Ανασκόπηση εβδομάδας #330

Διεθνής κατάσταση

Στον πόλεμο της Ουκρανίας, η επίθεση των ουκρανικών δυνάμεων συνεχίζει να διευρύνει το ρήγμα στις ρωσικές οχυρώσεις μεταξύ Robotyne και Verbove, στην περιοχή του Zaporizhia Oblast, χωρίς ωστόσο να έχει επιτύχει την πλήρη διάσπασή τους. Οι ρωσικές δυνάμεις επιτίθενται σε άλλα σημεία του μετώπου (άξονες Kupyansk-Svatove-Kreminna και Avdiivka-Donetsk), χωρίς ουσιώδεις επιτυχίες. Σημαντικά κρίνονται τα πυραυλικά πλήγματα που επέφερε η ουκρανική επίθεση στο αρχηγείο του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας στη Σεβαστούπολη στις 22 Σεπτεμβρίου με δυτικής προέλευσης βλήματα SCALP/Storm Shadow, που απέδειξε ξανά την τρωτότητα της Κριμαίας και την ανεπάρκεια της ρωσικής αντιαεροπορικής/αντιπυραυλικής άμυνας. Οι χάρτες προέρχονται από την πλέον πρόσφατη ανάλυση του Institute for the Study of War:

Στις 19 Σεπτεμβρίου, οι στρατιωτικές δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν εξαπέλυσαν επίθεση κατά των αρμενικών δυνάμεων που ήλεγχαν το θύλακα του Αρτσάχ / Ναγκόρνο-Καραμπάχ, διαρρηγνύοντας τις γραμμές των αρμενικών δυνάμεων και καταλαμβάνοντας στρατηγικά σημεία. Την επόμενη ημέρα οι αρμενικές δυνάμεις του θύλακα αποδέχθηκαν συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, η οποία προβλέπει την κατάθεση των όπλων τους, την εγκατάλειψη στρατιωτικών θέσεων και την παράδοση των βαρέων όπλων τους στο στρατό του Αζερμπαϊτζάν. Πρόκειται για σημαντική ήττα για την Αρμενία και αντίστοιχα σημαντική νίκη του Αζερμπαϊτζάν, που ανακτά τον έλεγχο του θύλακα μετά από 30 χρόνια περίπου, χάρη στην αύξηση της οικονομικής και στρατιωτικής του ισχύος, στην υποστήριξη της Τουρκίας και στην ανοχή της Ρωσίας που παραδοσιακά υποστήριζε την Αρμενία, αλλά στην προκειμένη περίπτωση περιορίστηκε σε ρόλο παρατηρητή, διαθέτοντας στρατιωτικές δυνάμεις μόνο για διαδρόμους εκκένωσης αμάχων.

Ο πρόεδρος της επιτροπής εξωτερικών σχέσεων της Γερουσίας των ΗΠΑ, γερουσιαστής Bob Menendez, αναγκάστηκε να αποχωρήσει προσωρινά από την προεδρία της επιτροπής, λόγω των κατηγοριών που απαγγέλθηκαν εναντίον του για δωροληψία από τρεις επιχειρηματίες. Σύμφωνα με τις σχετικές ανακοινώσεις, σε έρευνα του FBI στην οικία του Menendez βρέθηκαν χρηματικά ποσά της τάξης των 480.000 δολλαρίων σε μετρητά και ράβδους χρυσού, ενώ οι δωροδοκίες θεωρείται ότι σχετίζεται με παροχή πληροφοριών και διευκολύνσεων στους επιχειρηματίες, μεταξύ άλλων και σε αιγυπτιακή εταιρία. Πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι η απαγγελία κατηγοριών (indictment) δεν είναι καταδίκη, και η δικαστική έκβαση της υπόθεσης δεν είναι καθόλου βέβαιη. Άλλωστε ο Menendez (που σίγουρα έχει ενοχλήσει πολλούς, εντός και εκτός ΗΠΑ, με τη στάση του) είχε κατηγορηθεί και στο παρελθόν για δωροληψία και είχε αθωωθεί. Επομένως ας μη βιάζονται ορισμένοι να βγάλουν συμπεράσματα και χολή κατά ενός μεγάλου συμμάχου της Ελλάδας – το μόνο σίγουρο συμπέρασμα είναι αυτό που βγάζουμε για αυτούς, από τη χαρά τους…

