γράφει ο Ευστάθιος Παλαιολόγος
Αιτία για αυτό το κείμενο αποτέλεσε η διαχρονική διαπίστωση της άγνοιας του προσωπικού ως πως τον τρόπο που χρησιμοποιούνται τα όπλα εν καιρώ επιχειρήσεων πέραν κάποιων μπερδεμένων απόψεων που όμως απέχουν συνήθως πολύ από του να είναι ρεαλιστικές. Αφορμή στάθηκε η έμμεση επικοινωνία κάποιου στελέχους μαζί μου για να με ευχαριστήσει για ένα προηγούμενο σχετικό κείμενο. Οπότε κάνω μια προσπάθεια να βάλω κάποια πράγματα σε μια προοπτική που ίσως βοηθήσει τους αναγνώστες να ξεκαθαρίσουν έννοιες και καταστάσεις.
Θα ξεκινήσω με την εξής διαπίστωση. Το προσωπικό, και ειδικά τα Στελέχη, αντιλαμβάνονται τον τρόπο χρήσης των ελαφρών όπλων μέσα από ένα ιδιαίτερα «πεζικοκεντρικό» πρίσμα και μάλλον παρωχημένο και μη ρεαλιστικό. Ένα «αποστειρωμένο» τρόπο του επίπεδου πεδίου βολής. Κυρίως λόγω της επιφανειακής ενασχόλησης τους σχετικά αφού αυτό, και έτσι, διδάσκεται στις διάφορες Σχολές των Ενόπλων Δυνάμεων και αυτό αντλείται μέσα από τους Στρατιωτικούς Κανονισμούς και Εγχειρίδια Εκστρατείας. Αυτά τα έντυπα προβάλλουν συνήθως μια μονολιθική αντίληψη για τον τρόπο διεξαγωγής των Επιχειρήσεων και ποτέ δεν εμβαθύνουν μιας και το μεγαλύτερο ποσοστό του χρόνου αναλίσκεται για τα κλιμάκια του Λόχου και άνω και όχι τα κρίσιμα κλιμάκια της Διμοιρίας και Ομάδας. Το επίπεδο δε της Ατομικής Τακτικής, το «basic soldiering» που λένε χαρακτηριστικά οι Άγγλοι είναι πολύ χαμηλό, πλην από τις Μονάδες των Ειδικών Δυνάμεων που συνήθως δίνουν περισσότερη σημασία, αν και σε καμιά περίπτωση αρκετή.
Μεγάλο ρόλο στην διαιώνιση της κατάστασης παίζει σαφώς η απουσία ρεαλιστικής εκπαίδευσης. Τα προγράμματα εκπαιδεύσεως ουσιαστικά ανακυκλώνονται χρόνο με τον χρόνο χωρίς να αλλάζει το παραμικρό, χωρίς καμιά καινοτομία, χωρίς κανέναν εκσυγχρονισμό. Τα δε σενάρια ασκήσεων (ΤΑΑΣ και ΤΑΜΣ) ομοίως ανακυκλωμένα και στηριγμένα στην μονοδιάστατη ερμηνεία των Εγχειριδίων. Χωρίς να θέλω σε καμιά περίπτωση να υπονοήσω ότι τα Εγχειρίδια είναι λάθος πρέπει όλοι να παραδεχτούμε ότι ούτε η απόλυτη αλήθεια είναι αλλά ούτε πρέπει να λαμβάνονται όλα όσα αναφέρουν κατά γράμμα. Πρέπει να ερμηνεύονται με τρόπο που να προάγει την εξέλιξη. Και πρέπει να εξάγονται από μέσα όλα τα ψήγματα εκείνα που θα επιτρέψουν στα κατώτερα κλιμάκια να είναι αποτελεσματικά στη μάχη.
Μια οφειλόμενη, αν και όχι αρεστή, παραδοχή. Σε έναν πλήρους κλίμακας πόλεμο τα κατώτερα κλιμάκια Πεζικού εφόσον έχουν εμπλακεί σε υψηλής έντασης επιχειρήσεις λίγη (όχι ασήμαντη, απλά μικρή) διαφορά θα παίξει αν είναι εκπαιδευμένα στις πιο σύγχρονες τακτικές και εφαρμόζουν άριστα τις Βασικές Οδηγίες Επιχειρήσεων και έχουν επικαιροποιημένη στο απόλυτο την οργανωτική δομή και τον εξοπλισμό τους. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον η συνοχή των Τμημάτων και η εφαρμογή παραδεχτών τακτικών είναι αρκετή εφόσον τα συνδυασμένα όπλα λειτουργήσουν και αυτά παραδεχτά. Σωστός σχεδιασμός, σωστές διαταγές, ευκαμψία και η εφαρμογή των αρχών του πολέμου θα παίξουν τον κύριο λόγο στην έκβαση αυτού. Όμως είναι επίσης βέβαιο και απόλυτο ότι υψηλού επιπέδου εκπαίδευσης Τμήματα μπορούν να αντεπεξέλθουν καλύτερα σε πάσης μορφής καταστάσεις βοηθώντας στο επίπεδο τους την επιτυχία των σχεδιασμών.
