Καθώς η έκθεση DEFEA 2021 είναι πλέον παρελθόν, αξίζει να γίνει μια αρχική αποτίμηση. Κατ’ αρχάς πρέπει να επισημανθεί το αυτονόητο: και μόνη η διεξαγωγή μιας τέτοιας έκθεσης στην Ελλάδα, 13 χρόνια μετά την τελευταία αντίστοιχη (Defendory 2008), είναι ευοίωνο γεγονός, καθώς δείχνει ότι η αμυντική βιομηχανία “κινείται”, αφ’ ενός με εξοπλιστικά προγράμματα του ελληνικού κράτους μετά από ανομβρία 10+ ετών, και αφ’ ετέρου με καινοτόμα προϊόντα εξωστρεφών ελληνικών εταιριών που πετυχαίνουν σημαντικές πωλήσεις και στο εξωτερικό. Στην έκθεση συμμετείχαν 315 αμυντικές βιομηχανίες και λοιπές εταιρίες του κλάδου από 22 κράτη, εκ των οποίων οι 97 της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας, ενώ για πρώτη φορά υπήρξε συμμετοχή της Κύπρου με εθνικό περίπτερο και συνολικά 9 εταιρείες. Από την έκθεση βγήκαν χρήσιμες και σημαντικές ειδήσεις σχετικά με προγράμματα που αφορούν την ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας, αλλά και τις πωλήσεις εξωστρεφών ελληνικών εταιριών.
ΧΕΡΣΑΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ
Κεντρική θέση είχε ένα μελλοντικό ‘’ελληνικό’’ Μ1117 , το οποίο είναι από αυτά που παραχωρούνται στον ΕΣ από τις ΗΠΑ ως EDA. Από μια ματιά στο εσωτερικό του τροχοφόρου προκύπτει ότι ο κάλαθος του πυργίσκου καταλαμβάνει πολύ χώρο στο εσωτερικό του τροχοφόρου, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να αξιοποιηθεί ως τροχοφόρο ΤΟΜΠ-ΤΟΜΑ παρά μόνο μετά από μετατροπή με κάποιον άλλο πύργο (π.χ. η EODH προτείνει ήδη μια σχετική λύση, βλ. παρακάτω).
Πολύ ενδιαφέρουσα ήταν η παρουσία του εκσυγχρονισμένου LEO2A4 στο οποίο είχε ενσωματωθεί από την IDE το σύστημα διαχείρισης και αποθήκευσης ενέργειας GENAIRCON παράλληλα με μια αναβαθμισμένη έκδοση του ‘’ΉΝΙΟΧΟΣ’’ και φυσικά το WISPRevo. To άρμα ήταν σε λειτουργία πλήρως αθόρυβο χωρίς κανένα ακουστικό ή θερμικό ίχνος, ενώ συνοδευόταν από πολυφασματικό δίκτυ παραλλαγής της VALPAK. Σύμφωνα με τα στελέχη της IDE, αλλά και του Στρατού Ξηράς, το πρόγραμμα πάει πολύ καλά και θα εξελιχθεί ανάλογα με τη διαθέσιμη χρηματοδότηση, ενώ υπάρχουν σκέψεις και για αναβάθμιση των σκοπευτικών και προσθήκη APS. Πρέπει να επισημανθεί ότι
Εντυπωσιακό ήταν το θηριώδες (ύψος άνω των 4 μ.) VBCI PHILOCTETES, το οποίο ήταν βαμμένο με τα χρώματα της ελληνικής παραλλαγής. Ενσωματώνει εξαιρετική τεχνολογία στο σύστημα διεύθυνσης (στρίβουν και οι πίσω τροχοί για να μειωθεί η ακτίνα στροφής), παρέχει υψηλότατο επίπεδο παθητικής ασφάλειας κατά ναρκών και IED, ενώ είναι εξοπλισμένο με το κορυφαίο πυροβόλο των 40mm CTA caseless το οποίο μπορεί να βάλει πυρομαχικά ABM. H πρόθεση των Γάλλων σύμφωνα με τους εκπροσώπους της NEXTER είναι να γίνει επίδειξη στον Ε.Σ τόσο στατική όσο και εν κινήσει, ενώ σε δεύτερο χρόνο θα εκτελεστούν και βολές με σκοπό το όχημα να καλύψει υφιστάμενη επιχειρησιακή ανάγκη.
