Διεθνής Κατάσταση
Στην Ουκρανία συνεχίζονται οι πολεμικές επιχειρήσεις παρά τις αντίξοες καιρικές συνθήκες. Οι ρωσικές δυνάμεις διατηρούν την επιθετική πρωτοβουλία στα περισσότερα μέτωπα (άξονας Kupyansk-Svatove-Kreminna line, Bakhmut, Avdiivka, πόλη του Donetsk, όρια περιφέρειας Zaporizhia) και έχουν επιτύχει ορισμένα εδαφικά κέρδη, ενώ πραγματοποίησαν νέες επιθέσεις με ιρανικά drones Shahed-136/131 σε όλη την Ουκρανία, τη νύχτα της 15/16 Δεκεμβρίου. Οι ουκρανικές δυνάμεις επιχειρούν να διευρύνουν το προγεφύρωμά τους στην ανατολική όχθη του Δνείπερου, στο μέτωπο της Χερσώνας, από το οποίο ενδεχομένως προσδοκούν να περάσουν στην αντεπίθεση την άνοιξη. Όμως τα πλήγματα για την Ουκρανία αυτή την εβδομάδα ήταν κυρίως οικονομικά, καθώς η επίσκεψη Ζελένσκι στις ΗΠΑ δεν έπεισε το ρεπουμπλικανικό κόμμα να συναινέσει στο νέο πακέτο οικονομικής βοήθειας ύψους 61 δις δολλαρίων προς τη χώρα του, ενώ και στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 15ης Δεκεμβρίου ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Β. Ορμπαν άσκησε βέτο στο πακέτο οικονομικής βοήθειας της ΕΕ προς την Ουκρανία ύψους 50 δις Ευρώ. Το μόνο κέρδος της Ουκρανίας ήταν η απόφαση της ΕΕ για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων, που όμως είναι κυρίως συμβολικό και δε λύνει τα άμεσα προβλήματα του πολέμου. Οι χάρτες προέρχονται από την πλέον πρόσφατη ανάλυση του Institute for the Study of War:
ΥΕΘΑ/ΓΕΕΘΑ
Κατά την ομιλία του στη Βουλή στις 15 Δεκεμβρίου στη συζήτηση για τον προϋπολογισμό, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Ν. Δένδιας εξήγγειλε μεταξύ άλλων την αναθεώρηση του μοντέλου της στρατιωτικής θητείας δηλώνοντας ότι έχει επιλεγεί το πρότυπο της Φινλανδίας. Ο προσανατολισμός σε αυτό το πρότυπο κρίνεται ορθός (όπως και η αναφορά στην ανάγκη αξιοποίησης της εφεδρείας), και αναμένονται με ενδιαφέρον οι λεπτομέρειες. Επίσης θετικά κρίνονται οι αναφορές στην ανάγκη εξυγίανσης της αμυντικής βιομηχανίας και ιδίως της ΕΑΒ και των ΕΑΣ, καθώς και στην προοπτική αξιοποίησης των δυνατοτήτων της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας για παραγωγή οπλικών συστημάτων νέας τεχνολογίας. Τέλος, η αναφερθείσα από τον υπουργό ανάγκη προτεραιοποίησης και προσαρμογής των εξοπλιστικών προγραμμάτων στις νέες τεχνολογικές συνθήκες εμφανίζεται κατ’ αρχήν εύλογη – αλλά ο περιορισμός όλων των μη υπογεγραμμένων εξοπλιστικών προγραμμάτων εν αναμονή της κατάρτισης νέου δωδεκαετούς προγράμματος, όπως εξήγγειλε ο υπουργός, παραβλέπει ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις μόλις την τελευταία τετραετία άρχισαν να ανακάμπτουν από την τραγική κατάσταση υποχρηματοδότησης προ του 2019. Επομένως κάποιες εξοπλιστικές δαπάνες είναι ανελαστικές αν δεν θέλουμε να επανέλθουμε στην κατάσταση μαρασμού, και η επίκληση δημοσιονομικής στενότητας δεν πείθει ως δικαιολογία για περικοπές, ενόψει και της αναμενόμενης εξαίρεσης των αμυντικών δαπανών από τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος της ΕΕ. Επιπλέον, κάποιες ειλημμένες αποφάσεις (όπως π.χ. η αναβάθμιση της Σούδας για τη μόνιμη μεταφορά μέρους του Στόλου σε αυτήν) έχουν προφανή στρατηγική αξία που δεν εξαρτάται από την αξιολόγηση πχ των τεχνολογικών διδαγμάτων του πολέμου της Ουκρανίας. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η τυχόν αναβολή ή ματαίωση εφαρμογής ειλημμένων αποφάσεων δεν θα μπορούσε να αποδοθεί σε “προτεραιοποίηση” κλπ., αλλά μόνο σε ευθυνοφοβία (όπως κάποιων αλήστου μνήμης υπουργών που άφησαν στοίβες ανυπόγραφων φακέλων φεύγοντας) ή σε ικανοποίηση κλαδικών συμφερόντων. Θα περιμένουμε να κρίνουμε τις πράξεις…
Την Πέμπτη 14 Δεκεμβρίου 2023, ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Κ. Φλώρος πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στην Μάλτα, κατόπιν πρόσκλησης του Ομολόγου του Commander Armed Forces of Malta Brigadier Clinton J O’Neill. Μετά την επίσημη υποδοχή στο Στρατηγείο των Ενόπλων Δυνάμεων (ΕΔ) της Μάλτας ακολούθησε κατ’ ιδίαν συνάντηση μεταξύ των 2 Αρχηγών σε ιδιαίτερα θερμό κλίμα, όπου συζητήθηκαν θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, με έμφαση στις τελευταίες εξελίξεις στην Ουκρανία και στο Ισραήλ, καθώς και στις προκλήσεις ασφαλείας στην Συρία, στην Λιβύη, στον Λίβανο, στο Κόσοβο και στην περιοχή του Σαχέλ. Ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ αναφέρθηκε στην ευρεία συμμετοχή προσωπικού των ΕΔ της Μάλτας σε εκπαιδευτικά προγράμματα των Ελληνικών ΕΔ, τόσο στο Κέντρο Εκπαίδευσης Ναυτικής Αποτροπής/NATO Maritime Interdiction Operational Training Center (ΚΕΝΑΠ/NMIOTC) στην Κρήτη, όσο και στο Πολυεθνικό Κέντρο Εκπαίδευσης Επιχειρήσεων Υποστήριξης Ειρήνης (ΠΚΕΕΥΕ) στο Κιλκίς, που καταδεικνύουν τις δυνατότητες εμβάθυνσης της διμερούς στρατιωτικής συνεργασίας. Τέλος, ευχαρίστησε τον ομόλογό του για την βοήθεια που παρείχε η Μάλτα στην Ελλάδα κατά τις καταστροφικές πυρκαγιές του φετινού καλοκαιριού.
Την Παρασκευή 8 Δεκεμβρίου 2023, στο πλαίσιο του πλέγματος των διεθνών συνεργασιών με φίλιες και σύμμαχες χώρες που σχεδιάζονται από το ΓΕΕΘΑ, πραγματοποιήθηκε στην ευρύτερη περιοχή του χ. Λιβάδια στο όρος Πάικο, επιχειρησιακή εκπαίδευση με τη συμμετοχή τμημάτων και μέσων της 71 Αερομεταφερόμενης Ταξιαρχίας (71 Α/Μ ΤΑΞ) «ΠΟΝΤΟΣ», της 1ης Ταξιαρχίας Αεροπορίας Στρατού (1η ΤΑΞΑΣ) «ΚΙΛΚΙΣ ΛΑΧΑΝΑ» και της 12th Combat Aviation Brigade των ΗΠΑ. Η συνεκπαίδευση περιλάμβανε την εξέταση πλήθος επιχειρησιακών αντικειμένων και διαδικασιών, όπως σχεδίαση και διεξαγωγή αεροκίνητων επιχειρήσεων σε συνεργασία με μεταφορικά και επιθετικά ελικόπτερα.
