Ανοιχτό παραμένει το ενδεχόμενο ρωσικής επίθεσης στην Ουκρανία, καθώς οι απόπειρες διπλωματικής επίλυσης της κρίσης που καταβλήθηκαν την τελευταία εβδομάδα δεν απέφεραν χειροπιαστά αποτελέσματα. Μετά τη συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Α. Μπλίνκεν με τον υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας Α. Λαβρόφ στις 21 Ιανουαρίου στη Γενεύη, αναμένεται την επόμενη εβδομάδα η απάντηση των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στις αξιώσεις της Ρωσίας, που περιλαμβάνουν δέσμευση μη ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και την απόσυρση των δυνάμεων του ΝΑΤΟ από τις χώρες της Αν. Ευρώπης. Τα ρωσικά στρατεύματα που βρίσκονται στα σύνορα ανέρχονται πλέον σε περισσότερους από 100.000 άνδρες, ενώ έχουν παρατηρηθεί προετοιμασίες που θεωρούνται πρόδρομοι επιχειρήσεων (π.χ. ανάπτυξη νοσοκομείων εκστρατείας και προκεχωρημένων αποθεμάτων καυσίμων). Το State Department έχει δώσει οδηγίες στο προσωπικό της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Ουκρανία να βρίσκονται σε ετοιμότητα εκκένωσης των οικογενειών τους από αύριο, ενώ στη διάρκεια της εβδομάδας σημειώθηκαν πτήσεις μεταφοράς στρατιωτικού υλικού (αντιαρματικών όπλων κ.ά.) στην Ουκρανία από τη Μ. Βρετανία. Οι πτήσεις αυτές απέφυγαν το γερμανικό εναέριο χώρο, ενώ η Γερμανία αρνήθηκε στην Εσθονία την άδεια εξαγωγής γερμανικής κατασκευής οπλισμού στην Ουκρανία. Παρ’ ότι η διαφοροποίηση της Γερμανίας από το υπόλοιπο ΝΑΤΟ είναι αισθητή, χθες υποχρεώθηκε σε παραίτηση ο αρχηγός του γερμανικού Ναυτικού ναύαρχος Kay-Achim Schönbach, ο οποίος σε δηλώσεις του είχε χαρακτηρίσει “παράλογη” τη σκέψη ότι η Ρωσία αποσκοπεί να εισβάλει στην Ουκρανία, είχε δηλώσει ότι ο Βλ. Πούτιν “αξιώνει απλώς σεβασμό, τον οποίο και δικαιούται”, ενώ είχε προβλέψει επίσης ότι η Ουκρανία δεν θα ανακτήσει ποτέ τη χερσόνησο της Κριμαίας.
ΥΕΘΑ/ΓΕΕΘΑ
Την Παρασκευή 21 Ιανουαρίου 2022, ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Κ. Φλώρος υποδέχθηκε τον Αρχηγό του Επιτελείου Άμυνας της Γαλλίας Στρατηγό T. Burkhard στο ΓΕΕΘΑ, στο πλαίσιο επίσημης επίσκεψής του στην Αθήνα. Προ της μετάβασής του στο Στρατόπεδο «ΠΑΠΑΓΟΥ», ο Αρχηγός του Επιτελείου Άμυνας της Γαλλίας κατέθεσε στεφάνι στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη. Κατά την διάρκεια των συνομιλιών τους, οι 2 Αρχηγοί συζήτησαν για την κατάσταση ασφάλειας στην Αν. Ευρώπη, στην Αν. Μεσόγειο στην Β. Αφρική και στο Σαχέλ, για το νέο Στρατηγικό Δόγμα της Συμμαχίας που θα παρουσιαστεί τον Ιούνιο στην Μαδρίτη, καθώς και για την «Στρατηγική Πυξίδα» (Strategic Compass) της ΕΕ που αναμένεται να παρουσιαστεί τον Μάρτιο του 2022. Με την ολοκλήρωση των συνομιλιών τους, οι 2 Αρχηγοί υπέγραψαν το κείμενο «Κατευθυντήριων Οδηγιών για την Αναβάθμιση της Ελληνογαλλικής Στρατιωτικής Συνεργασίας», σε εφαρμογή της πρόσφατης «Συμφωνίας για την Εγκαθίδρυση Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης για την Συνεργασία στην Άμυνα και την Ασφάλεια» που υπεγράφη μεταξύ των Κυβερνήσεων των 2 Χωρών. Το κείμενο αυτό εξειδικεύει την υλοποίηση της Στρατιωτικής Συνεργασίας Ελλάδος – Γαλλίας στους τομείς των Επιχειρήσεων, της Επιχειρησιακής Εκπαίδευσης, της ανταλλαγής προσωπικού μεταξύ Στρατιωτικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και Σχολών, του Διαστήματος, της Κυβερνοασφάλειας, των Πληροφοριών, της συνεκπαιδεύσεως Μονάδων Ειδικών Επιχειρήσεων, καθώς και σε ό,τι αφορά στην συνεργασία μεταξύ των επιμέρους Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων των 2 Χωρών.
