Διεθνής κατάσταση
Στην Ουκρανία ο πόλεμος πλησιάζει στη συμπλήρωση ενός έτους από τη ρωσική εισβολή της 24ης Φεβρουαρίου 2022, χωρίς να διαφαίνεται προοπτική ειρήνευσης. Οι ρωσικές δυνάμεις διατήρησαν την πρωτοβουλία με επιθέσεις στις περιοχές Bakhmut, Svatove και Kreminna, ενώ τη νύχτα της 10-11 Φεβρουαρίου πραγματοποίησαν σειρά πληγμάτων στη νότια Ουκρανία με αεροπορικούς και πυραυλικούς βομβαρδισμούς. Τη συγκεκριμένη νύχτα σημειώθηκε, πιθανότατα, και η πρώτη χρήση Μη Επανδρωμένων Σκαφών Επιφανείας (USV) από ρωσικής πλευράς, με επίθεση κατά γέφυρας στη Zatoka κοντά στην Οδησσό. Από ουκρανικής πλευράς συνεχίζεται η προσπάθεια εξεύρεσης οπλικών συστημάτων από χώρες της Δύσης, με τον πρόεδρο Ζελένσκι να επισκέπτεται την τελευταία εβδομάδα τις Βρυξέλλες και το Λονδίνο, όπου μίλησε σε συνεδρίαση της Βουλής των Κοινοτήτων και ζήτησε την παραχώρηση μαχητικών αεροσκαφών. Από βρετανικής πλευράς φαίνεται ότι σε πρώτη φάση θα παρασχεθεί εκπαίδευση σε Ουκρανούς χειριστές μαχητικών. Οι χάρτες προέρχονται από την πλέον πρόσφατη ανάλυση του Institute for the Study of War:
Σημαντική κινητικότητα παρατηρείται στα ενεργειακά θέματα της ΝΑ Μεσογείου, καθώς οι έρευνες της Exxon Mobil νότια της Κρήτης ολοκληρώνονται και τα αποτελέσματα (που φημολογείται ότι είναι πολύ ενθαρρυντικά) αναμένεται να παρουσιαστούν εντός του μήνα στον πρωθυπουργό Κ. Μητσοτάκη. Αύριο 13 Φεβρουαρίου οι προοπτικές των ελληνικών υδρογονανθράκων θα παρουσιαστούν σε παγκόσμιο πετρελαϊκό συνέδριο στο Κάιρο, ενώ στις 20-21 Φεβρουαρίου αναμένεται για επίσκεψη στην Αθήνα ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Α. Μπλίνκεν. Η επίσκεψη θεωρείται μεγάλης σημασίας για το σύνολο των θεμάτων της περιοχής, μεταξύ των οποίων και ο αγωγός EastMed, για τον οποίο είχαν εκφραστεί δημόσιες επιφυλάξεις από το State Department, αλλά αποκτά νέα δυναμική μετά την επανεκλογή του Μ. Νετανιάχου στην πρωθυπουργία του Ισραήλ. Παράλληλα προχωρά το έργο του GREGY Interconnector που θα συνδέσει τα ηλεκτρικά συστήματα της Ευρώπης με την Αφρική, για το οποίο ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης επικοινώνησε τηλεφωνικά με τον πρόεδρο της Αιγύπτου Abdel Fattah El-Sisi στις 10 Φεβρουαρίου.
ΥΕΘΑ/ΓΕΕΘΑ
Από την Δευτέρα 6 έως την Παρασκευή 10 Φεβρουαρίου 2023 πραγματοποιήθηκε συνεκπαίδευση η οποία περιελάμβανε εκτέλεση αλμάτων Ελευθέρας Πτώσεως στην στρατιωτική βάση του 4ου Τάγματος Αλπινιστών Αλεξιπτωτιστών (4th Reggimento Alpini Paracadutisti) στην Βερόνα της Ιταλίας. Στην συνεκπαίδευση συμμετείχαν Αξιωματικοί και Υπαξιωματικοί της νεότευκτης Διοίκησης Ειδικού Πολέμου (ΔΕΠ) του ΓΕΕΘΑ, καθώς και προσωπικό του 10th Special Forces Group (SFG) των ΗΠΑ και του 4ου Τάγματος Αλπινιστών Αλεξιπτωτιστών της Ιταλίας.