Εκεί που όμως δεν επιδέχεται καμίας αμφισβήτησης ο κρίσιμος και ζωτικής σημασίας ρόλος της Ατομικής Τακτικής, της ηγεσίας μικρών κλιμακίων, της οργάνωσης και του εξοπλισμού αυτών είναι, όπως λέει και ο τίτλος, οι Καταδρομικές Επιχειρήσεις και οι Περιπολιακού Χαρακτήρα Αποστολές Πεζικού. Εκεί που οι ικανότητες και οι ενέργειες του καθ’ ενός ξεχωριστά κρίνουν την επιτυχία ή όχι της Αποστολής και την επιβίωση του Τμήματος. Και επειδή οι Αποστολές που εμπίπτουν στις πιο πάνω κατηγορίες είναι πολύ περισσότερες απ’ όσες φαίνεται εκ’ πρώτης όψεως, τόσες πολλές που μάλλον αποτελούν τον κανόνα παρά την εξαίρεση του τι θα κληθεί να κάνει ο Πεζός Μαχητής στις επιχειρήσεις είναι σημαντικό να έχουμε ξεκάθαρα μες το μυαλό μας πως θα μεταχειριστούμε τα εργαλεία εκπλήρωσης αυτών των αποστολών. Στο παρόν θα μας απασχολήσει το κεφάλαιο του ελαφρού οπλισμού. Δεν είναι το μόνο ασφαλώς. Διαβιβάσεις, Διαχείριση Τραυμάτων, Κάλυψη, Παραλλαγή, και πολλά άλλα, το καθένα με την δική του σημασία.
Τακτική Ακρίβεια
Πριν αναφερθώ στις διάφορες κατηγορίες ελαφρών όπλων νιώθω την ανάγκη να ξεκινήσω ξεκαθαρίζοντας με τα παρακάτω το τι δύναται να κάνει ένας χειριστής όπλου στο πεδίο της μάχης. Αν και το λεκτικό αφορά τον Τυφεκιοφόρο εντούτοις έχει εφαρμογή και για τους λοιπούς. Αυθαίρετα δίνω τον ορισμό «Τακτική Ακρίβεια». Τι είναι λοιπόν αυτή η «Τακτική Ακρίβεια»;
Είναι η ακρίβεια εκείνη που μπορεί να επιτευχθεί από τον χειριστή σε δεδομένες τακτικές καταστάσεις. Δηλαδή κυρίαρχος παράγοντας είναι ο χειριστής και το πώς επηρεάζεται αυτός από την τακτική κατάσταση. Σε αντιδιαστολή με την εγγενή ακρίβεια που είναι παράγωγη του συνδυασμού τυφέκιο/πυρομαχικό, και ενδεχομένως και του παράγοντα χειριστή υπό ιδανικές συνθήκες.
Δηλαδή το τι μπορεί να κάνει ένα τυφέκιο/πυρομαχικό σε θεωρητικό επίπεδο είναι διαφορετικό από τι μπορεί να πετύχει ένας χειριστής με αυτά στο πεδίο της μάχης κλπ. Παράγοντες σε μια ενδεχόμενη τακτική κατάσταση που επηρεάζουν την τακτική ακρίβεια είναι, ανάμεσα σε άλλα, το όπλο αυτό καθεαυτό (π.χ. ευκολία χειρισμού, ανάκρουση, βάρος κλπ), η χρήση ή όχι σκοπευτικών και άλλων βοηθημάτων (π.χ. διόπτρες και τι είδος, λαβές, αορτήρες κλπ), το επίπεδο εκπαιδεύσεως του χειριστή (π.χ. συχνότητα και ποιότητα βολών, το ρεαλιστικό περιβάλλον εκπαίδευσης, ικανότητα ταχείας εκτίμησης της απόστασης κλπ), η σωματική και ψυχική κατάσταση του χειριστή (π.χ. κούραση, αϋπνία, φόβος θανάτου, στρες κλπ), η θέση βάλλοντος (π.χ. ασταθής, σε κίνηση, πρόχειρη/εναλλακτική κλπ), το περιβάλλον (π.χ. συνθήκες φωτισμού, κρύο, βροχή, ορατότητα, απόσταση, άνεμος κλπ), και η δράση του εχθρού (π.χ. βολές από ΠΒ και λοιπά βαρέα όπλα, κατασταλτικά πυρά, κίνηση, απόκρυψη, κάλυψη κλπ).
Είναι εύκολα αντιληπτό ότι οι αποστάσεις που μπορεί ένας χειριστής να είναι αποτελεσματικός διαφέρουν από το τι μπορεί να πετύχει σε ένα πεδίο βολής. Ως γενικός «κανόνας» μπορεί να διατυπωθεί ως εξής: η απόσταση στην οποία ο σκοπευτής μπορεί να πετύχει 100% ευστοχία διαιρούμενη διά του 3. Π.χ. αν ο σκοπευτής μπορεί να έχει 100% στα 600μ τότε σε συνθήκες μάχης η τακτική του ακρίβεια πρέπει να θεωρείται ότι εξαντλείται στα 200μ.
Από τα πιο πάνω προκύπτει η ανάγκη τακτικής χρησιμοποίησης του προσωπικού και των όπλων λαμβάνοντας υπόψη τις ρεαλιστικές δυνατότητες ενός εκάστου. Ο κοινός τυφεκιοφόρος έχει κρίσιμο ρόλο να επιτελέσει στις «συνήθεις αποστάσεις μάχης», δηλαδή μέχρι τα 300μ στις περισσότερες περιπτώσεις (90%) και στις απαιτητικές αποστάσεις CQB <100μ (50%) όπου ενδεχομένως προσωπικό και μέσα προσανατολισμένα σε μεγαλύτερες αποστάσεις να υστερούν. Επίσης προκύπτει η ανάγκη εύρεσης μια ισορροπίας στα μέσα, στον οπλισμό, η οποία θα επιτρέπει την όσο το δυνατό πιο αποτελεσματική χρησιμοποίηση τους.