Η EODH παρουσίαζε το τεθωρακισμένο όχημα 4Χ4 ΟΠΛΙΤΗΣ σε διαμόρφωση μεταφοράς προσωπικού, εξοπλισμένο με τηλεχειριζόμενο σταθμό οπλισμού (RWS) της σλοβένικης εταιρίας Valhalla με αυτόματο πυροβόλο Rheinmetall MK-20, με σκοπό να κρατηθεί το κόστος σε λογικά επίπεδα. Ο συγκεκριμένος πύργος περιλαμβάνεται στις προτάσεις της εταιρίας για τον εκσυγχρονισμό των LEONIDAS, αλλά και για την αξιοποίηση των M1117. Επίσης η EODH παρουσίαζε το ολοκληρωμένο πακέτο θωράκισης ASPIS επί θωρακισμένου οχήματος DINGO 2 της KMW, ενώ γενικά τόνιζε και τις δυνατότητές της για διεθνείς συνεργασίες, προβάλλοντας π.χ. το ΤΟΜΑ Lynx KF31 της Rheinmetall.
Τα ΕΑΣ παρουσίαζαν ανακατασκευασμένο ΤΟΜΑ ΒΜΡ-1, από τα παραχωρηθέντα στην Αίγυπτο από τα αποθέματα του ΕΣ, ενώ ανακοίνωσαν την επανενεργοποίηση συμβάσεων με τις Ένοπλες Δυνάμεις για αντιβαλλιστικά κράνη και διόπτρες, καθώς και εξαγωγική σύμβαση για βλήματα 105mm στην Αίγυπτο.
Η ΕΛΒΟ παρουσίαζε το όχημα Storm Rider της μητρικής Plasan, καθώς και το HYRAX που προτείνεται ως πιθανός αντικαταστάτης των οχημάτων MERCEDES του ΕΣ, ενδεχομένως και μέσω αναβάθμισης κάποιων υπαρχόντων οχημάτων, μιας και η πλατφόρμα είναι κοινή.
Πρέπει ωστόσο να τονίσουμε και πάλι ότι η κρισιμότερη ανάγκη του ΕΣ από άποψη τροχοφόρων οχημάτων είναι η αντικατάσταση του πεπαλαιωμένου στόλου φορτηγών γενικής χρήσης (σειράς Marathon), η οποία προηγείται σε σύγκριση με τα MS240 (τζιπ) και MS290 (“Καναδέζες”) που είναι νεώτερα. Για την κάλυψη της ανάγκης αυτής παρουσιάστηκαν φορτηγά γενικής χρήσης, όπως το αμερικανικό FMTV της Oshkosh και το γαλλικό VLRA της Arquus.
Η σέρβικη εταιρία EDePRO πιστοποίησε την ομαλή εξέλιξη του προγράμματος αναβάθμισης των ρουκετών 122mm του ΕΣ στο πρότυπο G2000 και τη μεταφορά τεχνογνωσίας στα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα για το σκοπό αυτό. Επίσης η σερβική εταιρία παρουσίαζε το βλήμα Αlas με βεληνεκές στα 25km (επίκειται έκδοση στα 50km) και τον Α/Τ πύραυλο HORNET με εμβέλεια τα 9km, για τα οποία απαιτούνται επιπλέον κονδύλια ανάπτυξης και αναζητείται συνεργάτης. Ίσως θα ήταν σκόπιμο να διερευνήσουν τα ΕΑΣ τη δυνατότητα διεύρυνσης της συνεργασίας με τη σερβική εταιρία στον τομέα αυτό.
Η Hellenic Instruments παρουσίαζε την πλήρη γκάμα των πυροσωλήνων της
Στο περίπτερο της Rafael το ενδιαφέρον εστιάστηκε στην οικογένεια των βλημάτων Spike-NLOS που είναι υπό προμήθεια από τον ΕΣ, αν και τα στελέχη της εταιρίας ήταν εξαιρετικά φειδωλά στην παροχή πληροφοριών για την πορεία του προγράμματος. Σημαντική ήταν και η παρουσία του ραντάρ ELM-2084MMR της ELTA, το οποίο αποτελεί βασικό συστατικό των αντιαεροπορικών συστημάτων IRON DOME-DAVID’S SLING-SPYDER, για τα οποία έχει επιδείξει ενδιαφέρον και η χώρα μας.
Η MILTECH παρουσίαζε τα γνωστά επιτυχημένα προϊόντα της όπως διόπτρες και θερμικές κάμερες επιτήρησης μακράς ακτίνας που πιχειρούν ήδη με διάφορες πλατφόρμες, ενώ καινοτομία αποτέλεσε η παρουσίαση τεθωρακισμένης καμπίνας με εξοπλισμό μακράς επιτήρησης. Επίσης η εταιρία παρουσίαζε το UAV Elistair.