ΥΕΘΑ/ΓΕΕΘΑ

Από την Δευτέρα 11 έως την Παρασκευή 15 Σεπτεμβρίου 2023 προσωπικό της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου (ΔΕΠ) του ΓΕΕΘΑ συμμετείχε στην άσκηση ελεύθερων σκοπευτών Sniper Workshop «NEPTUNE – 23» στην Πολωνία. Στην δραστηριότητα οι Ένοπλες Δυνάμεις συμμετείχαν με 2 ζεύγη ελεύθερων σκοπευτών της ΔΕΠ, τα οποία διακρίθηκαν όσον αφορά στις επιδόσεις τους, μεταξύ των διαγωνιζόμενων από συνολικά 9 συμμετέχουσες χώρες. Σκοπός του Sniper Workshop «NEPTUNE – 23» είναι η ανταλλαγή τεχνογνωσίας, καθώς και η επικαιροποίηση τακτικών, τεχνικών και χρήσης νέου εξοπλισμού των ελεύθερων σκοπευτών των συμμετεχουσών χωρών. Οι διακρίσεις των Ελλήνων ελεύθερων σκοπευτών στην δραστηριότητα Sniper Workshop «NEPTUNE – 23», αποτελούν συνέχεια των επίσης υψηλών επιδόσεων τους στον διεθνή στρατιωτικό διαγωνισμό ελεύθερων σκοπευτών «European Best Sniper Team Competition 2022», κατά τον οποίο κατετάγησαν στην 1η και 4η θέση μεταξύ 36 ομάδων από 18 χώρες.

Ολοκληρώθηκε το Σάββατο 16 Σεπτεμβρίου 2023 η Πολυεθνική Άσκηση με την επωνυμία «FALCON LEAP – 23», που ξεκίνησε την Δευτέρα 11 Σεπτεμβρίου 2023 και πραγματοποιήθηκε στην Ολλανδία, με την συμμετοχή προσωπικού και μέσων από συνολικά 13 Χώρες. Η «FALCON LEAP – 23» διοργανώνεται σε ετήσια βάση στο πλαίσιο των εορταστικών εκδηλώσεων της επετείου της Επιχείρησης «MARKET GARDEN» και αποσκοπεί στην επαύξηση της ετοιμότητας και της μαχητικής ικανότητας μεταξύ των Ειδικών Δυνάμεων των συμμετεχουσών Χωρών, καθώς και στην ανταλλαγή τεχνογνωσίας σε θέματα αεραποβατικών επιχειρήσεων. Οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις συμμετείχαν στην Άσκηση με προσωπικό και μέσα, όπως παρακάτω:

• 1 Ομάδα Ειδικών Επιχειρήσεων της 2ης Μοίρας Αλεξιπτωτιστών (2η ΜΑΛ), 1 Ομάδα Ειδικών Επιχειρήσεων του Ειδικού Τμήματος Αλεξιπτωτιστών (ΕΤΑ), καθώς και 1 Ομάδα Επιθεώρησης Ρίψης Εφοδίων (Support Inspection Rigger Team) του 865 Τάγματος Εναέριου Εφοδιασμού (865 ΤΕΝΕΦ) της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου (ΔΕΠ) του ΓΕΕΘΑ.
• 1 Ομάδα της Σχολής Αλεξιπτωτιστών (ΣΧΑΛ) του ΓΕΣ.
• 1 μεταγωγικό αεροσκάφος C-130 και ανάλογο προσωπικό υποστήριξης της Πολεμικής Αεροπορίας.

 

Κατά την διάρκεια της άσκησης, εκτελέστηκαν αντικείμενα ρίψης φορτίων καθώς και αλεξιπτωτιστών ημέρα και νύχτα, με τις μεθόδους στατικού ιμάντα και ελεύθερης πτώσης, στο πλαίσιο εκτέλεσης αεραποβατικών επιχειρήσεων, ενώ το Σάββατο 16 Σεπτεμβρίου 2023 οι συμμετέχοντες πραγματοποίησαν επετειακό άλμα για την επέτειο της επιχείρησης «MARKET GARDEN» του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Στρατός Ξηράς

Θα διεξαχθεί τελικά φέτος (ευτυχώς), παρά τις πληροφορίες περί ακύρωσής της λόγω των πλημμυρών στη Θεσσαλία, η εθνική διακλαδική άσκηση μεγάλης κλίμακας ΠΑΡΜΕΝΙΩΝ-23, για την οποία έχει ήδη αρχίσει η παρουσίαση και κατάταξη εφεδρων. Η άσκηση θα διεξαχθεί από 30 Σεπτεμβρίου έως 6 Οκτωβρίου, με τελικές φάσεις στον Έβρο και τη Σάμο. Ωστόσο, η ΤΑΜΣ «ΑΙΣΙΟΣ ΟΙΩΝΟΣ – 23», η οποία επρόκειτο να διεξαχθεί στο πλαίσιο του Παρμενίωνα – 23 στο πεδίο «ΨΗΛΟΣ ΣΤΑΛΟΣ» του Διδυμοτείχου, αναβάλλεται λόγω του κινδύνου πυρκαγιάς και θα διεξαχθεί από 3 έως 7 Νοεμβρίου 2023.

