γράφει ο Ευστάθιος Παλαιολόγος
(συνέχεια)
Βομβιδοβόλο
Το βομβιδοβόλο αποτελεί σημαντικό στοιχείο στην ισχύ πυρός των Τμημάτων Πεζικού/Καταδρομών. Ο χειριστής του βομβιδοβόλου έχει το καθήκον να προσβάλλει με βομβίδες σημαντικούς στόχους στον τομέα ευθύνης του Τμήματος του. Τέτοιοι στόχοι μπορεί να είναι συγκεντρώσεις εχθρικού προσωπικού, οχήματα, θέσεις κάλυψης κλπ. Η βομβίδα 40χιλ πάσχει σημαντικά σε εκρηκτική ισχύ και σε αποτελεσματικότητα θραυσματοποίησης. Ειδικά οι «διπλού ρόλου» HEDP (High Explosive Dual Purpose) όπου σημαντικό μέρος του όγκου της βομβίδας καταλαμβάνει ένα μικρό κοίλο γέμισμα. Παρόλα αυτά όμως η ικανότητα της να καταστέλλει τις εχθρικές θέσεις, ακόμα και αν αποτύχει στην καταστροφή τους, και ο ψυχολογικός αντίκτυπος (shock effect) που έχει στο εχθρικό προσωπικό είναι σημαντικός. Σημαντική είναι επίσης η δυνατότητα που δίνει στον χρήστη να προσβάλλει εχθρικές θέσεις που είτε βρίσκονται σε κάλυψη ή που το ακριβές σημείο τους δεν είναι δυνατό να προσδιοριστεί.
Όλα τα παραπάνω συντείνουν στον χαρακτηρισμό του βομβιδοβόλου ως ενός «πολλαπλασιαστή ισχύος» σε επίπεδο Ομάδας. Η ύπαρξη σε ορισμένες κυπριακές και ελλαδικές Μονάδες δύο βομβιδοβόλων ανά Ομάδα, σύμφωνα και με τα διεθνή πρότυπα, αυξάνει κατά πολύ την ισχύ πυρός τους και τους επιτρέπει ευκολότερη απόκτηση και διατήρηση της υπεροχής πυρός, οπόταν και ευκολότερη εκτέλεση τακτικών ελιγμών. Ο χειριστής ενεργεί κατά βάση ανεξάρτητα στηριζόμενος στην εκπαίδευση του και στις διαταγές της κάθε αποστολής. Σε κάθε περίπτωση όμως ο επικεφαλής είναι σε θέση να κατευθύνει τον (ή τους βομβιστές) του σε σημεία ή στόχους όπως ο ίδιος κρίνει.
Όπως αναφέρω και πιο πάνω, σαν εκρηκτικό πυρομαχικό η βομβίδα 40χιλ είναι σχετικά ασθενική. Η ποσότητα και η ποιότητα των θραυσμάτων απέχουν πολύ από το ιδανικό ενώ και η κατανομή τους μετά την έκρηξη πάσχει. Παρόλα αυτά όμως είναι σε θέση να επιφέρει απώλειες σε σημαντικό ποσοστό του προσωπικού που θα βρεθεί πλησίον του σημείου της έκρηξης, μέχρι τα 5 μέτρα, ενώ, όπως προανέφερα, σημαντικότατος είναι ο ψυχολογικός αντίκτυπος. Το εχθρικό προσωπικό στο σημείο που δέχτηκε την προσβολή, ακόμα και αν δεν έχει τραυματιστεί σίγουρα θα έχει τεθεί στιγμιαία ή προσωρινά εκτός μάχης γεγονός που θα επιτρέψει είτε την προσβολή του με άλλα μέσα είτε τον ελιγμό είτε την αποκατάσταση της υπεροχής πυρός στο τοπικό επίπεδο.
Η ακρίβεια του βομβιδοβόλου είναι παραπάνω από ικανοποιητική, ειδικά στα βεληνεκή μέχρι τα 200 μέτρα, ενώ και πέραν από εκεί και μέχρι τα 350-400 μέτρα διατηρούν επαρκή ακρίβεια για να μπορεί να γίνει εκμετάλλευση της δραστικής ακτίνας των θραυσμάτων. Οι βομβίδες HEDP προσφέρουν την δυνατότητα διάτρησης ελαφρά θωρακισμένων οχημάτων. Σε καμιά περίπτωση όμως δεν μπορούν να θεωρηθούν ως «αντιαρματικές». Το πολύ μικρό κοίλο γέμισμα είναι αμφίβολο αν θα μπορέσει με συνέπεια να επιφέρει καταστρεπτικά αποτελέσματα πέραν της απόλυτης διαδρομής του πίδακα ΗΕΑΤ, ειδικά όταν οι στόχοι αφορούν οχήματα της κατηγορίας ΤΟΜΠ ή MRAP που ουσιαστικά ο όγκος του στόχου είναι ένα μεγάλο κενό εσωτερικά. Είναι όμως βέβαιο ότι όσοι βρίσκονται εντός του οχήματος δεν θα περάσουν…. όμορφα, ενώ τυχόν προσβολή σημείων όπως κινητήρες, δεξαμενές καυσίμου, συστήματα μετάδοσης κίνησης κλπ θα επιφέρουν τουλάχιστον την ακινητοποίηση του οχήματος.