Στις 20 Ιανουαρίου ο υπουργός Εθνικής Άμυνας συναντήθηκε στο Ισραήλ με τον υπουργό Άμυνας Επίσκεψη Benny Gantz. Μετά τη συνάντηση των δύο ανδρών ο ΥΕΘΑ δήλωσε μεταξύ άλλων: «Είμαστε αποφασισμένοι να διατηρήσουμε αυτή τη συνεχώς αυξανόμενη δυναμική εμπλουτίζοντας επίσης μια ήδη σημαντική αμυντικο-τεχνική συνεργασία προς αμοιβαίο όφελος των χωρών μας με νέες δραστηριότητες και σημαντικά έργα». Ο ισραηλινός ΥΠΑΜ δήλωσε ότι το Ισραήλ θα συνεχίσει να εμβαθύνει τις σχέσεις του με την Ελλάδα “υπό οποιοδήποτε σενάριο και εξέλιξη στην περιοχή” και να ενισχύει το τριμερές πλαίσιο συνεργασίας Ισραήλ, Ελλάδας και Κύπρου.
Στρατός Ξηράς
Επειδή φαίνεται ότι “όπου υπάρχει καπνός υπάρχει και φωτιά”, αξίζει να σχολιάσουμε τις φήμες της τελευταίας περιόδου περί προγράμματος εκσυγχρονισμού των αρμάτων μάχης Μ60A3TTS που έχουν απομείνει σε ελληνική υπηρεσία. Ο Ελληνικός Στρατός διατηρεί ακόμη έναν αριθμό Μ60A3TTS σε επιχειρησιακή χρήση, κυρίως σε μονάδες (ΕΑΝΕΘ) της ΑΣΔΕΝ, ενώ πρόσθετα άρματα του τύπου τηρούνται σε εφεδρεία σε ΠΕΒ. Ο αριθμός των αρμάτων που αναφέρονται ως υποψήφια προς εκσυγχρονισμό είναι περί τα 100, και οι αναφορές σε εμπλοκή της ΕΛΒΟ προκαλούν την υποψία ότι ο σκοπός είναι να δοθεί κάποιο πρόγραμμα στην εταιρία ώστε να “στηριχθεί” υπό τη νέα ισραηλινή της ιδιοκτησία. Ωστόσο είναι παράλογη η επένδυση κονδυλίων σε ένα άρμα 50ετίας που υπηρετεί πια σε τόσο μικρούς αριθμούς, την ώρα που δεν διατίθενται τα απαιτούμενα κονδύλια για τα Leopard 2 που αποτελούν την αιχμή του δόρατος των ελληνικών τεθωρακισμένων και (ειδικά στην έκδοση Α4) χρειάζονται πλέον σοβαρό εκσυγχρονισμό. Όπως έχουμε παρατηρήσει πολλές φορές, η αμυντική βιομηχανία πρέπει να προσαρμόζεται στις ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων, και όχι το αντίστροφο.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του doureios.com, η απάντηση του υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ (υφυπουργείο Στρατού) στα αιτήματα που είχε απευθύνει το ΓΕΣ για παραχώρηση οπλικών συστημάτων ως πλεονάζοντος υλικού (EDA) δεν ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντική, καθώς επί του παρόντος δεν υπάρχουν ΤΟΜΑ M2 Bradley διαθέσιμα προς παραχώρηση, ενώ και τα διαθέσιμα προς παραχώρηση ελικόπτερα Black Hawk είναι λίγα και ανήκουν στην έκδοση UH-60A. Τέλος υπάρχουν αποσυρθέντα Α/Κ πυροβόλα Μ109Α5 διαθέσιμα ως EDA, αλλά απαιτείται υψηλή δαπάνη για την επαναφορά τους σε ενέργεια.