Την Τετάρτη 6 Δεκεμβρίου 2023,στο πλαίσιο των δράσεων στρατιωτικής συνεργασίας που σχεδιάζονται από το ΓΕΕΘΑ, πραγματοποιήθηκε συνεκπαίδευση μεταξύ των Ενόπλων Δυνάμεων (ΕΔ) και αεροσκάφους AC-130 Gunship των Η.Π.Α., στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή βορειοδυτικά της Κρήτης και ανατολικά της Πελοποννήσου. Στην συνεκπαίδευση από Ελληνικής πλευράς συμμετείχαν:
● Από την Πολεμική Αεροπορία, 1 ζεύγος μαχητικών αεροσκαφών F-4 σε αποστολές συνοδείας και παροχής Εγγύς Αεροπορικής Υποστήριξης (Close Air Support – CAS).
● Από το Πολεμικό Ναυτικό, προσωπικό της Διοίκησης Υποβρυχίων Καταστροφών (ΔΥΚ) με 1 Σκάφος Ανορθόδοξου Πολέμου-Ταχείας Μεταφοράς MARK V (ΣΑΠ-ΤΜ/Mk-V).
● Από την Διοίκηση Ειδικού Πολέμου (ΔΕΠ) του ΓΕΕΘΑ, 1 Ομάδα Τερματικής Καθοδήγησης Πυρών (Joint Terminal Attack Controller – JTAC) και προσωπικό με 1 Ταχύπλοο Σκάφος.
Κατά την διεξαγωγή της εκτελέστηκαν πυρά από το αεροσκάφος AC-130 Gunship, με κατάδειξη από την ομάδα JTAC, στο Πεδίο Βολής ΚΑΡΑΒΙΑ.
Στρατός Ξηράς
Από 12 ως 14 Δεκεμβρίου διεξήχθη στη Λέσβο η ΤΑΜΣ «ΒΕΛΛΕΡΟΦΩΝ – 23», που περιέλαβε την διεξαγωγή νυχτερινών επιχειρησιακών επιχειρήσεων προς εξάλειψη αεροπρογεφυρώματος και προγεφυρώματος με πραγματοποίηση βολών όλμων, πυροβολικού και αρμάτων, σε συνδυασμό με πυρά από επιθετικά ελικόπτερα και μαχητικά αεροσκάφη. Επιπρόσθετα, εξετάστηκαν αντικείμενα Διοικητικής Μέριμνας μεταξύ των οποίων η αεροδιακομιδή τραυματία καθώς και η περισυλλογή βεβλαμμένου βαρέος υλικού. Την Πέμπτη 14 Δεκεμβρίου 2023, παρουσία του Αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Στρατού Αντιστρατήγου Ά. Χουδελούδη, πραγματοποιήθηκε στο πεδίο ασκήσεων «ΚΑΜΜΕΝΟΥ ΔΑΣΟΥΣ» η Ημέρα Διακεκριμένων Επισκεπτών (DV DAY) της άσκησης, με τη συμμετοχή τμημάτων και μέσων της 98 ΑΔΤΕ, της 1ης Ταξιαρχίας Αεροπορίας Στρατού, της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου (ΔΕΠ) του ΓΕΕΘΑ και ζεύγους αεροσκαφών F-16 της ΠΑ σε αποστολές Εγγύς Αεροπορικής Υποστήριξης. Την τελική φάση της άσκησης παρακολούθησαν μεταξύ άλλων o Διοικητής ΔΕΠ του ΓΕΕΘΑ Αντιστράτηγος Δ. Χούπης και o Διοικητής της ΑΣΔΕΝ Αντιστράτηγος Σ. Κωστάκογλου.