Όπως ανακοινώθηκε σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη για την επέκταση μήκους 35 χλμ. του φράχτη στον Έβρο, το έργο βρίσκεται εντός χρονοδιαγράμματος: τις τελευταίες ημέρες του Οκτωβρίου ολοκληρώνονται οι χωματουργικές εργασίες και ξεκινά η τοποθέτηση των χαλύβδινων τμημάτων.

Πολεμικό Ναυτικό

Το Σάββατο 16 Σεπτεμβρίου 2023 διεξήχθη συνεκπαίδευση PASSEX (Passing Exercise) της φρεγάτας ΕΛΛΗ με το Περιπολικό Ανοιχτής Θαλάσσης INS SUMEDHA του Πολεμικού Ναυτικού της Ινδίας, στην θαλάσσια περιοχή νότια της Κρήτης. Η εν λόγω συνεκπαίδευση, κατά την διάρκεια της οποίας εκτελέστηκαν αντικείμενα επικοινωνιών, προχωρητικών ελιγμών και προσαπονηώσεων ελικοπτέρου, αποτελεί συνέχεια σειράς δραστηριοτήτων στις οποίες συμμετείχαν από κοινού οι ΕΔ Ελλάδας και Ινδίας. Επιπλέον επισημαίνεται η συμμετοχή για πρώτη φορά της Ινδικής Πολεμικής Αεροπορίας στην Πολυεθνική Άσκηση «ΗΝΙΟΧΟΣ 23» με Αεροσκάφη Su-30, με την οποία επισφραγίστηκε η στενή συνεργασία των ΕΔ των δύο χωρών.

Στις 4 Οκτωβρίου αναμένεται στο ναυπηγείο του Λοριάν της Γαλλίας η καθέλκυση της φρεγάτας ΚΙΜΩΝ (F601), πρώτης τύπου FDI για το Πολεμικό Ναυτικό.

Πολεμική Αεροπορία

Την Τετάρτη 20 Σεπτεμβρίου 2023 διεξήχθη η διμερής αεροπορική άσκηση «GREEN BRIDGE 2023», στο πλαίσιο του Προγράμματος Στρατιωτικής Συνεργασίας (ΠΣΣ) Ελλάδας – Βουλγαρίας έτους 2023. Κατά την διάρκεια της άσκησης έλαβαν χώρα διασυνοριακές επιχειρήσεις εναέριας αστυνόμευσης εντός των FIR Αθηνών και Σόφιας (Cross Border Operations for Air Policing – CBOAP), με σκοπό την συνεκπαίδευση των πληρωμάτων αέρος και του προσωπικού του Συστήματος Διοίκησης και Ελέγχου (NAOC/ARS/CRC) των δύο χωρών, καθώς και την επαύξηση της διαλειτουργικότητας των συμμετεχουσών δυνάμεων κατά την εκτέλεση των διαδικασιών CBOAP. Στην «GREEN BRIDGE 2023» οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις συμμετείχαν με 4 εξόδους μαχητικών αεροσκαφών F-16 και ένα C-27J SPARTAN σε ρόλο προσομοίωσης RENEGADE (αντιμετώπιση πιθανής ασύμμετρης απειλής από αέρος), ενώ η Βουλγαρική Αεροπορία συμμετείχε με αεροσκάφη MIG-29.

Από τη Δευτέρα 11 έως και την Παρασκευή 15 Σεπτεμβρίου 2023, στο πλαίσιο της Τακτικής Αξιολόγησης της 114 Πτέρυγας Μάχης (114ΠΜ) πραγματοποιήθηκε, από Ομάδα Αξιολόγησης του Αρχηγείου Τακτικής Αεροπορίας, η Τελική Επιχειρησιακή Αξιολόγηση (Final Operational Capability – FOC) της 332 Μοίρας. Η Μοίρα αξιολογήθηκε ως προς την επιχειρησιακή της ικανότητα, υποστήριξη και διαλειτουργικότητα, σε όλο το εύρος των επιχειρήσεων που θα κληθεί να εκτελέσει, και όπως και στην Αρχική Επιχειρησιακή Αξιολόγηση (IOC), ανταπεξήλθε με απόλυτη επιτυχία. Η ολοκλήρωση της αξιολόγησης σηματοδοτεί το πολύ υψηλό επίπεδο επαγγελματισμού και ετοιμότητας της 332 Μοίρας με αεροσκάφη Rafale, και την πλήρη ένταξή της στην επιχειρησιακή δομή και σχεδιασμό της Πολεμικής Αεροπορίας.