Την Παρασκευή 10 Φεβρουαρίου 2023 και παρουσία του Υπουργού Εθνικής Άμυνας Ν. Παναγιωτόπουλου, ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Κ. Φλώρος υποδέχθηκε στο Κέντρο Εκπαιδεύσεως Ναυτικής Αποτροπής (ΚΕΝΑΠ) Αντιπροσωπεία μελών της House Armed Services Committee (HASC) του Κογκρέσου των ΗΠΑ, στο πλαίσιο επίσημης επίσκεψής της στον Ναύσταθμο της Σούδας. Η Αντιπροσωπεία συνοδευόταν από τον πρέσβη των ΗΠΑ στην Ελλάδα G. Tsunis και αποτελείτο από τον Πρόεδρο της HASC Γερουσιαστή M. Rogers ως επικεφαλής, καθώς και τα μέλη του Κογκρέσου M. Alford, G. Bilirakis, A. Clyde, J. Garamendi, N. Malliotakis, L. McLain και D. Norcross. Κατά τον χαιρετισμό του, ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ καλωσόρισε την HASC αναφέροντας ότι η στρατιωτική συνεργασία Ελλάδος και ΗΠΑ εμβαθύνεται συνεχώς, μεταξύ άλλων και με τις διαδοχικές επικαιροποιήσεις της Mutual Defense Cooperation Agreement (MDCA), και τονίζοντας την στρατηγική σημασία και αξία της Σούδας και της Αλεξανδρούπολης σε ότι αφορά στην παροχή σημαντικών διευκολύνσεων στις Ένοπλες Δυνάμεις τόσο των ΗΠΑ όσο και άλλων Συμμάχων και εταίρων μας. Στο πλαίσιο της ενημέρωσης της Αντιπροσωπείας του Κογκρέσου, ο Διευθυντής Αμυντικής Πολιτικής του ΓΕΕΘΑ Ταξίαρχος (ΕΑ) Α. Μητσόπουλος παρουσίασε θέματα της αρμοδιότητάς του και ακολούθησε συζήτηση.
Στις 7 Φεβρουαρίου ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Ν. Παναγιωτόπουλος επισκέφθηκε τη Μ. Βρετανία όπου συναντήθηκε με τον ομόλογό του Μ. Γουάλας. Η υποδοχή στον χώρο όπου γίνονται οι στρατιωτικές τελετές (Horse Guards Parade) έγινε με ανάκρουση του εμβατηρίου του Πολεμικού Ναυτικού “Ο Ναύτης του Αιγαίου” στο πλαίσιο της επιθεώρησης της τιμητικής φρουράς. Ακολούθως οι δυο άνδρες επισκέφθηκαν την κεντρική ναυτική βάση του βρετανικού στόλου στο Πόρτσμουθ, όπου ο Έλληνας υπουργός Άμυνας περιηγήθηκε στο αντιτορπιλικό HMS Diamond ενώ του έγινε και ενός νέου σκάφους ειδικών επιχειρήσεων με δυνατότητα υποβρύχιας πλεύσης και μεταφοράς 8 δυτών. Οι δύο υπουργοί υπέγραψαν “Διακήρυξη Κοινού Οράματος” (Joint Vision Statement) που αφορά κυρίως την επιχειρησιακή εκπαίδευση, τις κοινές ασκήσεις και την αμυντική βιομηχανία, ενώ περιλαμβάνει και δέσμευση των δύο πλευρών «να αντιμετωπίσουν από κοινού τις απειλές και να διατηρήσουν την ειρήνη και την ασφάλεια στη Μεσόγειο με το Δίκαιο της Θάλασσας και ειδικότερα της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών, γνωστή και ως UNCLOS».