Ο φόρτος πυρομαχικών για τους χειριστές βομβιδοβόλων πρέπει να δίνει έμφαση στην τροφοδοσία του βομβιδοβόλου ακόμα κι αν αυτό είναι σε βάρος της ποσότητας των πυρομαχικών του τυφεκίου που φέρει. Επίσης , είναι θεμιτό ο Ομαδάρχης, εφόσον κρίνει απαραίτητο, να διανέμει μέρος του φόρτου βομβίδων και σε άλλα μέλη της Ομάδας με ελαφρύτερους ατομικούς φόρτους. Αυτό θα επιτρέψει ελάφρυνση του φόρτου του βομβιστή και μεταφορά περισσότερων βομβίδων. Στις ανάπαυλες, και εφόσον ο βομβιστής έχει αναλώσει τα πυρομαχικά που μεταφέρει, αναπληρώνει τον φόρτο του από τους λοιπούς. Συνεχίζοντας για τα πυρομαχικά είναι σημαντικό να τονιστεί ότι τουλάχιστον 4-6 βομβίδες πρέπει να φέρονται σε θέσεις άμεσα προσβάσιμες και αυτές να αναπληρώνονται σε κάθε ευκαιρία. Ο βομβιστής πρέπει να είναι σε θέση να διατηρήσει τα πυρά του σε ένα στόχο για ένα λογικό διάστημα χωρίς να χρειάζεται να διακόψει μέχρι να ανακτήσει πυρομαχικά.
Σχετικά με τη μεταφορά του βομβιδοβόλου, η τάση πλέον επιστρέφει ξανά στην χρήση του ως ανεξάρτητου όπλου, σε διαμόρφωση «stand alone». Ο κύριος λόγος είναι ότι επιτρέπει στον χειριστή του να μεταχειρίζεται ένα πιο ελαφρύ τυφέκιο σε όλες τις περιπτώσεις εκείνες που δεν απαιτείται η χρήση βομβιδοβόλου. Είναι γεγονός ότι ένα ενσωματωμένο στο τυφέκιο βομβιδοβόλο προσθέτει σημαντικό όγκο και βάρος. Είναι επίσης γεγονός, όμως, ότι σε ορισμένες μορφές αγώνα, π.χ σε μία επίθεση ή μια κρούση, η ανάγκη αλλαγής μεταξύ όπλων προσθέτει περιπλοκότητα και είναι προβληματική. Το ιδανικό θα ήταν να υπήρχε δυνατότητα μετάβασης από την μια διαμόρφωση στην άλλη, αλλά από την στιγμή που οικονομικά ή άλλως πως πρέπει να επιλεγεί μια διαμόρφωση είμαι της άποψης ότι αυτή πρέπει να είναι του ενσωματωμένου στο τυφέκιο βομβιδοβόλου. Αν και πλεονασμός, πρέπει να αναφερθεί ότι ο βομβιστής απαιτεί υψηλό βαθμό εκπαίδευσης για να είναι αποτελεσματικός ειδικά στα βεληνεκή που οι βομβίδες έχουν έντονα καμπύλη τροχιά. Πέραν των 200 μέτρων.
Υπάρχει και η κατηγορία των ανεξάρτητων πολλαπλών εκτοξευτών βομβίδων όπως το Milkor MGL που διαθέτουν οι Κύπριοι Καταδρομείς. Αυτή η κατηγορία δεν εξετάζεται εδώ διότι είναι πέραν του συνήθους οπλισμού μιας Ομάδας, τουλάχιστον στον ελληνικό χώρο. Η ισχύς που παρέχουν τέτοια όπλα είναι εντυπωσιακή και είμαι της άποψης ότι θα έπρεπε να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του οπλισμού στο Πεζικό και Καταδρομείς ενταγμένο όμως σε επίπεδο Διμοιρίας και όχι Ομάδας.
Φυσικά υπάρχουν και οι οπλοβομβίδες. Ένα κατάλοιπο του παρελθόντος που ακόμα υπηρετεί στην Πατρίδα μας, και παραδόξως ακόμα και σε χώρες όπως η Γαλλία. Η δυσκολία στην χρήση τους, κυρίως λόγω σκόπευσης-ακρίβειας και ανάκρουσης, περιορίζουν την αποτελεσματικότητα τους στη δημιουργία σαματά, πλήν των πολύ μικρών βεληνεκών, σαφώς κάτω των 100 μέτρων. Υπάρχουν ελαφρά δείγματα, όπως η Μ-200 της Β&Τ που όταν βάλλονται από τυφέκια 5,56χιλ είναι σαφώς πιο διαχειρίσιμες αλλά στην εποχή των βομβιδοβόλων και των ελαφρών Α/Τ εκτοξευτών μιας χρήσης η επιμονή χρήσης τους είναι αναχρονισμός.
