Διεθνής κατάσταση
Στην Ουκρανία ο πόλεμος συνεχίζεται, με την ουκρανική αντεπίθεση να αναμένεται από αρκετούς παρατηρητές εντός του Μαΐου. Οι ρωσικές δυνάμεις εξακολουθούν να διεξάγουν επιθετικές επιχειρήσεις περιορισμένης κλίμακας στις περιοχές του Kupyansk και της Kreminna, ενώ οι ουκρανικές δυνάμεις πραγματοποίησαν περιορισμένης κλίμακας αντεπιθέσεις στην περιοχή της Avdiivka. Σημαντικό γεγονός αποτέλεσε η οργισμένη ανακοίνωση του Y. Prigozhin ότι η Wagner στερείται τροφοδοσίας πυρομαχικών από τη ρωσική κυβέρνηση και θα αποχωρήσει από το μέτωπο του Bakhmut έχοντας εξαντλήσει τη μαχητικής της ισχύ, αντικαθιστάμενη από τσετσενικές δυνάμεις υπό τον R. Kadyrov. Από την άλλη πλευρά, οι ουκρανικές δυνάμεις ανακοίνωσαν την κατάρριψη ρωσικού υπερηχητικού βλήματος Kh-47M2 από αντιαεροπορικό σύστημα Patriot. Οι χάρτες προέρχονται από την πλέον πρόσφατη ανάλυση του Institute for the Study of War:
ΥΕΘΑ/ΓΕΕΘΑ
Την Παρασκευή 5 Μαΐου 2023 ολοκληρώθηκαν οι Πολυεθνικές Ασκήσεις «ΗΝΙΟΧΟΣ 23» και «ΩΡΙΩΝ 23», οι οποίες ξεκίνησαν την Δευτέρα 24 Απριλίου 2023 υπό τον συντονισμό του ΓΕΕΘΑ. Σκοπός των Ασκήσεων ήταν η δημιουργία ενός άκρως ρεαλιστικού και διαρκώς μεταβαλλόμενου επιχειρησιακού περιβάλλοντος, εντός του οποίου οι συμμετέχουσες δυνάμεις κλήθηκαν να ανταποκριθούν σε ιδιαίτερα απαιτητικές διακλαδικές συνέργειες.
Η Άσκηση ««ΩΡΙΩΝ 23» οργανώθηκε από την νεότευκτη Διοίκηση Ειδικού Πολέμου (ΔΕΠ) του ΓΕΕΘΑ. Η συνεχής και ενεργός συμμετοχή της ΔΕΠ σε δραστηριότητες Ειδικών Επιχειρήσεων φίλων, συμμάχων και εταίρων Χωρών, σε συνδυασμό με τις εκτεταμένες βελτιώσεις των διοικητικών και εκπαιδευτικών υποδομών της, συνέβαλαν στην επιπλέον διεύρυνση των συμμετεχουσών Χωρών στην φετινή Άσκηση, αυξάνοντας έτι περαιτέρω το επίπεδο των Ελληνικών Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων (Special Operations Forces – SOF).
Κατά την διάρκειά της, εκτελέστηκαν ημέρα και νύχτα τα ακόλουθα αντικείμενα:
- Επιχειρήσεις σε Αμφίβιο Περιβάλλον (Over the Beach – OTB).
- Επιχειρήσεις νηοψίας (Visit Board Search and Seizure – VBSS).
- Επιχειρήσεις Επιτήρησης – Αναγνώρισης, καθώς και Πληροφοριακές Επιχειρήσεις (Intelligence, Surveillance and Reconnaissance – ISR).
- Διείσδυση σε εχθρική περιοχή με εκτέλεση αλμάτων ελεύθερης πτώσης (Military Free Fall – MFF) και στατικού ιμάντα (Static Line).
- Ρίψη προσωπικού και μέσων από Ελικόπτερο με την μέθοδο HELOCASTING.
- Βολές Μάχης Ταχείας Αντίδρασης (ΒΜΤΑ) – Άμεσης Αντίδρασης (Close Quarter Combat – CQC), καθώς και Τεχνικές και Τακτικές Ελεύθερου Σκοπευτή (Sniping) και Ομάδων SOF (Techniques – Tactics and Procedures – TTP).
- Εξουδετέρωση Αυτοσχέδιων Εκρηκτικών Μηχανισμών (Counter Improvised Explosive Devices – C-IED).
- Παροχή Α΄ Βοηθειών Πεδίου Μάχης (Tactical Combat Casualty Care – TCCC).