Στις 7 Νοεμβρίου ψηφίστηκε από τη Βουλή το νομοσχέδιο του του ΥΠΕΘΑ με τίτλο «Μέριμνα υπέρ του προσωπικού των Ενόπλων Δυνάμεων, εξορθολογισμός της νομοθεσίας των Ενόπλων Δυνάμεων, οργάνωση της Εθνοφυλακής και άλλες διατάξεις», στο οποίο περιλαμβάνεται και η διάταξη για την προσαύξηση του επιδόματος ιδιαίτερων συνθηκών εργασίας για τα πληρώματα των πολεμικών πλοίων που βρίσκονται σε αποστολή και για το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων που εκτελεί ειδική αποστολή. Κατά τη συζήτηση, ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης εξήγγειλε επίσης τη θέσπιση ειδικού αναπροσαρμοσμένου μισθολογίου για τις Ένοπλες Δυνάμεις από την 1η Ιανουαρίου 2024. Επισημαίνεται ότι με τις διατάξεις του νέου νόμου για την Εθνοφυλακή παρέχεται η δυνατότητα στελέχωσης μονάδων Εθνοφυλακής από εθελοντές ηλικίας άνω των 20 ετών.
Στρατός Ξηράς
Την Παρασκευή 10 Φεβρουαρίου 2023 πραγματοποιήθηκε στο Πετροχώρι Ξάνθης η τελετή έναρξης της Τακτικής Άσκησης Μετά Στρατευμάτων (ΤΑΜΣ), «ΘΡΑΚΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ-23» (THRACIAN COOPERATION– 23), με τη συμμετοχή τμημάτων της XXV Τεθωρακισμένης Ταξιαρχίας (ΧΧV ΤΘΤ «2ο ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΙΠΠΙΚΟΥ – ΕΦΕΣΟΣ»), της 71 Αερομεταφερόμενης Ταξιαρχίας (71 A/M ΤΑΞ «ΠΟΝΤΟΣ»), της XXI Τεθωρακισμένης Ταξιαρχίας «ΤΑΞΙΑΡΧΙΑ ΙΠΠΙΚΟΥ – ΠΙΝΔΟΣ», της 1ης Ταξιαρχίας Αεροπορίας Στρατού (1η ΤΑΞΑΣ «ΚΙΛΚΙΣ ΛΑΧΑΝΑ») καθώς και τμημάτων της 2nd Brigade Combat Team της 101st Airborne Division των ΗΠΑ. Η «ΘΡΑΚΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ – 23» (THRACIAN COOPERATION – 23), η οποία θα ολοκληρωθεί στις 24 Φεβρουαρίου 2023, είναι ΤΑΜΣ επιπέδου Ταξιαρχίας. Κατά την διάρκεια της άσκησης, η οποία θα διεξαχθεί με χρήση πραγματικών πυρών και Συστημάτων Εξομοίωσης Τακτικής Εμπλοκής (ΣΕΤΕ), θα εξεταστεί πλήθος επιχειρησιακών αντικειμένων.
Μεταξύ των εξοπλιστικών προγραμμάτων που συζητήθηκαν στο ΚΥΣΕΑ της 8ης Φεβρουαρίου ήταν και η προμήθεια των βλημάτων SPIKE, που αποφασίστηκε να προχωρήσει με αυξημένη συμμετοχή της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας.
Στις 7 Φεβρουαρίου υπογράφηκε η σύμβαση για το έργο «Κατασκευή τριών κλειστών υποστέγων στάθμευσης Ε/Π ΝΗ90 στο Α/Δ Μεγάρων» με την εταιρεία ΚΕΤΕΜ Α.Ε., συνολικής αξίας 920.337,60€. Επιπλέον στις 3 Φεβρουαρίου κατακυρώθηκε στην εταιρεία TEDRA έναντι του ποσού 1.934.624,02€ χωρίς ΦΠΑ ο διαγωνισμός για το έργο κατασκευής πολυδύναμου κτηρίου εξομοιωτών ελικοπτέρων στο αεροδρόμιο Αλεξάνδρειας Ημαθείας , έδρα του Κέντρου Εκπαίδευσης Αεροπορίας Στρατού. Το έργο αφορά στην κατασκευή διόροφου κτιρίου για την εγκατάσταση των εξομοιωτών πτήσης CH-47D, ΟΗ-58D και UH-1H.
