Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις: Οι συνέπειες των εκκαθαρίσεων σε επιχειρησιακό επίπεδο

Η πρώτη ακροαματική διαδικασία σε δικαστήριο της Κωνσταντινούπολης για το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου ξεκίνησε προχθές. Από τους 62 συνολικά αξιωματικούς και υπαξιωματικούς των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων που κατηγορούνται για την απόπειρα κατάληψης του αεροδρομίου Sabiha Gökçen και αντιμετωπίζουν ποινές ισόβιας κάθειρξης, οι 34 δεν εμφανίστηκαν στην αίθουσα του δικαστηρίου καθώς συμμετέχουν στην Επιχείρηση «Ασπίδα του Ευφράτη» στην Συρία! [1] Η είδηση αυτή αποτυπώνει εύγλωττα την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει το τουρκικό στράτευμα έξι μήνες μετά τις συνεχιζόμενες μαζικές εκκαθαρίσεις έμπειρων στελεχών.

Αντίστοιχα, σε διαβιβασθείσα δικογραφία για 72 στελέχη του Τουρκικού Ναυτικού αποκαλύπτεται πως 29 πολεμικά πλοία ενεπλάκησαν στο αποτυχημένο πραξικόπημα, τα οποία κινητοποιήθηκαν στις 21:00 της 15ης Ιουλίου, δηλαδή 20 λεπτά πριν την εκδήλωση των πρώτων κινήσεων των πραξικοπηματιών, στους ναυστάθμους Gölcük, Aksaz, Μερσίνας, Τούζλα Κων/πολης, Ereğlisi και Φώκαιας, οι δε φρεγάτες YAVUZ και KEMALREIS έκαναν χρήση του οπλισμού τους! Υπενθυμίζεται πως το τουρκικό Γενικό Επιτελείο είχε υποστηρίξει με ανακοίνωσή του στις 27 Ιουλίου ότι στο πραξικόπημα συμμετείχαν μόλις 3 πλοία του Τουρκικού Ναυτικού, προφανώς σε μια προσπάθεια να αμβλυνθούν οι αρνητικές εντυπώσεις αλλά και να περιοριστεί η αντίδραση του ισλαμικού καθεστώτος, κάτι που ωστόσο δεν αποφεύχθηκε.

Σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία, μέχρι στιγμής έχουν αποταχθεί:

• 150 Ανώτατοι Αξιωματικοί (ποσοστό 46%)
• 3.724 Αξιωματικοί
• 1.633 Μόνιμοι Υπαξιωματικοί
• 849 Επαγγελματίες/Συμβασιούχοι Οπλίτες
• 157 πολιτικοί υπάλληλοι
• 16.409 σπουδαστές και δόκιμοι των στρατιωτικών σχολείων και σχολών

Ιδιαίτερα προβληματική θεωρείται η κατάσταση στην Τουρκική Αεροπορία (THK) και στην πλήρωση κρίσιμων θέσεων στο εξωτερικό. Το γεγονός πως η Άγκυρα ζητά επιμόνως αεροπορική υποστήριξη από τις ΗΠΑ και τη Ρωσία για την Επιχείρηση «Ασπίδα του Ευφράτη» αναδεικνύει, σε μεγάλο βαθμό, τους περιορισμούς της Τουρκικής Αεροπορίας σε παρατεταμένες στρατιωτικές επιχειρήσεις. Μετά από πολύμηνους εντατικούς αεροπορικούς βομβαρδισμούς στη Συρία και το Ιράκ, η Άγκυρα διαπιστώνει έλλειψη στο απόθεμα κατευθυνομένων βομβών αλλά και εκπαιδευμένων χειριστών. [2] Χαρακτηριστικό είναι και το γεγονός ότι 9 χειριστές που θεωρούνται ύποπτοι για την εμπλοκή τους στο πραξικόπημα, συμμετέχουν σε αποστολές βομβαρδισμού από την Αεροπορική Βάση του Diyarbakir, με την υποχρέωση να εμφανίζονται καθημερινά στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής τους. Όπως υποστηρίζει εξάλλου και καρατομηθείς χειριστής της ΤΗΚ στο γερμανικό περιοδικό Der Spiegel, οι τουρκικές απώλειες σε προσωπικό και μέσα στο έδαφος της Συρίας είναι «μεγαλύτερες του αναμενομένου» καθώς η Τουρκική Αεροπορία δεν είναι σε θέση πλέον να παράσχει αποτελεσματική αεροπορική υποστήριξη. [3]

