Διεθνής κατάσταση
Στην Ουκρανία συμπληρώνεται σύντομα ο τρίτος μήνας του πολέμου, χωρίς να διαφαίνεται στον ορίζοντα άμεση προοπτική τερματισμού του. Την εβδομάδα που πέρασε, οι ρωσικές δυνάμεις σημείωσαν περιορισμένες προόδους στην περιοχή του Izyum και του Severodonetsk, χωρίς ωστόσο να έχουν επιτύχει το στόχο της περικύκλωσης των ουκρανικών δυνάμεων. Στη Μαριούπολη, οι ρωσικές δυνάμεις απέκτησαν τον ολοκληρωτικό έλεγχο της πόλης, καθώς οι τελευταίοι υπερασπιστές του εργοστασίου Azovstal παραδόθηκαν στις 21 Μαϊου. Οι χάρτες προέρχονται από την πρόσφατη ανάλυση του Institute for the Study of War:
Την Τετάρτη 18 Μαϊου η Σουηδία και η Φινλανδία υπέβαλαν ταυτόχρονα, με επιστολές που παρέδωσαν οι πρεσβευτές τους στον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ Γιενς Στόλτενμπεργκ, τις επίσημες αιτήσεις για την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ. Ωστόσο, η Τουρκία εξακολουθεί να θέτει όρους για να συναινέσει στην ένταξή τους, καθώς μόλις χθες ο Τούρκος πρόεδρος Ρ.Τ. Ερντογάν σε συνομιλία του με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ έθεσε ως προϋπόθεση για τη συναίνεση της Τουρκίας την αποστασιοποίηση της Σουηδίας και της Φινλανδίας από την οργάνωση του Φ. Γκιουλέν αλλά και από κουρδικές οργανώσεις όπως το ΡΚΚ, που κατά τους ισχυρισμούς της Τουρκίας, έχουν ελευθερία δράσης στις δύο χώρες.
ΥΕΘΑ/ΓΕΕΘΑ
Την Τρίτη 17 Μαΐου 2022 έλαβε χώρα η ημέρα διακεκριμένων επισκεπτών (Distinguished Visitors Day – DV DAY) της διακλαδικής διμερούς άσκησης «ALEXANDER THE GREAT-22», η οποία εκτελείται από τις 2 έως τις 29 Μαΐου 2022 στην περιοχή μεταξύ του Παγασητικού Κόλπου έως τον Άγιο Ευστράτιο και την Λήμνο, με την συμμετοχή προσωπικού και μέσων των Ελληνικών και Αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων. Η ημέρα διακεκριμένων επισκεπτών πραγματοποιήθηκε στην Σκύρο και την παρακολούθησαν ο διοικητής της Ι Μεραρχίας Πεζικού υποστράτηγος Π. Καπραβέλος, ο στρατιωτικός ακόλουθος των ΗΠΑ στην Ελλάδα συνταγματάρχης N. Mann, καθώς και παρατηρητές από την Αίγυπτο. Η άσκηση, στην οποία συμμετέχουν αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και οπλίτες της ΔΕΠ/ΓΕΕΘΑ, προβλέπει τη συγκρότηση δυνάμεων πεζοναυτών και ομάδων ειδικών επιχειρήσεων από το σύνολο των μονάδων της, και πλαισιώνεται από πλοίο ταχείας μεταφοράς (ΠΤΜ) και αρματαγωγά του Πολεμικού Ναυτικού καθώς και από προσωπικό και μέσα της Πολεμικής Αεροπορίας και της Αεροπορίας Στρατού. Από αμερικανικής πλευράς συμμετέχει η 22nd Marine Expeditionary Unit (MEU) και το 2nd Reconnaissance Battalion (RECON BN), καθώς και το πολεμικό πλοίο USS ARLINGTON, που έχει ως αποστολή την υποστήριξη ειδικών επιχειρήσεων. Κατά την διάρκεια της DV-DAY και ως επιστέγασμα της εντατικής εκπαίδευσης στο πλαίσιο του σχεδιασμού του ΓΕΕΘΑ, πραγματοποιήθηκε ανακατάληψη τμήματος του νησιού, που είχε προηγουμένως καταληφθεί από εχθρικές δυνάμεις, με αμφίβια επιχείρηση μονάδων της 32 ΤΑΞ ΠΖΝ σε συνδυασμό με αεραποβατικές ενέργειες, με παράλληλη εκτέλεση επεισοδίων Έρευνας και Διάσωσης Μάχης και ρίψεων εφοδίων με αλεξίπτωτο.