Δεν θα ήταν λάθος αν λέγαμε ότι η αποτελεσματικότητα ενός τυφεκιοφόρου φτάνει μέχρι τα 100-200μ για πυρά «ακριβείας» ενώ για κατασταλτικής φύσεως ή πυρά παρενόχλησης μέχρι τα 400-500μ (δεν είναι αποτελεσματικά αλλά συμβάλλουν στα λοιπά πυρά πιο βαρειών όπλων όπως πολυβόλων) εφόσον η αντίληψη της τακτικής καταστάσεως και η ίδια η τακτική κατάσταση το επιτρέπουν. Σημείωση, με το «δεν είναι αποτελεσματικά» εννοώ ότι δεν μπορούν να πετύχουν καταστολή από μόνα τους. Αλλά συμβάλλουν στην επαύξηση των δυνατοτήτων καταστολής καταλληλότερων όπλων.
Έχοντας κάνει αυτή την μικρή, αλλά απαραίτητη, αναφορά στην «Τακτική Ακρίβεια» και υπενθυμίζοντας ότι αυτή αναφέρεται στον Τυφεκιοφόρο αλλά έχει τις ανάλογες εφαρμογές και στα λοιπά ελαφρά όπλα, θα ξεκινήσω να περιγράφω το πως το κάθε ελαφρύ όπλο χρησιμοποιείται. Η περιγραφή θα εστιαστεί στο ξεκαθάρισμα των εννοιών και των καταστάσεων, όπως προαναφέρω, και σε καμιά περίπτωση δεν εξαντλεί το θέμα. Δεν θα μπορούσε άλλωστε.
Πιστόλι
Θα ξεκινήσω με το πιστόλι. Και γνωρίζω ότι δεν θα γίνω αρεστός λέγοντας ότι το πιστόλι έχει πολύ μικρό έως ανύπαρκτο ρόλο να επιτελέσει σε ένα περιβάλλον εκτός Ειδικών Επιχειρήσεων. Ίσως κάποιον περιορισμένο ρόλο σε κάποιες Καταδρομικές επιχειρήσεις θα μπορούσε να βρει. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που με σπρώχνουν στο να σχηματίσω αυτήν την άποψη.
Το πιστόλι είναι ένα δύσκολο όπλο. Για να γίνει κάποιος αποτελεσματικός χειριστής του απαιτεί σημαντικό χρόνο και εκπαίδευση. Τέτοιος χρόνος δεν βρίσκεται εύκολα σε ένα στρατιωτικό περιβάλλον. Αυτό και σε συνδυασμό με το τι μπορεί να κάνει ένα πιστόλι στο πεδίο της μάχης. Που είναι πολύ πολύ λίγα… Τόσα λίγα που ο Στρατός δεν (θα έπρεπε να) θεωρεί απαραίτητα. Τα εξαιρετικά περιορισμένα βεληνεκή και τα ασθενικά φυσίγγια δεν του επιτρέπουν να κάνει και πολλά.
Το πιστόλι το βρίσκουμε συνήθως ως όπλο αυτοάμυνας χειριστών βαρέων όπλων. Ως τέτοιο η τακτική του χρησιμοποίηση θα ήταν στις περιπτώσεις εκείνες που το κυρίως όπλο αδυνατεί να βάλει ή δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την προστασία του χειριστή του. Π.χ. σε μια πιθανή εμπλοκή στη λειτουργία ενός πολυβόλου ή αν ο χειριστής υπηρετεί έναν Α/Τ εκτοξευτή. Όμως, δύο στοιχεία συνηγορούν στην μικρή σημασία αυτής της δυνατότητας.
Πρώτο. Η έλευση τυφεκίων 5,56Χ45χιλ και ειδικά αραβίδων επιτρέπει την μεταφορά αυτών από τους πλείστους χειριστές Βαρέων Όπλων για την αυτοάμυνα τους χωρίς σημαντική επιβάρυνση βάρους. Αχρείαστο να λεχθεί ότι μια αραβίδα 5,56χιλ είναι κατά παρασάγγας πιο αποτελεσματική από ένα πιστόλι τόσο ως όπλο/πυρομαχικό όσο και λόγω ευκολίας αποτελεσματικού χειρισμού.
Δεύτερο. Και κυριότερο. Οι χειριστές Βαρέων Όπλων, ή οι όποιοι άλλοι θεωρητικά θα έφεραν πιστόλι, δεν λειτουργούν σε κενό χώρο, μόνοι τους. Λειτουργούν ως μέλη Στοιχείων ή Τμημάτων. Και πάντοτε θα υπάρχει προσωπικό που θα προστατεύει αυτούς. Σίγουρα, σκαλίζοντας σε κάθε πιθανή τακτική κατάσταση θα βρεθούν εκείνες που θα απαιτούσαν σαν λύση το πιστόλι. Αλλά αυτές είναι εξαιρέσεις. Και είναι εξαιρέσεις που μπορούν να έχουν και διαφορετικές λύσεις.