Την Τρίτη 12 Δεκεμβρίου 2023, παρουσία του Αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Στρατού Αντιστράτηγου Ά. Χουδελούδη, πραγματοποιήθηκε στην Περιοχή Ευθύνης 95 ΑΔΤΕ η Ημέρα Διακεκριμένων Επισκεπτών (DV DAY) της ΤΑΜΣ «ΚΟΛΟΣΣΟΣ-23», με τη συμμετοχή τμημάτων και μέσων της 95 ΑΔΤΕ, της 1ης Ταξιαρχίας Αεροπορίας Στρατού, της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου (ΔΕΠ) του ΓΕΕΘΑ και 1 ζεύγους αεροσκαφών F-16 της ΠΑ σε αποστολές Εγγύς Αεροπορικής Υποστήριξης. Η άσκηση περιέλαβε την εξέταση επιχειρησιακών αντικειμένων σε αμυντικές επιχειρήσεις με πραγματοποίηση βολών όλμων, πυροβολικού και αρμάτων, σε συνδυασμό με πυρά από Επιθετικά Ελικόπτερα και Μαχητικά Αεροσκάφη με κατάδειξη από Ελεγκτές Τερματικής Καθοδήγησης (Joint Terminal Attack Controller – JTAC). Κατά την διάρκεια της άσκησης, εξετάστηκαν και επιπλέον επεισόδια μεταξύ των οποίων η διακομιδή και αεροδιακομιδή τραυματία, καθώς και λοιπά αντικείμενα Διοικητικής Μέριμνας. Την τελική φάση της άσκησης παρακολούθησαν μεταξύ άλλων o Διοικητής της ΔΕΠ του ΓΕΕΘΑ Αντιστράτηγος Δ. Χούπης και o Διοικητής της ΑΣΔΕΝ Αντιστράτηγος Σ. Κωστάκογλου.
Από 11 έως 14 Δεκεμβρίου 2023 πραγματοποιήθηκαν στο Πεδίο Βολής Κρήτης βολές Πυροβολικού, με τη συμμετοχή προσωπικού, οπλικών συστημάτων και μέσων Μονάδων Πυροβολικού της 1ης Στρατιάς/EU-OHQ «ΑΧΙΛΛΕΑΣ». Κατά τη διάρκεια των βολών υλοποιήθηκαν όλες οι προβλεπόμενες διαδικασίες αιτήσεως, συντονισμού και εκπομπής πυρών υποστηρίξεως με σκοπό την επίτευξη της μέγιστης δυνατής συνέργειας των εμπλεκόμενων στις επιχειρήσεις, κάνοντας πράξη την αρχή «εκπαιδεύομαι όπως θα πολεμήσω». Ειδικότερα, εκτελέστηκαν βολές από αυτοκινούμενα πυροβόλα Μ109, PzH 2000GR και από Συστήματα Πολλαπλών Εκτοξευτών RΜ-70, με αξιοποίηση ραντάρ αντιπυροβολικού ARTHUR και TPQ-37(V)3.
Στις 15 Δεκεμβρίου δημοσιεύθηκε η έγκριση του State Department για την πώληση 35 δικινητήριων μεταφορικών ελικοπτέρων UH-60M Blackhawk για την Ελλάδα. Στο συνολικό πακέτο εξοπλισμού που εγκρίθηκε περιλαμβάνονται 80 κινητήρες, πλήρες σύστημα αυτοπροστασίας, οπλισμός (M134 Mini Gun, M-240, πυρομαχικά 7.62mm και ρουκέτες 2,75”), ηλεκτροπτικά με σύστημα κατάδειξης, προηγμένα συστήματα επικοινωνίας, ανταλλακτικά και υπηρεσίες εκπαίδευσης και υποστήριξης. Το μέγιστο κόστος σε περίπτωση που η Ελλάδα επιλέξει όλα τα εγκρινόμενα υλικά είναι 1,95 δις δολλάρια, αλλά σύμφωνα με το σχετικό ρεπορτάζ του Σ. Ιωαννίδη για την εφημερίδα “Καθημερινή”, το ποσό της LOA που θα συγκεκριμενοποιεί τις ελληνικές ανάγκες θα είναι περίπου 1,2 δις δολλάρια.