Από την Τρίτη 17 ως την Παρασκευή 21 Μαΐου, ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Κ. Φλώρος βρέθηκε στις Βρυξέλλες, προκειμένου να συμμετάσχει στις Συνόδους Αρχηγών Γενικών Επιτελείων Εθνικής Άμυνας των Στρατιωτικών Επιτροπών της Ευρωπαϊκής Ένωσης την Τετάρτη 18 Μαΐου 2022 (European Union Military Committee – EUMC) και του NATO την Πέμπτη 19 Μαΐου 2022 (Military Committee Conference in Chiefs of Defence Session – MCCS). Κατά την διάρκεια της παραμονής του στο Βέλγιο, ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ συναντήθηκε με τους Μόνιμους Αντιπροσώπους της Ελλάδας στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ και επισκέφθηκε το Supreme Headquarters Allied Powers Europe (SHAPE), όπου συναντήθηκε με τον Supreme Allied Commander Europe (SACEUR) General Tod D. Wolters και τον Deputy SACEUR General Tim Radford. Επίσης συναντήθηκε με τους Στρατιωτικούς Αντιπροσώπους της Ελλάδος στο ΝΑΤΟ, στην ΕΕ και στο SHAPE, καθώς και με το στρατιωτικό και πολιτικό προσωπικό που υπηρετεί στις Στρατιωτικές και Μόνιμες Αντιπροσωπείες μας, όπως και στα Στρατηγεία του ΝΑΤΟ και της ΕΕ που εδρεύουν στο Βέλγιο.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του ενημερωτικού ιστοτόπου Politico, η Ελλάδα ζητά ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για την επέκταση του φράχτη στον Έβρο κατά 80 χιλιόμετρα, δηλαδή υπερδιπλάσιου μήκους συγκριτικά με τον σχεδιασμό που είχε γίνει γνωστός.
Στρατός Ξηράς
Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας “Τα Νέα”, το ΓΕΣ εξετάζει την επαναλειτουργία των Κέντρων Εκπαίδευσης Νεοσυλλέκτων (ΚΕΝ) λόγω των λειτουργικών προβλημάτων που εμφανίστηκαν στις μονάδες, οι οποίες λειτούργησαν επί τετραετία ως Σημεία Υποδοχής Οπλιτών (ΣΥΟΠ) για περίπου 35.000 οπλίτες ετησίως (κατάταξη νεοσυλλέκτων απευθείας σε μονάδες, κατά το λεγόμενο «γερμανικό μοντέλο», που δεν είχε θετικά αποτελέσματα). Δεν έχουν ακόμη ληφθεί οριστικές αποφάσεις ως προς το ποια ΚΕΝ θα επαναλειτουργήσουν, είναι όμως σαφές ότι ελάχιστα εκπληρώνουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις (μεγάλης χωρητικότητας με άρτιες εγκαταστάσεις, γειτνίαση σε στρατιωτικό νοσοκομείο κλπ).
Σύμφωνα με απάντηση του υπουργείου Εθνικής Άμυνας σε κοινοβουλευτική ερώτηση, το αίτημα του ΓΕΣ για παραχώρηση ΤΟΜΑ τύπου M2A2 Bradley ως EDA απαντήθηκε αρνητικά από το Γραφείο Αμυντικής Συνεργασίας των ΗΠΑ στην Ελλάδα, με το αιτιολογικό ότι δεν υπάρχουν την παρούσα χρονική περίοδο διαθέσιμα οχήματα του τύπου για παραχώρηση. Αντιθέτως προχωρεί κανονικά το πρόγραμμα απόκτησης αμφίβιων τεθωρακισμένων AAV7A1.