Ελαφρύ Πολυβόλο
Το Ελαφρύ Πολυβόλο αποτελεί το μέσο εκείνο που θα εξασφαλίσει τις συνθήκες που θα επιτρέψουν τον ελιγμό στο τακτικό επίπεδο της Ομάδας. Θα κάνω μια παρένθεση πιο κάτω για σχολιασμό της διαμάχης Οπλοπολυβόλου/Ελαφρού Πολυβόλου και Πολυβόλου Γενικής Χρήσης/Ελαφρού Πολυβόλου.
Το ελληνικό Πεζικό (όχι όλες οι Μονάδες) και οι Δυνάμεις Καταδρομών της Ε.Φ. διατηρούν δύο ελαφρά πολυβόλα ανά Ομάδα, ενώ στις Ελλαδικές Μονάδες των Καταδρομών, αν δεν κάνω λάθος, υπάρχει ένα. Η ύπαρξη δύο όπλων δίνει, κατά την άποψη μου, σημαντική ευελιξία στον Ομαδάρχη ως προς την τακτική χρησιμοποίησης τους. Υπάρχει σαφώς η δυνατότητα η Ομάδα να χωριστεί σε δύο σχετικά ισοδύναμες ημιομάδες στην κάθε μια των οποίων να υπάρχει ένα ελαφρύ πολυβόλο. Αυτό θα επιτρέψει ενδεχομένως την πραγματοποίηση αλμάτων υπό τα κατασταλτικά πυρά ενός κατά περίπτωση. Επίσης, δύναται ο Ομαδάρχης να συγκροτήσει μια «ημιομάδα υποστηρίξεως» και με τα δύο ελαφρά πολυβόλα δημιουργώντας μια βάση πυρός που θα επιτρέψει στο υπόλοιπο τμήμα να ελιχθεί.
Ο ρόλος του Ελαφρού Πολυβόλου στην Ομάδα είναι η παροχή κατασταλτικών πυρών σε τοπικό επίπεδο στον τομέα ευθύνης της Ομάδας. Αυξάνει κάπως τα βεληνεκή που μπορεί να εμπλέξει στόχους μια Ομάδα καθώς το αυτόματο πυρ δημιουργεί μια βαλλόμενη ζώνη σε σημαντική απόσταση αλλά κατά την άποψη μου αυτό δεν είναι το πιο σημαντικό ούτε και μπορεί να είναι επιχειρησιακά εκμεταλλεύσιμο συχνά. Η απουσία τρίποδα περιορίζει το βεληνεκές στο οποίο η βαλλόμενη ζώνη μπορεί να έχει ικανοποιητική πυκνότητα πυρών, ενώ , όπως συμβαίνει και για τη λοιπή Ομάδα, οι δυνατότητες εντοπισμού και ακριβούς σκόπευσης στόχων είναι περιορισμένες όπως περιορισμένη είναι και η δυνατότητα επίγνωσης της τακτικής κατάστασης σε βάθος. Η αδυναμίες αυτές είναι πιο έντονες όταν οι επιχειρήσεις έχουν έντονα κινητικό χαρακτήρα. Εκεί που το ελαφρύ πολυβόλο προσφέρει σημαντικά είναι στο χρόνο διατήρησης των πυρών καταστολής επί ενός σημειακού στόχου αλλά και η δυνατότητα του να μεταβαίνει μεταξύ πολλαπλών σημείων καταστολής χωρίς να διακόπτει τα πυρά του για επαναγέμιση.
Η χρήση πυρομαχικών μικρού διαμετρήματος όπως τα 5,56Χ45χιλ επιτρέπει στον χειριστή να μεταφέρει πάνω του σημαντικό αριθμό φυσιγγίων διατηρώντας ικανοποιητική κινητικότητα και μπορώντας έτσι να δρα ανεξάρτητα από κάποιον βοηθό. Επίσης του επιτρέπει να λαμβάνει θέσεις βάλλοντος περιορισμένης στήριξης σε καταστάσεις ανάγκης, όπως όρθιος, γονατιστός κλπ. παραμένοντας σε θέση να βάλλει με σχετική ακρίβεια, αν και σε μικρότερα βεληνεκή. Η χρήση θηκών ταινιών 100 φυσιγγίων είναι νομίζω επιβεβλημένη όταν απαιτείται ελιγμός και κίνηση ενώ οι μεγαλύτερες είναι προτιμητέες για στατικές θέσεις. Ο χειριστής του ελαφρού πολυβόλου πρέπει να είναι σε θέση να έχει άμεση πρόσβαση σε τουλάχιστον μία επιπλέον ταινία πυρομαχικών πέραν αυτής επί του όπλου. Και με αυτόν τον γνώμονα πρέπει να διαρρυθμίσει και την εξάρτυση του. Θα ήταν υπερβολή να είχε όλα τα πυρομαχικά του άμεσα προσβάσιμα σε βάρος της εργονομίας και της άνεσης της εξάρτυσης. Πάντα θα υπάρχουν ευκαιρίες ανάκτησης ταινιών από κάποιο γυλιό ή σακίδιο πλάτης. Όπως και με τον βομβιστή, ο Ομαδάρχης καλό θα ήταν να ελαφρύνει τον χειριστή του ελαφρού πολυβόλου κατανέμοντας μέρος του φόρτου πυρομαχικών σε λοιπά μέλη του Τμήματος.
