Δεδομένης της δημοσιονομικής στενότητας των τελευταίων ετών, το ΠΝ έχει αναγκαστεί να επανεξετάσει τις επιλογές του, να αναπροσαρμόσει το δόγμα του και να εξετάσει την πιθανότητα εφαρμογής ακόμη και ανορθόδοξων επιχειρησιακών λύσεων προκειμένου να διατηρήσει την επιχειρησιακή του ετοιμότητα σε υψηλά επίπεδα. Καθώς οι ζυμώσεις στις τάξεις του Όπλου εντείνονται, θα εστιάσουμε στα δεδομένα εκείνα που, προς ώρας, ορίζουν το πλαίσιο του βραχυπρόθεσμου σχεδιασμού του ΠΝ.
Στρατηγική στόχευση στην Ανατολική Μεσόγειο
Το προσεχές διάστημα θα ενταθούν σημαντικά οι προσπάθειες διεθνούς δραστηριότητας του Πολεμικού Nαυτικού στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου με τη συμμετοχή μονάδων του στόλου σε όσο το δυνατόν περισσότερες νατοϊκές ασκήσεις, ενώ θα διευρυνθεί περαιτέρω η συνεργασία με το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Η στρατηγική αναγκαιότητα ελέγχου του τμήματος της Ανατ. Μεσογείου που αναλογεί στη χώρας μας, ώστε να αποτραπεί η υλοποίηση των σχεδιασμών της Άγκυρας για ολοκληρωτική κυριαρχία του Τουρκικού Ναυτικού στην αυτή περιοχή, εξηγεί την απόφαση του ΠΝ να εκκινήσει τις διαδικασίες μετασχηματισμού της Διοίκησης Ελικοπτέρων Ναυτικού (ΔΕΝ) σε Διοίκηση Αεροπορίας Ναυτικού (ΔΑΝ), η οποία θα διαθέτει δύο Μοίρες: μία Μοίρα Ελικοπτέρων, που θα εδρεύει στο Κοτρώνι Μαραθώνα, και μία Μοίρα ΑΦΝΣ, που θα εδρεύει στην Ελευσίνα. Εντός των επόμενων δύο μηνών προβλέπεται να έχει επανέλθει σε υπηρεσία το P-3B Orion της λεγόμενης «ενδιάμεσης λύσης». Πρόκειται για το «152744» που ήταν και το τελευταίο που είχε καθηλωθεί όντας και σε πολύ καλύτερη κατάσταση από τα υπόλοιπα. Τα υπόλοιπα 4 P-3B («153427», «153424», «153415», «153441») βρίσκονται στην Τανάγρα, όπου και θα υποβληθούν σε κανονικό εκσυγχρονισμό (το έκτο αεροσκάφος «152747» θα αξιοποιηθεί για ανταλλακτικά).
Όσον αφορά τον εκσυγχρονισμό των ΑΦΝΣ, αποφασίστηκε πως δεν θα δοθεί έμφαση για εξοπλισμό Ανθυποβρυχιακού Πολέμου (ASW), καθώς πρόθεση του ΠΝ είναι το τελικό κόστος του προγράμματος να συγκρατηθεί σε σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα από το προβλεφθέν μέγιστο δυνητικό των 500 εκατομμυρίων. Επιπλέον, όσον αφορά τα ελικόπτερα, το ΠΝ επανακάμπτει δυναμικά για την απόκτηση 6-10 μεταχειρισμένων ελικοπτέρων SH-60F από τα αποθέματα του Αμερικανικού Ναυτικού, με σκοπό την αντικατάσταση των 7 εναπομεινάντων AB-212ASW.
Συνάμα, στο αυτό πλαίσιο στρατηγικής στόχευσης στην Ανατολική Μεσόγειο, το ΠΝ θα επιδιώξει την αναβάθμιση του ναυστάθμου της Σούδας, τόσο μέσω της δημιουργίας απαραίτητων υποδομών όσο και μέσω της εκτέλεσης βελτιωτικών έργων στις ήδη υπάρχουσες εγκαταστάσεις, με απώτερο στόχο να σταθμεύει μόνιμα στην Κρήτη σημαντικό κομμάτι του στόλου, παρέχοντας τη δυνατότητα αμεσότερης παρέμβασης στην ευρύτερη περιοχή.
