Πέραν των αιτημάτων παραχώρησης ναυτικών ελικοπτέρων στα οποία αναφερθήκαμε εκτενώς σε ξεχωριστή ανάρτηση, κατά τη πρόσφατη επίσκεψή του στις ΗΠΑ, ο Αρχηγός ΓΕΝ Αντιναύαρχος Γ. Γιακουμάκης, φέρεται να έθεσε εκ νέου το αίτημα παραχώρησης σκαφών ειδικών επιχειρήσεων (Special Operations Craft: SOC) τύπου Mk.V από αυτά που αποσύρονται από τις Μονάδες Ειδικών Σκαφών (Special Boats Units: SBU) του Αμερικανικού Ναυτικού, οι οποίες υποστήριζαν τις επιχειρήσεις των SEALs.
Υπενθυμίζεται πως αντίστοιχο αίτημα είχε υποβληθεί και προ διετίας, για τέσσερα σκάφη του τύπου που θα παραχωρούνταν ως δωρεάν πλεονάζον υλικό. Μάλιστα ανάμεσα στα 42 προγράμματα που ενέκρινε η Ειδική Διαρκής Επιτροπή Εξοπλιστικών Προγραμμάτων & Συμβάσεων της Βουλής στις 30 Ιουλίου 2014, είχε συμπεριληφθεί και η απόκτηση των εν λόγω σκαφών με προβλεπόμενη δαπάνη ύψους 15,6 εκατ. ευρώ για τις υπηρεσίες εκπαίδευσης του προσωπικού, τις εργασίες γενικής επιθεώρησης/επισκευής και ενεργοποίησής τους, καθώς και επανεξοπλισμού τους βάσει των απαιτήσεων του Π.Ν. Τελικά, το εγχείρημα εκείνο ναυάγησε καθώς παρά την αρχική θετική της ανταπόκριση, η αμερικανική πλευρά φέρεται πως παραχώρησε τα διαθέσιμα σκάφη σε άλλη χώρα που είχε εκφράσει πρώτη σχετικό ενδιαφέρον (πιθανότατα αυτό αφορά την Σαουδική Αραβία). Εν τω μεταξύ, ορισμένα πρόσθετα Mk.V αποψιλωμένα από στρατιωτικό εξοπλισμό, τέθηκαν προς δημοπρασία στην πολιτική αγορά. Πλέον, φαίνεται πως κατέστησαν διαθέσιμα πρόσθετα σκάφη του τύπου, καθώς και τα τελευταία που διατηρούνταν ενεργά αποσύρονται πλέον από τις SBU αντικαθιστάμενα από τα νέα Mk.VI. Έτσι, το ελληνικό αίτημα υποβλήθηκε εκ νέου και αναμένεται η αμερικανική απάντηση. Αν μη τι άλλο, η επιμονή αυτή του Π.Ν. διαψεύδει πανηγυρικά και όσους αρχικά διέδιδαν ότι τέτοιο θέμα δεν υφίστατο καν και στη συνέχεια έσπευδαν να αμβλύνουν τις εντυπώσεις, αναζητώντας δικαιολογίες περί «ακαταλληλότητας» των σκαφών και συγκρίνοντας εντελώς ανόμοιες περιπτώσεις.
Τεχνικά χαρακτηριστικά
Τα σκάφη Mk.V SOC (20 συνολικά) άρχισαν να εντάσσονται σε υπηρεσία με το Αμερικανικό Ναυτικό το 1995. Είναι κατασκευασμένα από αλουμίνιο, με γάστρα σχήματος «V» για την επίτευξη υψηλών ταχυτήτων της τάξης των 45-50 κόμβων. Έχουν μήκος 25μ., πλάτος 5,3μ., βύθισμα 1,5μ. και εκτόπισμα πλήρους φόρτου 57 τόνων. Στελεχώνονται από 5μελές πλήρωμα, ενώ μπορούν να μεταφέρουν έως και 16 πλήρως εξοπλισμένους στρατιώτες, σε ειδικά αντικραδασμικά καθίσματα και προστατευμένους από τα στοιχεία της φύσης. Επίσης μεταφέρουν 2 φουσκωτές λέμβους (ή 4 συσκευασμένες) μαζί με 4 εξωλέμβιους κινητήρες (ή 6 συσκευασμένους) στο ανοιχτό κατάστρωμά τους. Μέσω κεκλιμένης ράμπας στην πρύμνη μπορούν να εκτελέσουν άφεση/περισυλλογή των λεμβών εν κινήσει.
