Διεθνής κατάσταση
Στην Ουκρανία οι πολεμικές επιχειρήσεις συνεχίζονται, με τον πρόεδρο Ζελένσκυ να διαψεύδει σε συνέντευξή του στο NBC ότι υπάρχει αδιέξοδο στις πολεμικές επιχειρήσεις, ενώ ο σύμβουλός του A. Yermak, που θεωρείται ότι απηχεί τις απόψεις του Ζελένσκυ, κάλεσε τη Δύση να μην εγκαταλείψει την υποστήριξη της Ουκρανίας λόγω της μετακίνησης του διεθνούς ενδιαφέροντος στην κρίση της Γάζας. Στο πεδίο της μάχης, οι ουκρανικές δυνάμεις πέτυχαν την προηγούμενη εβδομάδα να προωθηθούν μεταξύ Verbove και Robotyne στην κατεύθυνση της Μελιτόπολης, καθώς και στην ανατολική όχθη του Δνείπερου στην περιοχή της Χερσώνας. Οι χάρτες προέρχονται από την πλέον πρόσφατη ανάλυση του Institute for the Study of War:
Συνεχίζεται η χερσαία επιχείρηση του Ισραήλ στη Γάζα, που ξεκίνησε την Παρασκευή 27 Οκτωβρίου, με τη συμμετοχή τουλάχιστον 20.000 στρατιωτών. Το επιχειρησιακό σχέδιο των ισραηλινών δυνάμεων συνίσταται σε πρώτη φάση στη διαίρεση της βόρειας από τη νότια Γάζα, και φαίνεται να έχει υλοποιηθεί, καθώς οι ισραηλινές δυνάμεις έχουν φτάσει στον παραλιακό δρόμο. Σήμερα αναχώρησε από την 112 ΠΜ αεροσκάφος C-130 της ΠΑ με προορισμό το αιγυπτιακό αεροδρόμιο El Arish στη χερσόνησο του Σινά, με φορτίο ανθρωπιστικής βοήθειας (φαρμακευτικό και ιατρικό υλικό) προοριζόμενο για τους άμαχους της Λωρίδας της Γάζας, ενώ συνεχίζονται οι προσπάθειες της ελλαδικής και κυπριακής διπλωματίας για τη δημιουργία ανθρωπιστικών διαδρόμων.
ΥΕΘΑ/ΓΕΕΘΑ
Στις 30 Οκτωβρίου ξεκίνησε η πολυεθνική άσκηση Neptune Strike 2023, που θα διεξαχθεί ως τις 10 Νοεμβρίου με τη συμμετοχή δυνάμεων από 20 κράτη μέλη του ΝΑΤΟ και επίκεντρο τη Σαρδηνία. Η συμμετοχή των αεροπλανοφόρων/ελικοπτεροφόρων HMS Queen Elizabeth, ITS Cavour και ESP Juan Carlos, παράλληλα με την παρουσία δύο αμερικανικών αεροπλανοφόρων στη Μεσόγειο, είναι ενδεικτική του κλίματος παγκόσμιας έντασης. Στο πλαίσιο της άσκησης, ισπανικά AV-8B από το ESP Juan Carlos συνεργάστηκαν με ελληνικά F-4E της 338 Μοίρας στο Ιόνιο και πραγματοποίησαν βολές στο πεδίο βολής Καράβια.
Από την Δευτέρα 16 έως την Πέμπτη 26 Οκτωβρίου 2023, οι Ένοπλες Δυνάμεις (ΕΔ) συμμετείχαν στην πολυεθνική αεροπορική άσκηση «STEADFAST NOON 2023», που διεξήχθη υπό την διεύθυνση του Ανώτατου Διοικητή των Συμμαχικών Δυνάμεων Ευρώπης (Supreme Allied Commander Europe – SACEUR) General Christopher G. Cavoli. Η «STEADFAST NOON 2023», είναι άσκηση τύπου LIVEX (Live Exercise), αποτελεί την μεγαλύτερη άσκηση του ΝΑΤΟ εστιασμένη στις επιχειρήσεις πυρηνικών όπλων, και αποσκοπεί στην εκπαίδευση επί των διαδικασιών μεταστάθμευσης των αεροσκαφών High Readiness (HR) Dual Capable Aircrafts (DCA) σε επιλεγμένες βάσεις, καθώς και επί των διαδικασιών υποστήριξης των επιχειρήσεων πυρηνικών όπλων με συμβατικά αεροσκάφη (Support of Nuclear Operations With Conventional Air Tactics – SNOWCAT). Η άσκηση πραγματοποιήθηκε στις αεροπορικές βάσεις Aviano, Ghedi, Trapani και Gioia Del Colle της Ιταλίας, και σε αυτήν η Ελλάδα συμμετείχε με 3 αεροσκάφη F-16 και το αντίστοιχο προσωπικό υποστήριξης της Πολεμικής Αεροπορίας, καθώς και με 1 αξιωματικό ως σύνδεσμο (Liaison Officer – LNO) στο επιτελείο διεξαγωγής της άσκησης στην ΑΒ Aviano, ενώ συνολικά συμμετείχαν προσωπικό και αεροπορικά μέσα από 13 χώρες της συμμαχίας.