Πολεμικό Ναυτικό
Σύμφωνα με δημοσίευμα του ιστοτόπου του περιοδικού “Πτήση & Διάστημα”, η κυβέρνηση των ΗΠΑ προχωρά σε παραχώρηση ως EDA (Excess Defence Articles) 3 περιπολικών σκαφών τύπου Island, τα οποία μπορούν να παραχωρηθούν στο ΠΝ έναντι συνολικού τιμήματος 10 εκ. δολλαρίων με διαδικασίες Hot Transfer. Συνολικά είναι διαθέσιμα 8 περιπολικά σκάφη του τύπου, με τα οποία θα μπορούσε να αντικατασταθεί το σύνολο των πλοίων του ΠΝ που χρησιμοποιούνται σε ρόλο παράκτιων περιπολικών, δηλαδή οι 4 πρώην τορπιλάκατοι τύπου Nasty (Κύκνος, Πήγασος, Ανδρομέδα, Τοξότης), καθώς και τα “Δίοπος Αντωνίου” και “Κελευστής Στάμου”. Υπενθυμίζεται ότι στις 10 Φεβρουαρίου 2021 το ΠΠ “Κύκνος” είχε υποστεί ζημιές λόγω προσάραξης σε αβαθή στο Πυθαγόρειο Σάμου.
Πολεμική Αεροπορία
Την Τετάρτη 19 Ιανουαρίου 2022 προσγειώθηκαν στην 114 ΠΜ, στην Αεροπορική Βάση Τανάγρας, τα πρώτα έξι (6) αεροσκάφη RAFALE F3R, που εντάχθηκαν στην 332 Μοίρα με χαρακτηριστικό κλήσης «Γεράκι». Με την ένταξη των RAFALE αποσύρονται τα εναπομείναντα Mirage 2000 EGM/BGM, τα οποία σε 34 χρόνια υπηρεσίας πραγματοποίησαν πάνω από 130.000 ώρες πτήσης και πάνω από 7.000 ώρες πτήσης σε αναχαιτίσεις. Όπως είχε εξ αρχής ανακοινωθεί, τα πρώτα ελληνικά Rafale είναι επιχειρησιακά διαθέσιμα από την άφιξή τους, καθώς έχουν ήδη εκπαιδευτεί σε αυτά 8 χειριστές και αρκετές δεκάδες μηχανικοί. Η δεύτερη εξάδα αεροσκαφών θα παραληφθεί εντός του 2022, ενώ θα συνεχιστεί και η εκπαίδευση για τη διάθεση πρόσθετων χειριστών στον τύπο. Τα ελληνικά Rafale θα αξιοποιούν τα βλήματα στρατηγικής κρούσης SCALP και αέρος επιφανείας ΑΜ-39 EXOCET (αναλαμβάνοντας το ρόλο TASMO από τα αποσυρόμενα Mirage 2000 EGM/BGM), ενώ με την επικείμενη παραλαβή βλημάτων METEOR θα κυριαρχούν και σε ρόλους εναέριας υπεροχής, με δυνατότητα εμπλοκής στόχων σε πολύ μεγάλες αποστάσεις πέραν του ορίζοντα.
Σε υψηλά επίπεδα, ποσοτικά και ποιοτικά, κινήθηκε η παραβατική δραστηριότητα της τουρκικής αεροπορίας και την τελευταία εβδομάδα, καθώς σημειώθηκαν 91 παραβιάσεις του ελληνικού εναερίου χώρου (έναντι 53 την προηγούμενη εβδομάδα) με 9 εμπλοκές με ελληνικά αεροσκάφη αναχαίτισης (έναντι 3 την προηγούμενη εβδομάδα) και 1 υπέρπτηση ελληνικών εδαφών (έναντι 5 την προηγούμενη εβδομάδα).
Αμυντική Βιομηχανία
H IDE υπέγραψε σύμβαση με την NSPA για την αναβάθμιση των αντιαεροπορικών συστημάτων PATRIOT της ΠΑ, η οποία αφορά στην εγκατάσταση τροποποιήσεων στον ηλεκτρονικό εξοπλισμό και αναβαθμισμένο λογισμικό για τον σύνολο των Κέντρων Ελέγχου, Συντονισμού και Επικοινωνιών (ECS, ICC, CRG).
Κύπρος
Την Παρασκευή 21 Ιανουαρίου 2022, πραγματοποιήθηκε στην θαλάσσια περιοχή νότια της Λάρνακας, άσκηση ναυτικής συνεργασίας (PASSEX), με την επωνυμία «CYP/FRA-01/2022», στο πλαίσιο της παρουσίας στην περιοχή της φρεγάτας FS Provence του Γαλλικού Πολεμικού Ναυτικού.
Από 17 έως 21 Ιανουαρίου 2022, πραγματοποιήθηκαν στο πεδίο βολής Καλού Χωριού εκπαιδευτικές βολές αρμάτων Τ-80U, με το πυροβόλο 125 χιλ. και το συζυγές πολυβόλο 7,62 χιλ. επί επίγειων στόχων, από μονάδες της ΧΧ Τεθωρακισμένης Ταξιαρχίας. Η συγκεκριμένη δραστηριότητα αποτελεί μέρος της επιχειρησιακής εκπαιδεύσεως και σε αυτή συμμετείχαν το μόνιμο προσωπικό της δύναμης, οι συμβασιούχοι οπλίτες και οι οπλίτες που κατατάχθηκαν πρόσφατα και ολοκλήρωσαν την εκπαίδευσή τους.
Την 18 και 19 Ιανουαρίου 2022, ο Αρχηγός της Εθνικής Φρουράς (ΕΦ) Αντιστράτηγος Δ. Ζερβάκης, συνοδευόμενος από αντιπροσωπεία αξιωματικών του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Φρουράς, πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στην Αρμενία, μετά από πρόσκληση του Αρχηγού Ενόπλων Δυνάμεων (ΕΔ) της Αρμενίας, Υποστράτηγου A. Davtyan. Συζητήθηκαν τρόποι αναβάθμισης και διεύρυνσης της διμερούς στρατιωτικής συνεργασίας, ενώ μεταξύ άλλων η κυπριακή αντιπροσωπεία επισκέφθηκε Μονάδα Αεράμυνας και ενημερώθηκε για την αποστολή και τις δυνατότητές της.
Ανατολικός Παρατηρητής
Στις 17 Ιανουαρίου ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρ.Τ. Ερντογάν, στο πρώτο του ταξίδι στο εξωτερικό για το 2022, επισκέφθηκε την Αλβανία όπου συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό Ε. Ράμα. Ο Τούρκος πρόεδρος εγκαινίασε με πανηγυρικό τρόπο ένα νέο τζαμί και ένα συγκρότημα 522 κατοικιών στην πόλη Λιάτσι που χτίστηκε με τουρκικά κονδύλια μετά το σεισμό του 2019. Σύμφωνα με άρθρο του Προέδρου της Τουρκίας στο περιοδικό Panorama των Τιράνων, τo κοινοβούλιο της Αλβανίας ενέκρινε πρόσθετα κονδύλια ύψους $9,7 εκατ. (€8,2 εκατ.) για την προμήθεια οπλισμένων και μη ΜΕΑ/Φ από την Τουρκία, ενώ η χώρα έγινε ο πρώτος εξαγωγικός χρήστης τουρκικού συστήματος C-UAV.
Σε δηλώσεις του στην εφημερίδα Milliyet, ο υπουργός Άμυνας της Τουρκίας Χ. Ακάρ σχολίασε την απόκτηση των μαχητικών αεροσκαφών Rafale από την Ελλάδα ως εξής: “Νομίζουν ότι κερδίζουν κάτι αγοράζοντας έξι μεταχειρισμένα αεροπλάνα. Τα όπλα που αγόρασαν είναι πάρα πολλά για την κανονική άμυνα, πολύ λίγα για την Τουρκία”. Επίσης ο Χ. Ακάρ δήλωσε ότι οι συνομιλίες σχετικά με το αίτημα της Τουρκίας για αγορά 40 νέων μαχητικών αεροσκαφών F-16 και 80 κιτ εκσυγχρονισμού για τα υπάρχοντα αεροσκάφη εξελίσσονται θετικά, τονίζοντας: “Αυτό θα συμβάλει επίσης στην [ασφάλεια] του ΝΑΤΟ. Εάν η Τουρκία είναι ισχυρή, το ΝΑΤΟ θα είναι επίσης ισχυρό. Η δύναμη της Τουρκίας είναι η προστιθέμενη αξία της δύναμης του ΝΑΤΟ. Ρωτάμε τους εταίρους μας στο ΝΑΤΟ τι θα συμβεί εάν αποτρέψετε την ισχύ της Τουρκίας μέσω άμεσων ή έμμεσων εμπάργκο”. Οι συνομιλίες για την αποχώρηση της Τουρκίας από το πρόγραμμα των F-35 γίνονται σε άλλη οδό, είπε ο υπουργός, και η δεύτερη συνάντηση θα πραγματοποιηθεί είτε στα τέλη Ιανουαρίου είτε στις αρχές Φεβρουαρίου στις ΗΠΑ.