Ολοκλήρωση ναυπήγησης ΤΠΚ, έναρξη εκσυγχρονισμού ΜΕΚΟ
Τούτη την ώρα, το ΠΝ έχει επικεντρωθεί στην ολοκλήρωση της ναυπήγησης των δύο τελευταίων σκαφών της κλάσης ΡΟΥΣΣΕΝ. Η σημασία των σκαφών αυτών στον επιχειρησιακό σχεδιασμό του ΠΝ είναι μεγάλη, γεγονός που αποδεικνύεται από τη φροντίδα που απολαμβάνουν: ήδη βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη οι διαδικασίες ώστε τα τρία πρώτα της κλάσης να μπορούν να αξιοποιήσουν βλήματα MM-40 Exocet της έκδοσης Block-3, αρχής γενομένης από το P67 ΡΟΥΣΣΕΝ, ενώ ολοκληρώθηκε στο σύνολο των σκαφών η αναβάθμιση του Συστήματος Εκτόξευσης Κατευθυνόμενων Βλημάτων (GMLS) RAM Mk49 Mod1 σε Mod 3, την πλέον πρόσφατη έκδοση του συστήματος, ώστε να μπορούν να βάλλουν βλήματα RAM Block 2, τα οποία χρησιμοποιούν δέκτη ραντάρ βελτιωμένης απόδοσης, πυραυλοκινητήρα μεγαλύτερης διαμέτρου, τέσσερα (αντί για δύο) πτερύγια αεροδυναμικού ελέγχου στο ρύγχος για μεγαλύτερη ικανότητα ελιγμών προς αντιμετώπιση μελλοντικών απειλών πολύ χαμηλής υπογραφής και υπερηχητικής ταχύτητας. Μελλοντικά, δεδομένης της επένδυσης που έχει γίνει στην κλάση, θα πρέπει να αναμένεται προσπάθεια του Π.Ν. να εξασφαλίσει την απαιτούμενη χρηματοδότηση ώστε να αποκτήσει βλήματα RAM της έκδοσης Block-2 αλλά και πρόσθετα βλήματα Exocet Block-3, προκειμένου το σύνολο των σκαφών να μπορεί να επιχειρεί ανά πάσα στιγμή με πλήρη και ομοιογενή φόρτο 8 βλημάτων Exocet Block-3.
Για τον εκσυγχρονισμό των φρεγατών MEKO το ΠΝ διαμηνύει πως το πρόγραμμα έχει παγώσει, καθώς δεν υπάρχουν τα απαραίτητα κονδύλια. Κατά τα φαινόμενα, οδηγούμαστε σε έναν ελαφρύ τμηματικό εκσυγχρονισμό “ευκαιρίας”: όταν εξασφαλιστούν οι απαραίτητοι πόροι για τον εκσυγχρονισμό του πρώτου σκάφους, θα ξεκινήσουν σε αυτό οι εργασίες εκσυγχρονισμού, ώστε, στο διάστημα που θα μεσολαβήσει, να γίνουν προσπάθειες εξεύρεσης των πόρων που απαιτούνται για τον εκσυγχρονισμό του δεύτερου σκάφους κ.ο.κ. Άλλωστε, το σκεπτικό τμηματικού εκσυγχρονισμού των φρεγατών διαφαινόταν και από τη διάρθρωση του σχετικού προγράμματος στη λίστα των 42 προγραμμάτων των ΕΔ που είχαν εγκριθεί στις 30 Ιουλίου 2014 από την Ειδική Διαρκή Επιτροπή Εξοπλιστικών Προγραμμάτων και Συμβάσεων της Βουλής, καθώς στην 26η θέση γινόταν αναφορά σε Αναβάθμιση φρεγατών MEKO-200HN, στην 27η σε Γενική επιθεώρηση/επισκευή πετρελαιοκινητήρων MTU των φρεγατών MEKO-200HN και στην 35η σε Υποστήριξη τακτικών συστημάτων και ΣΔΒ πλοίων του Στόλου.
