Διεθνής κατάσταση
Στην Ουκρανία ο πόλεμος συνεχίζεται χωρίς ορατή προοπτική ειρήνευσης. Οι ρωσικές δυνάμεις βρίσκονται πλέον μέσα στο Bakhmut, όπου διεξάγονται οδομαχίες με τους Ουκρανούς υπερασπιστές του. Από ουκρανικής πλευράς σημειώνονται επιθετικές κινήσεις στην περιοχή του Svatove. Οι χάρτες προέρχονται από την πλέον πρόσφατη ανάλυση του Institute for the Study of War:
ΥΕΘΑ/ΓΕΕΘΑ
Την Παρασκευή 10 Μαρτίου 2023 ολοκληρώθηκε η συμμετοχή των Ενόπλων Δυνάμεων στην Συμμαχική Άσκηση «DYNAMIC MANTA 23», που ξεκίνησε την Δευτέρα 27 Φεβρουαρίου 2023 και έλαβε χώρα στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή ανατολικά της Σικελίας, με σκοπό την παροχή προκεχωρημένης εκπαίδευσης και τον συντονισμό ναυτικών δυνάμεων σε επιχειρήσεις ανθυποβρυχιακού πολέμου και σε περιβάλλον πολλαπλών απειλών, για την υποστήριξη των επιχειρήσεων της Συμμαχίας. Η Ελλάδα συμμετείχε στην άσκηση με τη φρεγάτα ΨΑΡΑ που είναι ενταγμένη στην SNMG 2, το υποβρύχιο ΠΙΠΙΝΟΣ, Ομάδα Ανορθόδοξου Πολέμου (ΟΑΠ) της ΔΥΚ, καθώς και με 1 επιτελή της ΔΕΠ του ΓΕΕΘΑ. Κατά την διάρκεια της άσκησης υλοποιήθηκαν σύνθετα επιχειρησιακά σενάρια όπως Anti Surface Warfare (ASUW) επιχειρήσεις, ανθυποβρυχιακές επιχειρήσεις (Anti Submarine Warfare – ASW), συνδυασμένη ανθυποβρυχιακή άσκηση (Combined Anti – Submarine Exercise – CASEX), ασκήσεις Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων (Special Operations Forces Exercise-SOFEX), ασκήσεις πολέμου επιφανείας (Surface Warfare Exercise – SURFEX) και ταχεία ανάδυση υποβρυχίου.
Την Πέμπτη 9 Μαρτίου 2023 πραγματοποιήθηκε στο στρατόπεδο «ΥΠΟΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΤΣΙΓΑΝΤΕΣ», παρουσία του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ Στρατηγού Κ. Φλώρου και του Διοικητή της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου (ΔΕΠ) του ΓΕΕΘΑ Αντιστρατήγου Δ. Χούπη, η τελετή παράδοσης – παραλαβής καθηκόντων του Διοικητή Διακλαδικής Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων (ΔΔΕΕ), από τον Υποστράτηγο Γ. Μανουρά στον Υποστράτηγο Κ. Αλεξάκη.
Στρατός Ξηράς
Σύμφωνα με δημοσίευμα του ιστοτόπου του περιοδικού “Πτήση & Διάστημα”, το ΓΕΕΘΑ έλαβε θετική απάντηση από τις ΗΠΑ σε παλιότερο αίτημά του για παραχώρηση τεθωρακισμένων οχημάτων μάχης Μ2 Bradley, το οποίο είχε θέσει εκ νέου ο Α/ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Κ. Φλώρος κατά την προηγούμενη επίσκεψή του στις ΗΠΑ. Συγκεκριμένα η θετική απάντηση αφορά 300 διαθέσιμα ΤΟΜΑ της έκδοσης Μ2Α2-ODS που μπορούν να παραχωρηθούν ως Πλεονάζον Αμυντικό Υλικό (EDA) στην υφισταμένη κατάσταση (“as is – where is”). Κατά το δημοσίευμα, από αμερικανικής πλευράς προτείνεται εργοστασιακή επιθεώρηση και απόλυτη επαναφορά σε λειτουργική κατάσταση, έναντι ποσού της τάξης του 1 εκ. ευρώ ανά όχημα, ή περίπου 300 εκ. ευρώ και για τα 300 οχήματα, ενώ υπάρχει ενδεχόμενο μείωσης της τιμής με αφαίρεση του κόστους του εξοπλισμού που η Ελλάδα έχει στείλει στην Ουκρανία.