Σε κάθε περίπτωση, άποψη μου είναι ότι είναι πολύ πιο ωφέλιμο παρά το βάρος ενός πιστολιού να μεταφερθεί μια επιπλέον γεμιστήρα και παρά να διατεθεί χρόνος στην εκπαίδευση για πιστόλι ο χρόνος να διατεθεί ώστε να γίνει πιο επισταμένη εκπαίδευση στο τυφέκιο. Κλείνοντας, να τονίσω ξανά ότι η αναφορά σαφώς ΔΕΝ αφορά τις Μονάδες Ειδικών Επιχειρήσεων! Εκεί, πέραν της καλύτερης εκπαίδευσης υπάρχουν σαφώς και ανάγκες απόκρυψης, κεκαλυμένης δράσης κλπ που απαιτούν την χρήση πιστολιού.
Υποπολυβόλο
Δεν θα το περιλάμβανα αλλά η πρόσφατη προσπάθεια του Αμερικάνικου Στρατού για προμήθεια τέτοιων ίσως απαιτεί κάποιες διευκρινήσεις.
Αρχικά να πω ότι το πρόγραμμα του Αμερικάνικου Στρατού αφορά μια πολύ συγκεκριμένη αποστολή, στα όρια, αν όχι εκτός, των κλασσικών στρατιωτικών αποστολών, την εγγύς προστασία Υψηλής Αξίας Προσώπων σε περιβάλλον μάλλον COIN επιχειρήσεων. Και αυτό μόνο στον εσωτερικό κύκλο της ασφάλειας. Δηλαδή εντός των 10-20 μέτρων. Εκτός αυτού τα στοιχεία ασφαλείας θα χειρίζονται υποαραβίδες και αραβίδες και λοιπό συναφή οπλισμό αναλόγως της περίπτωσης. Επομένως όχι, ο Αμερικάνικος Στρατός δεν επιστρέφει στα υποπολυβόλα…
Τα υποπολυβόλα σε μια εποχή τυφεκίων εφόδου 5,56Χ45χιλ έχουν χάσει τον ρόλο τους πλην πολύ ειδικών περιπτώσεων. Όποιες προσπάθειες έγιναν για επανεισαγωγή τους στην μορφή των PDW αφορούσαν αντικατάσταση των πιστολιών με ένα πιο αποτελεσματικό όπλο. Κάθε προσπάθεια τους να παρεισφρήσουν στον κόσμο των Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων ναυάγησε μετά τις πρώτες εμπειρίες χρήσης τους. Κλασσικά παραδείγματα, τα ΜΡ7 των SEAL ή τα Ρ-90 της Secret Service. Ένας άντρας της KCT (Ολλανδία) που πληροφορήθηκε ότι η Ε.Φ χρησιμοποιεί το Ρ-90 απάντησε περίπου ως εξής: «Ακόμα; Εμείς τα πετάξαμε μετά την πρώτη εμπλοκή σε μάχη στο Αφγανιστάν….» Σε κάθε περίπτωση πάντως πιστεύω ότι σε συγκεκριμένους ρόλους θα μπορούσαν να αποδώσουν, όπως ήταν ο αρχικός τους σχεδιασμός. Αντικατάσταση πιστολιών. Αλλά σε ένα περιβάλλον αραβίδων και υποαραβίδων 5,56Χ45 είναι δύσκολο κάποιος να δικαιολογήσει την αγορά τους. Ίσως μόνο την συνέχιση χρήσης τους εάν προϋπήρχαν.
Μέχρι πολύ πρόσφατα στις ειδικές περιπτώσεις που ανάφερα περιλαμβανόταν η ανάγκη χρήσης αποτελεσματικών σιγασμένων πυρομαχικών. Και επειδή το 5,56Χ45χιλ δεν είχε κάτι να προσφέρει η λύση βρέθηκε κυρίως σε όπλα σαν το MP5SD. Πλέον όμως αυτά δίνουν τη θέση τους σε όπλα διαμετρήματος 0,300Blackout καθώς αυτά επιτρέπουν χρήση των ήδη υφιστάμενων πλατφόρμων 5,56 με αποτελεσματικά υποηχητικά πυρομαχικά καθώς επίσης και άμεση μετάβαση σε υπερηχητικά πυρομαχικά αν η τακτική κατάσταση το επιβάλλει. Προσοχή! ΔΕΝ αντικαθιστούν τα όπλα 5,56Χ45χιλ. Το 5,56χιλ παραμένει καταλληλότερο για μέσες αποστάσεις, κυρίως λόγω καλύτερης τροχιάς. Τα 0,300Blackout αντικαθιστούν τα σιγασμένα υποπολυβόλα! Σαν τελικό σχόλιο, ΔΕΝ βάζεις υποπολυβόλα να κάνουν την δουλειά τυφεκίων!
Τυφέκια/Αραβίδες κλπ.
Η συντριπτική πλειοψηφία των ελαφρών όπλων σε χρήση από τον Στρατό ανήκουν σε αυτή την κατηγορία. Πλην του Πεζικού και των Καταδρομών στις πλείστες λοιπές περιπτώσεις εξυπηρετεί τον ρόλο της αυτοάμυνας του χρήστη και της παροχής τοπικής ασφάλειας στα Τμήματα και τις Μονάδες στις οποίες ανήκει. Είναι προφανές από αυτό ότι για αυτούς τους ρόλους, της αυτοάμυνας και της τοπικής ασφάλειας, δεν υπάρχουν υψηλές απαιτήσεις ούτε από το όπλο/πυρομαχικό αλλά ούτε και από τον χειριστή. Το προσωπικό αυτό πρέπει σαφέστατα να είναι σε θέση να χειριστούν με ασφάλεια το όπλο, να το συντηρούν και να βάλλουν αποτελεσματικά με αυτό.
Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι στις «μη υψηλές απαιτήσεις» που ανέφερα ασφαλώς και δεν περιλαμβάνεται το «basic soldiering». Στο «basic soldiering» περιλαμβάνονται πολλά που στην Πατρίδα μας ίσως να θεωρούνται «Καταδρομικά» όπως η κατάληψη ενός δωματίου, ή η βολή από ενδιάμεσες και εναλλακτικές θέσεις βάλλοντος. Όλα αυτά πρέπει να είναι κοινή φύση για το σύνολο του προσωπικού έστω κι αν αυτό αφορά το βασικό επίπεδο του κάθε αντικειμένου.
Μένοντας στο προσωπικό που δεν ανήκει στην κατηγορία του «Πεζού Μαχητή» μπορούμε να σχολιάσουμε ότι η αναγκαιότητα ή η σημασία παρελκομένων που έχουν κρίσιμο ρόλο στην μάχη Πεζικού για αυτούς έχει σαφώς λιγότερο ρόλο, και σε κάποιες περιπτώσεις κανένα. Κατά τον ίδιο τρόπο οι φόρτοι πυρομαχικών αυτού του προσωπικού πρέπει να είναι προσανατολισμένοι στο τι πραγματικά χρειάζεται για την Αποστολή τους, την αυτοάμυνα και την τοπική ασφάλεια. Σε Ελλάδα και Κύπρο είναι παράδοξο το γεγονός ότι άπαντες οι χειριστές Τυφεκίου χρεώνονται 5 γεμιστήρες. Αν οι 5 γεμιστήρες είναι αρκετές για ένα στρατιώτη του Υγειονομικού που υπηρετεί σε κάποιο Νοσοκομείο Εκστρατείας τότε σε καμιά περίπτωση δεν είναι αρκετοί για τον στρατιώτη που υπηρετεί ως Τυφεκιοφόρος σε Ομάδα Πεζικού. Ή το αντίστροφο. Αν είναι αρκετές για τον Τυφεκιοφόρο τότε είναι υπερβολικά πολλές για τον Υγειονομικάριο. Αυτή η ισόποση κατανομή γεμιστήρων είναι ενδεικτική της πολύ λίγης σκέψης που αναλώθηκε από αυτούς που πήραν τις σχετικές αποφάσεις.
Ας προχωρήσουμε τώρα στον Πεζό Μαχητή, τον άντρα των Ομάδων Πεζικού ή Καταδρομών που είναι χρεωμένος και χειρίζεται τυφέκιο (ή αραβίδα). Για αυτούς το τυφέκιο είναι το κύριο μέσο εκπλήρωσης της αποστολής τους. Κρισιμότατο μέρος αυτής της αποστολής και ο τομέας εκείνος όπου Τυφεκιοφόρος και τυφέκιο πραγματικά διαπρέπουν είναι η λεγόμενη «Εγγύς Μάχη». Η μάχη εκείνη που διεξάγεται σε μικρές αποστάσεις, συνήθως πολύ κάτω των 300μ και που η δυνατότητα του τυφεκιοφόρου να εκπέμπει άμεσα, ταχέα και επαρκώς σκοπευμένα πυρά σε συνδυασμό με την αυξημένη του κινητικότητα παίζει καθοριστικό ρόλο στην έκβαση της.
Στις πλείστες των περιπτώσεων «Εγγύς Μάχης» ο Τυφεκιοφόρος θα κληθεί να εκτελέσει πυρά υπό την μορφή του «Fire for Effect». Αυτά συνοψίζονται στο εξής. Ο Τυφεκιοφόρος, αφού εντοπίσει τον στόχο του και εκτιμήσει ταχέως και πρόχειρα την απόσταση σκοπεύει προς το μέρος του (πάλι ταχέως και πρόχειρα) και πυροβολεί κατ’ επανάληψη μέχρι να πετύχει το επιθυμητό αποτέλεσμα, να πάψει να κινείται ο στόχος, ή να μην τον βλέπει άλλο. Εδώ προβάλλει εμφαντικά η σημασία της ευκολίας χειρισμού ενός όπλου και της ευκολίας ταχείας σκόπευσης.
Θα κάνω μια παρένθεση για να σχολιάσω μερικά σημεία.
Πρώτον. Πολλές φορές στην εκπαίδευση έχουμε διδαχτεί την κίνηση σε ζιγκ-ζαγκ. Από τον πιο πάνω τρόπο τακτικής χρησιμοποίησης του τυφεκίου, που ισχύει και για τα λοιπά όπλα, είναι προφανές ότι περισσότερη ασφάλεια δίνει η ταχύτητα κίνησης και η μειωμένη διάρκεια έκθεσης στα εχθρικά πυρά. Το ζιγκ-ζαγκ επιτυγχάνει μικρότερη ταχύτητα και σαφώς περισσότερο χρόνο έκθεσης. Άρα είναι λιγότερο ασφαλές τρόπος κίνησης υπό εχθρικά πυρά. Συχνά ακούμε τον «κανόνα» τον 3 δευτερολέπτων. Σήκω- τρέξε γρήγορα για 2-3 δευτερόλεπτα και πέσε ξανά γρήγορα πίσω από κάλυψη ή πρηνηδόν αν δεν υπάρχει κάλυψη. Οπόταν, άποψη μου, το ζιγκ-ζαγκ και η επιμονή στην εφαρμογή του θέτει το προσωπικό σε αυξημένο κίνδυνο κατά τις επιχειρήσεις. Κανένας στρατιώτης του εχθρού δεν πρόκειται να μας ακολουθεί δεξιά αριστερά με το σκοπευτικό του και να μην πυροβολά διότι τον μπερδεύουμε με το ζιγκ-ζαγκ…! Θα ρίχνει όση ώρα μας βλέπει με την ελπίδα ότι κάτι θα μας πετύχει. Όση πιο πολλή ώρα είμαστε εκτεθειμένοι τόσο αυξάνουμε τις πιθανότητες του να είναι επιτυχής.