Μολαταύτα, καθώς το Π.Ν. ουσιαστικά αποτελεί τον εργοδότη του συνόλου του προσωπικού των ΕΝΑΕ -υλοποιώντας ήδη εκεί, χωρίς ιδιαίτερο κόστος, προγραμματισμένες εργασίες επισκευής/συντήρησης και άλλες δευτερεύουσες μετασκευές στις φρεγάτες S, αξιοποιώντας και τις παρεχόμενες δυνατότητες δεξαμενισμού των πλοίων- και δεδομένου πως εντός του 2017 θα διακοπεί η χρηματοδότηση που καλύπτει το κόστος λειτουργίας των ΕΝΑΕ, το αυτό πρόγραμμα δεν αποκλείεται να ξεκινήσει στα τέλη του τρέχοντος έτους ή στις αρχές του επόμενου.
Περαιτέρω αναβάθμιση της ΔΥΚ
Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει αθόρυβα αλλά πολύ σημαντικά βήματα εκσυγχρονισμού και αναβάθμισης της Διοίκησης Υποβρυχίων Καταστροφών. Στο πλαίσιο αυτής της αναβάθμισης, αποκτήθηκαν νέα ατομικά υλικά (κράνη, εξαρτήσεις μάχης, plate carriers, στολές, ΔΝΟ, σκοπευτικές διόπτρες, συστήματα επιτήρησης και επικοινωνιών, υλικά αποστολών VBSS κ.ά.), που σε συνδυασμό με τη δωρεάν παραχώρηση οπλισμού από τις ΗΠΑ (υποαραβίδες, τυφέκια ακριβείας, παρελκόμενα και πρόσθετα υλικά) και τον Ε.Σ. (πολυβόλα, διόπτρες) αναμόρφωσαν σε μεγάλο βαθμό τη συνολική εικόνα και τις δυνατότητες του προσωπικού της Μονάδας. Συνάμα, μέσω του θεσμού ΟΒΑ (Οπλιτών Βραχείας Ανακατάταξης) αναμένεται να ανανεωθεί ηλικιακά το προσωπικό της μονάδας, προκειμένου να μεταλαμπαδευτεί η συσσωρευμένη εμπειρία των ωριμότερων στελεχών της και να εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη και αποτελεσματική συνέχεια της ΔΥΚ.
Το τελευταίο διάστημα, ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ, Ναύαρχος Ευάγγελος Αποστολάκης, φέρεται να επεξεργάζεται τρόπους με τους οποίους θα εμπλουτίσει και θα επεκτείνει τις επιχειρησιακές δυνατότητες/δραστηριότητες της ΔΥΚ. Άλλωστε, η τοποθέτηση του προερχόμενου από τη Μονάδα Υποβρυχίων Καταστροφών Αντιναύαρχου Ι. Παυλόπουλου στη θέση του Αρχηγού Στόλου αποτελεί σαφή ένδειξη προς αυτή την κατεύθυνση. Ελπίζουμε πως σύντομα θα είμαστε σε θέση να πούμε περισσότερα επί του θέματος.
Κλείνοντας, μια παρατήρηση: Στις 12 Ιανουαρίου έγινε η κατακύρωση στη Βουλή του (πολύπαθου όσο και αμφιλεγόμενου) προγράμματος επικοινωνιών «ΑΙΓΕΑΣ» για το ΠΝ, κόστους 27 εκατ. €. Στα συστήματα αναπήδησης συχνότητας (Frequency Hopping), όπως το συγκεκριμένο, οι εξελίξεις είναι συνεχείς, και δεν είναι μόνον “τεχνικές” αλλά και μαθηματικές. Αυτό σημαίνει πως με παλιές προδιαγραφές FH, ό,τι παραγγέλνεται σήμερα είναι ακατάλληλο: η αναπήδηση συχνότητας του 2003 (σύμβαση 6/2003) δεν καλύπτει τις επιχειρησιακές ανάγκες του 2017 ή του 2020. Είμαστε βέβαιοι πως οι αρμόδιοι επιτελείς τού ΠΝ το γνωρίζουν πολύ καλά αυτό…