Παράλληλα με την «ΩΡΙΩΝ 23» διεξήχθη και η Αεροπορική Άσκηση «ΗΝΙΟΧΟΣ 23». Η δημιουργία ενός άκρως ρεαλιστικού επιχειρησιακού περιβάλλοντος με την συμμετοχή Μαχητικών Αεροσκαφών, Πολεμικών Πλοίων Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων και σύγχρονων μέσων του Στρατού Ξηράς, έχει συγκεντρώσει το ενδιαφέρον συμμετοχής Χωρών, αναβαθμίζοντας από πέρυσι την σειρά Ασκήσεων «ΗΝΙΟΧΟΣ» σε επίπεδο «ΗΝΙΟΧΟΣ PLUS».
Σημαντικό ρόλο στην οργάνωση της «ΗΝΙΟΧΟΣ 23» ανέλαβε το Κέντρο Αεροπορικής Τακτικής (ΚΕΑΤ), το οποίο βασιζόμενο στην εμπειρία των προηγούμενων ετών, δημιούργησε τις κατάλληλες συνθήκες για την συνεκπαίδευση Ελληνικών και ξένων αεροπορικών δυνάμεων. Παράλληλα, και στο πνεύμα της συνεχούς προσπάθειας αναβάθμισης της Άσκησης, το ΚΕΑΤ ενέταξε για πρώτη φορά σε αυτήν, την εκτέλεση συνθετικών πτήσεων με τους τακτικούς εξομοιωτές της Μοίρας Επιχειρησιακής Συνθετικής Εκπαίδευσης (ΜΕΣΕ) που κατασκευάστηκαν εξ ολοκλήρου από το προσωπικό του.
Κατά την διάρκειά της υλοποιήθηκαν ημέρα και νύχτα σύνθετα διακλαδικά και ιδιαίτερα απαιτητικά επιχειρησιακά σενάρια σε περιβάλλον πολλαπλών απειλών. Συγκεκριμένα, εκτελέστηκαν τα ακόλουθα αντικείμενα:
- Στρατηγικές Αεροπορικές Επιχειρήσεις (Strategic Air Operations).
- Επιθετικές Αεροπορικές Επιχειρήσεις (Offensive Counter Air – OCA).
- Αμυντικές Αεροπορικές Επιχειρήσεις (Defensive Counter Air – DCA).
- Επιχειρήσεις Αεροπορικών Δυνάμεων Επ’ Ωφελεία Χερσαίων και Θαλάσσιων Επιχειρήσεων – Air Power Contribution to Counter-Land Operations (APCLO) and Air Power Contribution to Maritime Operations (APCMO).
- Αποστολές Αναγνώρισης (RECCE) και Έρευνας και Διάσωσης Μάχης (Combat Search and Rescue – CSAR).
- Αποστολές Προστασίας Υψηλής Αξίας Ιπτάμενων Μέσων – High Value Airborne Asset (HVAA).
- Αποστολές κατά Χρονικά Ευαίσθητων Στόχων (Time Sensitive Targeting – TST).
Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των ασκήσεων αποτέλεσε η συμμετοχή 22 χωρών με 3.900 συμμετέχοντες, 133 αεροσκάφη και ελικόπτερα, καθώς και 13 πολεμικά πλοία και σκάφη.
Στις 4 Μαΐου ο υπουργός Εθνικής Αμύνης Ν. Παναγιωτόπουλος συναντήθηκε με τον Υπουργό Άμυνας του Ισραήλ Yoav Gallant, ο οποίος πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στην Ελλάδα. Παρόντες στην υποδοχή και τις συνομιλίες μεταξύ των αντιπροσωπειών ήταν επίσης ο υφυπουργός Εθνικής Αμύνης Ν. Χαρδαλιάς, ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Κ. Φλώρος, ο Αρχηγός ΓΕΑ Αντριπτέραρχος (Ι) Θ. Μπουρολιάς, ο Αρχηγός ΓΕΝ Αντιναύαρχος Ι. Δρυμούσης ΠΝ, ο Υπαρχηγός ΓΕΣ Αντιστράτηγος Α. Κορωνάκης και ο Πρέσβης του Ισραήλ στην Ελλάδα Noam Katz. Κατά τις συνομιλίες, οι δύο Υπουργοί επαναβεβαίωσαν τους ισχυρούς και διαχρονικούς δεσμούς φιλίας και την στρατηγική αμυντικής σχέση των δύο χωρών για την ασφάλεια και την άμυνα τους, αλλά και για την σταθερότητα και ευημερία της ευρύτερης περιοχής. Υπογραμμίστηκε, επίσης, το εξαιρετικά υψηλό επίπεδο και η δυναμική της στρατιωτικής συνεργασίας μεταξύ των Ενόπλων Δυνάμεων Ελλάδος και Ισραήλ, τα οποία καταδεικνύονται με την υλοποίηση σημαντικών, αμοιβαίως επωφελών, προγραμμάτων, στον τομέα της Αμυντικής Βιομηχανίας και κοινών ασκήσεων καθώς και η κοινή επιθυμία για περαιτέρω ενίσχυσή τους.
