ΔΙΕΘΝΗ
Αυξημένη ένταση επικρατεί μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, 7 χρόνια μετά τη σύγκρουση του 2014 που κατέληξε στην κατάληψη της Κριμαίας από τη Ρωσία και τη συμφωνία του Μινσκ για τις περιοχές του Ντονετσκ και του Λουγκανσκ. Μετά από μια περίοδο παραβιάσεων της εκεχειρίας εκατέρωθεν, παρατηρείται συγκέντρωση στρατευμάτων και από τις δύο πλευρές, ενώ ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών γνωστοποίησε ότι το Εθνικό Συμβούλιο Ασφάλειας και Αμυνας ενέκρινε σχέδιο για την ανακατάληψη της Κριμαίας από τους Ρώσους και για την ανάκτηση του ελέγχου του Ντονμπάς από το Κίεβο. Η κλιμάκωση συζητήθηκε και σε τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ του αρχηγού των επιτελείων των ΗΠΑ στρατηγού Mark Milley και του Ρώσου ομολόγου του, στρατηγού Valery Gerasimov, ενώ στη γενικότερη ένταση μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ συμβάλλει και η αποκάλυψη υπόθεσης κατασκοπείας του Ιταλού αντιπλοιάρχου Walter Biot για λογαριασμό της Ρωσίας, που επέφερε την απέλαση Ρώσου διπλωμάτη. Η Ουκρανία φαίνεται να δρα με αυξημένη αυτοπεποίθηση μετά την επαναφορά της Β. Νιούλαντ (εκ των πρωταγωνιστών της κρίσης του 2014) στο State Department και την προμήθεια τουρκικών ΜΕΑ τύπου ΤΒ2, αλλά θα ήταν ασύνετο να υποτιμήσει την υπεροπλία της Ρωσίας και το ενδιαφέρον της για την περιοχή.
Στις 6 Απριλίου ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης και ο νέος πρωθυπουργός της Ιταλίας Μ. Ντράγκι αναμένεται να μεταβούν στη Λιβύη για συνομιλίες με τη νέα πολιτική ηγεσία της χώρας. Η επίσκεψη του Πρωθυπουργού έρχεται ως συνέχεια της πρόσφατης τηλεφωνικής επικοινωνίας που είχε με τον νέο πρωθυπουργό της Λιβύης Αμπντούλ Χαμίντ Νταμπέιμπα. Ο πρωθυπουργός, που θα συνοδεύεται από τον υπουργό Εξωτερικών Ν. Δένδια, αναμένεται να συναντηθεί και με τον επικεφαλής του Προεδρικού Συμβουλίου της νέας Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας (GNU) Μοχάμεντ Μένφι, που υπήρξε και πρεσβευτής της Λιβύης στην Αθήνα.
ΓΕΕΘΑ
Από την Τρίτη 16 έως την Τετάρτη 24 Μαρτίου 2021 πραγματοποιήθηκε για δεύτερη φορά εντός του έτους συνεκπαίδευση μεταξύ Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων (ΔΕΕ) Ελλάδας – Κύπρου – ΗΠΑ σε αντικείμενα Ναυτικών Ειδικών Επιχειρήσεων (MAROPS/NAVSOF Training), στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή της Σούδας στην Κρήτη. Πραγματοποιήθηκαν αντικείμενα όπως Βολές Μάχης Ταχείας Αντίδρασης – ΒΜΤΑ (Close Quarter Combat – CQC) σε στατικούς στόχους ημέρα και νύχτα, Αμφίβιες Επιχειρήσεις πλησίον ακτής (Over The Beach – OTB) και Νηοψίες (Visit Board Search and Seizure – VBSS), με πρακτική εφαρμογή επί της Φρεγάτας ΨΑΡΑ και του εκπαιδευτικού πλοίου ΑΡΗΣ.