Πολεμικό Ναυτικό
Από την Τρίτη 17 έως την Πέμπτη 19 Μαΐου 2022 πραγματοποιήθηκε επιχειρησιακή εκπαίδευση μονάδων του Πολεμικού Ναυτικού (ΠΝ), στο πλαίσιο ασκήσεως «ΛΟΓΧΗ», στη θαλάσσια περιοχή του Μυρτώου πελάγους, με συμμετοχή μονάδων των Διοικήσεων Φρεγατών, Ταχέων Σκαφών, Πλοίων Επιτήρησης και Αεροπορίας Ναυτικού. Κατά την εν λόγω άσκηση εκτελέστηκαν προκεχωρημένα γυμνάσια πολέμου επιφανείας με πυρά κατά σκοποσήμου, πυρά συστημάτων αντιβληματικής προστασίας (Close In Weapon Systems), γυμνάσια Αντιαεροπορικού Πολέμου, Διοικητικής Μέριμνας (ΔΜ), Επικοινωνιών και σημαντικός αριθμός αντικειμένων αντιμετώπισης πολλαπλών απειλών.
Την Πέμπτη 19 Μαΐου 2022, στις εγκαταστάσεις της Διοίκησης Υποβρυχίων Καταστροφών (ΔΥΚ), στην περιοχή του Ναυτικού Οχυρού Σκαραμαγκά, παραδόθηκαν τέσσερα νεότευκτα Σκάφη τύπου RHIB στο Πολεμικό Ναυτικό, επί συνόλου έξι που θα παραδοθούν ως δωρεά της αμερικανικής κυβέρνησης. Στην παραλαβή των νεότευκτων σκαφών παρευρέθησαν ο Υπαρχηγός ΑΣ, Υποναύαρχος Π. Κουλούρης ΠΝ, ο Αμερικανός Ακόλουθος Άμυνας (ΑΚΑΜ) Πλοίαρχος Μ. Biery USN, ο επικεφαλής του ODC/GREECE Συνταγματάρχης D. McDonald USA και ο Διοικητής της ΔΥΚ Αντιπλοίαρχος Κ. Νασόπουλος ΠΝ. Τα εν λόγω σκάφη πρόκειται να ενταχθούν στη δύναμη της ΔΥΚ αναβαθμίζοντας σημαντικά τις επιχειρησιακές της δυνατότητες.
Πολεμική Αεροπορία
Την Παρασκευή 20 Μαΐου 2022, ολοκληρώθηκε η Πολυεθνική Αεροπορική Άσκηση Μεσαίας Κλίμακας «NATO Tiger Meet 2022», η οποία ξεκίνησε τη Δευτέρα 9 Μαΐου, στην Αεροπορική Βάση Αράξου. Κατά τη διάρκεια της άσκησης εκτελέσθηκαν σύνθετες αεροπορικές αποστολές, καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα σεναρίων του σύγχρονου αεροπορικού πολέμου (Αμυντικών / Επιθετικών Επιχειρήσεων, Αεροπορικής Απομόνωσης, Δυναμικής Στοχοποίησης, Επιχειρήσεων Καταστολής – Καταστροφής της Εχθρικής Αεράμυνας, Στοχοποίησης Χρονικά Ευαίσθητων Στόχων, Επιχειρήσεων Αεροπορικών Δυνάμεων επ’ ωφελεία Χερσαίων – Θαλάσσιων Επιχειρήσεων). Στην άσκηση συμμετείχαν περισσότερα από εξήντα (60) αεροσκάφη και ελικόπτερα από τη χώρα μας (F-16, M2000-5, F-4E, C-130H, AB-205A και EMB-145H), το Βέλγιο (F-16 MLU), τη Γαλλία (RAFALE, E-2C), την Ελβετία (F/A-18 Hornet), την Ισπανία (EF-18 Hornet), την Ιταλία (EF-2000 Eurofighter) και την Τσεχία (Mi-24), συμπληρώνοντας περισσότερες από εξακόσιες (600) εξόδους σε ολόκληρο το εύρος του FIR Αθηνών, ημέρα και νύχτα, με σκοπό την παροχή υψηλής ποιότητας επιχειρησιακής εκπαίδευσης υπό το πνεύμα «Εκπαιδεύσου όπως θα πολεμήσεις». Συμμετείχαν, επίσης, δυνάμεις του Στρατού Ξηράς και του Πολεμικού Ναυτικού, καθώς και παρατηρητές, προσωπικό και μέσα από την Αυστρία, Γερμανία, ΗΠΑ, Ολλανδία, Πορτογαλία και Πολωνία.