Πολεμικό Ναυτικό
Από την Τετάρτη 22 Φεβρουαρίου έως την Τρίτη 7 Μαρτίου 2023 οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις συμμετείχαν με την φρεγάτα ΑΔΡΙΑΣ στην πολυεθνική άσκηση των Γαλλικών Ενόπλων Δυνάμεων με την επωνυμία «ORION 2023», η οποία έλαβε χώρα στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή της Κεντρικής και Δυτικής Μεσογείου, με την συμμετοχή Ναυτικών Μονάδων από την Γερμανία, την Ελλάδα, το Ηνωμένο Βασίλειο, τις ΗΠΑ, την Ισπανία, την Ιταλία και την Ολλανδία. Η «ORION 2023» αποτελεί συνέχεια της άσκησης POLARIS, που διοργανώθηκε το 2021 από τις Γαλλικές Ένοπλες Δυνάμεις, και κατά την διάρκειά της υλοποιήθηκαν σύνθετα διακλαδικά επιχειρησιακά σενάρια διεξαγωγής επιχειρήσεων σε πολλαπλούς τομείς και πεδία σύγκρουσης. Η φρεγάτα ΑΔΡΙΑΣ συμμετείχε σε αντικείμενα σύνθεσης κοινής επιχειρησιακής εικόνας επιφανείας και αέρος, προχωρητικών ελιγμών, πολέμου επιφανείας, καθώς και απόκτησης και διατήρησης θαλάσσιου ελέγχου στο πλαίσιο εκτέλεσης αμφίβιας επιχείρησης.
Την Δευτέρα 6 Μαρτίου 2023 διεξήχθη συνεκπαίδευση της Κανονιοφόρου ΒΟΤΣΗΣ με το γερμανικό Πλοίο Γενικής Υποστήριξης (ΠΓΥ) FGS RHEIN της Μόνιμης Συμμαχικής Ναυτικής Δύναμης 2 (Standing NATO Maritime Group Two SNMG 2) στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή της Λέσβου. Κατά τη διάρκεια της συνεκπαίδευσης εκτελέστηκαν αντικείμενα προχωρητικών ελιγμών καθώς και εκπαιδευτικές προσεγγίσεις για μεταφορά αντικειμένων.
Στις 7 Μαρτίου υπογράφηκε και στις 10 Μαρτίου δημοσιεύθηκε στη Διαύγεια η Κοινή Υπουργική Απόφαση του υπουργού Εθνικής Άμυνας και του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών που αφορά στον «Καθορισμό ύψους, όρων και προϋποθέσεων χορήγησης της προσαύξησης του επιδόματος ιδιαιτέρων συνθηκών εργασίας για τα πληρώματα των πολεμικών πλοίων που βρίσκονται σε αποστολή και για το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων εντός και εκτός περιοχής ευθύνης (ΠΕ) Α/ΓΕΕΘΑ», συνολικού ποσού €25 εκατ./ετησίως.
Το νεότευκτο ΤΠΚ ΒΛΑΧΑΚΟΣ (P79) μετά την ολοκλήρωση των τελικών εργασιών απέπλευσε από τα Ναυπηγεία Ελευσίνας για το Ναύσταθμο Σαλαμίνας και την πλήρη ένταξή του στη δύναμη του Στόλου.