Ως παρένθεση, πρόσφατα υπήρξε η σημαντική εξέλιξη της απόφασης του Βρετανικού Στρατού να αποσύρει τα ελαφρά πολυβόλα Minimi (και τα οπλοπολυβόλα L-86A2) από τις Ομάδες Πεζικού και να τα αντικαταστήσει με ένα τυφέκιο Ακροβολιστή L-129 και ένα πολυβόλο γενικής χρήσης L-7 (MAG-58).
Παίρνοντας τα πράγματα με τη σειρά, η διεθνής πρακτική τις τελευταίες δεκαετίες ήταν να εφοδιάζεται η κάθε Ομάδα με δύο ελαφρά πολυβόλα (και δύο βομβιδοβόλα). Ακόμα και χώρες, όπως η Βρετανία, με διαφορετικές συνθέσεις οπλισμού, μετά την εμπλοκή τους στις επιχειρήσεις στο Ιράκ και Αφγανιστάν σύντομα κατέληξαν στην προαναφερόμενη σύνθεση συχνά συντάσσοντας αναφορές «επείγουσας επιχειρησιακής ανάγκης» (Urgent Operational Request). Βγαίνοντας από τις επιχειρήσεις ο κάθε Στρατός έκανε την δική του αξιολόγηση των συμπερασμάτων που εξήχθησαν καταλήγοντας σε διαφορετικές απαντήσεις για λύση των όποιων προβλημάτων. Οι Βρετανοί κατέληξαν στο προαναφερόμενο ενώ οι Αμερικανοί Πεζοναύτες καταλήγουν σε Ομάδες αποκλειστικά με τυφέκια (και stand alone βομβιδοβόλα) ενώ άλλοι Στρατοί φαίνονται περισσότερο ευχαριστημένοι ή λιγότερο πρόθυμοι για αλλαγές. Ανάμεσα τους και ο Αμερικάνικος Στρατός ο οποίος αυτό το διάστημα αναζητά αντικαταστάτη για τα ελαφρά πολυβόλα του αλλά και πάλι στην μορφή ενός όπλου με αντίστοιχη ισχύ πυρός. Σε όλες τις περιπτώσεις σημαντικό ρόλο έπαιξαν, και παίζουν όπως πάντα, οικονομικοί λόγοι.
Σε μια προσπάθεια ανάλυσης των πιο πάνω καταλήγω στα εξής. Το μοντέλο των Αμερικανών Πεζοναυτών προϋποθέτει σαφή υποστήριξη της Ομάδας από τα ανώτερα κλιμάκια. Εκεί παραμένουν όλα τα πολυβόλα γενικής χρήσης και μεγάλο μέρος των ελαφρών πολυβόλων M-249 (Minimi) τα οποία κατά περίπτωση διατίθενται προς τα κάτω μαζί με τους χειριστές τους με ειδικότητα Πολυβολητή. Αυτό δεν στερεί κάτι όταν οι επιχειρήσεις διεξάγονται σε κλιμάκια Λόχου/Τάγματος κλπ ενώ προβλήματα δημιουργούνται μόνο όταν αποκοπούν τμήματα που δεν διαθέτουν οργανικά μέσα υποστήριξης όπως τα πολυβόλα/ελαφρά πολυβόλα. Νιώθουν αρκετή ασφάλεια να αφαιρέσουν από τις Ομάδες τους μέρος της ισχύος πυρός διότι οι Ομάδες τους είναι πολυάριθμες (12-13 άντρες) ενώ υπάρχει η αυτοπεποίθηση ότι τα μέσα υποστήριξης πάντα θα είναι σε θέση να υποστηρίζουν ανεξαρτήτως αν δεν είναι οργανικά. Είναι σαφές ότι σε αποστολές περιπολιακού χαρακτήρα τα Τμήματα θα υποστηρίζονται από αποσπασμένα μέσα των ανώτερων κλιμακίων. Μεγάλο ρόλο στην απόφαση είχε και η ανάγκη το σύνολο της Ομάδας να είναι σε θέση να εκκαθαρίσει μια οικία μπαίνοντας μέσα. Σε τέτοιες περιπτώσεις τα ελαφρά πολυβόλα έχουν σαφή μειονεκτήματα, κυρίως λόγω όγκου αλλά και λόγω της λειτουργίας τους με ανοιχτό κλείστρο που οδηγεί σε μεγαλύτερη συχνότητα εμπλοκών.