Πολεμικό Ναυτικό
Από την Παρασκευή 3 Φεβρουαρίου έως το Σάββατο 4 Φεβρουαρίου 2023 διεξήχθη στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή βορειοδυτικά της Κρήτης η πρώτη φάση της συνεκπαίδευσης με την ονομασία «DEDALO 23», των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων με την Ισπανική Ναυτική Δύναμη (Spanish Navy Expeditionary Strike Group – SP ESG), η οποία αποτελείται από το Αεροπλανοφόρο Αμφιβίων Επιχειρήσεων ESPS JUAN CARLOS I, την φρεγάτα ESPS BLAS DE LEZO, το Πλοίο Αμφίβιων Επιχειρήσεων ESPS GALICIA και το Πλοίο Γενικής Υποστήριξης ESPS CANTABRIA. Στην συνεκπαίδευση συμμετείχαν από πλευράς Στρατού Ξηράς 2 επιθετικά ελικόπτερα AH-64A, 1 CH-47D και 1 UH-1H, από πλευράς Πολεμικού Ναυτικού 1 υποβρύχιο, 1 φρεγάτα με το οργανικό της ελικόπτερο και 1 σκάφος ανορθόδοξου πολέμου, από πλευράς Πολεμικής Αεροπορίας 4 μαχητικά αεροσκάφη F-16, και από πλευράς ΔΕΠ/ΓΕΕΘΑ 1 Τμήμα Ειδικών Επιχειρήσεων του Τμήματος Ναυτικών Ειδικών Επιχειρήσεων (ΤΝΕΕ). Από τα πολεμικά πλοία της Ισπανικής Ναυτικής Δύναμης επιχείρησαν 8 μαχητικά αεροσκάφη AV-8B.
Κατά τη διάρκεια της συνεκπαίδευσης εκτελέστηκαν σύνθετα διακλαδικά προκεχωρημένα επιχειρησιακά σενάρια ως ακολούθως:
- Εναέρια Μάχη μεταξύ διαφορετικών τύπων Αεροσκαφών (Dissimilar Air Combat Training – DACT).
- Ασκήσεις Πολέμου Επιφανείας (Surface Warfare Exercise – SURFEX).
- Συνδυασμένη ανθυποβρυχιακή άσκηση (Combined Anti – Submarine Exercise – CASEX).
- Ασκήσεις Ναυτικών Προχωρητικών Ελιγμών (Miscellaneous Exercise – MISCEX).
- Εκτέλεση αεροπορικών σεναρίων Slow Mover Protection (SLOMO PROTECT).
- Ναυτικά Γυμνάσια επικοινωνιών και ανεφοδιασμού εν πλω.
- Εκτέλεση σεναρίων Εγγύς Αεροπορικης Υποστήριξης (Close Air Support – CAS) από Μαχητικά Αεροσκάφη F-16 και AV-8B με κατάδειξη από Ελεγκτές Τερματικής Καθοδήγησης (Joint Terminal Attack Controller – JTAC)
Πολεμική Αεροπορία
Ξαφνική επιτάχυνση της ανάταξης του στόλου των μεταγωγικών C-130 της Πολεμικής Αεροπορίας φέρνει η βλάβη που παρουσίασε το αεροσκάφος που μετέφερε τη δεύτερη ελληνική αποστολή στην Τουρκία, με αποτέλεσμα να καθυστερήσει η αποστολή της 2ης ΕΜΑΚ που τελικά έφτασε στην Τουρκία με αεροσκάφος C-27J. Καθώς η χαμηλή διαθεσιμότητα των C-130 εξέθεσε τελικά τη χώρα διεθνώς, αναζητήθηκαν επιτέλους άμεσες λύσεις με παρέμβαση του ίδιου του πρωθυπουργού. Σε πρώτη φάση στόχος είναι η αγορά 6 (4+2) μεταχειρισμένων C-130J και το ΓΕΕΘΑ έλαβε εντολή να προχωρήσει ταχύτατα όλες τις αναγκαίες ενέργειες, ώστε τα αεροσκάφη να αποκτηθούν εντός του 2023. Σύμφωνα με ορισμένα δημοσιεύματα, ήδη έχει συμφωνηθεί η αγορά C-130J της ιταλικής αεροπορίας, ενώ υπενθυμίζουμε επίσης τη δυνατότητα αγοράς των αποσυρόμενων C-130J της RAF.
