Στο επίκεντρο της επικαιρότητας βρίσκεται από χθες το περιστατικό της νύχτας της 9ης Απριλίου, οπότε η φρουρά της Ρω έβαλε τροχιοδεικτικά πυρά στον αέρα, εξ αφορμής της πτήσης τουρκικού ελικοπτέρου πλησίον της νήσου. Το ζήτημα πρέπει να τεθεί στις πραγματικές του διαστάσεις, γιατί η έλλειψη επίσημης ενημέρωσης σε συνδυασμό με την πλειοδοσία “ανεπίσημων” διαρροών, δεν εξυπηρετεί εθνικούς σκοπούς.
Το περιστατικό έχει ως εξής:
– Στις 22.28 της Δευτέρας του Πάσχα, ο Αρχιφύλακας του φυλακίου του ΕΣ στη νήσο Ρω αντιλήφθηκε θόρυβο ελικοπτέρου ερχόμενο από ανατολικά προς δυτικά και, αφού ενημέρωσε το προϊστάμενο κλιμάκιο διοίκησης (ΔΑΝ Μεγίστης), έλαβε διαταγή ρίψης προειδοποιητικών τροχιοδεικτικών πυρών 7,62 mm σε ασφαλή τομέα.
– Ακολουθήθηκε η προβλεπόμενη διαδικασία αποδέσμευσης κανόνων εμπλοκής.
– Το ελικόπτερο τύπου ΑΒ-412ΕΡ της Τουρκικής Ακτοφυλακής, πραγματοποιούσε πτήση σε χαμηλό ύψος (περίπου 200 μέτρων), με απενεργοποιημένα τα φώτα ναυτιλίας επί της οριογραμμής (στο σημείο εκείνο η απόσταση από τις τουρκικές ακτές είναι περίπου 3 ναυτικά μίλια). Μετά τη ρίψη των πυρών από τη φρουρά της Ρω, το ελικόπτερο απομακρύνθηκε προς την Τουρκία.
Tο περιστατικό δεν είναι πρωτοφανές, αλλά ούτε και αμελητέο. Τόσο η υποβάθμισή του, όσο και η υπερβολική προβολή του είναι σφάλματα – συνήθως οφειλόμενα σε πολιτικά κίνητρα. Παρακάτω θα επιχειρήσουμε μια ψύχραιμη αποτίμησή του:
Το νησιωτικό σύμπλεγμα της Μεγίστης (Καστελλορίζου) είχε πάντοτε ειδική θέση στον ελληνικό αμυντικό μηχανισμό, λόγω της απόστασής του από τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα και της εγγύτητάς του στις τουρκικές ακτές. Η ειδική αυτή θέση αντικατοπτριζόταν και στα σχέδια και τις διαταγές της ΔΑΝ Μεγίστης, που διαφοροποιούνται από τα ισχύοντα στον υπόλοιπο ΕΣ σε κάποια σημεία, συμπεριλαμβανομένων (κατά περιόδους) των κανόνων εμπλοκής και χρήσης πυρομαχικών.
Το “ενδιαφέρον” της Τουρκίας για το σύμπλεγμα της Μεγίστης δεν προέκυψε πρόσφατα. Έβαινε αυξανόμενο μετά το 2000, ιδίως όσο ερχόταν στο προσκήνιο το ζήτημα της χάραξης της ελληνικής ΑΟΖ και της επίδρασης του Καστελλορίζου σε αυτήν. Τον Αύγουστο του 2009 η τουρκική κορβέτα F501 Bodrum, εκτελώντας προκλητική διέλευση εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων πολύ κοντά στις ακτές του Καστελλορίζου, προσέκρουσε σε ύφαλο και άφησε ως …ενθύμιο τον θόλο του σόναρ της. Το ίδιο έτος, αλλά και το 2012 και το 2013 υπήρξαν περιστατικά προειδοποιητικών πυρών κατά σκαφών που προσέγγισαν υπερβολικά τις ακτές.