Στο Βρετανικό μοντέλο όμως, που οι Ομάδες είναι των 6-8 αντρών, είναι δεδομένο ότι πλέον το δόγμα ελιγμού θα περιλαμβάνει ημιομάδα υποστήριξης με το L-7 και L-129 και ημιομάδα ελιγμού με τα τυφέκια. Κατά την άποψη μου αυτό είναι πισωγύρισμα. Το μοναδικό πολυβόλο για να είναι αποτελεσματικό (σε σημείο πέραν του Minimi) πρέπει να ταχθεί ως βάση πυρός. Αυτό θα οδηγήσει μάλλον σε αποκοπή του από την υπόλοιπη Ομάδα. Αν επιλέξει να ελίσσεται μαζί τους τότε η αποτελεσματικότητα του θα είναι στα επίπεδα του Minimi έχοντας ταυτόχρονα τα μειονεκτήματα του βάρους του όπλου, του βάρους των πυρομαχικών και της μοναδικότητας του εντός της Ομάδας.
Παλαιότερα ενδεχομένως παρόμοιες τακτικές να είχαν πιο αποτελεσματική εφαρμογή. Οι φόρτοι των στρατιωτών δεν περιλάμβαναν θωράκιση, η πλειοψηφία των όπλων ήταν 7,62Χ51χιλ με σαφώς μικρότερους ρυθμούς βολής κλπ. Σήμερα είμαι της άποψης ότι στο τακτικό επίπεδο της Ομάδας δεν μπορεί να γίνει εκμετάλλευση των πλεονεκτημάτων που ενδεχομένως να είναι σε θέση να παράσχει ένα πολυβόλο γενικής χρήσης όπως είναι το αυξημένο βεληνεκές ειδικά με την χρήση τρίποδα. Διευκρινίζω ότι η ένσταση μου αφορά την χρησιμότητα τέτοιων όπλων σε επίπεδο Ομάδας. Κατά την άποψη μου σε επίπεδο Διμοιρίας ενταγμένα σε εξειδικευμένα στοιχεία είναι σε θέση να είναι πιο αποτελεσματικά.
Άλλο σημείο σχολιασμού είναι ότι τέτοια όπλα σε επίπεδο Ομάδας στερούν την Ομάδα από προσωπικό για επιτέλεση άλλων σημαντικών καθηκόντων, όπως εκκαθάριση διαδρομής, είσοδος σε κτήρια ή ορύγματα κλπ καθώς επίσης επιβαρύνουν τον συνολικό φόρτο με σημαντικό βάρος πυρομαχικών εστιασμένων σε ένα μόνο όπλο (αντί για δύο στο Minimi). Σε μια παραλλαγή αυτής της πρακτικής, και ο Νεοζηλανδοί αντικατάστησαν το Minimi 5,56χιλ με Minimi 7,62χιλ σε επίπεδο Ομάδας μετά την εμπλοκή τους στον πόλεμο στο Αφγανιστάν. Αυτή η τάση έχει τύχει σχολιασμού στο «…περί Διαμετρημάτων».
Η Αμερικανική SOCOM πάντως δείχνει πιστή στα πλεονεκτήματα των ελαφρών πολυβόλων, τόσο σε 5,56χιλ όσο και σε 7,62χιλ όπως δείχνουν και πρόσφατες προμήθειες. Σε συζητήσεις για το θέμα διαφάνηκε ότι σημαντικό στοιχείο διαφοροποίησης στο πως κάθε Κλαδος βλέπει τα ελαφρά πολυβόλα έχει το επίπεδο εκπαίδευσης που παρέχει στους χειριστές τους. Πολλοί Στρατοί τα χορηγούν ουσιαστικά σε Τυφεκιοφόρους ώστε να τα μεταχειρίζονται σαν αυτόματα τυφέκια ή οπλοπολυβόλα γεγονός που δεν τους επιτρέπει να εκμεταλλευτούν τα πλεονεκτήματα τους. Ο Ελληνικός Στρατός και η Εθνική Φρουρά θα πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη σημασία σε αυτόν τον τομέα. Η πρακτική από την εποχή του ΗΚ11Α1 ήταν αυτά να δίνονται σε προσωπικό με εκπαίδευση τυπικού τυφεκιοφόρου και τίποτε να μην διδάσκεται πέραν αυτού. Και αν αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί μικρό κακό μιας και το ΗΚ11Α1 είναι ουσιαστικά ένα βαρύτερο G3 με μηδενικές δυνατότητες ουσιαστικής υποστήριξης (λειτουργία κλειστού κλείστρου, μειομένος φόρτος πυρομαχικών, τροφοδοσία από γεμιστήρα 20 φυσιγγίων) με το Minimi πιστεύω πρέπει να δωθεί περισσότερη σημασία. Σημασία σημαίνει και μεγάλος αριθμός φυσιγγίων στην εκπαίδευση!