Στρατός Ξηράς
Χθες 6 Μαϊου πραγματοποιήθηκε στην Κομοτηνή η Τακτική Άσκηση Μετά Στρατευμάτων (ΤΑΜΣ) αντιμετώπισης ασύμμετρων απειλών «ΕΡΚΕΙΟΣ ΖΕΥΣ», με συμμετοχή των Ταγμάτων Εθνοφυλακής Εχίνου, Κομοτηνής, Νέστου, Ξάνθης, Ροδόπης και Σαπών, της 29 Μηχανοποιημένης Ταξιαρχίας Πεζικού και της 1ης Ταξιαρχίας Αεροπορίας Στρατού. Την άσκηση παρακολούθησαν ο υφυπουργός Εθνικής Αμύνης Ν. Χαρδαλιάς, ο Διοικητής 1ης Στρατιάς Αντιστράτηγος Ι. Τσιόπλος, ο Διοικητής του Δ΄ Σώματος Στρατού Αντιστράτηγος Δ. Κωνσταντάκος και ο Διοικητής της 29 Μ/Π ΤΑΞΠΖ Ταξίαρχος Α. Ελευθεριάδης, αντιπροσωπεία στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, καθώς και εν αποστρατεία στελέχη του Στρατού Ξηράς.
H MILTECH Hellas ανέλαβε σύμβαση για την εγκατάσταση θερμικών περισκοπίων MLT-DTP-640 σε αριθμό Α/Κ πυροβόλων Μ109 του ΕΣ στο πλαίσιο του υποπρογράμματος προμήθειας περισκοπίων νυχτερινής οδήγησης.
Πολεμικό Ναυτικό
Από την Πέμπτη 13 έως και την Παρασκευή 28 Απριλίου 2023, οι Ένοπλες Δυνάμεις συμμετείχαν στην Άσκηση με την ονομασία «ITALIAN MINEX 23» που διοργανώθηκε από το Πολεμικό Ναυτικό της Ιταλίας, και πραγματοποιήθηκε στην ευρύτερη περιοχή της Κεντρικής Μεσογείου με την συμμετοχή Ναυτικών Μονάδων της Μόνιμης Συμμαχικής Αντιναρκικής Δύναμης 2 (SNMCMG2), του Βελγίου, της Γαλλίας, των ΗΠΑ, της Ιταλίας και της Ολλανδίας. Η «ITALIAN MINEX 2023» είναι τύπου INVITEX-LIVEX-MAREX (Invitation to an Exercise – Live – Maritime Exercise), και κατά την διάρκειά της εκτελέστηκαν αντικείμενα αντιναρκικών επιχειρήσεων υπό ασύμμετρη απειλή σε ναρκοθετημένα ύδατα και εισόδους κυρίων λιμένων. Οι Ένοπλες Δυνάμεις συμμετείχαν στην Άσκηση με το Ναρκοθηρευτικό (ΝΘΗ) ΕΥΡΩΠΗ ως μέλος της SNMCMG2. Κατά την διάρκειά της υλοποιήθηκαν σύνθετα επιχειρησιακά σενάρια, όπως παρακάτω:
- Ασκήσεις Ναυτικών Προχωρητικών Ελιγμών (Miscellaneous Exercise – MISCEX).
- Σύνθεση και ανταλλαγή αναγνωρισμένης εικόνας επιφανείας και αντιαεροπορικής άμυνας.
- Αντιναρκικές επιχειρήσεις (Mine Countermeasure – MCM).
- Αντιμετώπιση ΧΒΡΠ περιστατικών (Chemical, Biological, Radiological and Nuclear Defense – CBRN).
- Αντιμετώπιση ασύμμετρων απειλών.
- Αντιμετώπιση παρασυρόμενης νάρκης.
- Υγειονομική συνδρομή σε φίλιο πλοίο (Medical Exercise – MEDEX).