Η SCYTALYS είχε επίσης μια εξαιρετική παρουσία για όλα τα προϊόντα της που ήδη υπηρετούν, όπως πχ το ULS, ( το λογισμικό για τα P3 έχει ήδη παραδοθεί) ενώ το mims Ranger (manet) έχει ήδη αποκτηθεί από τις Ειδικές Δυνάμεις και εγκαθίσταται και σε ειδικοποιημένες πλατφόρμες.
Μεταξύ των προϊόντων της Theon Sensors ξεχώριζε το πολυφασματικό περισκόπιο οδηγού (Driver View Enhancer).
Από την L3HARRIS η είδηση είναι ότι εκτός του ασυρμάτου PRC163 που χρησιμοποιούν ήδη οι Ειδικές Δυνάμεις, επίκειται η απόκτηση επιπλέον μελών της οικογένειας, ειδικά για τους JTAC.
Ξεχωρίσαμε επίσης την παρουσίαση των loitering munitions HERO της UVision όπως και του UGV AGEMA της εταιρίας MILANION από τα Η.Α.Ε. το οποίο έφερε και loitering munition με κεφαλή FAE.
Τέλος, βιομηχανίες παραγωγής φορητού οπλισμού όπως η SIG, FN, BERETTA, IWI, EMTAN, CZ, STEYER και BARRETT , έκαναν αισθητή την παρουσία τους λόγω των προγραμμάτων του Ε.Σ. που τρέχουν για την αντικατάσταση των G3 και την απόκτηση όπλου Ελεύθερου Σκοπευτή. Η γενική αίσθηση που επικρατούσε στα στελέχη των εταιριών ήταν ότι ο ΕΣ εστιάζει το ενδιαφέρον του σε τυφέκια 7,62 χιλ., με αποτέλεσμα να δίνουν κι εκείνα αντίστοιχη έμφαση στην παρουσίασή τους.
ΝΑΥΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ
Στον τομέα των ναυτικών συστημάτων κυριάρχησαν φυσικά οι υποψηφιότητες για το πρόγραμμα φρεγατών του ΠΝ. Με την επιφύλαξη ότι οι μακέτες δεν είναι πάντα αντιπροσωπευτικές της πραγματικής πρότασης, ενδιαφέρον ήταν ότι η Sigma-11515HN της ολλανδικής Damen εμφανίστηκε να φέρει 4 εκτοξευτές ΜΚ41, ενώ η γαλλική FDI εμφανίστηκε να φέρει πυροβόλο STRALES των 76 χιλ., αλλά όχι ECM. Ενδιαφέρον είναι επίσης ότι η βρετανική Babcock δεν είχε μακέτα της φρεγάτας ΑΗ140, αλλά της Τ31, ενώ σύμφωνα με τα λεγόμενα των εκπροσώπων της εταιρίας, ο πελάτης μπορεί να επιλέξει όποιο σύστημα πρόωσης επιθυμεί (ακόμη και CODLAG), δεδομένου ότι η βασική έκδοση του πλοίου προορίζεται για αποστολές συνοδείας και περιπολίας και δεν έχει προβλέψεις μείωσης του ηχητικού ίχνους. Οι Γερμανοί παρά τις μακέτες των φρεγατών Α200 και των τορπιλών Seahake ER ήταν εμφανώς αδιάφοροι, ενώ αντιθέτως τα στελέχη της FINCANTIERI έδειχναν αισιοδοξία για τον ελληνικό διαγωνισμό, καθώς συνεχίζονται οι διεθνείς παραγγελίες για την FREMM (μετά την Ινδονησία είναι πιθανή και μια συμφωνία με το Μαρόκο). Οι εκπρόσωποι της LM επιβεβαίωσαν την τελική προτεινόμενη διαμόρφωση της HF2 με κάποιες αλλαγές στην υπερκατασκευή, ενώ υποστήριξαν ότι τo πρόβλημα με το σύστημα μετάδοσης της RENK έχει επιλυθεί. Προσέθεσαν ότι το ECM πιθανότατα δεν θα είναι το an/slq32 sewip αλλά ένα νεώτερο και ανώτερων δυνατοτήτων σύστημα, ενώ το πλοίο θα φέρει και αντίμετρα στα πρότυπα του συστήματος NULKA. Τέλος υποστήριξαν ότι το συρόμενο σόναρ μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε όλο το φάσμα ταχυτήτων του πλοίου, ενώ θα υπάρχουν και αντίμετρα κατά τορπιλών με παράλληλη εγκατάσταση του συστήματος NIXIE.