Ξανάρχισε, μετά από μακρά περίοδο νηνεμίας, η παραβατική αεροπορική δραστηριότητα της Τουρκίας στο Αιγαίο. Την τελευταία εβδομάδα σημειώθηκαν συνολικά 6 παραβιάσεις του ελληνικού εναερίου χώρου, 5 από Αεροσκάφη Ναυτικών Επιχειρήσεων ATR-72 του Τουρκικού Ναυτικού και μία ελικόπτερο. Επισημαίνεται ότι ήταν οι πρώτες τουρκικές παραβιάσεις μετά τις 14 Μαρτίου.

Κύπρος

Από 2 έως 18 Σεπτεμβρίου 2023, στο πλαίσιο του Προγράμματος Διμερούς Αμυντικής Συνεργασίας μεταξύ Κύπρου και Αιγύπτου, Ομάδα της Διοίκησης Καταδρομών (ΔΚΔ) παρακολούθησε προκεχωρημένη εκπαίδευση στη Σχολή Αλεξιπτωτιστών Αιγύπτου. Το προσωπικό της ΔΚΔ εκπαιδεύτηκε σε περιβάλλον αεροθαλάμου, το οποίο προσομοιάζει στις συνθήκες άλματος ελεύθερης πτώσης, ενώ εκτέλεσαν επίσης άλματα με πτητικά μέσα που διατέθηκαν από την Αιγυπτιακή Πολεμική Αεροπορία. Η συνεκπαίδευση ήταν ιδιαίτερα επωφελής, καθώς παρείχε τη δυνατότητα στους αλεξιπτωτιστές της ΔΚΔ, να συνεκπαιδευτούν με συναδέρφους τους των Ενόπλων Δυνάμεων της Αιγύπτου, προάγοντας με αυτόν τον τρόπο το επίπεδο εκπαίδευσης, τη διαλειτουργικότητα και την κοινή αντίληψη σε σχέση με τις επιχειρησιακές δυνατότητες των δυνάμεων αλεξιπτωτιστών.

Από την Δευτέρα 4 έως την Παρασκευή 15 Σεπτεμβρίου 2023, οι Ένοπλες Δυνάμεις συμμετείχαν στην Τριμερή Συνεκπαίδευση μεταξύ Ειδικών Δυνάμεων –  Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων (ΕΔ – ΔΕΕ) Ελλάδας, Κύπρου και Η.Π.Α με την ονομασία «PROTEAS – 2/23», που ξεκίνησε την Δευτέρα 21 Αυγούστου 2023 και έλαβε χώρα στον ευρύτερο χερσαίο και θαλάσσιο χώρο της Ναυτικής Βάσης «ΑΝΤΙΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΦΛΩΡΑΚΗΣ» στο Μαρί της Κύπρου. Η Συνεκπαίδευση αποτελεί συνέχεια της «PROTEAS – 1/23», όπως και αντίστοιχων δραστηριοτήτων που πραγματοποιήθηκαν τα προηγούμενα έτη στον τομέα των Ειδικών Επιχειρήσεων, και συνέβαλε στην αναβάθμιση του επιπέδου της συναντίληψης και της ανταλλαγής τεχνογνωσίας μεταξύ των συμμετεχόντων, καθώς και στην επαύξηση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων των ΕΔ – ΔΕΕ σε συμμαχικό πλαίσιο. Οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις συμμετείχαν σε αυτήν με 1 Ομάδα Ειδικών Επιχειρήσεων (ΟΕΕ) του Τμήματος Ναυτικών Ειδικών Επιχειρήσεων (ΤΝΕΕ) της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου (ΔΕΠ) του ΓΕΕΘΑ και 1 Ομάδα Ανορθόδοξου Πολέμου (ΟΑΠ) της Διοίκησης Υποβρυχίων Καταστροφών (ΔΥΚ). Κατά την διάρκειά της εκτελέστηκαν επιχειρησιακά αντικείμενα, όπως παρακάτω:

● Επιχειρήσεις σε Αμφίβιο Περιβάλλον (Over the Beach – OTB).
● Βολές Μάχης Ταχείας Αντίδρασης (ΒΜΤΑ) – Άμεσης Αντίδρασης (Close Quarter Combat – CQC)
● Τεχνικές και Τακτικές Ελεύθερου Σκοπευτή (Sniping).
● Παροχή Α΄ Βοηθειών Πεδίου Μάχης (Tactical Combat Casualty Care – TCCC).
● Αναγνώριση – προειδοποίηση (HAILING) και Νηοψίες [Visit Board, Search and Seizure (VBSS).
● Τεχνικές και Τακτικές Διαδικασίες Ομάδων (Techniques – Tactics and Procedures – TTP).