Στις 3 Φεβρουαρίου κατακυρώθηκε ο διαγωνισμός για την Εν Συνεχεία Υποστήριξη Σκάφους των 5 αεροσκαφών EMBRAER 135/145, διάρκειας 4 ετών, στην εταιρεία ΕΜΒRAER AVIATION INTERNATIONAL έναντι του ποσού των 22.306.581,90€. Ελπίζεται ότι, σε συνδυασμό με την επίσης αναγκαία υποστήριξη του ραντάρ και των λοιπών συστημάτων αποστολής του αεροσκάφους, η σύμβαση αυτή θα αποτελέσει την αφετηρία της αποκατάστασης πλήρους διαθεσιμότητας για τα ιπτάμενα ραντάρ της Πολεμικής Αεροπορίας.
Φανερή ήταν η επίπτωση των σεισμών της 6ης Φεβρουαρίου στην παραβατική δραστηριότητα της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας, καθώς την τελευταία εβδομάδα σημειώθηκαν μόλις 44 παραβιάσεις του ελληνικού εναερίου χώρου (έναντι 95 την προηγούμενη εβδομάδα), στις οποίες δεν συμμετείχαν μαχητικά αεροσκάφη παρά μόνο 3 UAV και 1 CN-235. Δεν σημειώθηκαν εμπλοκές με ελληνικά μαχητικά αεροσκάφη ή υπερπτήσεις ελληνικού εδάφους, ενώ την προηγούμενη εβδομάδα είχαν σημειωθεί 24 εμπλοκές και 4 υπερπτήσεις.
Κύπρος
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης εξελέγη σήμερα 8ος Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς επικράτησε του ανθυποψηφίου του Α. Μαυρογιάννη με ποσοστό 51,92% έναντι 48,08% στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών. Του ευχόμαστε καλή επιτυχία στο έργο του!
Από 7 έως 9 Φεβρουαρίου 2023, εκτελέστηκε από τις μονάδες της Διοίκησης Πυροβολικού, στο Πεδίο Βολής Κιτίου, η Τακτική Άσκηση Μετά Στρατευμάτων (ΤΑΜΣ) «ΚΕΡΑΥΝΟΣ-2023», με τη συμμετοχή και Ειδικών Τμημάτων από άλλες Διοικήσεις της Εθνικής Φρουράς. Μέρος της ΤΑΜΣ, παρακολούθησε ο Αρχηγός, Αντιστράτηγος Δημόκριτος Ζερβάκης, ο οποίος συνεχάρη τους Πυροβολητές της Εθνικής Φρουράς αλλά και το σύνολο των εμπλεκόμενων Διοικήσεων, για την άρτια οργάνωση και εκτέλεση της άσκησης, καθώς και για τα επιτυχή αποτελέσματα των βολών και το υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης και επαγγελματισμού τους.