Πολεμικό Ναυτικό
Σύμφωνα με ανακοίνωση του διοικητή της μόνιμης δύναμης του ΝΑΤΟ SNMG2, η φρεγάτα “ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΦΩΚΑΣ” (F466) απέπλευσε από τη Σούδα και εντάχθηκε στη δύναμη μαζί με την ισπανική φρεγάτα MENDEZ NUNEZ και την ιταλική φρεγάτα BERGAMINI.
Σύμφωνα με διεθνείς πηγές, η Ρουμανία θα αποτελέσει το έκτο μέλος της κοινοπραξίας για τη ναυπήγηση της Ευρωπαϊκής Κορβέτας Περιπολίας (EPC), καθώς στο νέο προϋπολογισμό της περιλαμβάνεται συμμετοχή στο πρόγραμμα για τα έτη 2024-2027.
Πολεμική Αεροπορία
Από τις 27 Νοεμβρίου ως την 1η Δεκεμβρίου, γαλλικά πληρώματα του Κέντρου εκπαίδευσης πληρωμάτων ελικοπτέρων (Centre d’instruction des équipages d’hélicoptères – CIEH) επισκέφτηκαν την 384 Μοίρα της ΠΑ για μια εβδομάδα συνεκπαίδευσης στα ελικόπτερα Super Puma, με έμφαση στη χρήση διοπτρών νυχτερινής όρασης (NVG).
Tην Παρασκευή 15 Δεκεμβρίου 2023 πραγματοποιήθηκε, παρουσία του Αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας, Αντιπτεράρχου (Ι) Θ. Μπουρολιά, η τελετή εορτασμού της επετείου συμπλήρωσης 70 χρόνων από την ίδρυση της 356 Μοίρας Τακτικών Μεταφορών (356ΜΤΜ), της 112 Πτέρυγας Μάχης, στην Αεροπορική Βάση Ελευσίνας. Το πρόγραμμα της εκδήλωσης περιλάμβανε δοξολογία, ανάγνωση Ημερήσιας Διαταγής από τον Διοικητή της Μοίρας, Αντισμήναρχο (Ι) Α. Αγγελακόπουλο, ομιλία εν αποστρατεία στελέχους της Μοίρας, στατική έκθεση αεροσκαφών και επίδοση αναμνηστικών σε διατελέσαντες Διοικητές της Μοίρας. Στην τελετή παραβρέθηκαν o Διοικητής ΔΑΥ Αντιπτέραρχος (Ι) Δ. Γρηγοριάδης, διατελέσαντες Διοικητές και Αρχιμηχανικοί της 356ΜΤΜ καθώς και εν ενεργεία και εν αποστρατεία προσωπικό, το οποίο έχει υπηρετήσει στη Μοίρα.
Tη Δευτέρα 11 Δεκεμβρίου 2023 πραγματοποιήθηκε, παρουσία του Αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας, Αντιπτεράρχου (Ι) Θ. Μπουρολιά, η τελετή εορτασμού της επετείου συμπλήρωσης 20 χρόνων από την ίδρυση της 383 Μοίρας Ειδικών Επιχειρήσεων και Αεροπυρόσβεσης (383ΜΕΕΑ), της 113 Πτέρυγας Μάχης, στην Αεροπορική Βάση Μίκρας. Το πρόγραμμα της εκδήλωσης περιλάμβανε δοξολογία, ανάγνωση Ημερήσιας Διαταγής από τον Διοικητή της Μοίρας, Αντισμήναρχο (Ι) Χ. Λύτρα, στατική έκθεση αεροσκαφών και επίδοση αναμνηστικών σε διατελέσαντες Διοικητές της Μοίρας. Στην τελετή παραβρέθηκαν ο Αρχηγός Τακτικής Αεροπορίας, Αντιπτέραρχος (Ι) Γ. Φασούλας, o Διοικητής της Διοίκησης Αεροπορικής Υποστήριξης, Αντιπτέραρχος (Ι) Δ. Γρηγοριάδης, οικογένειες πεσόντων, διατελέσαντες Διοικητές της 383ΜΕΕΑ, εν ενεργεία και εν αποστρατεία προσωπικό, το οποίο έχει υπηρετήσει στη Μοίρα.
Την τελευταία εβδομάδα σημειώθηκε μία παράβαση των κανόνων εναέριας κυκλοφορίας στο FIR Αθηνών από τουρκικό ελικόπτερο στο νοτιοανατολικό Αιγαίο.
Κύπρος
Στις 11 Δεκεμβρίου ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Ν. Χριστοδουλίδης υποδέχθηκε στο Προεδρικό Μέγαρο τον Πρόεδρο του Ιράκ L. Rashid. Πρόκειται για την πρώτη επίσημη επίσκεψη προέδρου του Ιράκ στην Κυπριακή Δημοκρατία.
Στις 11 Δεκεμβρίου ο Αρχηγός του ΓΕΕΦ Αντιστράτηγος Γ. Τσιτσικώστας πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στο ΓΕΕΘΑ, όπου συναντήθηκε με τον Αρχηγό ΓΕΕΘΑ Στρατηγό Κ. Φλώρο και κατέθεσε στεφάνι στο Μνημείο των Αθανάτων του Έθνους.
Ανατολικός Παρατηρητής
Σε δηλώσεις του στη διάρκεια της εβδομάδας, ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Γ. Γκιουλέρ εμφανίστηκε αισιόδοξος ότι το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ισπανία θα μεταπείσουν την Γερμανία ώστε να εγκρίνει την επιδιωκόμενη πώληση 40 Eurofighter (κάτι που σημαίνει ότι η Ιταλία, ως τέταρτο μέλος της κοινοπραξίας, έχει ήδη δώσει το πράσινο φως).
Η τουρκική αεροπορία συμμετείχε με 3 F-4E/2020 στην άσκηση Poggio Dart-23 (PODA-23) που διεξήχθη από 1 ως 15 Δεκεμβρίου στην αεροπορική βάση Istrana της Ιταλίας. Είναι ενδιαφέρον ότι η τουρκική αεροπορία επέλεξε τα F-4E/2020 για τη συμμετοχή στην άσκηση, καθώς και ότι χρησιμοποιεί ακόμα τα ατρακτίδια κατάδειξης AN/AVQ-23 Pave Spike.
Επιβεβαιώθηκε με τη χρήση αλγορίθμων τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ) ότι ο Τούρκος “Suhayb Al-Kahlot” είναι ο μασκοφόρος πίσω από τον στρατιωτικό εκπρόσωπο της Χαμάς Abu Ubaida. Ο εν λόγω διαθέτει τουρκικό διαβατήριο και ζει στην Κωνσταντινούπολη, όπου και μαγνητοσκοπεί τις ομιλίες του.
Στις 14 Δεκεμβρίου ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρ.Τ. Ερντογάν συνομίλησε τηλεφωνικά με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τ. Μπάιντεν. Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση της τουρκικής προεδρίας, ο Τούρκος πρόεδρος ζήτησε από τον Αμερικανό ομόλογό του να πιέσει το Ισραήλ για μια μόνιμη εκεχειρία στη Γάζα, αποσύροντας την υποστήριξη των ΗΠΑ. Επίσης κατά την τηλεφωνική συνομιλία συζητήθηκε το θέμα της έγκριση της Τουρκίας για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και έγκριση του Κογκρέσου των ΗΠΑ για την αγορά νέων F-16 από την Τουρκία. Σύμφωνα με δημοσίευμα του Swedish Radio που επικαλείται πηγή του αμερικανικού Πενταγώνου, από τη συνομιλία των δύο προέδρων προκύπτει ότι η ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ δεν αναμένεται πριν τη σύνοδο του ΝΑΤΟ τον Ιούλιο του 2024.