Πολεμική Αεροπορία
Από τη Δευτέρα 13 Φεβρουαρίου έως και την Παρασκευή 3 Μαρτίου 2023, η 341 και η 347 Μοίρες της 111 Πτέρυγας Μάχης (ΠΜ) από την Αεροπορική Βάση Νέας Αγχιάλου, συμμετείχαν στην 1η Εκπαιδευτική Σειρά Αέρος για το έτος 2023 του Tactical Leadership Programme (TLP), στην Αεροπορική Βάση Los Llanos, στο Albacete της Ισπανίας. Για τον σκοπό αυτό μεταστάθμευσαν από την 111ΠΜ έξι (6) αεροσκάφη F-16 Block 50, με ανάλογο Ιπτάμενο και Τεχνικό προσωπικό. Στην εν λόγω εκπαιδευτική σειρά, πλην της Ελλάδας, συμμετείχαν οι Πολεμικές Αεροπορίες του Βελγίου με αεροσκάφη F-16, της Γαλλίας με Rafale, της Γερμανίας με Eurofighter και Tornado, της Δανίας με F-16 και των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής με F-18. Τόσο το Ιπτάμενο όσο και το Τεχνικό προσωπικό της ελληνικής αποστολής, ξεχώρισε σε συλλογικό και προσωπικό επίπεδο, στους τομείς της εκπαίδευσης, μεταξύ των πληρωμάτων των χωρών που συμμετείχαν σε αυτήν, ενώ απέσπασε τα πρώτα βραβεία για τις θέσεις του Αξιωματικού Πληροφοριών και του Ελεγκτή Αεράμυνας.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Σ. Ιωαννίδη στο cnn.gr, η ιταλική αεροπορία προσφέρει στην Ελλάδα τέσσερα μεταχειρισμένα C-130J, δύο εκ των οποίων δύναται να παραδοθούν στην Πολεμική Αεροπορία τις αρχές του 2024 ενώ τα άλλα δύο σε διάστημα 24 μηνών από την υπογραφή της συμφωνίας. Πρόκειται για αεροσκάφη που κατασκευάστηκαν μεταξύ του 2001 και του 2004, βρίσκονται σε διαδικασία βαριάς συντήρησης και κοστίζουν περίπου 50 εκατομμύρια ευρώ το ένα, με την τιμή να συμπεριλαμβάνει την εκπαίδευση των χειριστών, τον εξοπλισμό υποστήριξης και εγγύηση για τρία έτη. Σύμφωνα με άλλες πληροφορίες, εξετάζεται και η πιθανότητα παραχώρησης αμερικανικών C-130J που εδρεύουν στη Μ. Βρετανία.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του newpost.gr, οι πρώτες πτητικές δοκιμές του πρώτου από τα αναβαθμισμένα ΑΦΝΕ P-3B ORION (s/n 153415) αναμένεται να πραγματοποιηθούν έως τις αρχές του καλοκαιριού με στόχο να παραδοθεί το αεροσκάφος ως τα τέλη του 2023. Παράλληλα, οι εργασίες στο δεύτερο υπό αναβάθμιση P-3B ORION έχουν προχωρήσει σε ποσοστό περίπου 70% και στόχος της ΕΑΒ είναι να παραδοθεί στο Πολεμικό Ναυτικό εντός του 2024. Θα ακολουθήσει η παράδοση των δύο τελευταίων ΑΦΝΣ η οποία τοποθετείται εντός του 2025.
Κατά την τελευταία εβδομάδα δεν υπήρξε καμία παραβατική δραστηριότητα της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας στον ελληνικό εναέριο χώρο ή στο FIR Αθηνών.
Κύπρος
Από 27 Φεβρουαρίου έως 10 Μαρτίου 2023, στο πλαίσιο του προγράμματος εξειδικευμένης εκπαίδευσης των εκπαιδευτών σε αντικείμενα του σύγχρονου μαχητή, πραγματοποιήθηκε στην περιοχή ευθύνης της 4ης Ταξιαρχίας Πεζικού, η Τακτική Άσκηση Μετά Στρατευμάτων (TAMΣ) «ΛΗΔΡΑ – 2023», με τη συμμετοχή προσωπικού της Διοίκησης Καταδρομών και Μονάδων της 4ης Ταξιαρχίας Πεζικού. Σκοπός της άσκησης, ήταν η εκπαίδευση του προσωπικού σε επιχειρησιακά αντικείμενα, σε περιβάλλον που προσομοιάζει σε πραγματικές συνθήκες. Ειδικότερα, η ΤΑΜΣ περιελάμβανε διάφορα τακτικά σενάρια που αφορούσαν μεταξύ άλλων εκπαίδευση στην τυποποίηση των διαδικασιών για αντιμετώπιση κάθε διαμορφούμενης κατάστασης, διάφορα είδη βολών ατομικού οπλισμού, καθώς και ελευθέρων σκοπευτών, αγώνα κατοικημένων τόπων και εξάσκηση σε αντικείμενα Α΄ Βοηθειών πεδίου μάχης.