Στρατός Ξηράς
Σύμφωνα με δημοσίευμα του doureios.com, οι παραδόσεις των τεθωρακισμένων οχημάτων Μ-1117 που παραχωρούνται στην Ελλάδα από τις ΗΠΑ ως EDA θα ξεκινήσουν το καλοκαίρι, με συνολικά 600 οχήματα να παραχωρούνται το 2021 και άλλα 600 το 2022. Η συνολική δαπάνη που καλείται να καταβάλει η ελληνική πλευρά για τα οχήματα ανέρχεται σε 97,14 εκ. δολλάρια (80.950 δολλάρια ανά όχημα), στα οποία δεν περιλαμβάνονται ο οπλισμός των οχημάτων (πύργος Mk48 με πολυβόλο Μ2ΗΒ των 12,7 mm και πολυβόλο βομβίδων Μk19 Mod 3 των 40 mm), οι σταθμοί ασυρμάτου και τα συστήματα κλιματισμού.
Πολεμικό Ναυτικό
Την Τετάρτη 31 Μαρτίου 2021 πραγματοποιήθηκε στο Σαρωνικό κόλπο δοκιμαστικός πλους της φρεγάτας «ΕΛΛΗ» (F450) στο πλαίσιο επιτυχούς ολοκλήρωσης του προγράμματος «ΚΥΚΝΟΣ ΙΙ», το οποίο περιλαμβάνει την προμήθεια και αντικατάσταση τεσσάρων ηλεκτροπαραγωγών ζευγών, ως δωρεά από τον Πρόεδρο του Ιδρύματος «Αικατερίνη Λασκαρίδη», εφοπλιστή και Υποναύαρχο επί τιμή κ. Παναγιώτη Λασκαρίδη. Κατά τον ανωτέρω πλου επιβιβάστηκαν στην «ΕΛΛΗ» ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού Αντιναύαρχος Στυλιανός Πετράκης ΠΝ, ο Αρχηγός Στόλου Αντιναύαρχος Παναγιώτης Λυμπέρης ΠΝ, καθώς και ο δωρητής κ. Παναγιώτης Λασκαρίδης. O Αρχηγός ΓΕΝ ευχαρίστησε τον κ. Λασκαρίδη για τη σημαντική συμβολή του στην προαγωγή του επιπέδου της επιχειρησιακής ικανότητας του Πολεμικού Ναυτικού.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του ιστοτόπου του περιοδικού “Πτήση & Διάστημα”, το πρώτο ελικόπτερο S-70B του Πολεμικού Ναυτικού που παραδόθηκε προς συντήρηση στην εταιρία Aeroservices SA (υπό την επίβλεψη του US Navy και της Sikorsky) είναι σχεδόν έτοιμο προς παράδοση στο ΠΝ, ενώ ήδη στις εγκαταστάσεις της εταιρίας μεταφέρθηκε και δεύτερο ελικόπτερο του τύπου. Το πλέον ενδιαφέρον στοιχείο του δημοσιεύματος είναι η επιβεβαίωση ότι το πρόγραμμα προγραμματισμένης συντήρησης των ελικοπτέρων S-70B του ΠΝ θα περιλάβει και εκσυγχρονισμό με αλλαγή συγκεκριμένων εξαρτημάτων, που θα επιτρέψει τη βελτίωση της συντηρησιμότητας και των δυνατοτήτων των ελικοπτέρων.
