Διεθνής κατάσταση
Στον πόλεμο της Ουκρανίας, οι επιχειρήσεις των δύο πλευρών συνεχίζονται στους άξονες που είχαν διαφανεί από τις προηγούμενες εβδομάδες, με τις ρωσικές δυνάμεις να επιχειρούν την κύκλωση των ουκρανικών στην περιοχή του Ντονέτσκ και τις ουκρανικές να απωθούν τις ρωσικές στις περιοχές του Χαρκόβου και της Χερσώνας. Οι ρωσικές δυνάμεις, εκτός από τη συνεχιζόμενη προσπάθεια προώθησης από το Izyum προς νότο, εστίασαν την προσπάθειά του στην ευρύτερη περιοχή του Severodonetsk. Όμως στις 11 Μαΐου υπέστησαν σοβαρές απώλειες, όταν η 74η μηχανοκίνητη ταξιαρχία κατά την προσπάθεια διάβασης του ποταμού Siverskyi Donets δέχθηκε τα πυρά του ουκρανικού πυροβολικού και άφησε στο πεδίο της μάχης περί τα 80 κατεστραμμένα άρματα μάχης και οχήματα κάθε είδους, με απώλειες που υπολογίζονται σε 485 άνδρες. Στη Μαριούπολη συνεχίζεται η αντίσταση των ουκρανικών δυνάμεων στο εργοστάσιο Azovstal. Οι χάρτες προέρχονται από την τελευταία ανάλυση του Institute for the Study of War:
Έμμεση συνέπεια της ρωσικής εισβολής στη Ρωσία είναι η εσπευσμένη δρομολόγηση της ένταξης της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Η φινλανδική κυβέρνηση ανακοίνωσε σήμερα επίσημα ότι η χώρα θα ζητήσει την ένταξή της στη βορειοατλαντική συμμαχία και η Σουηδία αναμένεται να ακολουθήσει εντός της εβδομάδας, ενώ στην ανεπίσημη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ χθες στο Βερολίνο, η συντριπτική πλειοψηφία τάχθηκε υπέρ της άμεσης ένταξης των δύο χωρών στο ΝΑΤΟ. Μόνη παραφωνία παραμένει η Τουρκία, η οποία εξέφρασε επιφυλάξεις ισχυριζόμενη ότι οι δύο χώρες προσφέρουν υποστήριξη σε τρομοκρατικές οργανώσεις (όπως έκανε και ο πρόεδρός της Ρ.Τ. Ερντογάν την Παρασκευή). Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι την Παρασκευή 12 Μαΐου έλαβε χώρα τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ των υπουργών Άμυνας των ΗΠΑ Λ. Ωστιν και της Ρωσίας Σ. Σοϊγκού, η οποία ήταν η πρώτη μετά τη ρωσική εισβολή της 24ης Φεβρουαρίου και έγινε με πρωτοβουλία του Λ. Ώστιν, που ζήτησε από το Ρώσο ομόλογό του να υπάρξει ανακωχή και να διατηρηθούν ανοιχτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας. Εν μέσω αυτού του διεθνούς σκηνικού που εξελίσσεται πια με μεγάλη ταχύτητα, αρχίζει αύριο η επίσκεψη του πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη στις ΗΠΑ, όπου θα έχει συνομιλίες με τον πρόεδρο Τ. Μπάιντεν και την υπόλοιπη αμερικανική ηγεσία.
ΥΕΘΑ/ΓΕΕΘΑ
Από την Δευτέρα 2 έως την Παρασκευή 13 Μαΐου 2022 διεξήχθη στην περιοχή της Αττικοβοιωτίας με την συμμετοχή στελεχών της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου του ΓΕΕΘΑ η πολυεθνική Άσκηση Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων «TROJAN FOOTPRINT – 22», στην οποία συμμετείχαν εκτός της χώρας μας και δυνάμεις Ειδικών Επιχειρήσεων από την Αλβανία, τη Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τις ΗΠΑ και την Ιταλία. Κατά την διάρκεια της άσκησης συγκροτήθηκε και ασκήθηκε υπό ελληνική διοίκηση μία Χερσαία Τακτική Διοίκηση Ειδικών Επιχειρήσεων (Special Operations Land Task Group – SOLTG), η οποία ανέλαβε, σχεδίασε και εκτέλεσε αποστολές αυξημένης πολυπλοκότητας και δυσκολίας σε συνθήκες που προσομοιάζουν στις πραγματικές. Στην «TROJAN FOOTPRINT – 22» επίσης συμμετείχαν προσωπικό και ιπτάμενα μέσα της Αεροπορίας Στρατού και της Πολεμικής Αεροπορίας. Σκοπός της άσκησης, η οποία αποτελεί την κορυφαία δραστηριότητα επιχειρησιακής εκπαίδευσης Ειδικών Επιχειρήσεων στην Ευρώπη, ήταν η εξάσκηση των μονάδων στην αντιμετώπιση πολυποίκιλων απειλών, η συνεργασία με συμβατικές δυνάμεις και η βελτίωση της διαλειτουργικότητας σε διασυμμαχικό επίπεδο. Η άσκηση διοργανώθηκε από την Διοίκηση Ειδικών Επιχειρήσεων των ΗΠΑ στην Ευρώπη (US Special Operations Command Europe – USSOCEUR) και διεξήχθη παράλληλα σε 15 χώρες, με την συμμετοχή συνολικά περίπου 3.300 Αξκών, Υπαξκών και οπλιτών από 30 κράτη.