Πολυβόλο Γενικής Χρήσης
Πολυβόλα γενικής χρήσης είναι η κατηγορία των πολυβόλων που περιλαμβάνει το MG3, MAG-58, PKM κλπ. Χρησιμοποιούν φυσίγγια πλήρους ισχύος και είναι ισχυρής κατασκευής ώστε να αντέχουν στη χρήση σε ρόλους υποστήριξης Τμημάτων από σταθερές θέσεις βάλλοντας μεγάλο αριθμό φυσιγγίων. Παρόλα αυτά είναι αρκετά ελαφριά ώστε υπό προϋποθέσεις να μεταφέρονται πεζή και να εκτελούν ρόλους που αρμόζουν σε ελαφρά πολυβόλα/οπλοπολυβόλα.
Εδώ μόνο υπό αυτό το πρίσμα θα αναφερθώ διότι σαν μέσο υποστήριξης επιπέδου Διμοιρίας και Λόχου μάλλον εμπίπτει στην κατηγορία των Βαρέων Όπλων που η τακτική χρησιμοποίηση τους εξετάζεται πολύ ικανοποιητικά από τους σχετικούς κανονισμούς.
Στο μεγαλύτερο μέρος έχω καλύψει ότι ήθελα να γράψω πιο πάνω, στα ελαφρά πολυβόλα και στον σχετικό σχολιασμό. Εδώ να διασαφηνίσω ή να επαναλάβω κάποια στοιχεία όπως, το ότι αυτή η κατηγορία πολυβόλων είναι σαφώς καλύτερη για χρήση σε μεγάλα βεληνεκή από τρίποδα, για παρατεταμένα πυρά με συχνές αλλαγές κάννης και, κυρίως, στην δυνατότητα των φυσιγγίων να υπερνικούν κοινά εμπόδια όπως γαιόσακους, τοίχους κλπ. Και ως τέτοια σαφώς έχουν τους ρόλους τους που με κανένα τρόπο δεν μπορούν να αναληφθούν από ελαφρά πολυβόλα 5,56χιλ.
Η ένσταση μου, όπως ανάφερα, είναι στην χρήση τους σε επίπεδο Ομάδας όπου αυτά τα πλεονεκτήματα δεν μπορούν να τύχουν εκμετάλλευσης ειδικά όταν ο αγώνας είναι έντονα κινητικός. Όταν χρησιμοποιούνται ως ελαφρά πολυβόλα με ένα υπηρέτη τότε εγείρονται περιορισμοί στην χρήση, στη μετακίνηση και στον εφοδιασμό με επαρκή ποσότητα πυρομαχικών. Η αποτελεσματικότητα τους έτσι περιορίζεται στα επίπεδα του ελαφρού πολυβόλου με όλα τα μειονεκτήματα βάρους και όγκου να παραμένουν. Στις περιπτώσεις που θέλει η Ομάδα να εκμεταλλευτεί τα πλεονεκτήματα του φυσιγγίου 7,62Χ51χιλ μπορεί να ζητήσει και να της διατεθεί ένα πολυβόλο, μαζί με τους υπηρέτες του, από το κλιμάκιο της Διμοιρίας ή του Λόχου. Οι περιπτώσεις αυτές δεν θα είναι ο κανόνας και δεν είναι ανάγκη η Ομάδα να επιβαρύνεται με οργανικό πολυβόλο όταν για την πλειονότητα των αποστολών της επαρκεί το ελαφρύ (και μικρότερου διαμετρήματος). Προβάλλει φυσικά η ανάγκη τα ανώτερα κλιμάκια να διαθέτουν επαρκή αριθμό στοιχείων πολυβόλων ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν σε ένα λογικό αριθμό αιτημάτων έχοντας ταυτόχρονα αρκετά για τα κύρια καθήκοντα της υποστήριξης Διμοιρίας/Λόχου. Τι θα ήταν το ιδανικό εξαρτάται. Στα Μ/Κ Τάγματα σίγουρα οι ανάγκες είναι μικρότερες καθώς διατίθεται και ο οπλισμός των ΤΟΜΠ/ΤΟΜΑ. Σε ελαφρές Μονάδες όμως αυτή η κατηγορία όπλων είναι από τα κύρια στοιχεία πυρών υποστήριξης. Και φυσικά προβάλλει και η ανάγκη οι επικεφαλείς των κατώτερων κλιμακίων να είναι σε θέση να εκμεταλλευτούν (να έχουν την κατάλληλη εκπαίδευση) την ισχύ που θα τους παράσχει ένα στοιχείο πολυβόλου γενικής χρήσης!