Από τις 6 ως τις 24 Φεβρουαρίου διεξάγεται στην Κύπρο η άσκηση “Silver Falcon 23”,
με τη συνεργασία της U.S. European Command (USEUCOM), της Εθνικής Φρουράς και του Υπουργείου Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η άσκηση έχει ως στόχο, μεταξύ άλλων να θέσει σε δοκιμασία τις ακολουθητέες διαδικασίες σε περίπτωση κρίσης στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένης και της υποστήριξης ανθρωπιστικών επιχειρήσεων εκκένωσης αμάχων μέσω της επικράτειας της Κυπριακής Δημοκρατίας καθώς και τη διαλειτουργικότητα των ενόπλων δυνάμεων των δύο κρατών σε περιπτώσεις κρίσεων.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ της δημόσιας γερμανικής τηλεόρασης ARD, το οποίο επικαλείται έγγραφο του Υπουργείου Οικονομίας προς βουλευτές, δόθηκε από τη Γερμανία η άδεια εξαγωγής των δώδεκα μαχητικών ελικοπτέρων τύπου H145M που έχει παραγγείλει η Κυπριακή Δημοκρατία από την Airbus. Η απόφαση συνιστά ουσιαστικά άρση του εμπάργκο όπλων στην πώληση επιθετικών όπλων από τη Γερμανία στη Κύπρο, η οποία έρχεται λίγους μήνες μετά την αντίστοιχη απόφαση των ΗΠΑ. Η πρώτη παρτίδα, αποτελούμενη από 6 ελικόπτερα H145M, αναμένεται να παραληφθεί περί τα τέλη της άνοιξης ή τις αρχές του καλοκαιριού, ενώ η παραλαβή της δεύτερης παρτίδας από άλλα 6 ελικόπτερα αναμένεται εντός του 2024.
Τουρκία
Στους 25.000 νεκρούς έχει ήδη φτάσει ο απολογισμός των πολλαπλών σεισμών έντασης μεταξύ 7,4 και 7,9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, που έπληξαν τη νοτιοανατολική Τουρκία και τη Συρία το ξημέρωμα της 6ης Φεβρουαρίου. Με την πρόσθεση των νεκρών της Συρίας ο απολογισμός ξεπερνά τους 28.000 νεκρούς, ενώ εκφράζονται φόβοι ότι ο αριθμός των νεκρών θα ανέβει πολύ περισσότερο, καθώς πολλοί είναι ακόμα εγκλωβισμένοι κάτω από τα ερείπια. Οι σεισμοί επέφεραν επίσης ανυπολόγιστες ζημιές στις υποδομές, μεταξύ των οποίων το λιμάνι της Αλεξανδρέττας και το αεροδρόμιο του Hatay, ενώ έχουν εκφραστεί φόβοι και για ρωγμές στο φράγμα Ατατούρκ.
Η Ελλάδα υπήρξε από τις πρώτες χώρες που έστειλαν βοήθεια στη γειτονική χώρα, αρχικά με ομάδα της 1ης ΕΜΑΚ από την Αθήνα, ακολούθως με ομάδα της 2ης ΕΜΑΚ από τη Θεσσαλονίκη και στη συνέχεια και με εθελοντικές ομάδες. Επιπλέον ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης επικοινώνησε τηλεφωνικά με τον Τούρκο πρόεδρο Ρ.Τ. Ερντογάν και ο υπουργός Εξωτερικών Ν. Δένδιας επισκέφθηκε σήμερα την Τουρκία. Γενικότερα η ελληνική βοήθεια είχε απήχηση στην τουρκική κοινωνία, όπως φαίνεται από τις ευχαριστίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι είναι αφελείς οι σκέψεις που εκφράζονται για δυνατότητα διπλωματικής προσέγγισης των δύο χωρών στη βάση μιας νέας “διπλωματίας των σεισμών” (βλ. αναλυτικό σχετικό άρθρο). Άλλο πράγμα η ανθρωπιστική βοήθεια λόγω μιας φυσικής καταστροφής και η αντίστοιχη ευγνωμοσύνη της τουρκικής κοινωνίας, και εντελώς άλλο η επεκτατική πολιτική της Τουρκίας κατά της Ελλάδας, που είναι διαχρονική και θα συνεχιστεί μόλις το επιτρέψουν οι συνθήκες.