Από την Τρίτη 10 έως την Πέμπτη 12 Μαΐου 2022, ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Κ. Φλώρος πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, κατόπιν πρόσκλησης του ομολόγου του, Aντιστρατήγου Hamad Mohammed Thani Al Rumaithi. Την Τετάρτη 11 Μαΐου και μετά την επίσημη υποδοχή του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ στο Γενικό Επιτελείο των Ενόπλων Δυνάμεων των ΗΑΕ έλαβε χώρα κατ’ ιδίαν συνάντηση του Α/ΓΕΕΘΑ με τον ομόλογό του, η 5η τα τελευταία 2 χρόνια, κατά την οποία οι 2 Αρχηγοί επικεντρώθηκαν στις δυνατότητες επιπλέον ανάπτυξης της ειδικής σχέσης των δύο Χωρών, είτε με την διεξαγωγή συνεκπαιδεύσεων είτε με την συμμετοχή τους σε κοινές διμερείς και πολυμερείς ασκήσεις, καθώς και στην σχεδίαση που θα επακολουθήσει για την εντός του 2022 εξέταση της δυνατότητας επιπλέον αμοιβαίας ανάπτυξης κλιμακίων τους στο έδαφος των 2 χωρών για εκτέλεση διακλαδικής επιχειρησιακής εκπαίδευσης. Ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ ακολούθως μετέβη στο βιομηχανικό πάρκο TAWAZUN στην Zaed Military City, όπου ενημερώθηκε για τις δυνατότητες της ακμάζουσας αμυντικής βιομηχανίας των ΗΑΕ στους τομείς των UAV, των περιπλανώμενων πυρομαχικών, των οχημάτων μάχης, των αμφίβιων οχημάτων, των πυραύλων CRUISE, της ναυπήγησης κορβετών και παράκτιων περιπολικών, των πυρομαχικών όλων των διαμετρημάτων, του φορητού οπλισμού κτλ. Στην συνέχεια συναντήθηκε με τον Αρχηγό των Χερσαίων Δυνάμεων των ΗΑΕ Υποστράτηγο Saeed Al Shehi, με τον οποίο συζήτησε τις προοπτικές εμβάθυνσης της συνεργασίας των χερσαίων δυνάμεων των δύο χωρών, ενόψει και της επικείμενης επίσημης επίσκεψής του στην Αθήνα. Ακολούθως ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ υπέγραψε στο βιβλίο επισκεπτών και κατέθεσε στεφάνι στο ηρώο του στρατηγείου, καθώς και στο μνημείο Wahat Al Karama.
Από την Τρίτη 3 έως την Τετάρτη 11 Μαΐου 2022 και στο πλαίσιο της Στρατιωτικής Συνεργασίας Ελλάδας και ΗΠΑ, πραγματοποιήθηκε η διμερής άσκηση με την επωνυμία STOLEN CERBERUS 22, η οποία περιελάμβανε άλματα Ελευθέρας Πτώσεως και Στατικού Ιμάντα, ρίψεις εφοδίων σε ξηρά και θάλασσα, πτήσεις χαμηλού ύψους, σενάρια Έρευνας – Διάσωσης και αεροδιακομιδών. Στην άσκηση συμμετείχαν αξιωματικοί και υπαξιωματικοί της ΔΕΠ/ΓΕΕΘΑ και αεροπορικά μέσα της Πολεμικής Αεροπορίας, ενώ από Αμερικανικής πλευράς συμμετείχε προσωπικό της 37th Airlift Squadron της 86th Airlift Wing, καθώς και 3 Αεροσκάφη C-130J. Την Τετάρτη 11 Μαΐου 2022 και με την ολοκλήρωση της άσκησης, πραγματοποιήθηκε συμβολική πτήση σχηματισμού 3 αεροσκαφών C-130 (1 Ελληνικό, 2 Αμερικανικά) άνωθεν του Ιερού Βράχου της Ακρόπολης.