Δεύτερο. Το συνεχές μουρμουρητό για το 5,56Χ45χιλ και το 7,62Χ51χιλ. Ανεξαρτήτως του τι διαμετρήματος είναι ο οπλισμός που χρησιμοποιεί ο Τυφεκιοφόρος θα τον χρησιμοποιήσει με τον ίδιο τρόπο. Όπως περιγράφηκε πιο πάνω. Η διαφορά προς όφελος του 5,56χιλ έχει να κάνει με την σημαντικά χαμηλότερη ανάκρουση που θα του επιτρέψει να επαναφέρει τα σκοπευτικά στον στόχο πιο γρήγορα για τις επαναληπτικές βολές, η επίπεδη τροχιά που επιτρέπει να μην απασχολείται ο σκοπευτής με ακριβή εκτίμηση απόστασης και το χαμηλό βάρος των πυρομαχικών που του επιτρέπουν να μεταφέρει και να ρίχνει περισσότερα ενώ είναι ταυτόχρονα και πιο κινητικός. Όλοι αυτοί που αναμασούν τα βεληνεκή κλπ ας αναλογιστούν πόσο εύκολα θα γίνει αντιληπτός ένας αντίπαλος σε οποιαδήποτε απόσταση θα έπαιζε σημασία το 7,62χιλ, ειδικά από την στιγμή που δεν θα θέλει να γίνει αντιληπτός, πόσο εύκολο είναι να σκοπεύσουμε αυτόν αφού τον εντοπίσουμε, ειδικά από την στιγμή που δε θα θέλει να πεθάνει…, πόσο εύκολο είναι αυτή η σκόπευση να είναι η σωστή (τροχιά, άνεμος κλπ) και στο τέλος πόσο εύκολο είναι να γίνουν όλα αυτά στο πεδίο της μάχης. Καθόλου εύκολα! Εν κατακλείδι, δεν υπάρχει απαίτηση από τον Τυφεκιοφόρο/Τυφέκιο να είναι σε θέση να εκτελεί «Οπλιτομαχίες εξ αποστάσεως». Δεν υπάρχει αναγκαιότητα για αυτό και ούτε μπορεί να είναι αποτελεσματικός σε μέσες και μεγάλες αποστάσεις ανεξαρτήτως διαμετρήματος! Ο Τυφεκιοφόρος δεν λειτουργεί στο κενό. Είναι μέρος ενός μίνι (στο επίπεδο της Ομάδας-Περιπόλου) ή μεγαλύτερου (στην Διμοιρία-Λόχο) μηχανισμού συνδυασμένων όπλων, όπου ο καθένας έχει σημαντικό ρόλο να παίξει. Τα αποτελεσματικά πυρά σε μεγάλες αποστάσεις δεν είναι στους ρόλους του Τυφεκιοφόρου/Τυφεκίου.
Τελειώνοντας με την παρένθεση ας σχολιάσουμε την διαδικασία σκόπευσης. Ανάφερα πιο πάνω την ανάγκη ταχείας και σχετικά ακριβούς σκόπευσης. Η πλέον κατάλληλη μέθοδος για να πετύχουμε αυτό είναι η χρήση σκοπευτικών ερυθρής κουκίδας. Ευκολύνουν σε σημαντικό βαθμό την σκόπευση σε σχέση με τα σταθερά σκοπευτικά ενώ είναι και σαφώς πιο γρήγορη αυτή η σκόπευση. Κάποιοι τους καταλογίζουν το μειονέκτημα ότι δεν έχουν ρύθμιση για αποστάσεις. Αν και υπάρχουν ορισμένα που έχουν η αναγκαιότητα τέτοιας ρύθμισης είναι πολύ μικρή για τον Τυφεκιοφόρο. Ειδικά αν μιλούμε τυφέκια 5,56Χ45χιλ, συνήθως αυτά ρυθμίζονται σε εγγύς μηδενισμό 50μ, που μεταφράζεται σε μηδενισμό περίπου 200μ. Αυτό σημαίνει ότι δίνεις στη βολίδα μια τροχιά τέτοια που αν σκοπεύεις κέντρο μάζας ανθρώπινου στόχου παραμένεις εντός του κορμού από τα 0 έως τα 400 και πλέον μέτρα. Παραπάνω από ικανοποιητικό. Ειδικά υπό το πρίσμα του πόσο γρήγορα μπορείς να σκοπεύσεις. Για πιο ακριβή πυρά, και εφόσον υπάρχει ο χρόνος σκόπευσης, μπορούν να γίνουν πολύ απλές προσκοπεύσεις καθ’ ύψος.
