Σφοδρή πολιτική αντιπαράθεση ξέσπασε στην Τουρκία με αφορμή την πρόσφατη δήλωση του προέδρου Recep Tayyip Erdoğan ότι το υπουργείο Εσωτερικών προωθεί τη δυνατότητα χορήγησης της τουρκικής υπηκοότητας σε εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες. H ανακοίνωση έγινε το περασμένο Σάββατο από το Kilis, μια μεθοριακή πόλη όπου οι μισοί της κάτοικοι είναι πλέον συριακής καταγωγής, ωστόσο ο Τούρκος πρόεδρος επανήλθε στο θέμα μιλώντας σε δημοσιογράφους, αφού προσευχήθηκε σε τζαμί στην Κωνσταντινούπολη, σημειώνοντας ότι «υπάρχουν άτομα με πολλά προσόντα μεταξύ των Σύρων προσφύγων στην Τουρκία. Η χορήγηση υπηκοότητας στα πρόσωπα αυτά θα εξυπηρετήσει τα συμφέροντα της Τουρκίας και θα βελτιώσει τις συνθήκες ζωής τους».
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Άγκυρα έχει παραδεχθεί επισήμως ότι δεν επιτρέπει την έξοδο Σύρων προσφύγων με υψηλά επαγγελματικά προσόντα κατόπιν σχετικής οδηγίας «από υψηλά πολιτικά κλιμάκια» ενώ έχει ενημερώσει την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) ότι οι ακαδημαϊκοί από τη Συρία δεν πρόκειται να ενταχθούν στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης της ΕΕ. Αρκετά ευρωπαϊκά κράτη που έχουν προσφέρει άσυλο σε Σύρους πρόσφυγες στο πλαίσιο αυτής της συμφωνίας μετεγκατάστασης έχουν ενοχληθεί από το γεγονός ότι ανάμεσα στους αφιχθέντες υπάρχουν ελάχιστοι κάτοχοι πανεπιστημιακών πτυχίων ή εργάτες με δεξιότητες. Αντίθετα, η συντριπτική πλειονότητα εκείνουν που λαμβάνουν άσυλο σε ευρωπαϊκά κράτη είναι άτομα με σοβαρότατα προβλήματα υγείας και εργαζόμενοι με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο και χωρίς ιδιαίτερες δεξιότητες.
Αντιδράσεις και επιδιώξεις
Η πρωτοβουλία της ισλαμικής κυβέρνησης ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων στο εσωτερικό της Τουρκίας ενώ πολλοί ήταν εκείνοι που αναρωτιούνταν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για τη χρησιμότητα του σχεδίου, δημιουργώντας στο Twitter το εύγλωττο hashtag #ÜlkemdeSuriyeliİstemiyorum (#δενθέλωΣύρουςστηχώραμου).
I am sorry but I don't want unregulated Syrians immigrants in my country as well. Turkey is not a refugee camp #ÜlkemdeSuriyeliİstemiyorum
— Sofia (@_macaryos) July 3, 2016
Τα κόμματα της αντιπολίτευσης προβάλλουν την άποψη ότι το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) επιχειρεί να εξασφαλίσει νέους ψηφοφόρους λίγο πριν το σχεδιαζόμενο, κρίσιμο δημοψήφισμα για την αλλαγή του Συντάγματος και τη μετάβαση σε προεδρικό σύστημα διακυβέρνησης. To Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (CHP) σημειώνει ότι η ξαφνική χορήγηση τουρκικής ιθαγένειας σε 3 εκατομμύρια Σύρους θα προκαλούσε τραύμα στην κοινωνία ενώ το Κίνημα Εθνικιστικής Δράσης (ΜΗΡ) επισημαίνει τον κίνδυνο αλλαγής της δημογραφικής σύνθεσης στη νοτιοανατολική Τουρκία, καυτηριάζοντας παράλληλα τις πολιτικές επιδιώξεις καθώς «3 εκατομμύρια πολίτες ισοδυναμούν με το 10% του εκλογικού σώματος». Ανάστατες είναι και οι μειονότητες των Κούρδων και Αλεβιτών, οι οποίες τονίζουν ότι με την ένταξη εκατομμυρίων Αράβων στην τουρκική κοινωνία, η Άγκυρα έρχεται να αλλοιώσει την κοινωνική σύνθεση των πόλεων και συνοικιών με το HDP να σημειώνει ταυτόχρονα ότι η εκτός σχεδίου προσθήκη φθηνού εργατικού δυναμικού θα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των προκαταλήψεων κατά των προσφύγων και της ξενοφοβικής βίας. Από την πλευρά τους, οργανώσεις και κοινωνικοί φορείς αναφέρουν ότι η Άγκυρα δεν διαθέτει τις κατάλληλες κοινωνικές και οικονομικές δομές για την ένταξή τους ενώ αντιδράσεις υπάρχουν και στα Κατεχόμενα.
Πάντως στελέχη του κυβερνώντος κόμματος αναφέρουν πως έχει έρθει η ώρα για να ενταχθούν οι Σύροι πρόσφυγες που βρίσκουν καταφύγιο στην Ανατολία στις ντόπιες κοινωνίες και να μοιραστούν το όραμα της «ισχυρής Τουρκίας του 21ου αιώνα». Aς σημειωθεί ότι η ισλαμική κυβέρνηση προωθεί τη μαζική απαλλοτρίωση κατοικιών στις κουρδικές περιοχές στο πλαίσιο μιας ευρύτερης κοινωνικής μηχανικής που έχει στο επίκεντρό της την ολοκληρωτική αναδιαμόρφωση των κοινωνικών σχέσεων στη νοτιοανατολική Τουρκία και όχι μόνο. Δεν είναι άλλωστε λίγοι οι παρατηρητές που κάνουν ευθέως λόγο για κεντρικό σχεδιασμό αλλοίωσης της πληθυσμιακής σύνθεσης της Τουρκίας μέσω αντικατάστασης των «άθεων» Κούρδων από σουνίτες Άραβες. Καθόλου τυχαία, η εφημερίδα Yeni Akit -που αποτελεί κυβερνητικό φερέφωνο- δημοσίευσε χθες άρθρο στο οποίο επιχειρείται η αποκρυπτογράφηση του «νέου σχεδίου Erdoğan» για τη χορήγηση της τουρκικής υπηκοότητας σε εκατομμύρια Σύρους και αποτυπώνεται σε αυτό το χάρτη:
