Καθώς το κύμα ύφεσης και αποστρατικοποίησης που επικράτησε στην Ευρώπη μετά το 1990 υποχωρεί και η ένταση επανέρχεται, πολλά κράτη βάζουν σε εφαρμογή προγράμματα επανεξοπλισμού των ενόπλων δυνάμεών τους. Στο παρόν άρθρο εξετάζουμε το πρόγραμμα ανανέωσης των γαλλικών τεθωρακισμένων οχημάτων πεζικού, που ανταποκρίνεται και στον εκπεφρασμένο στόχο της κυβέρνησης Μακρόν για την τόνωση της γαλλικής (ως πυρήνα της ευρωπαϊκής) πολεμικής βιομηχανίας. Εκτός της σημασίας του ως ένδειξη των σύγχρονων τάσεων, το γαλλικό πρόγραμμα παρουσιάζει και ελληνικό ενδιαφέρον, από την άποψη της παραχώρησης μεταχειρισμένου υλικού προηγούμενης γενιάς που θα αποσύρει ο γαλλικός στρατός.
Ο γαλλικός οργανισμός προμήθειας όπλων, DGA, έχει συνάψει σύμβαση για την πρώτη δόση των οχημάτων στο πλαίσιο του προγράμματος Scorpion. Σε έναν προσωρινό επιχειρηματικό όμιλο που σχηματίστηκε από τις εταιρείες Nexter Systems, Renault Trucks Defense και Thales ανατέθηκε η παραγωγή και παράδοση των αρχικών 319 Griffon και 20 θωρακισμένων οχημάτων Jaguar 6×6 για τον γαλλικό στρατό στις 21 Απριλίου.
Η σύμβαση περιλαμβάνει υπηρεσίες υλικοτεχνικής υποστήριξης και κατάρτισης. Το πρώτο Griffon θα παραδοθεί το 2018 και το πρώτο Jaguar το 2020. Η Γαλλία σχεδιάζει να παραγγείλει συνολικά 1.722 οχήματα πολλαπλών ρόλων Griffon σε πέντε διαφορετικές παραλλαγές για την προοδευτική αντικατάσταση των VAB 4x4s και 248 Jaguar για την αντικατάσταση των οχημάτων ERC-90D Sagaie, AMX-10RCR και VAB MEPHISTO. Ο γαλλικός στρατός έχει λάβει 3950 VABs, εκ των οποίων 2660 εξακολουθούν να υπηρετούν.
Το Scorpion είναι ένα μεγαλεπήβολο πρόγραμμα αναβάθμισης των λεγόμενων ομάδων μάχης –GTIA- του στρατού. Στο πρώτο στάδιο του προγράμματος, 780 οχήματα Griffon θα παραδοθούν μέχρι το 2025 και τα υπόλοιπα οχήματα θα τεθούν σε λειτουργία σε δεύτερο βήμα, από το 2023 έως το 2035. 110 οχήματα Jaguar σχεδιάζονται να παραδοθούν κατά τη διάρκεια του πρώτου βήματος του Scorpion. Το πρώτο GTIA εξοπλισμένο με Griffon θα είναι έτοιμο το 2021 αλλά θα συνεχίσει να χρησιμοποιεί τα υπάρχοντα AMR-10 RCR με το πρώτο GTIA να εξοπλίζεται με Jaguar να είναι προγραμματισμένο να ενσωματωθεί σε μια ταξιαρχία με Scorpion το 2023. Το τελευταίο όχημα Jaguar πρόκειται να παραδοθεί το 2032.
Η DGA δήλωσε στο ηλεκτρονικό περιοδικό Shephard στις 24 Απριλίου ότι ο στόλος θα περιλαμβάνει 1.022 ΤΟΜΠ σε τέσσερις εκδόσεις (με κιτ ολοκλήρωσης Safran KIF για στρατιώτες εξοπλισμένους με το Felin, με όλμο 81 mm, με ομάδες ακροβολιστών και με ομάδες φορητών ΑΤ συστημάτων), 333 οχήματα διοίκησης, 196 ασθενοφόρα και 117 οχήματα παρακολούθησης πυροβολικού. Το πρόγραμμα Griffon καλύπτει επίσης το Μηχανικό και το Τεχνικό σε τρεις υποεκδόσεις που πιστεύεται ότι αποτελούν τα υπόλοιπα 54 οχήματα. Μια παραλλαγή με τον όλμο 120 mm 2R2M της TDA Armements, σχεδιάζεται ως μέρος του έργου. Τα πρώτα οχήματα Griffon σε έκδοση διαμόρφωσης μεταφοράς στρατευμάτων (ΤΟΜΠ) ή Griffon VTT θα παραδοθούν στα τέλη του 2018, με την αρχική επιχειρησιακή ικανότητα του τύπου να έχει προγραμματιστεί για το 2021.
Το στάνταρ φορτίο ηλεκτρονικού εξοπλισμού και αισθητήρων περιλαμβάνει: το δίκτυο CVCS vetronics της Thales βασισμένο στην αρχιτεκτονική και το σύστημα αποστολών Vsys-Net της εταιρείας, τον jammer BARAGE, το σύστημα επίγνωσης κατάστασης και προειδοποίησης λέιζερ Antares, το σύστημα επικοινωνίας και πληροφοριών Atos SICS, ο ασύρματος CONTACT της Thales, το σύστημα ανίχνευσης πυροβολικού Metravib PILAR V και το σύστημα ενδοεπικοινωνίας Elno ELIPS. Το Griffon είναι επίσης εξοπλισμένος με ηλεκτρο-οπτικό φορτίο τριών αισθητήρων Safran BOT το οποίο συνδέεται με μονάδα επεξεργασίας βίντεο και το Safran Epsilon 10 INS (εκτός από τα οχήματα VOA). Ο οπλισμός περιλαμβάνει το τηλεχειριζόμενο πυροβόλο όπλο Panhard Defense T1 με πολυβόλο 12,7 χιλιοστών, το πολυβόλο FN Herstal MAG58 στα 7,62 χιλ. ή ο αυτόματος εκτοξευτής βομβίδων Heckler & Koch GMG 40 χιλ. Το πακέτο συμπληρώνουν εκτοξευτήρες βομβίδων καπνού και δύο ελαφρά πολυβόλα τοποθετημένα στο πίσω μέρος. Άλλος εξοπλισμός περιλαμβάνει κλιματιστικό, κάμερα οπίσθιας ορατότητας και σύστημα προστασίας CBRN. Η μηχανή είναι ο πετρελαιοκινητήρας Renault MDE8 των 400 ίππων. Συμπληρώνει τον κινητήρα το αυτόματο κιβώτιο σειράς ZF Friedrichshafen EcoLife, η αυτόνομη υδρομηχανική ανάρτηση από ην Quiri και άξονες από τον Texelis. Η παραλλαγή παρατήρησης πυροβολικού Griffon VOA θα είναι εξοπλισμένη με το ραντάρ επιτήρησης πεδίου μάχης Thales GO12, ένα τηλεσκοπικό ιστό με τοποθετημένο πάνω το ηλεκτρο-οπτικό σκοπευτικό της Safran Paseo, και πρόβλεψη για το σύστημα C2 πυροβολικού της Thales ATLAS.
Το Jaguar θα έχει πυργίσκο T40M δύο ατόμων από την Nexter Systems, εφοδιασμένο με το CTA International CTAS πυροβόλο 40 χιλιοστών και αναδιπλούμενο εκτοξευτή με δύο ΜΤΜ MMP αντιαρματικά κατευθυνόμενα βλήματα, με σύστημα αποθήκευσης / χειρισμού για άλλα δύο. Έχει επίσης ένα τηλεχειριζόμενο σταθμό οπλισμού της Panhard T2 με πολυβόλο FN Herstal MAG58 των 7,62 mm. Το οπτικό σκοπευτικό Paseo είναι ενσωματωμένο στο σταθμό οπλισμού και προσφέρει άμεσο θέαμα στον αρχηγό πληρώματος. Ο πυροβολητής έχει επίσης ένα Paseo με δική του εικόνα. Υπάρχει επίσης ένας αυτόματος μετεωρολογικός σταθμός, εκτοξευτές βομβίδων, ένα ενσωματωμένο σύστημα προσομοίωσης, ψηφιακές οθόνες πολλαπλών λειτουργιών για τον αρχηγό πληρώματος και τον πυροβολητή και ψηφιακά περισκόπια για τον πρώτο. Τα συστήματα κίνησης περιλαμβάνουν πετρελαιοκινητήρα 500 ίππων από τη Renault σε συνδυασμό με αυτόματη μετάδοση από την ZF Friedrichshafen, άξονες από την Texelis και ενεργή ανάρτηση από την Quiri. Όπως και το Griffon, το Jaguar περιλαμβάνει τα συστήματα CVCS, SICS, CONTACT, BARAGE, ELIPS, Antares και PILAR V. Μαζί με αντι-ναρκική και αντι-βαλιστική στάνταρ προστασία και τα δύο οχήματα μπορούν να εφοδιαστούν με έξτρα θωράκιση διακένου για RPG και πρόσθετη θωράκιση πλήρως συμβατή με το πρότυπο NATO STANAG 4569.
Το πρόγραμμα Scorpion θα αναβαθμίσει και το άρμα μάχης Leclerc ενώ αναμένονται ακόμα δύο οχήματα, το VBMR-L και ένα ελαφρύτερο όχημα που θα χρησιμεύσει και σαν μεταφορέας συστημάτων C4I. Οι Γάλλοι έχουν ήδη σε υπηρεσία το ΤΟΜΑ VBCI το οποίο μπήκε σε υπηρεσία το 2008 με 510 TOMA ενώ σχεδιάζονται άλλα 120 ΤΟ-Δκσης οχήματα. Το όχημα έχει διαμόρφωση 8Χ8 ώστε να μπορεί να καλύπτει το Leclerc αλλά ταυτόχρονα να είναι πιο οικονομικό και άνετο για το μεταφερόμενο Πεζικό. Το όχημα θα αναβαθμιστεί με τα ηλεκτρονικά του Griffon στο εγγύς μέλλον, παρέχει όμως τώρα υψηλές δυνατότητες C4I. Έχει πλήρωμα 2+9 με πύργο Dragar με πυροβόλο των 25mm. Υπάρχει μια έκδοση διοίκησης υπο σχεδιασμό η οποία θα έχει 2+7 πλήρωμα με δύο σταθμούς SIP (πιθανόν να αλλάξει με το C4I των Griffon/Jaguar).
Φυσικά, η προμήθεια νέου υλικού αυτών των κατηγοριών για τον ΕΣ ανήκει στη σφαίρα της φαντασίας, εκτός ίσως αν ευοδωνόταν η θρυλούμενη πρόθεση της γαλλικής ηγεσίας να διαθέσει τα κέρδη της γαλλικής κεντρικής τράπεζας από ελληνικά ομόλογα για τη χρηματοδότηση αγορών γαλλικού πολεμικού υλικού. Ωστόσο, το γαλλικό πρόγραμμα ανανέωσης των τεθωρακισμένων οχημάτων του στρατού ξηράς παρουσιάζει για τον ΕΣ μια ευκαιρία παραχώρησης μεταχειρισμένου υλικού σε μεγάλους αριθμούς. Δεδομένου ότι η πολυαναμενόμενη παραχώρηση μεταχειρισμένων ΤΟΜΑ Bradley από τις ΗΠΑ ή Marder από τη Γερμανία δεν έχει ευδοκιμήσει ως σήμερα, τα 300 (αρχικά) VAB, 300 ΑΜΧ-10RC και 160+ ERC-90D Sagaie που αποσύρει η Γαλλία θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια ελκυστική λύση.
Τα τροχοφόρα αυτά οχήματα θα μπορούν να ανανεώσουν τον εξοπλισμό της ΑΣΔΕΝ (ο αριθμός τους είναι επαρκής για 7+ ΕΑΝ/ΕΜΑ και 6 Μ/Κ ΤΠ) και των 33ης και 34ης Μ/Κ ταξιαρχιών, γαι τις οποίες υπήρχε παλιότερα απαίτηση τροχοφόρων ΤΟΜΠ. Εναλλακτικά, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και στην Κύπρο, που ήδη χρησιμοποιεί τα VAB ως ΤΟΜΠ/ΤΟΜΑ και φορείς όλμων και Α/Τ βλημάτων, στις εκδόσεις VCI/VTT/VCAC. Ο επανεξοπλισμός της ΕΛΔΥΚ με τα οχήματα αυτά θα εξασφάλιζε ομοιοτυπία με την Εθνική Φρουρά και θα απελευθέρωνε ΤΟΜΠ Λεωνίδας για χρήση στον ελλαδικό χώρο.
Τα VAB μπήκαν σε υπηρεσία το 1976 ως αμφίβια με σκοπό τη γρήγορη διέλευση ποταμών και καναλιών χωρίς γεφύρωση. Έχουν προστασία κατά θραυσμάτων πυροβολικού και ελαφρών όπλων με βάρος τους 13 τόνους. Μεταφέρουν 2+10 άτομα ενώ μπορούν να ρυμουλκήσουν τρέιλερ 4 τόνων. Το 1998 τα οχήματα αναβαθμίστηκαν συνολικά, με αλλαγή του χειροκίνητου κιβωτίου με αυτόματο, ενίσχυση φρένων και σύστημα αυτόματου ελέγχου πίεσης ελαστικών και ενίσχυση της θωράκισης. 500 VAB είναι του τύπου VAB TOP με τηλεχειριζόμενο πύργο ενώ αριθμός τους εκσυγχρονίζεται τώρα με τον κορυφαίο νορβηγικό πύργο PROTECTOR RWS. Το όχημα μπορεί επίσης να δεχτεί πύργο με πυροβόλο 25 και 30 χιλιοστών. Υπηρετούν 2.200 ΤΟΜΠ, 89 ΠΑΠ, 40 ΡΒΧ αναγνώρισης, άγνωστος αριθμός οχημάτων περισυλλογής, 110 ως φορείς Milan και 185 ως φορείς ομάδων Πεζικού με Eryx. Αν και μεγάλος αριθμός εξ αυτών είναι ταλαιπωρημένος, τα 300 VAB που πωλούνται και αριθμός εν υπηρεσία βρίσκονται σε καλή κατάσταση. Τα υπόλοιπα θα μπορούσαν να κανιβαλιστούν για την υποστήριξη των ενεργών οχημάτων.
Το AMX-10RC είναι τροχοφόρο όχημα αναγνώρισης με πυροβόλο 105mm της GIAT. Μπήκε σε υπηρεσία το 1981 σε 300 περίπου κομμάτια. Έχει αναβαθμιστεί ριζικά με συστήματα διοίκησης, θερμικό σκοπευτικό και σύστημα αυτόματου ελέγχου πίεσης ελαστικών. Το πυροβόλο μπορεί να διατρήσει Leopard 1A5 και M48/60 από τα 2000 μέτρα με πυρομαχικά APFSDS. To 2010 αναβαθμίστηκαν 256 οχήματα από την Nexter με έξτρα θωράκιση, σύστημα παθητικής αυτοπροστασίας, νέο σύστημα διοίκησης-ελέγχου, νέες βομβίδες, ανανεωμένο σύστημα προστασίας κατά ΡΒΧ πολέμου, νέες αναρτήσεις, νέο αυτόματο κιβώτιο και νέους ασυρμάτους. Το όχημα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στις ΕΑΝ και γενικότερα να αποτελέσει μια ευέλικτη και οικονομική λύση για τις μονάδες τεθωρακισμένων της ΑΣΔΕΝ.
Το ERC-90D Sagaie, γνωστότερο και ως Panhard ERC, μπήκε σε υπηρεσία το 1984 ως ελαφρύ όχημα αναγνώρισης – καταστροφέας αρμάτων (Τ-72 στα 2000 μέτρα με APFSDS των 90mm). Οι Γάλλοι τα χρησιμοποιούν σε εκστρατευτικές ελαφρές μεραρχίες σε Επιλαρχίες Αναγνώρισης με αλεξιπτωτιστές, πεζοναύτες και τη Λεγεώνα κυρίως στην Αφρική. Αναβαθμίστηκαν τα 160 από τα 193 με νέα μηχανή, αυτόματο κιβώτιο, αλλαγές στον πύργο και σύστημα ελέγχου πυρός. Το όχημα θα μπορούσε να υπηρετήσει ως όχημα ταχείας αντίδραση και παροχής πυρών υποστήριξης στις ΕΑΝ, σε μονάδες με καθήκοντα φρουράς / φύλαξης / συνοδείας, ή σε Ταξιαρχίες Εσωτερικής Ασφάλειας (αντι-υβριδικού πολέμου).
Δεδομένων των εξαιρετικών διακρατικών σχέσεων και της εκπεφρασμένης ελληνικής πρόθεσης για προμήθεια γαλλικού εξοπλισμού (ιδίως φρεγατών τύπου FREMM), τα ανωτέρω είναι προτάσεις που θα μπορούσαν να ενταχθούν σε ένα ευρύτερο “πακέτο” αγορά γαλλικού εξοπλισμού από τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις. Η προμήθεια των νέων γαλλικών οχημάτων είναι πιθανότατα εκτός των ελληνικών δυνατοτήτων, αλλά έστω και η παραχώρηση του αποσυρόμενου υλικού θα μπορούσε να καλύψει ορισμένες σημαντικές ελλείψεις των ελληνικών ΕΔ.