Πολεμική Αεροπορία
Την Παρασκευή 5 Μαΐου 2023 ολοκληρώθηκε η συμμετοχή των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων στην τελική φάση (Φάση 4) της πολυεθνικής άσκησης «ORION 2023» ξεκίνησε την Δευτέρα 17 Απριλίου 2023 και αποσκοπούσε στην επίτευξη αεροπορικής υπεροχής προ της έναρξης μεγάλης κλίμακας χερσαίων επιχειρήσεων πολυεθνικής δύναμης υπό Γαλλικό έλεγχο, για την ανάκτηση Γαλλικού εδάφους. Οι ΕΔ συμμετείχαν στην 4η Φάση της Άσκησης με 4 μαχητικά αεροσκάφη MIRAGE 2000-5 τα οποία μεταστάθμευσαν στην Αεροπορική Βάση Mont de Marsan της Γαλλίας, και κατά την διάρκειά της συμμετείχαν σε σύνθετα διακλαδικά επιχειρησιακά σενάρια και σε περιβάλλον Ηλεκτρονικού Πολέμου και πολλαπλών απειλών, όπως παρακάτω:
- Επιθετικές Αεροπορικές Επιχειρήσεις (Offensive Counter Air – OCA).
- Αμυντικές Αεροπορικές Επιχειρήσεις (Defensive Counter Air – DCA).
- Εκτέλεση αεροπορικών σεναρίων (Slow Mover Protection – SLOMO PROTECT).
- Αντικείμενα αεροπορικής προσβολής (Air Defence Exercise – ADEX).
Από την Δευτέρα 24 έως και την Παρασκευή 28 Απριλίου 2023, οι Ένοπλες Δυνάμεις (ΕΔ) συμμετείχαν στην Διμερή Άσκηση με την επωνυμία «THRACIAN STAR 23» που πραγματοποιήθηκε στο FIR Σόφιας, με την συμμετοχή μαχητικών αεροσκαφών από την Βουλγαρία. Σκοπός της άσκησης, η οποία είναι τύπου INVITEX-LIVEX (Invitation to an Exercise – Live Exercise) Μικρής Κλίμακας, ήταν η εκπαίδευση και εξοικείωση των ΕΔ της Βουλγαρίας επί των διαδικασιών τυποποίησης του ΝΑΤΟ σε αντικείμενα αεροπορικής φύσεως, και κατά την διάρκειά της εκτελέστηκαν αντικείμενα εκπαίδευσης μάχης μεταξύ διαφορετικών τύπων αεροσκαφών (Dissimilar Air Combat Training – DACT) με σύνθετα επιχειρησιακά σενάρια αυξανόμενης δυσκολίας και πολυπλοκότητας σε αντικείμενα Αέρος – Αέρος (Air to Air). Η ΠΑ συμμετείχε σε αυτήν με 2 αεροσκάφη F-16 της 111 Πτέρυγας Μάχης, ενώ από πλευράς Πολεμικής Αεροπορίας της Βουλγαρίας συμμετείχαν 2 MIG-29.
Ούτε την πρώτη εβδομάδα του Μαΐου σημειώθηκαν παραβιάσεις του ελληνικού εναερίου χώρου, εμπλοκές ή υπερπτήσεις ελληνικών εδαφών, συνεχίζοντας τη “νηνεμία” που επικράτησε το Μάρτιο και τον Απρίλιο. Σημειώθηκε ωστόσο μια παράβαση των κανόνων εναέριας κυκλοφορίας από ένα μεμονωμένο τουρκικό ελικόπτερο.
Αμυντική βιομηχανία
Στην έκθεση αμυντικού υλικού DEFEA-2023 που θα διεξαχθεί από 9 έως 11 Μαΐου στην Αθήνα (Metropolitan Expo), η EODH θα παρουσιάσει άρμα μάχης Leopard-2A4 του ΕΣ με εγκατεστημένο σύστημα προστασίας ASPIS Modular NG-MBT, το οποίο συνδυάζει στοιχεία παθητικής και ενεργητικής προστασίας στο πρόσθιο τόξο για την αντιμετώπιση σύγχρονων απειλών όπως αντιαρματικά Κ/Β δίδυμης πολεμικής κεφαλής και APFSDS νέας γενιάς.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας “Καθημερινή”, τα ΕΑΣ εξασφάλισαν χρηματοδότηση έως €80 εκατ. από το πρόγραμμα Act in Support of Ammunition Production (ASAP) της ΕΕ για την παραγωγή πυρομαχικών στο Συγκρότημα Λαυρίου, το οποίο έχει πιστοποιηθεί από το ΝΑΤΟ ως εγκατάσταση συναρμολόγησης-αποσυναρμολόγησης πυραύλων (MADF).