Την Πέμπτη 2 Νοεμβρίου 2023, και στο πλαίσιο του συνολικού σχεδιασμού του ΓΕΕΘΑ σε ότι αφορά στις δράσεις στρατιωτικής συνεργασίας Ελλάδας – Η.Π.Α., πραγματοποιήθηκε συνεκπαίδευση μεταξύ των Ενόπλων Δυνάμεων και Βομβαρδιστικών Αεροσκαφών Β-1Β της US European Command (USEUCOM) εντός του FIR Αθηνών. Στην συνεκπαίδευση συμμετείχαν, από ελληνικής πλευράς 2 ζεύγη μαχητικών αεροσκαφών F-16 και F-4 της ΠΑ σε αποστολές συνοδείας και παροχής Εγγύς Αεροπορικής Υποστήριξης (Close Air Support – CAS), καθώς και 1 ομάδα Τερματικής Καθοδήγησης Πυρών – Joint Terminal Attack Controller (JTAC) της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου (ΔΕΠ) του ΓΕΕΘΑ, ενώ από την πλευρά των Η.Π.Α. συμμετείχαν βομβαρδιστικά αεροσκαφη Β-1Β και στοιχεία JTAC. Κατά την διεξαγωγή της άσκησης εκτελέστηκε εικονική προσβολή στόχων με κατάδειξη από τις ομάδες JTAC στο Πεδίο Βολής ΓΛΑΦΥΡΩΝ.
Το ΓΕΕΘΑ ανακοίνωσε την ματαίωση της Διακλαδικής Άσκησης Ελλάδας – Αιγύπτου «ΜΕΔΟΥΣΑ – 13», η οποία είχε προγραμματιστεί να διεξαχθεί από 16 έως 24 Νοεμβρίου 2023 στην ευρύτερη περιοχή του Μυρτώου Πελάγους και της Κρήτης. Η ματαίωση της Άσκησης αποφασίστηκε μετά από συντονισμό με πρωτοβουλία της Αιγυπτιακής πλευράς, λόγω των τρεχουσών συνθηκών που επικρατούν στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Η εν λόγω άσκηση θα προγραμματιστεί να διεξαχθεί το επόμενο έτος.
Στρατός Ξηράς
Από 30 Οκτωβρίου έως 1 Νοεμβρίου 2023 πραγματοποιήθηκαν στο Πεδίο Βολής Πετρωτών Ροδόπης οι βολές Πυροβολικού Β΄ εξαμήνου 2023, με τη συμμετοχή προσωπικού, οπλικών συστημάτων και μέσων Μονάδων Πυροβολικού της 1ης Στρατιάς/EU-OHQ «ΑΧΙΛΛΕΑΣ». Κατά τη διάρκεια των βολών υλοποιήθηκαν όλες οι προβλεπόμενες διαδικασίες αιτήσεως, συντονισμού και εκπομπής πυρών υποστηρίξεως με σκοπό την επίτευξη της μέγιστης δυνατής συνέργειας των εμπλεκόμενων στις επιχειρήσεις, κάνοντας πράξη την αρχή «εκπαιδεύομαι όπως θα πολεμήσω». Ειδικότερα, εκτελέστηκαν βολές από αυτοκινούμενα πυροβόλα Μ109, PzH 2000GR και από Συστήματα Πολλαπλών Εκτοξευτών RΜ-70 (ΠΕΠ RΜ-70). Κατά την εκτέλεση των βολών διαπιστώθηκε το υψηλό επίπεδο επιχειρησιακής εκπαίδευσης του προσωπικού στην τεχνική και τακτική χρησιμοποίηση των οπλικών συστημάτων.