Σε κάθε περίπτωση πάντως, ακόμα και με δίποδα μόνο, τα πολυβόλα γενικής χρήσης διαπρέπουν στον ρόλο της εγκατάστασης βάσης πυρός προς υποστήριξη του ελιγμού των Τμημάτων που υποστηρίζουν. Εάν η επιλογή θέσης είναι καλή τότε μπορεί το στοιχείο να περιορίσει της μετακινήσεις του και να εκμεταλλευτεί την ισχύ και το βεληνεκές του όπλου χωρίς το άγχος και την υποχρέωση να ακολουθήσει την Ομάδα στον ελιγμό ή να μην αποκοπεί.
Ελαφρύς Α/Τ Εκτοξευτής
Αν και δύσκολα μπορεί κάποιος να τον περιλάβει στα ελαφρά όπλα εντούτοις η κοινή χρήση του στο επίπεδο της Ομάδας Πεζικού με σπρώχνει να σχολιάσω ορισμένα σημεία. Στον Ελληνικό Στρατό κυριαρχούν τα Ελαφρά Α/Τ μιας χρήσης όπως το Μ-72 και το RPG-18 ενώ στην Ε.Φ κυριαρχεί το σαφώς πιο ικανό RPG-7V (στην ίδια κατηγορία είναι και το LRAC-89 Strim των ελλαδικών ΕΔ). Σε γενικές γραμμές οι ρόλοι που θα κληθούν να επιτελέσουν είναι ταυτόσημοι αν και πάλι το RPG-7V υπερέχει. Οι χειριστές αυτών των όπλων παραμένουν Τυφεκιοφόροι για όσες περιπτώσεις δεν απαιτούν την χρήση Α/Τ ενώ μεταπίπτουν άμεσα στον ρόλο τους όταν η τακτική κατάσταση το επιβάλλει. Είναι αυτονόητο ότι ο Ομαδάρχης πρέπει να είναι σε θέση να ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο σε αυτά τα πολύτιμα όπλα ορίζοντας τους τομείς ευθύνης, καταδεικνύοντας τους στόχους ευκαιρίας κλπ.
Κύρια αποστολή τέτοιων όπλων είναι η Α/Τ άμυνα των Τμημάτων στα οποία ανήκουν και η προβολή ικανού εκρηκτικού αποτελέσματος σε μικρά βεληνεκή. Είναι αποτελεσματικά μέχρι τα 150-200 μέτρα για τα μιας χρήσης ενώ ένας ικανός σκοπευτής RPG-7V διατηρεί καλές πιθανότητες επιτυχούς προσβολής μέχρι και τα 300 μέτρα αν οι συνθήκες ευνοούν.
Στους στόχους τους ως προτεραιότητα θα είναι σίγουρα οι απειλές που δεν μπορούν να προσβληθούν με άλλα όπλα που κυρίως είναι οι απειλές εκείνες που φέρουν θωράκιση. Αν και η διατρητική τους ικανότητα είναι πολύ μικρή, λιγότερο από 300χιλ Ομοιογενούς Ελατού Χάλυβα (Rolled Homogenous Armor) που δεν τους επιτρέπει μετωπικές προσβολές σε άρματα μάχης εντούτοις σε όλα τα σημεία πέραν του εμπρόσθιου τόξου, και εφόσον το άρμα δεν φέρει πρόσθετες θωρακίσεις (Ενεργές Εκρηκτικές ή Μη) τότε είναι σε θέση να επιτύχουν αποτελεσματική διάτρηση υπό ευνοϊκές συνθήκες. Εκείνο που θα ήθελα να κακίσω είναι η επιμονή κάποιων, λόγω και του τι ερμηνεύουν διαβάζοντας κανονισμούς, ότι «σκοπεύουμε τα ευπρόσβλητα σημεία και κυρίως το σημείο ένωσης σκάφους πύργου». Για όσους έχουν κάνει βολές με Α/Τ αντιλαμβάνονται ότι τέτοια ακρίβεια σκόπευσης ανήκει στη σφαίρα της φαντασίας. Όλες τις φορές ο σκοπευτής θα προσπαθήσει να θέσει τα σκοπευτικά του στο κέντρο της ορατής μάζας του στόχου για να αυξήσει τις πιθανότητες προσβολής. Τέτοια πυρομαχικά έχουν τόσο μεγάλη διασπορά που οποιαδήποτε προσπάθεια ακριβέστερης σκόπευσης είναι άνευ ουσίας. Είναι αστείο άλλωστε ένας σκοπευτής Α/Τ μιας χρήσης, με τα υποτυπώδη σκοπευτικά να έχει σε συνθήκες μάχης οποιουδήποτε επιπέδου δυνατότητα επιλογής σημείου προσβολής πέραν των 25-40 μέτρων. Ακόμα και ένας σκοπευτής RPG-7V με της μικρής μεγέθυνσης PGO-7V δεν θα μπορούσε να ελπίζει σε οτιδήποτε καλύτερο από το κέντρο της ορατής μάζας με την ελπίδα να πετύχει προσβολή.