Στις 12 Μαΐου κυρώθηκε από τη Βουλή το Δεύτερο Πρωτόκολλο Τροποποίησης της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ.
Στρατός Ξηράς
Την Παρασκευή 13 Μαΐου 2022 πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα «ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ» στο Στρατόπεδο «ΠΑΠΑΓΟΥ», η τελετή δωρεάς 20 οχημάτων επιτήρησης παντός εδάφους (διπλής καμπίνας) προς το Γενικό Επιτελείο Στρατού από την Επιτροπή «Ελλάδα 2021» που εκπροσωπήθηκε από την Πρόεδρό της Γιάννα Αγγελοπούλου – Δασκαλάκη. Στην τελετή παραβρέθηκαν μεταξύ άλλων ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Ν. Παναγιωτόπουλος, ο υφυπουργός Εθνικής Άμυνας Ν. Χαρδαλιάς, ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Κ. Φλώρος, ο Αρχηγός ΓΕΣ Αντιστράτηγος Χ. Λαλούσης, ο Υπαρχηγός ΓΕΝ Υποναύαρχος Γ. Καμπουράκης ΠΝ, ο Υπαρχηγός ΓΕΑ Υποπτέραρχος (Ι) Δ. Γρηγοριάδης.
Άριστες είναι οι εντυπώσεις των στελεχών του ΕΣ από τα 174 τεθωρακισμένα οχήματα αναγνώρισης Μ1117 που έχουν παραληφθεί και εντάσσονται σταδιακά στις μονάδες πρώτης γραμμής, ενώ αναμένεται παραλαβή νέας παρτίδας εντός του καλοκαιριού. Έχουν ήδη εκπονηθεί οι νέοι ΠΟΥ για την αξιοποίησή τους εντός των μονάδων, ενώ ενδεικτικό της σημασίας που αποδίδεται στα οχήματα είναι ότι θα φέρουν σύγχρονους σταθμούς ασυρμάτου TRC9200 και συστήματα ενδοεπικοινωνίας AN/VIC-3, και όχι εκείνα των αποσυρθέντων αρμάτων Μ-60, όπως είχε αναφερθεί παλιότερα από κάποιες πηγές.
Πολεμικό Ναυτικό
Την Τρίτη 10 Μαΐου 2022 διεξήχθη συνεκπαίδευση PASSEX (Passing Exercise) μονάδων των Ενόπλων Δυνάμεων με το Πλοίο Αποβατικών Επιχειρήσεων USS ARLINGTON στην θαλάσσια περιοχή των Σποράδων και της νήσου Σκύρου. Οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις συμμετείχαν με την φρεγάτα ΣΑΛΑΜΙΣ, το αρματαγωγό ΧΙΟΣ καθώς και με ένα ελικόπτερο S-70 B AEGEAN HAWK. Κατά την διάρκεια της άσκησης εκτελέστηκαν αντικείμενα επικοινωνιών, αντιμετώπισης ασύμμετρων απειλών, στοχοποίησης, προχωρητικών ελιγμών, καθώς και σύνθεσης και ανταλλαγής τακτικής εικόνας.