Από το Σάββατο 27 Μαρτίου έως την Κυριακή 04 Απριλίου 2021, διεξήχθη η πολυεθνική Άσκηση Ναρκοπολέμου «ΑΡΙΑΔΝΗ 21», στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή του Πατραϊκού κόλπου. Στην άσκηση συμμετείχαν η Φρεγάτα (Φ/Γ) «ΥΔΡΑ» ως πλοίο έδρας του Διοικητού Διοικήσεως Ναρκοπολέμου (Δ/ΔΝΑΡ) Πλοιάρχου Α. Ρόκα ΠΝ, το Ναρκοθηρευτικό (Ν/ΘΗ) «ΕΥΡΩΠΗ», η Κανονιοφόρος (Κ/Φ) «ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ», οι μονάδες της Συμμαχικής Αντιναρκικής Δύναμης Standing NATO Mine Countermeasures Group Two (SNMCMG2) αποτελούμενη από το τουρκικά πλοία «TCG SOKULLU MEHMET PASA», ΝΘΗ «TCG AYVALIK», το γαλλικό ΝΘΗ «FS ORION», το ισπανικό ΝΘΗ «ESPS TAJO», το βουλγάρικο ΝΘΗ «BGS TSIBAR», το ιταλικό ΝΘΗ «ITS TERMOLI», το ρουμανικό υδρογραφικό (Υ/Γ) «RΟS A. CATUNEANU», ομάδες εξουδετερώσεως ναρκών, αεροσκάφη της Πολεμικής Αεροπορίας, ελικόπτερο της Διοίκησης Αεροπορίας Ναυτικού, καθώς και Αξιωματικοί Παρατηρητές από την Αίγυπτο και τη Ρουμανία.
Την Πέμπτη 1 Απριλίου 2021 πραγματοποιήθηκε στη Ναυτική Βάση Τάραντα της Ιταλίας η παράδοση καθηκόντων Διοικητού εν Πλω (COM FHQ) της επιχείρησης IRINI από τον Αρχιπλοίαρχο Θ. Μικρόπουλο ΠΝ στον Ιταλό Υποναύαρχο S. Frumento, παρουσία του Ιταλού Διοικητή της επιχείρησης Ναυάρχου F. Agostini. Ο Αρχιπλοίαρχος Θ. Μικρόπουλος ΠΝ εκτέλεσε τα καθήκοντα Διοικητού εν Πλω (COM FHQ) της επιχείρησης IRINI κατά τους τελευταίους έξι μήνες, με πλοία έδρας Διοικητού διαδοχικά τη φρεγάτα ΑΔΡΙΑΣ και τη φρεγάτα ΑΙΓΑΙΟΝ, υποστηριζόμενος από το Εν Πλω Επιτελείο της Επιχείρησης (FHQ), το οποίο μεταξύ άλλων στελεχώνεται και από 14 Έλληνες επιτελείς. Επίσης από την Πέμπτη 01 Απριλίου 2021 ο Αρχιπλοίαρχος Μ. Μάγκος ΠΝ παρέλαβε καθήκοντα Επιτελάρχη στο Στρατηγείο της επιχείρησης IRINI στην Ρώμη από τον General F. Quagliato, και προβλέπεται να παραλάβει καθήκοντα Διοικητού εν Πλω (COM FHQ) μετά από 6 μήνες.
Από την Παρασκευή 19 έως την Παρασκευή 26 Μαρτίου 2021, το Ταχύ Περιπολικό Κατευθυνομένων Βλημάτων (ΤΠΚ) ΚΡΥΣΤΑΛΛΙΔΗΣ έλαβε μέρος στην πολυεθνική άσκηση «SEA SHIELD 21» η οποία διοργανώθηκε από τις Ρουμανικές Ένοπλες Δυνάμεις στη Μαύρη Θάλασσα. Στην εν λόγω άσκηση συμμετείχαν μονάδες και μέσα του Πολεμικού Ναυτικού της Ρουμανίας, της Βουλγαρίας, των ΗΠΑ, της Ολλανδίας, της Πολωνίας, της Τουρκίας καθώς και οι μονάδες της Μόνιμης Συμμαχικής Ναυτικής Δύναμης 2 «Standing NATO Maritime Group Two (SNMG 2)». Στο πλαίσιο της άσκησης εκτελέστηκαν αντικείμενα Πολέμου Επιφανείας, Αντιαεροπορικού, Ανθυποβρυχιακού και Αντιναρκικού Πολέμου.
