Μια άκρως ενδιαφέρουσα συζήτηση για τις Ελληνοτουρκικές σχέσεις και ειδικότερα την κατάσταση στο Αιγαίο φιλοξένησε η εκπομπή «ΙΣΤΟΡΙΕΣ» που μεταδόθηκε χθες από τον ΣΚΑΙ με φιλοξενούμενους τον πρώην Διοικητή της ΕΥΠ πρέσβη ε.τ. Παύλο Αποστολίδη, ο οποίος υπήρξε κι επικεφαλής της ελληνικής ομάδας στις διερευνητικές επαφές με την Τουρκία, τον πρώην υφυπουργό Εξωτερικών και καθηγητή Διεθνών Σχέσεων Γιάννη Βαληνάκη, ο οποίος κλήθηκε να υλοποιήσει το Σχέδιο «Ελλάς επί τέσσερα» [1] και τον καθηγητή Διεθνούς Πολιτικής Άγγελο Συρίγο. Στην εκπομπή μίλησαν, μεταξύ άλλων:
- ο Αντιπτέραρχος ε.α. Βασίλης Βρεττός, πρώην Διοικητής ΣΟΤ, ο οποίος αναφέρθηκε στον ακήρυκτο πόλεμο που διεξάγεται καθημερινά στο Αιγαίο, υπενθυμίζοντας ότι η Πολεμική Αεροπορία (σ.σ. ο πρωταρχικός παράγοντας επίδειξης στρατιωτικής ισχύος και αποτροπής μετά το 1974) έχει απολέσει 120 Ιπταμένους και 200 αεροσκάφη από την Μεταπολίτευση μέχρι σήμερα.
- ο Αντισυνταγματάρχης ε.α. και συγγραφέας Σάββας Καλεντερίδης, ο οποίος αναφέρθηκε στο παρασκήνιο της κλιμάκωσης της ρητορικής Erdogan τα τελευταία χρόνια και
- ο καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας Θεόδωρος Καρυώτης, ο οποίος δήλωσε πως στο Αιγαίο είναι ελάχιστα τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων και ότι τα πλουσιότερα βρίσκονται νότια της Κρήτης.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, ο Παύλος Αποστολίδης αποκάλυψε ότι η Τουρκία δεν έχει υποβάλλει ποτέ στην Ελλάδα επισήμως λίστα με τα νησιά του Αιγαίου που η ίδια θεωρεί αμφισβητούμενης κυριαρχίας, προφανώς «επίτηδες», όπως εκτίμησε ο ίδιος. Αναφορικά με τη διαδικασία επίλυσης της διαφοράς για την υφαλοκρηπίδα, ο πρώην υφυπουργός Εξωτερικών και πρώην βουλευτής Δωδεκανήσων Γιάννης Βαληνάκης τάχθηκε κατά της προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης καθώς «δεν μπορεί το Ελληνικό κράτος να ρίξει στα ζάρια, όσο εμείς κι αν θεωρούμε ότι η (σ.σ. νομική) θέση μας είναι ισχυρή -που είναι ισχυρή- κατοικημένα ελληνικά νησιά» ενώ εκτίμησε ότι ο χρόνος κυλά υπέρ της Ελλάδας και πως τα ελληνικά νησιά είναι σήμερα περισσότερο προστατευμένα σε σχέση με το 1974 λόγω στρατικοποίησης αλλά και οικονομικής ανάπτυξης.
Από την πλευρά του, ο Άγγελος Συρίγος δήλωσε ότι από τα 149 κράτη παγκοσμίως που έχουν τη δυνατότητα να αυξήσουν τα χωρικά τους ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια, μόνο η Ελλάδα δεν το έχει πράξει, και τάχθηκε υπέρ της αύξησης του εύρους των χωρικών υδάτων στα 10ν.μ. ώστε να ταυτίζεται με το αντίστοιχο εύρος του Εθνικού Εναερίου Χώρου. Παράλληλα, αναφέρθηκε σε σκέψεις επέκτασης των χωρικών υδάτων την περίοδο της Μεταπολίτευσης και κατέρριψε τον αστικό μύθο περί αναγκαιότητας ανακήρυξης ΑΟΖ για εξόρυξη υδρογονανθράκων, σημειώνοντας ότι η Ελλάδα προχωρά σε έρευνες στο Λιβυκό Πέλαγος, εκτός των χωρικών της υδάτων, χωρίς να έχει οριοθετηθεί ΑΟΖ. Ο Άγγελος Συρίγος δήλωσε ότι νομικά ο χρόνος στο Αιγαίο έχει παγώσει στο 1974 και αποκάλυψε, ότι επί κυβέρνησης Σαμαρά και μετά από μεγάλη προετοιμασία, θα κατατίθεντο τα όρια της Ελληνικής ΑΟΖ, διαδικασία που δεν ολοκληρώθηκε την τελευταία στιγμή. Τέλος, αναφέρθηκε στην αναγκαιότητα εκπόνησης στρατηγικής έναντι της Τουρκίας καθώς μετά το 1999 βασισθήκαμε στον σταδιακό εξευρωπαϊσμό της Τουρκίας, προοπτική που σήμερα είναι νεκρή. Ολόκληρη η εκπομπή εδώ.
[1] Το Σχέδιο αποτέλεσε έναν από τους κεντρικούς άξονες της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής την περίοδο 2004-2009 και έλαβε την ονομασία του από την έκταση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) της Ελλάδας που υπολογίζεται σε περίπου 500.000 τετρ. χλμ, δηλαδή περίπου τέσσερις φορές η έκταση της ξηράς της. Στην πραγματικότητα ο σχεδιασμός αφορούσε στις τρεις από τις τέσσερις θάλασσες (το Ιόνιο, Κρητικό/Λιβυκό πέλαγος και την Ανατ. Μεσόγειο), αλλά όχι το Αιγαίο για το οποίο βρίσκονταν ήδη σε εξέλιξη οι διερευνητικές συνομιλίες με την Τουρκία. Μια από τις κυριότερες παραμέτρους του Σχεδίου ήταν ότι θα έπρεπε, στα πρώτα τουλάχιστον στάδια, να γίνουν οι διπλωματικές προετοιμασίες και επαφές με τα ενδιαφερόμενα μέρη (Αλβανία, Ιταλία, Λιβύη, Αίγυπτος) έτσι ώστε να είναι αποτελεσματικότερες, αλλά και για να αποφευχθεί η κινητοποίηση της τουρκικής πλευράς. Η Τουρκία θεωρείτο βέβαιο, κάτι που επιβεβαιώθηκε μετά την υπογραφή της σχετικής συμφωνίας με την Αλβανία, ότι θα προσπαθούσε με κάθε τρόπο να εμποδίσει την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών αφού κάθε προηγούμενο θα είχε άμεσες επιπτώσεις υπέρ των ελληνικών θέσεων και στο Αιγαίο.