Tην Τρίτη 10 Μαΐου 2022 πραγματοποιήθηκε στο Ναύσταθμο Σαλαμίνας (ΝΣ), Άσκηση Μείζονος Ατυχήματος (ΑΜΑ), υπό τη διεύθυνση του συντονιστικού κέντρου του ΝΣ, παρουσία του Διοικητή Διοικήσεως Διοικητικής Μέριμνας Ναυτικού (ΔΔΜΝ), Αντιναυάρχου (Μ) Χ. Παπαδημητρίου ΠΝ και του Διοικητή του ΝΣ, Αρχιπλοιάρχου (Μ) Β. Βασιλογιαννακόπουλου ΠΝ. Στην Άσκηση συμμετείχαν προσωπικό και μέσα από το Πολεμικό Ναυτικό, τον Ειδικό Διακλαδικό Λόχο ΠΒΧ Άμυνας (ΕΔΛΟ/ΠΒΧ) του ΓΕΕΘΑ, την Κινητή Ομάδα Αντιμετώπισης Καταστροφών (206 ΠΑΥ/ΚΟΜΑΚ) της Πολεμικής Αεροπορίας, το Ειδικό Τάγμα Μηχανικού (747 ΕΤ-ΜΧ) του Στρατού Ξηράς, την Επίλεκτη Ομάδα Ειδικών Αποστολών Ελλάδος (ΕΠ.ΟΜ.Ε.Α.), την Ελληνική Αστυνομία (ΕΛ.ΑΣ) και το Πυροσβεστικό Σώμα (ΠΣ). Επιπρόσθετα συμμετείχαν παρατηρητές από τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας (ΓΓΠΠ), το Εθνικό Κέντρο Άμεσης Βοήθειας (ΕΚΑΒ), την Περιφέρεια Αττικής και τον Δήμο Σαλαμίνας. Κατά την άσκηση ελέγχθηκε η πληρότητα σχεδίασης αντιδράσεων, ο βαθμός ετοιμότητας και η ικανότητα διεύθυνσης και συντονισμού των εμπλεκόμενων φορέων για την αντιμετώπιση ειδικών καταστάσεων έκτακτης ανάγκης. Σύμφωνα με τα σενάρια της άσκησης εξετάστηκαν η αντιμετώπιση πυρκαγιάς σε δασώδη περιοχή, σε εγκαταστάσεις και σε παραβεβλημένο πολεμικό πλοίο, η εκκένωση κτιρίων, η διάσωση προσωπικού καθώς και η διακομιδή του σε νοσοκομεία.
Σύμφωνα με δηλώσεις του υπουργού Εθνικής ‘Αμυνας Ν. Παναγιωτόπουλου κατά τη συζήτηση σχετικής τροπολογίας στη Βουλή στις 10 Μαϊου, τα υποβρύχια «Πιπίνος», «Ματρώζος» «Κατσώνης» και «Ωκεανός» έχουν ολοκληρώσει το μεγαλύτερο μέρος των προβλεπόμενων λειτουργικών δοκιμών τους, αλλά λόγω των δικαστικών εκκρεμοτήτων του επενδυτή με τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, χρειάζεται να δοθεί μια ακόμη τρίμηνη παράταση μέχρι τον Ιούνιο, προκειμένου να ολοκληρωθεί το πρόγραμμα αναβάθμισής τους και οι εργαζόμενοι να μην αισθάνονται ότι είναι στον «αέρα».
Πολεμική Αεροπορία
Συνεχίζεται στην 116 Πτέρυγα Μάχης/Αεροπορική Βάση Αράξου η Πολυεθνική Αεροπορική Άσκηση Μεσαίας Κλίμακας «NATO Tiger Meet 2022», που διεξάγεται από τη Δευτέρα 9 Μαΐου και θα διαρκέσει έως και την Παρασκευή 20 Μαΐου 2022. Στην άσκηση συμμετέχει μεγάλος αριθμός αεροσκαφών από την Ελλάδα, το Βέλγιο, τη Γαλλία, την Ελβετία, την Ισπανία, την Ιταλία, την Τσεχία και το ΝΑΤΟ. Σκοπός της άσκησης, που διεξάγεται σε όλη την έκταση του FIR Αθηνών, είναι να παρέχει υψηλής ποιότητας επιχειρησιακή εκπαίδευση υπό το πνεύμα «Εκπαιδεύσου όπως θα πολεμήσεις» βελτιώνοντας τις δεξιότητες και τη συνεργασία των μελών στη διεξαγωγή σύνθετων επιχειρήσεων.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του ιστοτόπου του περιοδικού Πτήση & Διάστημα, τα πρώτα 3 εκπαιδευτικά αεροσκάφη Μ-346 της Πολεμικής Αεροπορίας βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο κατασκευής, με τις παραδόσεις να ξεκινούν από το 2ο τρίμηνο του 2023.
Αυξημένη ποσοτικά αλλά ηπιότερη ποιοτικά ήταν η παραβατική δραστηριότητα της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας την τελευταία εβδομάδα, καθώς σημειώθηκαν 194 παραβιάσεις του ελληνικού εναερίου χώρου (έναντι 81 την προηγούμενη εβδομάδα), 1 εμπλοκή με ελληνικά αεροσκάφη αναχαίτισης (έναντι 4 την προηγούμενη εβδομάδα) και καμία υπέρπτηση ελληνικού εδάφους (έναντι μίας την προηγούμενη εβδομάδα).