Στις 10 Μαρτίου ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Ν. Χριστοδουλίδης επισκέφθηκε το στρατόπεδο Κατσάνη στο Σταυροβούνι, έδρα της 33ης Μοίρας Καταδρομέων. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κατέθεσε στεφάνι στο Μνημείο των πεσόντων της 33ης Μοίρας Καταδρομέων και τηρήθηκε ενός λεπτού σιγή στη μνήμη των πεσόντων. Ακολούθησε ξενάγηση και στη συνέχεια ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης παρακολούθησε στρατιωτικές ασκήσεις από τους καταδρομείς.
Σε δηλώσεις του ύστερα από την επίσκεψη, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέφερε ότι θα ενισχυθεί περισσότερο η αμυντική ισχύς της Εθνικής Φρουράς, με τη διάθεση ποσοστού 2% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος για εξοπλιστικά προγράμματα. Αναφέρθηκε επίσης στη συνεργασία και τις στρατιωτικές ασκήσεις με κράτη της περιοχής, όπως η Ελλάδα και η Γαλλία, και επεσήμανε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση προχώρησε σε τολμηρά βήματα, αναπτύσσοντας τις δικές της υποδομές. Επιπλέον ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης χαρακτήρισε σημαντική την άρση του αμερικανικού εμπάργκο πώλησης όπλων προς την Κύπρο, σημειώνοντας ότι αυτό αντανακλά το επίπεδο των σχέσεων των δυο χωρών.
Ανατολικός Παρατηρητής
Στις 6 Μαρτίου επιτεύχθηκε τελικά συμφωνία των κομμάτων της τουρκικής αντιπολίτευσης (συμπεριλαμβανομένης και της Μ. Ακσενέρ που σε προηγούμενο στάδιο είχε διαφοροποιηθεί), και έτσι ο 74χρονος Kemal Kilicdaroglu θα είναι υποψήφιος της ενωμένης αντιπολίτευσης στις προεδρικές εκλογές της 14ης Μαΐου απέναντι στον Recep Tayyip Erdogan. Στις 10 Μαρτίου υπεγράφη το διάταγμα διάλυσης της βουλής και, σύμφωνα με τις πρώτες δημοσκοπήσεις, το ενωμένο μέτωπο της αντιπολίτευσης εμφανίζεται να προηγείται με διαφορά 13 μονάδων έναντι του Τούρκου προέδρου, που πάντως εξακολουθεί να θεωρείται ως ο πιθανότερος τελικός νικητής, στο δεύτερο γύρο της 28ης Μαϊου. Πάντως ο Κ. Κιλιτσντάρογλου διέλυσε τυχόν ψευδαισθήσεις για ηπιότερη εξωτερική πολιτική σε περίπτωση εκλογής του, δηλώνοντας: «Δεν πρόκειται να αποκλίνουμε από την εθνική παραδοσιακή πολιτική μας, όσον αφορά τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων της Ανατολικής Μεσογείου και τα συμφέροντα της Τουρκίας. Δεν θα υπάρξει καμία παραχώρηση στα ζητήματα με τον νότιο γείτονά μας τη Συρία, την Κύπρο, το Αιγαίο και τη Μαύρη Θάλασσα».
Το Τουρκικό Ναυτικό συμμετείχε στην άσκηση DYNAMIC MANTA 2023 με τη φρεγάτα BARBAROS, η οποία είναι ενταγμένη στην SNMG2, και το εκσυγχρονισμένο υποβρύχιο PREVEZE (S353) για πρώτη φορά μετά την εγκατάσταση του ΣΔΜ MÜREN. Στη φωτογραφία διακρίνεται ο εκτοξευτής του συστήματος αντιμέτρων τορπιλών ZARGANA.
Στις 6 Μαρτίου ο πρέσβυς των ΗΠΑ στην Τουρκία J. Flake κλήθηκε στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών για εξηγήσεις, λόγω της επίσκεψης του Αρχηγού Ενόπλων Δυνάμεων των ΗΠΑ στρατηγού Mark Milley στη βορειοανατολική Συρία, όπου επισκέφθηκε τις αμερικανικές δυνάμεις που εδρεύουν εκεί. Σύμφωνα με το CNN, οι δυνάμεις των ΗΠΑ στη ΒΑ Συρία πραγματοποίησαν το Φεβρουάριο 15 κοινές επιχειρήσεις με “τοπικές δυνάμεις”, στις οποίες περιλαμβάνονται και το κουρδικό SDF, με αποτέλεσμα το θάνατο πέντε μαχητών του ISIS και τη σύλληψη άλλων 11.