Άλλο σημείο που θεωρητικά υστερούν είναι στο ότι δεν έχουν μεγέθυνση. Αυτό μπορεί να είναι πρόβλημα ειδικά στις περιπτώσεις που χρειάζεται «Θετική Αναγνώριση Στόχου» ή στις περιπτώσεις που ο στόχος δεν είναι ορατός στο σύνολο του. Για τέτοιες καταστάσεις είναι δυνατόν να συνδυαστούν με μεγεθυντές που μετριάζουν το πρόβλημα.
Πολλοί Στρατοί επιλέγουν αντί των σκοπευτικών ερυθρής κουκίδας να εφοδιάσουν το σύνολο των Πεζών Μαχητών με διόπτρες γενικής χρήσης μικρής μεγέθυνσης. Χαρακτηριστικά παραδείγματα οι Βρετανοί, οι Αμερικανοί Πεζοναύτες, οι Καναδοί και οι Αυστραλοί. Εκεί είναι σαφές ότι η βαρύτητα δίνεται στην δυνατότητα εντοπισμού και θετικής αναγνώρισης του στόχου. Όλες οι διόπτρες που επιλέγηκαν έχουν κάποια μέθοδο ταχείας σκόπευσης, είτε στην μορφή κάποιου σταυρονήματος που αξιοποιεί την μέθοδο Bindon (Bindon Aiming Concept) είτε με κάποιο εφεδρικό σκοπευτικό ερυθρής κουκίδας πάνω από την κυρίως διόπτρα. Οι επιλογές τους δεν είναι άσχετες με τις εμπειρίες τους σε Ιράκ και Αφγανιστάν όπου ήταν κρίσιμης σημασίας η «Θετική Αναγνώριση Στόχου». Εκεί που τέτοιες διόπτρες υστερούν σε σχέση με τα ερυθρής κουκίδας είναι στις πολύ μικρές αποστάσεις και στην απουσία «Eye Box- Eye Relief» για τις δεύτερες γεγονός που επιτρέπει απροβλημάτιστη σκόπευση ακόμα και από δύσκολες θέσεις βάλλοντος.
Συνοψίζοντας για το Τυφέκιο μπορούμε να πούμε ότι η Τακτική Χρησιμοποίηση του από τον Πεζό Μαχητή είναι πρωτίστως ως μέσο πρόκλησης απωλειών στην Εγγύς Μάχη και ως μέσω καταστολής της εχθρικής δράσης ώστε να επιτραπεί ο ελιγμός. Ειδικά για το δεύτερο, ο Τυφεκιοφόρος συνεισφέρει στην καταστολή (Suppression) των εχθρικών θέσεων και σε μέσες αποστάσεις συνεπικουρώντας καταλληλότερα όπλα. Η συνεισφορά αυτή συνήθως εξαντλείται σε πυρά «σχετικής ακρίβειας» και σε πυρά παρενόχλησης.
Πριν ολοκληρώσω για το Τυφέκιο θα κάνω μια μικρή αναφορά στο θέμα πυρομαχικά. Τα πυρομαχικά αποτελούν σημαντικό μέρος του φόρτου και σε περιπτώσεις που απαιτείται ποσότητα συνεπάγονται σημαντικό βάρος. Η διαχείριση των πυρομαχικών είναι κύριο μέλημα του Μαχητή. Συχνά βλέπουμε συνάδελφους, συνέφεδρους κλπ να εμφανίζονται με εξαρτύσεις που προμηθεύτηκαν από το εμπόριο οι οποίες είναι στημένες με τρόπο εντυπωσιακό αλλά τακτικά λανθασμένο. Εξηγώ. Η μεταφορά σημαντικού αριθμού πυρομαχικών είναι θεμιτή αλλά υπάρχουν και υπερβολές. Σε κάποια στιγμή η ποσότητα θα υπερβεί το τι είναι πρακτικά χρήσιμο και αυτό θα είναι εις βάρος την κινητικότητας του Μαχητή. Επίσης, συχνά βλέπουμε την στοίβαξη πολλαπλών γεμιστήρων στο στήθος με αποτέλεσμα η λήψη χαμηλής θέσης πρηνηδόν να καθίσταται προβληματική όπως και η κίνηση με έρπυση. Το ίδιο προβληματική καθίσταται και η διάβαση μέσα από παράθυρα και ανοίγματα κλπ.
Βλέπουμε επίσης ανοιχτές φυσιγγιοθήκες «Ταχείας Επαναγέμισης» ως τον κανόνα. Αυτές πάντα εμπεριέχουν τον κίνδυνο να προκληθούν φθορές και να εισέλθουν βρωμιές κλπ στις γεμιστήρες που θα οδηγήσουν σε εμπλοκές. Η ύπαρξη 1-2 τέτοιων φυσιγγιοθηκών είναι θεμιτή αλλά οι λοιπές γεμιστήρες πρέπει να είναι επαρκώς προστατευμένες. Σε γενικές γραμμές οι γεμιστήρες μας πρέπει να είναι κατά βάση προσβασιμες με το χέρι που γεμίζει σε ένα αριθμό 2-4. Οι λοιπές μπορεί να είναι λιγότερο προσβάσιμες. Καθήκον του Μαχητή είναι ανάλογα με την τακτική κατάσταση να επιλέγει την γέμιση από κατάλληλη φυσιγγιοθήκη (π.χ. αν η κατάσταση το επιτρέπει από λιγότερο προσβάσιμη φυσιγγιοθήκη) καθώς επίσης να εκμεταλλεύεται κάθε περίσταση ώστε να μετακινήσει σε πιο προσβάσιμες φυσιγγιοθήκες τις γεμάτες γεμιστήρες και να αναγομώσει, αν διατίθενται εφεδρικά πυρομαχικά, τις γεμιστήρες που άδειασαν. Κλείνοντας, η ταχεία επαναγέμιση «ανάγκης» είναι χρήσιμη και πρέπει να διδάσκεται αλλά στο 99,999999% των περιπτώσεων ο Μαχητής θα εκτελέσει επαναγέμιση «τακτικής» φύσεως υπό κάλυψη.