Επιπλέον, η Damen και η Naval Group εξέθεταν σε ευδιάκριτη θέση τις εξαιρετικές τους κορβέτες (Sigma10514 και Gowind αντιστοίχως), με τους πρώτους να τις έχουν ήδη προτείνει ως ενδιάμεση λύση και τους δεύτερους να εξετάζουν το ενδεχόμενο.
Οι εκπρόσωποι της Viking Norsafe που έχει αναλάβει την προμήθεια 41 σκαφών Munin S1200 για τους Αμφίβιους Καταδρομείς δήλωναν ότι τα εμπόδια που έχουν παρουσιαστεί στην εκτέλεση της σύμβασης οφείλονται στο Ελεγκτικό Συνέδριο και θα έχουν ξεπεραστεί ως το Σεπτέμβριο – αν και κατά τις δικές μας πληροφορίες (που ελπίζουμε να μην αληθεύουν) η αιτία του προβλήματος είναι άλλη. Πάντως οι εκπρόσωποι της εταιρίας αναφέρθηκαν σε προοπτική εγκατάστασης τηλεχειριζόμενου σταθμού οπλισμού (RWS) στα σκάφη, με προτίμηση στον Sea deFNder της FN Herstal, που επίσης παρουσιαζόταν στην έκθεση.
Η BARRACUDA παρουσίαζε το USV 747 MULTIMISSION LOS TROMOS το οποίο μπορεί να φέρει μέχρι και Κ/Β Ηellfire ή τορπίλες, παράλληλα με τα άλλα γνωστά και αξιόπιστα προϊόντα της. Σε στάδιο κατασκευής είναι και το σκάφος ειδικών Δυνάμεων 1270 cosmos, ενώ USV παρουσίασε και η AIGAIO-RCB.
Το ΛΣ-ΕΛΑΚΤ παρουσίαζε σε μακέτα τα νέα του περιπολικά CNV P355GR ενώ υπήρχαν εκθέματα σχετικά με όλο τον πλούσιο επιχειρησιακό εξοπλισμό που διαθέτει για κάθε είδους αποστολή. Κορωνίδα η παρουσία της ΜΥΑ με τις νέες στολές γκρι απόχρωσης καθώς και τον βελτιωμένο οπλισμό της.
ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ-DRONES
Το μοντέλο του Rafale ήταν σε περίοπτη θέση, καθώς έμειναν λίγες ημέρες μέχρι την επίσημη παραλαβή του στις 21 Ιουλίου, ενώ στο περίπτερο της Lockheed παρουσιάζονταν τα μοντέλα των F16 VIPER GR και F35.
Παράλληλα στα αεροπορικά όπλα είχαμε την παρουσίαση σχεδόν κάθε όπλου που μας ενδιαφέρει να αποκτήσουμε ή που έχουμε ήδη αποκτήσει όπως METEOR, SCALP, AASM, RAMPAGE (τεράστιος!!!) και SPICE1000.
Επιπλέον είχαμε την ευκαιρία να δούμε δύο ισραηλινά συστήματα που θα απασχολήσουν την ΠΑ στο μέλλον, τη νέα γενιά του ατρακτιδίου LITENING και την κάσκα TARGO η οποία θα εξοπλίσει τα πληρώματα των ελληνικών RAFALE.
H ραγδαία αύξηση στη ζήτηση drones για κάθε είδος αποστολής επιβεβαιώθηκε και στη χώρα μας από το πλήθος αναπτυξιακών προγραμμάτων που παρουσιάστηκαν. Έτσι είχαμε τα προϊόντα της S.A.S με πιο εντυπωσιακό το SARISA, της EFA GROUP με το ARCHYTAS και τους εξειδικευμένους στόχους της AETHER, ενώ είδαμε και ένα tilt rotor στο περίπτερο της AVIATEC. Επίσης η ALTUS LSA παρουσίασε Συστήματα μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών, μεταξύ των οποίων τα αεροχήματα τύπου ATLAS 204 που παραδόθηκαν πρόσφατα στις Ένοπλες Δυνάμεις, ενώ αποκάλυψε πρόγραμμα ανάπτυξης αεριωθούμενου ΜΕΑ με βάση το ADAM στο οποίο θα εγκατασταθεί κινητήρας turbojet. Το αστέρι όμως ήταν το RX3-PLUS που βρισκόταν στο περίπτερο της IDE και πραγματικά η συγκίνηση ήταν διάχυτη που επιτέλους έχουμε ένα ολοκληρωμένο ελληνικό προϊόν σε αυτή την κατηγορία. Ένα μεγάλο μπράβο στον Καθηγητή Κ. Υάκινθο και στην ομάδα του ΑΠΘ για το τεράστιο αυτό επίτευγμα.