Σύμφωνα με δημοσίευμα του sigmalive.com, η Τουρκία ενίσχυσε τις δυνάμεις της στα κατεχόμενα εδάφη της Κύπρο με πρόσθετα αυτοκινούμενα πυροβόλα τύπου Firtina των 155 χιλ. Σύμφωνα με το σχετικό ρεπορτάζ, τουλάχιστον 10 Firtina μεταφέρθηκαν στα κατεχόμενα με αφορμή την άσκηση «Καταιγίδα της Μεσογείου», αλλά δεν αποσύρθηκαν μετά από αυτήν και προστέθηκαν στα 77 Firtina που υπάρχουν ήδη στην Κύπρο.

Ανατολικός Παρατηρητής

Στις 20 Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκε στη Ν. Υόρκη η συνάντηση μεταξύ του πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη και του προέδρου της Τουρκίας Ρ.Τ. Ερντογάν, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευση του ΟΗΕ. Η συνάντηση έγινε (κακώς από άποψη συμβολισμών) στο επονομαζόμενο «Σπίτι της Τουρκίας» (το κτίριο-βάση των τουρκικών διπλωματικών αποστολών κοντά στο κτίριο του ΟΗΕ), παρουσία των υπουργών Εξωτερικών Γ. Γεραπετρίτη και Χ. Φιντάν και των διπλωματικών συμβούλων των δύο ηγετών, Αννας-Μαρίας Μπούρα και Τσαγατάι Ακίφ Κιλίτς. Από τη συνάντηση δεν προέκυψε κάποια σημαντική είδηση, και προφανώς συνεχίζεται η πορεία “εξομάλυνσης” των ελληνοτουρκικών σχέσεων που δρομολογήθηκε τον Ιούλιο στο Βίλνιους, με “πολιτικό διάλογο” (που θα ξεκινήσει στις 16 Οκτωβρίου στην Αθήνα ανάμεσα στους υφυπουργούς Εξωτερικών Α. Παπαδοπούλου και Μ. Ακσαπάρ), μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, εστίαση στη “θετική ατζέντα” κλπ. Πάντως οι πρώτες παραβιάσεις του ελληνικού εναερίου χώρου από τουρκικά αεροσκάφη, που σημειώθηκαν αυτή την εβδομάδα μετά από πολύ καιρό, δίνουν μια γεύση του πλαισίου στο οποίο θα επιδιώξει η Άγκυρα να διεξαχθεί ο διάλογος…

Στις 17 Σεπτεμβρίου συνελήφθησαν στη Μονεμβασιά δύο Τούρκοι υπήκοοι που στις 15 Σεπτεμβρίου είχαν πραγματοποιήσει πτήση drone πάνω από το Κέντρο Εκπαίδευσης Πόρου του Πολεμικού Ναυτικού. Σύμφωνα με σχετικό ρεπορτάζ του Γ. Σουλιώτη στην εφημερίδα “Καθημερινή, βάσει των ενδείξεων από το οπτικοακουστικό υλικό που κατασχέθηκε δεν προκύπτει κατασκοπεία και οι δύο άνδρες ήταν απλοί τουρίστες. Ανεξαρτήτως αυτού, σχηματίστηκε εις βάρος τους δικογραφίας και οδηγήθηκαν στην εισαγγελία Πειραιά, καθώς (ανεξαρτήτως κατασκοπείας ή μη) κατηγορούνται αυτοτελώς και για υπέρπτηση μη επανδρωμένου αεροσκάφους πάνω από στρατιωτικές εγκαταστάσεις. Πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι (α) δύο ημέρες είναι επαρκής χρόνος για να “ξεφορτωθεί” κάποιος τυχόν ενοχοποιητικά στοιχεία, και άρα τα αθωωτικά δημοσιογραφικά συμπεράσματα είναι πρόωρα, και (β) οι υπερπτήσεις στρατιωτικών εγκαταστάσεων (και των τριών κλάδων των ΕΔ) από μικρά εμπορικά drones, αν και δεν δημοσιοποιούνται, έχουν εξελιχθεί σε μάστιγα και είναι καιρός να αντιμετωπιστούν αυστηρά, ανεξαρτήτως των κινήτρων των δραστών.