Στις 31 Μαρτίου κατατέθηκε στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας από την πρέσβη του Ην. Βασιλείου Kate Smith η βρετανική πρόταση για το ελληνικό πρόγραμμα φρεγατών, που συνδυάζει πρόταση της Babcock International για τη φρεγάτα Arrowhead 140, πρόταση της Thales για τον εκσυγχρονισμό των 4 φρεγατών κλάσης Ύδρα, καθώς και την πρόταση της βρετανικής κυβέρνησης για την ενδιάμεση λύση υπό τη μορφή φρεγατών Type 23. Η βρετανική πρόταση, όπως και η ολλανδική που έχει ήδη κατατεθεί, φαίνεται να προσφέρει άρτια τεχνική πρόταση που καλύπτει τις επιχειρησιακές απαιτήσεις του ΠΝ, καλή σχέση κόστους-απόδοσης και αποδεκτή ενδιάμεση λύση.
Πολεμική Αεροπορία
Από αύριο αρχίζουν σταδιακά οι αφίξεις των ξένων αποστολών στην 117 ΠΜ της Ανδραβίδας, ενόψει της πολυεθνικής άσκησης “Ηνίοχος 2021” που θα αρχίσει στις 12 Απριλίου. Στον φετινό Ηνίοχο θα συμμετάσχουν αεροσκάφη και πληρώματα από τη Γαλλία (Rafale, Mirage 2000), τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (F-16 Block 60), τις ΗΠΑ (F-16), την Ισπανία (EF-18), το Ισραήλ (F-15, F-16) και την Κύπρο (AW-139). Εκτός της ενισχυμένης γαλλικής συμμετοχής και της επιστροφής των F-16 που είχαν έρθει σε υποστήριξη της Ελλάδας σε μια κρίσιμη περίοδο, ενδιαφέρουσα κρίνεται η συμμετοχή της Ισπανίας. Λόγω των αυξημένων συμμετοχών στον φετινό Ηνίοχο ενδέχεται να αξιοποιηθούν και άλλες αεροπορικές βάσεις της Δ. Ελλάδας.
Κανονικά συνεχίζεται το πρόγραμμα προμήθειας μαχητικών αεροσκαφών Rafale από την Πολεμική Αεροπορία, καθώς οι 4 ιπτάμενοι που εκπαιδεύονται στη Γαλλία πραγματοποίησαν ήδη τις πρώτες τους πτήσεις solo με τα αεροσκάφη. Για την εξέλιξη του προγράμματος των Rafale ενημερώθηκε ο γενικός διευθυντής της ΓΔΑΕΕ αντιπτέραρχος (ε.α.) Θ. Λάγιος, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στις εγκαταστάσεις της εταιρείας Dαssault Aviation στο Παρίσι το διάστημα 28-29 Μαρτίου, κατόπιν πρόσκλησης της γαλλικής εταιρείας. Ο κ. Λάγιος πραγματοποίησε επίσκεψη στην 118 στρατιωτική βάση του Mont-de-Marsan “Base Aerienne 118, συμμετείχε σε δοκιμαστική πτήση με μαχητικό Rafale, ενώ συναντήθηκε και συζήτησε με το προσωπικό της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας που εκπαιδεύεται στα αεροσκάφη.
Την Τρίτη 30 Μαρτίου 2021, ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας (ΓΕΑ), Αντιπτέραρχος (Ι) Γ. Μπλιούμης, υποδέχθηκε στο ΓΕΑ τον Διοικητή των Αεροπορικών Δυνάμεων της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου, Lieutenant General Mohammed Abbas Helmy Hashem. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του ο αεχηγός της αιγυπτιακής αεροπορίας συναντήθηκε επίσης με τον Α/ΓΕΕΘΑ Στρατηγό Κ. Φλώρο και με τον ΥΕΘΑ Ν. Παναγιωτόπουλο. Την Τετάρτη 31 Μαρτίου 2021, οι δύο αρχηγοί επισκέφθηκαν την 117 Πτέρυγα Μάχης, στην Αεροπορική Βάση Ανδραβίδας, όπου ο Αρχηγός ΓΕΑ συμμετείχε σε πτήση ζεύγους αεροσκαφών F-4 του εκπαιδευτικού προγράμματος της 338Μ, σε αποστολή Αέρος- Εδάφους χαμηλής ναυτιλίας.