Από 3 ως 7 Νοεμβρίου διεξάγεται στο Πεδίο Ασκήσεων και Βολών ΨΗΛΟΥ ΣΤΑΛΟΥ στα Λάβαρα Σουφλίου, η Τακτική Άσκηση Μετά Στρατευμάτων ΑΙΣΙΟΣ ΟΙΩΝΟΣ-2023, που προβλεπόταν αρχικά να διεξαχθεί στο πλαίσιο της άσκησης ΠΑΡΜΕΝΙΩΝ-2023 αλλά είχε αναβληθεί λόγω του κινδύνου πυρκαγιάς.
Πολεμικό Ναυτικό
Την Τρίτη 31 Οκτωβρίου 2023 πραγματοποιήθηκε σε νησίδα του Αργοσαρωνικού, παρουσία του υφυπουργού Εθνικής Άμυνας Ι. Κεφαλογιάννη και του Αρχηγού Στόλου Αντιναυάρχου Δ.-Ε. Κατάρα ΠΝ, η άσκηση «ΚΥΜΑ 3/23» της Διοίκησης Υποβρυχίων Καταστροφών (ΔΥΚ). Η συγκεκριμένη άσκηση αποτελεί την κυριότερη συνδυαστική άσκηση της ΔΥΚ, κατά την οποία μετά από πρόγραμμα επιχειρησιακής εκπαίδευσης των Ομάδων Ανορθοδόξου Πολέμου (ΟΑΠ) και Σκαφών Ανορθοδόξου Πολέμου (ΣΑΠ) συντονίζονται για την εκτέλεση περίπλοκων τεχνικών αντικειμένων και συνδυαστικών ασκήσεων.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Σ. Βλάσση για τον ιστότοπο doureios.com, στις 2 Νοεμβρίου εγκρίθηκε από την Ειδική Διαρκή Επιτροπή Εξοπλιστικών Προγραμμάτων & Συμβάσεων της Βουλής η προμήθεια αντιμέτρων τορπιλών του συστήματος Circe από την Leonardo SpA, κόστους 14,3 εκατ. €, σε συμπλήρωση της εν εξελίξει σύμβασης που υπεγράφη στις 27 Απριλίου 2022 για την προμήθεια 62 δολωμάτων (decoy) MTE 103B, 93 παρεμβολέων (jammer) JAM 102B συν FOS, κόστους 10 εκατ. €. Το νέο πρόγραμμα περιλαμβάνει την προμήθεια 65 πρόσθετων δολωμάτων τύπου MTE 103B και παρεμβολέων τύπου JAM 102B, μαζί με αντίστοιχα δολώματα και παρεμβολείς γυμνασίων, Εν Συνεχεία Υποστήριξη (FOS) και εκπαίδευση.
Σύμφωνα με δήλωση του υπουργού Εθνικής Άμυνας Ν. Δένδια, η φρεγάτα του ΠΝ που συμμετέχει στην United Nations Interim Force In Lebanon (UNIFIL) πλέει πέραν των 75 μιλίων (120 km) από τις ακτές για λόγους ασφαλείας. Η δήλωση παραπέμπει στην ύπαρξη επάκτιων συστοιχιών πυραύλων στο οπλοστάσιο της Χεζμπολλάχ, κυρίως του ιρανικού αντιγράφου του κινεζικού C-802.
Πολεμική Αεροπορία
Την Κυριακή 5 Νοεμβρίου 2023 πραγματοποιήθηκε στον Φλοίσβο Παλαιού Φαλήρου, στο πλαίσιο του εορτασμού του Προστάτη της Πολεμικής Αεροπορίας, αεροπορική επίδειξη με τη συμμετοχή όλων των τύπων των αεροσκαφών της ΠΑ, καθώς και των Ομάδων Αεροπορικών Επιδείξεων Μεμονωμένου Αεροσκάφους F-16 «Ζευς», T-6A «Δαίδαλος» και του επετειακού αεροσκάφους Spitfire. Επιπρόσθετα συμμετείχαν και αεροσκάφη των αεροπορικών εταιρειών «Sky Express» και «Aegean Airlines». Παρόντες ήταν μεταξύ άλλων ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Ν. Δένδιας, ο Αρχηγός ΓΕΑ Αντιπτέραρχος (Ι) Θ. Μπουρολιάς, ο Αρχηγός ΓΕΣ Αντιστράτηγος Ά. Χουδελούδης, ο Αρχηγός ΓΕΝ Αντιναύαρχος Ι. Δρυμούσης ΠΝ και ο Αρχηγός Τακτικής Αεροπορίας Αντιπτέραρχος (Ι) Γ. Φασούλας.
Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τον εορτασμό του Προστάτη της Πολεμικής Αεροπορίας Αρχαγγέλου Μιχαήλ πραγματοποιήθηκαν επίσης την Κυριακή 5 Νοεμβρίου 2023, επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνων στο Μνημείο Πεσόντων Αεροπόρων στην Αεροπορική Βάση Δεκέλειας, πτήσεις μαθητών/τριών της Β΄ Λυκείου με εκπαιδευτικά αεροσκάφη Tecnam P2002-JF της 360 Μοίρας Εκπαίδευσης Αέρος, καθώς και πτήσεις αποστράτων Ιπταμένων Αξιωματικών και διαπιστευμένων δημοσιογράφων με αεροσκάφη F-4E και F-16D. Τη Δευτέρα 6 Νοεμβρίου θα πραγματοποιηθούν διελεύσεις μαχητικών της ΠΑ πάνω από όλες τις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας, στο πλαίσιο του εορτασμού.
Ολοκληρώθηκε η συμμετοχή της Πολεμικής Αεροπορίας στην πολυεθνική αεροπορική άσκηση «OCEAN SKY 2023» που διεξήχθη από 13 έως 27 Οκτωβρίου 2023 στην αεροπορική βάση Gando των Κανάριων Νήσων της Ισπανίας. Η «OCEAN SKY 2023» είναι άσκηση τύπου INVITEX – LIVEX (Invitation to an Exercise – Live Exercise) που πραγματοποιείται σε ετήσια βάση, και συμμετείχαν σε αυτήν με αεροσκάφη η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Τουρκία, καθώς και αεροπορικά μέσα από την European Air Transport Command – EATC (1 Α/Φ KC767 από την Ιταλία, 1 Α/Φ Α330MRTT από την Γαλλία και 1 Α/Φ Α400Μ από την Ισπανία). Η Ελλάδα συμμετείχε στην άσκηση με 4 αεροσκάφη F-16 της 341 Μοίρας και το αντίστοιχο προσωπικό υποστήριξης. Κατά την διάρκεια της άσκησης, εξετάστηκαν τα ακόλουθα σύνθετα επιχειρησιακά σενάρια σε περιβάλλον πολλαπλής απειλής:
• Επιθετικές Αεροπορικές Επιχειρήσεις (Offensive Counter Air – OCA).
• Αμυντικές Αεροπορικές Επιχειρήσεις (Defensive Counter Air – DCA).
• Αποστολές Επίθεσης/Προστασίας Υψηλής Αξίας Ιπτάμενων Μέσων (High Value Airborne Asset Attack/Protect – HVAA Attack/Protect).
• Έρευνα και διάσωση μάχης (Combat Search and Rescue – CSAR)
Κατά την προηγούμενη εβδομάδα δεν σημειώθηκαν παραβιάσεις του ελληνικού εναερίου χώρου ή παραβάσεις κανόνων εναέριας κυκλοφορίας στο FIR Αθηνών από την τουρκική πολεμική αεροπορία.
Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή
Την 1 Νοεμβρίου υπεγράφη η σύμβαση για την προμήθεια 5 Ταχύπλοων Περιπολικών Σκαφών τύπου Watercat 2000 Patrol αξίας €17 εκατ. με δικαίωμα προαίρεσης για επιπλέον 5, για την κάλυψη επιχειρησιακών αναγκών της Ελληνικής Ακτοφυλακής. Τα προς απόκτηση σκάφη μήκους 19,5 μ. και μέγιστης ταχύτητας άνω των 50 κόμβων θα φέρουν υπερσύγχρονο εξοπλισμό επιτήρησης και κατασκευάζονται από την φινλανδική Marine Alutech OY AB, η οποία επικράτησε στο σχετικό διαγωνισμό με €3,4 εκατ. ανά σκάφος. Το κύριο έργο συγχρηματοδοτείται σε ποσοστό 90% από την Ειδική Δράση “Εξοπλισμός Οργανισμού FRONTEX” του Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας 2014-2020 της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Κύπρος
Την Πέμπτη 2 Νοεμβρίου 2023, πραγματοποιήθηκε στο Στρατηγείο του ΓΕΕΦ τελετή βράβευσης της Ομάδας της 7ης Μηχανοκίνητης Ταξιαρχίας Πεζικού, η οποία κατά την συμμετοχή της στη Διαγωνιστική Διεθνή Άσκηση Περιπόλων Μάχης «CΑΜΒRΙΑΝ PATROL – 2023», που διεξήχθη στην Ουαλία από 5 έως 15 Οκτωβρίου 2023, με την συνολική απόδοσή της στα λίαν απαιτητικά επιχειρησιακά σενάρια που εξετάστηκαν, διακρίθηκε ανάμεσα σε 108 συνολικά ομάδες από 40 χώρες και έλαβε Χάλκινο Μετάλλιο.
