωξη. Χθες ανακοινώθηκε η νέα κυβέρνηση του Ερντογάν, στην οποία υπουργός Εξωτερικών αναλαμβάνει ο Hakan Fidan, μέχρι πρότινος διευθυντής της ΜΙΤ. Τον διαδέχεται ως επικεφαλής της τουρκικής μυστικής υπηρεσίας ο έμπιστος του Ερντογάν Ibrahim Kalin, ενώ υπουργός Άμυνας ορίζεται ο στρατηγός Yasar Guler, μέχρι πρότινος Αρχηγός των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων. Ως μήνυμα τεχνοκρατικής επάρκειας προς τις διεθνείς αγορές ερμηνεύεται ο διορισμός του Mehmet Simsek ως υπουργού Οικονομίας, ενώ υπουργός Ενέργειας διορίστηκε ο Alparslan Bayraktar και υπουργός Εσωτερικών ο Ali Yerlikaya. Αξίζει να σημειωθεί ότι την τελευταία εβδομάδα σημειώθηκαν ενδείξεις αναζωπύρωσης της έντασης με την Ελλάδα από τουρκικής πλευράς, όπως ήταν η δέσμευση περιοχών για αεροναυτικές ασκήσεις, νοτίως του Καστελλορίζου και στο κεντρικό Αιγαίο από 5 ως 25 Ιουνίου, καθώς και η προώθηση πολυάριθμης ομάδας 135 λαθρομεταναστών στα ελληνοτουρκικά σύνορα, με τη συνδρομή του τουρκικού στρατού. Όπως έχουμε σημειώσει επανειλημμένα, απαιτείται επαγρύπνηση καθ’ όλη τη διάρκεια του Ιουνίου διότι η περίοδος της υπηρεσιακής κυβέρνησης στην Ελλάδα ενδέχεται να εκληφθεί από την τουρκική πλευρά ως ευκαιρία για όξυνση.
Στις 27 Μαΐου υπογράφηκε σύμβαση μεταξύ της SSB και της FNSS για τον εκσυγχρονισμό 52 Τεθωρακισμένων Οχημάτων Μεταφοράς Προσωπικού ACV-15 του Τουρκικού Στρατού, στα οποία θα εγκατασταθεί τηλεχειριζόμενος σταθμός οπλισμού (πυροβόλο 12,7mm και συζυγές πολυβόλο 7,62mm).
Αυξάνεται η πίεση στην Τουρκία να συναινέσει στην ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, καθώς κατά την άτυπη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ την 1η Ιουνίου στο Όσλο της Νορβηγίας εκφράστηκε η υποστήριξη όλων των κρατών μελών, πλην Τουρκίας και Ουγγαρίας, στην ένταξη της Σουηδίας. Ο Γ. Γραμματέας του ΝΑΤΟ J. Stoltenberg αναμένεται να μεταβεί προσεχώς στην Άγκυρα για σχετικές συνομιλίες, ενώ και από πλευράς αμερικανικής κυβέρνησης διαφαίνεται διάθεση ανταλλαγής της συναίνεσης της Τουρκίας στην είσοδο της Σουηδίας με την έγκριση της προμήθειας F-16 για την Τουρκία.