Κινούνται με δύο κινητήρες diesel MTU-12V396-TE94 των 2.285 ίππων, που καταλήγουν σε δύο υδροωθητές K-50S, προσδίδοντας μέγιστη αυτονομία της τάξης των 500ν.μ. Τα σκάφη μπορούν να μεταφέρουν εφόδια 24 ωρών για το πλήρωμα και τους επιβαίνοντες και να μεταφερθούν με αεροσκάφη στρατηγικών μεταφορών ή στην ξηρά επί ειδικών ρυμουλκούμενων. Φέρουν 4 έστορες (2 ανά πλευρά) για την τοποθέτηση διαφόρων τύπων πολυβόλων των 7,62mm ή 12,7mm ή αυτόματων βομβιδοβόλων των 40mm. Στην πλώρη υπάρχει πρόβλεψη για εγκατάσταση σταθμού οπλισμού με βαρύ πολυβόλο ή ελαφρύ πυροβόλο των 20-30mm, ενώ τα σκάφη μπορούν να φέρουν για αυτοπροστασία εκτοξευτές (MANPADS) FIM-92 Stinger και να εξαπολύσουν μη επανδρωμένα θαλάσσια και εναέρια οχήματα. Τέλος, ο ηλεκτρονικός τους εξοπλισμός περιλαμβάνει πλήρη γκάμα συστημάτων ναυτιλίας και επικοινωνιών, συμπεριλαμβανομένων συσκευών IFF και SATCOM.
Και τα «Ωκύαλος»;
Με μια πρώτη ανάγνωση των παραπάνω, εύλογα προκύπτει η απορία για την επιμονή στην απόκτηση μεταχειρισμένων Mk.V, τη στιγμή που βρίσκεται σε εξέλιξη η ανάπτυξη του εγχώριου «Ωκύαλος-ΙΙ». Στη πραγματικότητα όμως, τα δύο αυτά προγράμματα δεν είναι ανταγωνιστικά, αλλά απολύτως αλληλοσυμπληρούμενα. To Π.Ν. έχει διαχωρίσει τις απαιτήσεις του σε σκάφη ειδικών επιχειρήσεων για τις ανάγκες της ΔΥΚ, σε δύο κατηγορίες: τα ΣΑΠ/ΤΑ (Σκάφη Ανορθόδοξου πολέμου/Ταχείας Αντίδρασης) και τα ΣΑΠ/ΤΜ (ΣΑΠ/Ταχείας Μεταφοράς). Όπως εύκολα γίνεται αντιληπτό, η πρώτη κατηγορία αφορά σκάφη με κύρια αποστολή την κρούση και τη συνοδεία, ενώ η δεύτερη σκάφη διείσδυσης/απαγκίστρωσης επιχειρησιακών ομάδων ειδικών επιχειρήσεων. Συνεπώς τα ΣΑΠ/ΤΜ απαιτείται να έχουν μεγαλύτερη μεταφορική ικανότητα άρα και σημαντικά μεγαλύτερο μέγεθος από τα ΣΑΠ/ΤΑ. Συνολικά, η ΔΥΚ έχει εκφράσει μεσοπρόθεσμες ανάγκες για 15-16 ΣΑΠ/ΤΑ και 4-5 ΣΑΠ/ΤΜ.