Αντίστοιχη του τουρκικού “ενδιαφέροντος” για το Καστελλόριζο ήταν και η αυξανόμενη μέριμνα του ΓΕΣ για τη ΔΑΝ Μεγίστης. Είναι ενδεικτικό ότι ως Διοικητής της ΔΑΝ ορίζεται πλέον συνταγματάρχης προερχόμενος από τις Ειδικές Δυνάμεις (πρακτική που ξεκίνησε επί Α/ΓΕΣ αντγου Τσέλιου το 2013), ενώ κατά την κρίση των Ιμίων ο επικεφαλής της ΔΑΝ Μεγίστης ήταν υπολοχαγός. Αντίστοιχη υπήρξε η “προικοδότηση” της ΔΑΝ Μεγίστης με βελτιωμένα οπλικά συστήματα, ενώ έχουν αναβαθμιστεί κάθετα και οι εγκαταστάσεις της μονάδας.
Το περιστατικό της 9ης Απριλίου στη Ρω εντάσσεται σε μια ακολουθία τουρκικών παρενοχλήσεων στην περιοχή του νησιωτικού συμπλέγματος Μεγίστης, που το τελευταίο διάστημα παρουσιάζει χαρακτηριστικά “πολέμου νεύρων”. Εκτός της (ελεγχόμενης από την Τουρκία) ροής λαθρομεταναστών, είναι συχνό το φαινόμενο της αιφνιδιαστικής προσέγγισης ταχυπλόων στις ακτές του νησιού, ιδίως σε σημεία ειδικού ενδιαφέροντος όπως ο σταθμός ηλεκτροδότησης. Επίσης, τη Μ. Παρασκευή το ίδιο ελικόπτερο της Τουρκικής Ακοφυλακής είχε εκτελέσει υπερπτήσεις στη Μεγίστη και τη Ρω, σε μεγαλύτερο ύψος.
Το ερώτημα που τίθεται εκ των πραγμάτων είναι αν (α) οι τουρκικές κινήσεις συνιστούν προπαρασκευή για επικείμενη επιθετική ενέργεια, ή αν (β) στόχος της Τουρκίας είναι ο εκφοβισμός και η υπονόμευση του ηθικού της Ελλάδας, σε επίπεδο κοινωνίας αλλά και κυβέρνησης, μέσω ψυχολογικού πολέμου. Στη δεύτερη περίπτωση, ο τουρκικός στόχος θα ήταν να υποκύψει η Ελλάδα αμαχητί στους τουρκικούς σχεδιασμούς – είτε στο θέμα της παράδοσης των “8” φυγάδων στρατιωτικών (που ενδεχομένως συνδέεται με την αρπαγή των δύο Ελλήνων στρατιωτικών στον Έβρο), είτε στο θέμα των υδρογονανθράκων της Αν. Μεσογείου (που είναι και το μείζον στρατηγικό διακύβευμα), είτε σε άλλο ζήτημα.
Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να καταστεί σαφές σε όλα τα επίπεδα της ελληνικής ηγεσίας, ότι ο αντίπαλος είναι συστηματικός: “δοκιμάζει” την ελληνική πλευρά μεθοδικά και εξακολουθητικά – και από τις αντιδράσεις βγάζει συμπεράσματα, για την ετοιμότητα αλλά και για την ψυχραιμία της ελληνικής πλευράς. Όπως η ενέργεια της φρουράς της Ρω (κατόπιν διαταγής της ΔΑΝ Μεγίστης) μετέδωσε στην άλλη πλευρά ένα συγκεκριμένο μήνυμα, έτσι και η “διαρροή” τριών διαφορετικών εκδοχών του περιστατικού χθες το πρωί από ΥΕΘΑ, ΓΕΕΘΑ και Μαξίμου μετέδωσε ένα άλλο μήνυμα… Είναι βέβαιο ότι η άλλη πλευρά έλαβε και τα δύο μηνύματα και τα αξιολογεί.
Από δικής μας πλευράς, ας εστιάσουμε στο μήνυμα που πρέπει να λάβουν οι γείτονες. Οι υπηρετούντες στη ΔΑΝ Μεγίστης διαχρονικά “μπολιάζονται” με ιδιαίτερη νοοτροπία και διατηρούν πολύ υψηλό ηθικό. Και όποιος γείτονας κάνει “πονηρές” σκέψεις, ας δει αυτό το βίντεο απολυόμενων οπλιτών που τραγουδούν τον Εθνικό Ύμνο, φεύγοντας από το νησί…