Ο σοβιετικός σχετικός κανονισμός δίνει για πολύ καλά εκπαιδευμένους σκοπευτές πιθανότητες 50% επιτυχούς προσβολής στόχου στα 200 μέτρα υπό ιδανικές συνθήκες ανέμου σε ακίνητο στόχο 2Χ2 μέτρα εάν το σφάλμα εκτίμησης απόστασης είναι μικρότερο του 5%. Και συνεχίζει λέγοντας ότι ένας έμπειρος σκοπευτής συνήθως δεν επιτυγχάνει εκτίμηση απόστασης καλύτερη από 15-20% σφάλματος. Για το δεύτερο βλήμα δίνει ακρίβεια 65% εφόσον ο σκοπευτής καταφέρει να συσχετίσει το σημείο διάρρηξης με το σωστό σημείο σκόπευσης. Μεταφέρτε τώρα όλο αυτό στο LAW και στο RPG-18 και ξανασκεφτείτε τα περί επιλογής σημείου σκόπευσης….
Συνεχίζοντας με το τι μπορεί και τι όχι να κάνει ένα Α/Τ θα πώ ότι σίγουρα δεν μπορεί να ρίξει ένα τοίχο ή να δημιουργήσει σημείο εισόδου. Οι ΗΕΑΤ κεφαλές προορίζονται για διάτρηση και δεν είναι καλές για οτιδήποτε άλλο. Είναι χαρακτηριστικό ότι και η θραυσματοποίηση τέτοιων κεφαλών δεν είναι ιδανική ούτε ως μοτίβο διασποράς θραυσμάτων ούτε και ως μέγεθος και ποιότητα αυτών. Έχοντας πει αυτό όμως πρέπει να πούμε επίσης ότι είναι πολύ καλύτερα από οποιοδήποτε άλλο όπλο της Ομάδας σε αυτόν το τομέα και ο Ομαδάρχης δύναται να κρίνει ότι κάποιος στόχος, αν και μη ιδανικός για τέτοιο όπλο, θα άξιζε μιας προσβολής του με τέτοιο.
Τέτοιου είδους όπλα έχουν περιορισμούς λόγω όγκου και βάρους στον αριθμό βλημάτων που δύναται να μεταφερθούν. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι οι επικεφαλείς των Τμημάτων που τα διαθέτουν πρέπει να σκέφτονται τρόπους μεταφοράς πέραν αυτών που επιβάλλουν οι κανονισμοί. Για παράδειγμα, τα 6 βλήματα που προβλέπει ο κανονισμός για το RPG-7 δύναται να γίνουν πολύ περισσότερα αν ο Ομαδάρχης διανείμει κάποια επιπλέον στους υπόλοιπους άντρες της Ομάδας. Εάν η αποστολή ευνοεί την χρήση τέτοιων όπλων τότε πρέπει να γίνουν προτεραιότητα για το Τμήμα μιας και αυξάνουν σαφώς την ισχύ πυρός.
Κύριο πρόβλημα και στους δύο ελληνικούς στρατούς είναι η απουσία ικανοποιητικής λύσης για νυχτερινή σκόπευση. Αν και όπως προανέφερα ο ρόλος του είναι κυρίως η Α/Τ αυτοάμυνα εντούτοις δεν πρέπει να παραβλέπεται η δυνατότητα τους να προβάλλουν ισχύ σε απόσταση, γεγονός πολύ χρήσιμο στις Καταδρομικές και λοιπές αποστολές Περιπόλων.
Στο τέλος θα έπρεπε να περιληφθούν και τα όπλα Ακροβολιστή (αν και κάποια στοιχεία για τον Ακροβολιστή αναφέρθηκαν πιο πάνω) και Ελεύθερου Σκοπευτή αλλά με αυτά καταπιάστηκα στο «Ελληνικοί Στρατοί και Ελεύθερος Σκοπευτής – Σχέση ανύπαρκτη». Οπόταν, για αποφυγή περαιτέρω κούρασης θα το κλείσω εδώ. Θέλω εμφαντικά να δηλώσω ότι όλο το κείμενο αποτελεί προσωπική μου άποψη και με κανένα τρόπο δε θέλω να εκληφθεί ως θέσφατο και σαφώς είναι ανοιχτό στην κάθε κριτική. Πιστεύω όμως ότι το περιεχόμενο του θα βοηθήσει στην αποσαφήνιση ορισμένων σημείων που ίσως κάποιους να μπερδεύουν. Ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σας!