Το τουρκικό υπουργείο Άμυνας προσπαθεί αγωνιωδώς να καλύψει το κενό σε Ιπταμένους με τρεις κυρίως τρόπους:

Α. Με την επιστροφή χειριστών που έχουν αποστρατευτεί. Όπως έχει ήδη επισημάνει η e-Amyna [4], στις 9 Νοεμβρίου 2016 επανήλθαν στην υπηρεσία 12 αξιωματικοί και σύμφωνα με φιλοκυβερνητικές πηγές, αντίστοιχο ενδιαφέρον έχουν εκδηλώσει 79 ακόμα αποστρατευθέντες Ιπτάμενοι, μεταξύ των οποίων και 6 γυναίκες. Η σχετική προθεσμία υποβολής αιτήσεων εκπνέει στις 27 Ιανουαρίου και μένει να επιβεβαιωθεί το σχετικό ενδιαφέρον.

Β. Με την ταχύρρυθμη εκπαίδευση νέων χειριστών. Ειδικότερα, το υπουργείο Άμυνας εντόπισε 1.040 στελέχη της ΤΗΚ που είχαν αποκλειστεί στο παρελθόν από τη διαδικασία επιλογής Ιπταμένων και μέχρι σήμερα εκτελούσαν υπηρεσία εδάφους. Από αυτούς, οι 976 δέχθηκαν να επαναξιολογηθούν, οι 831 πέρασαν τις ιατρικές εξετάσεις, οι 295 επελέγησαν για εκπαίδευση, οι 225 ενεγράφησαν για εκπαίδευση και τελικά οι 120 ξεκίνησαν να εκπαιδεύονται.

Γ. Με την συγκρότηση δεξαμενής εφεδρείας χειριστών, η οποία θα αξιοποιείται σε περίπτωση εκτάκτων αναγκών. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε πρώην στελέχη της ΤΗΚ που σήμερα απασχολούνται στην πολιτική αεροπορία και τα οποία θα επανεκπαιδεύονται τουλάχιστον 60 ημέρες ετησίως.

Αρρυθμία στη λειτουργία των διαύλων της στρατιωτικής διπλωματίας αλλά και της συλλογής πληροφοριών έχει προκαλέσει η μαζική καρατόμηση έμπειρων στελεχών που υπηρετούσαν στο εξωτερικό. Σύμφωνα με δημοσίευμα της εξειδικευμένης σε θέματα ΝΑΤΟ ιστοσελίδας Bruxelles2, υπό εκκαθάριση βρίσκονται 232 από τους 400 αξιωματικούς και υπαξιωματικούς που υπηρετούσαν σε όργανα της Ατλαντικής Συμμαχίας. Από αυτούς, οι 84 υπηρετούσαν στο Βέλγιο, 45 στη Γερμανία, 28 στις ΗΠΑ, 28 στην Ιταλία, 17 στην Ολλανδία, 13 στο Ηνωμένο Βασίλειο, 10 στην Ισπανία, 4 στη Νορβηγία και 3 στην Αυστρία. [5]

Στους παραπάνω θα πρέπει να προστεθούν και 165 Ακολούθοι Άμυνας (ΑΚΑΜ) από τους συνολικά 264 που υπηρετούν στις ανά τον κόσμο τουρκικές πρεσβείες και λοιπές στρατιωτικές αντιπροσωπείες και οι οποίοι κλήθηκαν να επιστρέψουν στην Τουρκία. Αθροιστικά καρατομούνται 397 από τους 664 αξιωματικούς και υπαξιωματικούς σε θέσεις του εξωτερικού, οι οποίοι, εκτός από την αφρόκρεμα των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, θεωρούνται και στελέχη με εμπειρία σε ζητήματα ΝΑΤΟ αλλά και φιλοδυτικό προσανατολισμό. Το γεγονός αυτό προκαλεί σοβαρό προβληματισμό σε Έλληνες επιτελείς που εκτιμούν πως δυσχεραίνεται η επικοινωνία με την τουρκική πλευρά και η αποσόβηση κρίσεων.

Σημειώσεις