Αυξημένη αριθμητικά και αναβαθμισμένη ποιοτικά ήταν η παραβατική δραστηριότητα της τουρκικής αεροπορίας την εβδομάδα που πέρασε, καθώς σημειώθηκαν 42 παραβιάσεις του ελληνικού εναερίου χώρου (έναντι 22 την προηγούμενη εβδομάδα) και μία εμπλοκή (έναντι 2 την προηγούμενη εβδομάδα), ενώ για πρώτη φορά μετά από αρκετό καιρό σημειώθηκαν 4 υπερπτήσεις ελληνικού εδάφους.
Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή
Στις 2 Απριλίου σημειώθηκε σειρά επικίνδυνων περιστατικών ανοικτά της Λέσβου, καθώς η τουρκική ακτοφυλακή επιχείρησε να συνοδέψει 6 βάρκες με συνολικά 300 περίπου λαθρομετανάστες προς τα ελληνικά χωρικά ύδατα. Η επιχείρηση προφανώς είχε κεντρικό συντονισμό, καθώς συμμετείχαν επίσης σε αυτήν 6 συνολικά τουρκικές ακταιωροί, που λειτούργησαν ως “συνοδοί” των λέμβων των λαθρομεταναστών ωθώντας τις προς τα ελληνικά χωρικά ύδατα, ενώ έκαναν και επικίνδυνους ελιγμούς πλησίον των ελληνικών ακταιωρών.
Δύο από τις λέμβους προσέγγισαν τη Λέσβο από Βορρά, τρεις εξ Ανατολών και μία από το Νότο. Σε όλες τις περιπτώσεις, πλωτά του ΛΣ-ΕΛΑΚΤ απέτρεψαν την είσοδο των λέμβων στα ελληνικά χωρικά ύδατα, ενώ κατόπιν επίμονων κλήσεων ασυρμάτου προς τις τουρκικές αρχές, άλλες τουρκικές ακταιωροί περισυνέλεξαν τους λαθρομετανάστες.
Επισημαίνεται επίσης ότι, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας “Καθημερινή”, λίγες ημέρες νωρίτερα είχε σημειωθεί περιστατικό που δεν έγινε αρχικά γνωστό, κατά το οποίο τουρκική ακταιωρός είχε χτυπήσει το ΠΑΘ “Αρκιοί” (050) του ΛΣ στην πρύμνη προκαλώντας του ελαφρές υλικές ζημιές. Σε συνδυασμό με την παρουσία περιπολικού του τουρκικού πολεμικού ναυτικού, μετά από καιρό, στις απόπειρες διέλευσης της 2ας Απριλίου, προκύπτει το συμπέρασμα ότι ίσως η σύγκρουση αποσκοπούσε στην αδρανοποίηση του ΠΑΘ, ώστε η τουρκική πλευρά να απολαμβάνει υπεροπλία εκτοπίσματος στην περιοχή του συμβάντος, κάτι που τελικώς δεν συνέβη. Οι ενδείξεις από τουρκικής πλευράς δείχνουν ότι η Ελλάδα θα πρέπει να προετοιμάζεται για “θερμό καλοκαίρι” (και) στο μεταναστευτικό μέτωπο.
Κύπρος
Στις 30 Μαρτίου πραγματοποιήθηκαν άλματα στατικού ιμάντα προσωπικού της Διοίκησης Καταδρομών και Ναυτικού της Εθνικής Φρουράς και εκπαιδευτών από την Σχολή Αλεξιπτωτιστών του ΕΣ από αεροσκάφος C-130 της ΠΑ στην Κύπρο.
Μεγάλη ισραηλινή άσκηση, διάρκειας περίπου μιας εβδομάδας, θα πραγματοποιηθεί το καλοκαίρι στην Κύπρο σε συνεργασία με την Εθνική Φρουρά. Στην άσκηση, που αναμένεται να πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο του “μήνα πολέμου” και να είναι η μεγαλύτερη στην ιστορία εκτός συνόρων του Ισραήλ, θα λάβουν μέρος Ειδικές Δυνάμεις, καθώς και αεροπορικές και ναυτικές μονάδες του Ισραήλ.