Την Κυριακή 5 Νοεμβρίου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Ν. Χριστοδουλίδης είχε σύντομη συνάντηση με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Α. Μπλίνκεν, ο οποίος μετά την περιοδεία του στη Μ. Ανατολή πραγματοποίησε στάση στην Κύπρο. Οι δύο άνδρες συναντήθηκαν στο αεροδρόμιο Λάρνακας και συζήτησαν σε εξαιρετικό κλίμα την πρωτοβουλία της Κυπριακής Δημοκρατίας για ανθρωπιστικό διάδρομο προς τη Γάζα.
Σημειώνεται συναφώς ότι στις 31 Οκτωβρίου ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας πραγματοποίησε μακρά τηλεφωνική επικοινωνία με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μ. Νετανιάχου κατά την οποία συζήτησαν την κατάσταση στην περιοχή της Γάζας αλλά και την πρωτοβουλία της Κυπριακής Δημοκρατίας για τη δημιουργία ενός ανθρωπιστικού θαλάσσιου διαδρόμου για την απρόσκοπτη παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας.
Ανατολικός Παρατηρητής
Την Κυριακή 5 Νοεμβρίου, πλήθος Τούρκων διαδήλωσαν έξω από την αεροπορική βάση του Incirlik, διαμαρτυρόμενοι για την επέμβαση του Ισραήλ στη Γάζα. H διαδήλωση οργανώθηκε από την ισλαμική ΜΚΟ IHH, βραχίονας του τουρκικού (παρα)κράτους και γνωστή για τις σχέσεις της με την Al Qaeda, που το 2010 είχε επιχειρήσει να σπάσει τον αποκλεισμό της Γάζας με το πλοίο Mavi Marmara. Η αστυνομία έκανε χρήση δακρυγόνων για να διαλύσει το ογκώδες πλήθος. Υπενθυμίζεται ότι στην αεροπορική βάση Incirlik υπάρχει προσωπικό των ΗΠΑ και αποθηκευμένα πυρηνικά όπλα.
Η Τουρκία συνεχίζει τις προσπάθειές της να εμφανιστεί ως υπερασπιστής των Παλαιστινίων της Γάζας, ενώ ταυτόχρονα προβάλλει τον εαυτό της ως υποψήφια εγγυήτρια δύναμη της περιοχής. Στις 4 Νοεμβρίου κατά την επιστροφή του από το Καζακστάν ο Ρ. Τ. Ερντογάν δήλωσε ότι “μπορούμε να είμαστε εγγυήτρια δύναμη”, ενώ την ίδια ημέρα ο υπουργός Εξωτερικών Χ. Φιντάν δήλωσε ότι απαιτείται ένας “μηχανισμός εγγυήσεων”. Την 1η Νοεμβρίου ο Φιντάν συναντήθηκε με τον Ιρανό ομόλογό του, χθες Κυριακή συζήτησε με τους υπουργούς Εξωτερικών της Ιορδανίας και της Αιγύπτου, ενώ σήμερα συναντάται με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Α. Μπλίνκεν που επισκέπτεται την Τουρκία. Επισημαίνεται επίσης ότι ο Φ. Ερμπακάν, γιος του εμβληματικού ισλαμιστή πρωθυπουργού (1996-1997) Ν. Ερμπακάν και κυβερνητικός εταίρος του Ρ.Τ. Ερντογάν, με δηλώσεις του ζήτησε την αποστολή τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων στη Γάζα.
Στις 4 Νοεμβρίου ο Τούρκος πρόεδρος “πάγωσε” τις προσδοκίες ταχείας ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ που είχαν δημιουργηθεί από την αποστολή του αιτήματος προς έγκριση από το τουρκικό κοινοβούλιο: απαντώντας σε δημοσιογραφική ερώτηση, δήλωσε ότι “δυστυχώς δεν έχουν ακόμα ληφθεί μέτρα σχετικά με τις δραστηριότητες του ΡΚΚ στη Σουηδία”. Είναι σαφές ότι, και στο θέμα αυτό, το τουρκικό παζάρι με τις ΗΠΑ συνεχίζεται…