Το σχέδιο «Ωκύαλος-ΙΙ» φαντάζει ιδανικό για την κάλυψη των αναγκών στην κατηγορία ΣΑΠ/ΤΑ, αλλά παρά τις σημαντικές βελτιώσεις σε σχέση με το αρχικό «Ωκύαλος», παραμένει ένα ελαφρύ σκάφος των 15μ. Συνεπώς, δεν μπορεί να θεωρηθεί κατάλληλο για την άμεση κάλυψη και της ανάγκης για ΣΑΠ/ΤΜ, όπου το μεγαλύτερο Mk.V είναι σαφώς καταλληλότερο (στην ίδια κατηγορία εντάσσονται και τα τουρκικά MRTP-22U, τα οποία άλλωστε ακολουθούν πιστά τις βασικές σχεδιαστικές γραμμές των Mk.V). Ακόμη και η περίπτωση εξαρχής ανάπτυξης μιας νέας έκδοσης της οικογένειας «Ωκύαλος» για την κάλυψη και αυτής της κατηγορίας, πιθανότατα θα αποδεικνυόταν ακριβότερη -λόγω της απαιτούμενης δαπάνης σχεδίασης, ναυπήγησης και πιστοποίησης ενός νέου μοντέλου, ουσιαστικά διπλάσιου μεγέθους από το προηγούμενο- και επισφαλέστερη λύση από την «έτοιμη» και δοκιμασμένη επιλογή των Mk.V. Εν κατακλείδι, «Ωκύαλος-ΙΙ» και Mk.V θα μπορούσαν να συνδυαστούν αρμονικά για την κάλυψη ολόκληρου του φάσματος των επιχειρησιακών αναγκών Μονάδων όπως η ΔΥΚ.
Οι πραγματικές προκλήσεις
Το προαναφερθέν κόστος των 15,6 εκατ. ευρώ (δηλ. 3,9 εκατ. ευρώ ανά μονάδα, αν μιλάμε για τέσσερα σκάφη) όντως εκ πρώτης όψεως φαίνεται μεγάλο, ειδικά εν μέσω της παρούσας δημοσιονομικής κατάστασης. Ωστόσο, η προμήθεια νεοκατασκευασμένων σκαφών του ίδιου τύπου σήμερα, θα κόστιζε τουλάχιστον τα διπλάσια ή και περισσότερα χρήματα εάν μιλάμε για την έκδοση Mk.V.1 (με γάστρα από συνθετικό υλικό αντί αλουμινίου). Ενδεικτικά, για την έκδοση συμβατικού παράκτιου περιπολικού του Mk.V, το Κουβέιτ δαπάνησε 61,6 εκατ. δολάρια (σε τιμές 2009) και η Σαουδική Αραβία 1,2 δισ. δολάρια (σε τιμές 2013), για δέκα και τριάντα πλήρως εξοπλισμένα σκάφη, αντίστοιχα! Σε κάθε περίπτωση η ελληνική πλευρά καλείται να βρει τρόπους περαιτέρω συμπίεσης του κόστους. Πρόσφατα παραδείγματα δωρεάν παραχώρησης οπλισμού και υλικών από του SEALs στην ΔΥΚ αποτελούν ενθαρρυντικό σημάδι, ενώ θετική θεωρείται και η παρουσία στη θέση του Α/ΓΕΕΘΑ του Ναυάρχου Ευ. Αποστολάκη, ο οποίος έχει διατελέσει Διοικητής της ΔΥΚ, γνωρίζει εκ των έσω τις ανάγκες της και διατηρεί πολύ καλές σχέσεις με την πλευρά του Αμερικανικού Ναυτικού.
Εάν και εφόσον όλα τα προαναφερθέντα κυλήσουν ομαλά, η μεγαλύτερη πρόκληση για την ελληνική πλευρά θα είναι ο εντοπισμός και η επιλογή σκαφών Mk.V σε όσο το δυνατόν καλύτερη κατάσταση. Το σκάφος από αλουμίνιο, έχοντας υποστεί μεγάλες καταπονήσεις από τη συνεχή χρήση των τελευταίων ετών, απαιτεί σχολαστική επιθεώρηση και αποκατάσταση ώστε να μπορεί να εξακολουθήσει να επιχειρεί με ασφάλεια για σημαντικό χρονικό διάστημα. Η δε απομείωση των διαθέσιμων προς παραχώρηση σκαφών Mk.V, καθιστά ακόμη μεγαλύτερη την όλη πρόκληση. Εν τέλει όμως, εάν το εγχείρημα στεφθεί με επιτυχία, θα πρόκειται για σημαντικότατη αναβάθμιση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων της ΔΥΚ.