Την Τρίτη 17 Μαΐου 2022, ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας (ΓΕΑ), Αντιπτέραρχος (Ι) Θ. Μπουρολιάς υποδέχθηκε στο επιτελείο τον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας και Διαστήματος της Γαλλίας, General S. Mille, ο οποίος πραγματοποίησε επίσκεψη στη χώρα κατόπιν πρόσκλησης του Αρχηγού ΓΕΑ. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης συζητήθηκαν θέματα που στοχεύουν στην ενδυνάμωση της συνεργασίας των δύο Αεροποριών, τόσο στον τομέα των επιχειρήσεων και της εκπαίδευσης, όσο και σε αυτόν της υποστήριξης αεροπορικών μέσων ομοίου τύπου.
Κατά τη συνάντησή του με τον πρόεδρο των ΗΠΑ J. Biden στις 17 Μαϊου, ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης ανακοίνωσε επίσημα την πρόθεση της Ελλάδας να προμηθευθεί μαχητικά αεροσκάφη F-35. Η πρόθεση συνδέεται με την πιθανότητα απόκτησης μειοψηφικού πακέτου στην ΕΑΒ από τη Lockheed Martin και ανάθεσης σε αυτήν υποκατασκευαστικού έργου για το πρόγραμμα των F-35. Ο ελληνικός σχεδιασμός περιλαμβάνει την άμεση αποστολή επιστολής ενδιαφέροντος (LoR) ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία διαπραγμάτευσης για την απάντηση της αμερικανικής κυβέρνησης, που διαρκεί περί τους 18-24 μήνες. Προκειμένου να κατανεμηθεί σε βάθος χρόνου η δημοσιονομική επιβάρυνση, στόχος της Αθήνας είναι να αρχίσουν οι πληρωμές για τα F-35 μετά το 2028, όταν θα ολοκληρώνονται οι πληρωμές που αφορούν στην αναβάθμιση των αεροσκαφών F-16 στην έκδοση Viper. Αρμόδιες πηγές θεωρούν εφικτή την παραλαβή 24 αεροσκαφών την τετραετία 2028-2031 (με ρυθμό έξι ετησίως), αν κινηθούν γρήγορα οι σχετικές διαδικασίες.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του ιστοτόπου του περιοδικού “Πτήση & Διάστημα”, στην 120 Πτέρυγα Εκπαίδευσης Αέρος/Αεροπορική Βάση Καλαμάτας έχει ήδη ξεκινήσει η λειτουργία του κέντρου λογιστικής υποστήριξης των αεροσκαφών T-6 και η Elbit έχει ήδη παραδώσει τα πρώτα αεροσκάφη, ενώ υπό ανέγερση είναι και το κτήριο που θα στεγάσει τους εξομοιωτές των αεροσκαφών προκεχωρημένης εκπαίδευσης M-346.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του Κ. Σαρικά στον ιστότοπο Newpost ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Ν. Παναγιωτόπουλος προτίθεται να εισαγάγει ως τα μέσα Ιουνίου προς συζήτηση και κύρωση στην αρμόδια επιτροπή της βουλής για τα εξοπλιστικά το νομοσχέδιο που θα αφορά την αναβάθμιση των 38 F-16 block 50 σε block 52+, και θα περιλαμβάνει επίσης την απόκτηση 30 ατρακτιδίων σκόπευσης SNIPER και την πιστοποίηση προηγμένων όπλων, με κόστος περί τα 700 εκ. ευρώ. Παράλληλα, σε ανακοίνωση της ΕΑΒ αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι για το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των F-16 σε Viper θα παραδοθού8 αναβαθμισμένα αεροσκάφη εντός του 202, έναντι των συμβατικά προβλεπόμενων 6.