Κύπρος
Την Τρίτη 10 Μαΐου 2022, σε συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στο Ερεβάν της Αρμενίας, οι στρατιωτικές αντιπροσωπείες Κύπρου, Ελλάδας και Αρμενίας υπέγραψαν το Πρόγραμμα Τριμερούς Αμυντικής Συνεργασίας για το έτος 2022. Επικεφαλής της αντιπροσωπείας του ΓΕΕΦ, ήταν ο Συνταγματάρχης (ΠΖ) Λ. Χατζηκωνστάντας, Διευθυντής του Δ΄ Κλάδου του ΓΕΕΦ.
Στις 12 Μαΐου σκοτώθηκε η ΣΥΟΠ Δεκανέας Ν. Νεοφύτου μετά από ανατροπή οχήματος τύπου τζιπ κατά την διάρκεια εκπαιδευτικής μηχανοδήγησης εντός Στρατοπέδου της Εθνικής Φρουράς.
Ανατολικός Παρατηρητής
Στις 12 Μαΐου ο αρχηγός του τουρκικού Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας, πτέραρχος Hasan Küçükakyüz πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στο Ηνωμένο Βασίλειο, κατόπιν πρόσκλησης του Βρετανού ομολόγου του, Air Chief Marshal Mike Wigston. Οι δύο αρχηγοί μετέβησαν από κοινού στην αεροπορική βάση RAF Coningsby, όπου εδρεύει μοίρα αεροσκαφών Eurofighter Typhoon σε ρόλο QRA. Υπενθυμίζεται ότι η RAF σχεδιάζει να αποσύρει ως το 2025 τα περίπου 30 Typhoon αρχικής έκδοσης (Tranche 1) που διατηρεί σε υπηρεσία, και η Τουρκία έχει αναφερθεί ως ένας από τους πιθανούς ενδιαφερόμενους για την απόκτησή τους.
Στις 11 Μαΐου διεξήχθη μεταξύ Λέσβου-Χίου η ετήσια άσκηση Έρευνας-Διάσωσης DENIZ ASLANI-2022 της Τουρκικής Ακτοφυλακής, στην οποία συμμετείχαν και 1 ελικόπτερο του Τουρκικού Στρατού, 1 φρεγάτα του Τουρκικού Ναυτικού, καθώς και 1 μεταγωγικό αεροσκάφος της Τουρκικής Αεροπορίας.
Στην ετήσια έκθεση της Aselsan για το 2021 αναφέρεται η υπογραφή σύμβασης για την μετασκευή-εγκατάσταση αδιευκρίνιστου αριθμού ρυμουλκούμενων πυροβόλων Panter 155mm/52 του Τουρκικού Στρατού επί οχημάτων 8×8.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας Wall Street Journal, η κυβέρνηση Biden προέβη σε ανεπίσημες βολιδοσκοπήσεις των προθέσεων του Κογκρέσου για πρόγραμμα προμήθειας Κ/Β αέρος-αέρος AIM-120 AMRAAM και ΑΙΜ-9 Sidewinder, καθώς και υλικών και λογισμικού αναβάθμισης των τουρκικών F-16, δυνητικής αξίας 300 εκ. δολλαρίων. Το πρόγραμμα αυτό είναι ανεξάρτητο από τα “φλέγοντα” αιτήματα της Τουρκίας για προμήθεια 40 νέων και αναβάθμιση 80 παλαιότερων F-16. Αντιστοιχεί σε αιτήματα της Τουρκίας που είχε ανακοινώσει η Υπηρεσία Αμυντικής Ασφάλειας και Συνεργασίας (DSCA) στο παρελθόν (συγκεκριμένα την 21 Δεκεμβρίου 2012 για 117 AIM-9X-2 Sidewinder Block II 140 εκ. και την 12 Αυγούστου 2014 για 145 AIM-120C-7 έναντι 320 εκ. δολλαρίων). Το πρόγραμμα αυτό πιθανώς χρησιμοποιείται ως “δοκιμαστική” κρούση της κυβέρνησης των ΗΠΑ προς το Κογκρέσο πριν το αίτημα έγκρισης του επίμαχου προγράμματος προμήθειας και αναβάθμισης F-16, αλλά και ως ένδειξη καλής θέλησης προς την Τουρκία – η οποία ήδη προσέθεσε στη διαπραγματευτική φαρέτρα της την ψήφο της για την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ…