Σκοπευτής Ακριβείας
Μια παραλλαγή του Τυφεκιοφόρου με ελαφρώς διαφορετική τακτική χρήση είναι και ο Σκοπευτής Ακριβείας (Designated Marksman). Όπως υπονοεί η αγγλική ονομασία ο Σκοπευτής Ακριβείας συνήθως είναι κάποιος κοινός Τυφεκιοφόρος του οποίου εκμεταλλευόμαστε την καλύτερη του σκοπευτική ικανότητα και για αυτό τον «βαφτίζουμε» ως τέτοιο. Λαμβάνει οδηγίες κατευθείαν από τον επικεφαλής του Τμήματος, τον Ομαδάρχη συνήθως.
Επιγραμματικά, είναι Τυφεκιοφόρος, μέλος της Ομάδας ΠΖ ή ΚΔ. Κινείται και ενεργεί μόνο ως μέλος του συνόλου της Ομάδας. Είναι ενδεχομένως ο καλύτερος σκοπευτής της Ομάδας και πιθανόν να έχει τύχει κάποιας μορφής ειδική εκπαίδευση κυρίως σε θέματα σκόπευσης ακριβείας. Πιθανόν να φέρει βελτιωμένο κοινό τυφέκιο ή ειδικό τυφέκιο που να του επιτρέπει όμως να εκτελεί το σύνολο των λοιπών καθηκόντων του ως Τυφεκιοφόρου. Ιδανικά φέρει διόπτρα μικρής μεγέθυνσης με κάποιας μορφής βαλλιστικό σταυρόνημα ή κομβίο (BDC – Bullet Drop Compensator). Ο Σκοπευτής Ακριβείας λειτουργεί κατά βάση ως κοινός Τυφεκιοφόρος. Η δυνατότητα του για σκοπευμένα πυρά σε μεγαλύτερες αποστάσεις ή ακριβέστερα πυρά σε μικρότερες αποστάσεις πιθανόν να μην είναι αναγκαία. Πρέπει επίσης να τονιστεί ότι όταν λειτουργεί ως Σκοπευτής Ακριβείας λειτουργεί σε ένα περιβάλλον με λοιπούς στρατιώτες να καλύπτουν άλλους κρίσιμους ρόλους. Μια Ομάδα Πεζικού δεν θα ήταν περισσότερο αποτελεσματική αν το σύνολο του προσωπικού της λειτουργούσε ως Σκοπευτές Ακριβείας. Θα ήταν πολύ λιγότερο αποτελεσματική.
Σημείωση, υπάρχει η τάση πολλές φορές αυτός ο Σκοπευτής Ακριβείας να εφοδιάζεται με τυφέκιο 7,62Χ51χιλ (ή 54R για τους ανατολικούς) γεγονός που τον σπρώχνει προς την κατηγορία του Ακροβολιστή. Αυτό μειώνει τις δυνατότητες του να λειτουργεί ως απλός Τυφεκιοφόρος που συχνά δεν είναι θεμιτό. Οι πόλεμοι στην μορφή επιχειρήσεων COIN προβάλλουν περισσότερο την ανάγκη του πιο ικανού Σκοπευτή Ακριβείας/Ακροβολιστή Ομάδας. Δεν πρέπει να συγχέεται όμως με τους κανονικούς Ακροβολιστές που είναι μια πιο εξειδικευμένη κατηγορία Μαχητή. Επιγραμματικά, για να μην μένουν κενά στην αναφορά, μπορούμε να πούμε ότι: Ο Ακροβολιστής (να μην συγχέεται με τον Ακροβολιστή Ομάδας στην μορφή που είναι ένας πιο βαρύς Σκοπευτής Ακριβείας ) αποτελεί οργανικό αλλά διακριτό μέλος της Ομάδας ή της Δρίας. Χειρίζεται εξειδικευμένο ή τροποποιημένο τυφέκιο το οποίο του επιτρέπει να ενεργεί στα πλαίσια του Τμήματος του χωρίς να στερεί ιδιαίτερα από αυτό ισχύ πυρός στις ιδιαίτερα κρίσιμες αποστάσεις CQB. Είναι υπό τον άμεσο έλεγχο του Επικεφαλής του Τμήματος στο οποίο ανήκει παρόλο που μπορεί να κινείται και να ενεργεί εκτός της μάζας του Τμήματος. Έχει υποστεί εξειδικευμένη εκπαίδευση κυρίως σε βολές ακριβείας μέχρι μέσες αποστάσεις (≤600μ). Μπορεί ενδεχομένως να υποκαταστήσει τον Ε.Σ. στις αποστολές πυρών υποστήριξης για το Οργανικό του Τμήμα. Ο τομέας ευθύνης του είναι συνυφασμένος με τον τομέα του Τμήματος στο οποίο ανήκει.
(συνεχίζεται)