Ανατολικός Παρατηρητής
Στις 2 Απριλίου ο υπουργός Ενέργειας της Τουρκίας Φατίχ Ντονμέζ σε συνέντευξή του στο τηλεοπτικό δίκτυο A Haber προανήγγειλε την επιστροφή του πλωτού γεωτρύπανου Yavuz στην Αν. Μεσόγειο. Σύμφωνα με τον Ντονμέζ, “τo Oruc Reis συνεχίζει τις σεισμικές έρευνες του στα ανοιχτά της Αττάλειας, το Barbaros βρίσκεται για μακροχρόνια συντήρηση στα ναυπηγεία, ενώ τo Γιαβούζ ολοκληρώνει τις προμήθειες του και σύντομα θα επιστρέψει στις προγραμματισμένες του εργασίες στην Αν. Μεσόγειο”. Από τις δηλώσεις αυτές, την αύξηση της τουρκικής αεροπορικής δραστηριότητας στο Αιγαίο και τις νέες απόπειρες διοχέτευσης λαθρομεταναστών στη Λέσβο με την απροκάλυπτη συνέργεια της τουρκικής ακτοφυλακής, προκύπτει το συμπέρασμα ότι η Άγκυρα, μετά από μια περίοδο ηρεμίας που αποσκοπούσε στην αποτροπή επιβολής κυρώσεων από την ΕΕ το Μάρτιο, θα αυξήσει την πίεση προς την Ελλάδα και την Κύπρο ενόψει της επίσκεψης του υπουργού Εξωτερικών Ν. Δένδια στην Άγκυρα στις 14 Απριλίου αλλά και των προγραμματισμένων συνομιλιών για το Κυπριακό στις 27-29 Απριλίου στη Γενεύη.
Στις 31 Μαρτίου η κρατική τουρκική τράπεζα Ziraat Bank (που μεταξύ άλλων παίζει κομβικό ρόλο στην προώθηση της τουρκικής επιρροής στη Θράκη) έλαβε δάνειο ύψους 400 εκ. δολλαρίων από την κινεζική τράπεζα Exim Bank, εκ των οποίων 320 εκ. σε δολλάρια και 80 εκ. σε γουάν (500 εκ. γουάν). Η συμφωνία αυτή, που έρχεται σε συνέχεια άλλου δανείου 600 εκ. δολλαρίων το 2017, επιβεβαιώνει τη στήριξη της Κίνας στην τουρκική οικονομία, η οποία θα πρέπει εντός του 2021 να αναχρηματοδοτήσει εξωτερικό χρέος της τάξης των 190 δις δολλαρίων.
Το πέμπτο Α/Φ F-16 Block 30 (s/n 86-0071) παραδόθηκε στην Τουρκική Αεροπορία μετά την ολοκλήρωση των εργασιών επέκτασης δομικού ορίου ζωής. Υπενθυμίζεται ότι το πρόγραμμα αφορά τα 35 εναπομείναντα αεροσκάφη F-16 Block 30 της Τουρκικής Αεροπορίας (κατασκευής 1987-1990) και περιλαμβάνει την επέκταση του δομικού ορίου ζωής κατά 4.000 ώρες πτήσης και την εγκατάσταση νέων ηλεκτρονικών και εγχώριου συστήματος αποστολής. Το πρόγραμμα παρουσιάζει τριετή καθυστέρηση.
Την 1η Απριλίου ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Lloyd J. Austin είχε διαδοχική τηλεφωνική επικοινωνία με τον ΥΕΘΑ Ν. Παναγιωτόπουλο και τον Τ/ΥΠΑΜ Hulusi Akar. O υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ συζήτησε θέματα εξοπλιστικών προγραμμάτων και αμοιβαίως επωφελών συνεργασιών στον αμυντικο-τεχνικό τομέα με τον Έλληνα ομόλογό του, ενώ ζήτησε από τον Τούρκο ομόλογό του την απομάκρυνση των ρωσικών Α/Α συστημάτων S-400.