Μειωμένη ποσοτικά αλλά αναβαθμισμένη σε προκλητικότητα ήταν η παραβατική δραστηριότητα της τουρκικής αεροπορίας την τελευταία εβδομάδα, καθώς σημειώθηκαν συνολικά 143 παραβιάσεις του ελληνικού εναερίου χώρου (έναντι 193 την προηγούμενη εβδομάδα), 4 εμπλοκές με ελληνικά αεροσκάφη (έναντι 1 την προηγούμενη εβδομάδα), και 1 υπέρπτηση ελληνικού εδάφους (έναντι καμίας την προηγούμενη εβδομάδα). Μία από τις τουρκικές παραβιάσεις υπήρξε εξαιρετικά προκλητική και οδήγησε σε διάβημα του υπουργείου Εξωτερικών, καθώς δύο τουρκικά F-16 πέταξαν σε απόσταση 2,5 μιλίων από την Αλεξανδρούπολη.
Κύπρος
Μεταξύ 16 και 20 Μαϊου πραγματοποιήθηκε η πολυεθνική άσκηση πολιτικοστρατιωτικής συνεργασίας ΑΡΓΟΝΑΥΤΗΣ-2022 της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η άσκηση εκτελέστηκε σε 3 φάσεις και σκοπό είχε την δοκιμή των Ειδικών Εθνικών Σχεδίων (ΕΕΣ) «ΕΣΤΙΑ» και «ΤΕΥΚΡΟΣ», τα οποία αφορούν στην υποδοχή αμάχων από γειτονικές περιοχές, καθώς και στην αντιμετώπιση περιστατικών Έρευνας και Διάσωσης (E-Δ) εντός της περιοχής ευθύνης της ΚΔ. Κατά την 1η και 2η φάση, πραγματοποιήθηκε υπό τον συντονισμό του ΥΠΕΞ και του ΓΕΕΦ, άσκηση επί χάρτου και εφαρμογή του ΕΕΣ «ΕΣΤΙΑ», με σενάριο εκκένωσης και υποδοχής αμάχων από περιοχή κρίσης, με την συμμετοχή των εκπροσώπων των 20 Κρατών που συμμετέχουν στην άτυπη Ομάδα των ΝΕΟ CG (Non Combatant Evacuation Operations Coordination Group). Η τρίτη φάση, στην οποία συμμετείχαν συνολικά 35 αεροναυτικά μέσα και υπηρεσίες με 700 άτομα προσωπικό από 8 κράτη, αφορούσε την Έρευνα και Διάσωση και εκτελέστηκε υπό τον επιχειρησιακό συντονισμό του ΚΣΕΔ στην θαλάσσια περιοχή νοτίως της Κύπρου. Κατά τη φάση αυτή εξετάστηκε η εφαρμογή του ΕΕΣ «ΤΕΥΚΡΟΣ», με σενάριο αντιμετώπισης σοβαρού ναυτικού ατυχήματος στην ανοιχτή θάλασσα εντός της περιοχής Ε-Δ της ΚΔ, που ταυτίζεται με το FIR Λευκωσίας.
Κατά τη διάρκεια του σχολείου αλεξιπτωτιστών ελεύθερης πτώσης, το οποίο διεξήχθη σε δύο φάσεις, εκτελέστηκαν άλματα από προσωπικό της Διοίκησης Καταδρομών και της Διοίκησης Ναυτικού του ΓΕΕΦ. Η πρώτη φάση της εκπαίδευσης περιλάμβανε θεωρητικά αντικείμενα που αφορούσαν στις διαδικασίες ασφαλείας, ενώ η δεύτερη φάση περιλάμβανε άλματα ελεύθερης πτώσης από ελικόπτερο AW-139 της Διοίκησης Αεροπορίας, τα οποία συνδυάστηκαν με αντικείμενα ειδικών επιχειρήσεων.