Στον τομέα των antidrone συστημάτων παρουσιάστηκαν ενδιαφέρουσες λύσεις όπως mini rws και drone jammers από την Drone Solutions και οπλικό σύστημα κατευθυνόμενης ενέργειας (laser) από την Soukos Robots, το οποίο σύμφωνα με τους εκπροσώπους της εταιρίας έχει εκτελέσει επιτυχώς βολές κατά στόχων σε αποστάσεις μεταξύ 1.5-5 km και μπορεί να τοποθετηθεί είτε σε μεγάλες ναυτικές μονάδες είτε σε κύριες εγκαταστάσεις, είτε σε τυποποιημένο TEU.
Αξίζει τέλος να σημειωθεί η πορεία λιγότερο γνωστών, αλλά καινοτόμων εταιριών όπως η ADAMANT COMPOSITES με έδρα την Πάτρα και εξειδίκευση στον τομέα των σύνθετων υλικών, που συνεργάζεται ήδη με την Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία (ESA).
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Τα συμπεράσματα από την έκθεση είναι κατ’ αρχήν θετικά. Η παρουσία εταιριών και συστημάτων ήταν πλούσια και οι ειδήσεις που βγήκαν αρκετές. Ωστόσο, η έντονη παρουσία εταιριών είναι φυσιολογική όπου υπάρχουν προγράμματα προς διεκδίκηση, και επομένως η επιτυχία αυτή ενδιαφέρει κυρίως τους διοργανωτές της έκθεσης. Το κρίσιμο ζητούμενο από πλευράς εθνικής άμυνας είναι άλλο: η ανάπτυξη της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας, τόσο με συμμετοχή στα ελληνικά εξοπλιστικά προγράμματα όσο και (κυρίως) με διεκδίκηση συμβολαίων στο εξωτερικό. Από αυτή την άποψη το συμπέρασμα της έκθεσης είναι ότι όσες ελληνικές εταιρίες έχουν αποφασίσει να είναι εξωστρεφείς κερδίζουν το στοίχημα, ενώ οι κρατικοδίαιτες έχουν ακόμη πολύ δρόμο να διανύσουν…
Από αυτή την άποψη, αξίζει να προσεχθούν οι επισημάνσεις του προέδρου του ΣΕΚΠΥ Αν. Ροζολής, ο οποίος τόνισε ότι η ελληνική αμυντική βιομηχανία (ΕΑΒΙ) αποτελείται από 2 κρατικές και 180 ιδιωτικές εταιρείες με ετήσιο τζίρο €150 εκατ. και 15.000 εργαζομένους, οι οποίοι μπορούν να γίνουν 100.000 αν γίνουν απλά και συγκεκριμένα βήματα, όπως:
α) η θέσπιση υφυπουργείου ή αναπληρωτής υπουργού αρμόδιου για την ΕΑΒΙ
β) η πρόβλεψη 30% βιομηχανικών επιστροφών από εξοπλισμούς
γ) η άμεση εξυγίανση των κρατικών βιομηχανιών
δ) ενεργοποίηση ΣΑΕΤΒ/θεσμικής συνεργασίας Υπουργείου-ΕΑΒΙ και
ε) συμμετοχή σε μεγάλα αναπτυξιακά προγράμματα, ευρωπαϊκά ή αμερικανικά.
Εμείς θα κλείσουμε με μια πρόσθετη επισήμανση: ας ανοίξουν οι αμυντικές εκθέσεις τις πόρτες τους, οργανωμένα, στα ελληνικά ΑΕΙ και ΤΕΙ. Αν θέλουμε να διαμορφωθεί μια νέα κουλτούρα για τη σχέση της εθνικής άμυνας με την αμυντική βιομηχανία και την ανταγωνιστικότητας, πρέπει να ξεκινήσουμε από τις ρίζες. Ας ελπίσουμε στην επόμενη DEFEA, το 2023 να δούμε τα πρώτα δείγματα προς αυτή την κατεύθυνση.
ΥΓ: Θερμές ευχαριστίες στον φίλο της eA @komninos_lakis για το επιτόπιο ρεπορτάζ.