Κύπρος
Στις 5 Μαΐου επισκέφθηκε την Κύπρο ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ Yoav Gallant, τον οποίο υποδέχθηκε ο Κύπριος υπουργός Άμυνας Μιχάλης Γιωργάλλας. Οι δυο Υπουργοί, αφού εξήραν τους ισχυρούς δεσμούς Κύπρου και Ισραήλ και την εξαιρετική αμυντική συνεργασία, η οποία είναι δομημένη στην αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο χωρών, έθεσαν ως στόχο την υλοποίηση μιας φιλόδοξης ατζέντας, η οποία θα εκτείνεται μεταξύ άλλων στην πραγματοποίηση κοινών ασκήσεων, την εκπαίδευση προσωπικού και τη συνεργασία στον τομέα ερευνάς και καινοτομίας.
Άρχισε σήμερα 7 Μαΐου η άσκηση “Αγαπήνωρ”, κατά την οποία η Εθνική Φρουρά και οι ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ φίλιες χώρες θα πραγματοποιήσουν εκπαιδευτικές δραστηριότητες εντός του FIR Λευκωσίας, συμπεριλαμβανομένων σεναρίων αεράμυνας με τη συμμετοχή εναέριων και χερσαίων μέσων. Θα πραγματοποιηθούν επίσης υπερπτήσεις και χαμηλές πτήσεις από ελικόπτερα και μαχητικά αεροσκάφη.
Ανατολικός Παρατηρητής
To αεροσκάφος του προγράμματος τουρκικού μαχητικού αεροσκάφους MMU έλαβε την ονομασία Kaan. Η αρχική πτήση του πρωτοτύπου χωρίς καθόλου συστήματα αποστολής αναμένεται έως το τέλος του 2023, η αρχική πτήση του δεύτερου πρωτοτύπου το 2025 και τα πρώτα 20 αεροσκάφη Kaan έκδοσης Block 10 θα φέρουν κινητήρες F110-GE-129E.
Στις 3 Μαΐου το Πλοίο Αμφίβιας Εφόδου ANADOLU (L400) κατέπλευσε στην Σμύρνη, αφού παρέμεινε ανοιχτό για επίσκεψη κοινού στην Κωνσταντινούπολη μετά την παράδοσή του. Στο κατάστρωμα παραμένουν τα 4 ελικόπτερα S-70B-28 (s/n TCB52, TCB56, TCB68, TCB 75) και 4 ΑΗ-1W (TCB80, TCB83, TCB85, TCB86).
Στις 3 Μαΐου παραδόθηκαν στον Τουρκικό Στρατό 33 πρόσθετα οχήματα περισυλλογής Μ4Κ, στην έδρα της εταιρείας MPG στο Ικόνιο. Υπενθυμίζεται ότι το τροχοφόρο όχημα περισυλλογής M4K έχει δυνατότητα περισυλλογής υλικού βάρους 25 τόνων και φέρει τηλεχειριζόμενο σταθμό οπλισμού SARP επί θωρακισμένης καμπίνας. Μετά την αρχική σύμβαση για 30 οχήματα, η SSB ανέθεσε το 2021 στην κατασκευάστρια εταιρία νέα σύμβαση για 33 πρόσθετα οχήματα, αυξάνοντας σε 63 τον συνολικό αριθμό.
Σύμφωνα με δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών M. Cavusoglu, η Τουρκία απέρριψε πρόταση των ΗΠΑ να παραχωρήσει το Α/Α σύστημα S-400 στην Ουκρανία. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών αναφέρθηκε επίσης στην εκκρεμότητα της έγκρισης της προμήθειας F-16 από το Κογκρέσο, λέγοντας ότι η Τουρκία δεν επιθυμεί να επανέλθει στο πρόγραμμα των F-35 αλλά να της επιστραφούν τα χρήματα”. Επιπλέον ο M. Cavusoglu ισχυρίστηκε ότι ο Ρ.Τ. Ερντογάν απέρριψε πρόσκληση στο Λευκό Οίκο για συνάντηση με τον πρόεδρο των ΗΠΑ J. Biden, παρ’ ότι είναι ευρέως γνωστό ότι ο Τούρκος πρόεδρος είχε ματαίως επιδιώξει μια τέτοια πρόσκληση μετά την ανάληψη των καθηκόντων του Αμερικανού ομολόγου του. Προφανώς ο ισχυρισμός του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών εντάσσεται σε προσπάθεια δημιουργίας εντυπώσεων εν όψει των αμφίρροπων εκλογών της επόμενης Κυριακής, 14 Μαΐου.