Στο πλαίσιο της βελτίωσης των επιχειρησιακών ικανοτήτων του πεζού μαχητή, πραγματοποιείται εκπαίδευση στον αγώνα σώμα με σώμα, στην οποία συμμετέχει προσωπικό των Διοικήσεων – Διευθύνσεων του ΓΕΕΦ, καθώς επίσης και από τους Σχηματισμούς και Τακτικά Συγκροτήματα. Σκοπός της εκπαίδευσης είναι η εκμάθηση από το προσωπικό της Εθνικής Φρουράς, των βασικών τεχνικών αυτοάμυνας και η εφαρμογή τους στο σύγχρονο επιχειρησιακό περιβάλλον, όπου θα κληθεί να ενεργήσει ο μαχητής. Εδώ πρέπει να εξάρουμε τα βήματα προόδου που γίνονται στην Εθνική Φρουρά στο θέμα της εκπαίδευσης των μαχητών του Πεζικού, και να ευχηθούμε ανάλογη πρόοδο και στην Ελλάδα – και υπενθυμίζουμε ένα παλιότερο σχετικό άρθρο του “προγονικού” μας ιστοτόπου “Εν Κρυπτώ”.
Ανατολικός Παρατηρητής
Μεταξύ 9 και 13 Μαΐου διεξήχθη επιχειρησιακή αξιολόγηση της 1ης Επιλαρχίας της 3ης Τεθωρακισμένης Ταξιαρχίας από την Διεύθυνση Επιθεώρησης και Αξιολόγησης του Τ/ΓΕΣ στο Κουπέριο (Çerkezköy).
Ο αρχηγός του Τ/ΓΕΕΘΑ, στρατηγός Γιασάρ Γκιουλέρ παραχώρησε την πρώτη συνέντευξή του σε ΜΜΕ (το περιοδικό M5) από την ημέρα ανάληψης των καθηκόντων του προ πενταετίας, και μεταξύ άλλων δήλωσε ότι οι παραδοσιακές εμπόλεμες ζώνες έχουν ξεπεραστεί, οι πόλεμοι σήμερα διεξάγονται σε κατοικημένες περιοχές λόγω αυξανόμενου ποσοστού αστικοποίησης. Επίσης, ότι οι ΤΕΔ από κοινού με τα Σώματα Ασφαλείας διεξήγαγαν επιτυχώς επιχειρήσεις που έλαβαν χώρα σε κατοικημένες περιοχές κατά της «τρομοκρατικής οργάνωσης», αξιοποιώντας εξοπλισμό/υλικά υψηλής τεχνολογίας που θα χρησιμοποιούνται στις μάχες του μέλλοντος. Το σημαντικότερο από όσα δήλωσε είναι ίσως η έμφαση που έδωσε στην αποτελεσματική χρήση Μη Επανδρωμένων Αεροχημάτων ως πολλαπλασιαστή ισχύος στο επιχειρησιακό περιβάλλον, για την οποία μάλιστα δήλωσε, με τυπική τουρκική μεγαλομανία, ότι λογίζεται διεθνώς ως το «Τουρκικό Στρατιωτικό Δόγμα». Ενδιαφέρουσα πάντως είναι και η παρατήρησή του περί σημαντικής επιτάχυνσης στην ανάπτυξη χερσαίων και θαλάσσιων μη επανδρωμένων οχημάτων.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της EUNAVFOR MED, στις 19 Μαϊου η Τουρκία αρνήθηκε να δώσει άδεια για τη διενέργεια επιθεώρησης στο πλοίο τουρκικής σημαίας MVKosovak, στο πλαίσιο της επιχείρησης IRINI για την εφαρμογή της απόφασης υπ’ αριθ. 2292 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για το εμπάργκο όπλων στη Λιβύη. Όπως φαίνεται, οι γείτονες δεν έχουν πάψει να παραβιάζουν το διεθνές εμπάργκο, στέλνοντας “ειδικά” φορτία στη βορειοφρικανική χώρα...
