Αποχαιρετισμός στα όπλα για τα αναγνωριστικά RF-4E

42
1779
Τα αεροσκάφη RF-4E θα αποσυρθούν μετά από 39 έτη υπηρεσίας. © Λάμπρος Αμβράζης

Στις 5 Μαΐου 2017 αναμένεται η οριστική απόσυρση των εναπομείναντων αεροσκαφών RF-4E Phantom της 348 Μοίρας Τακτικής Αναγνώρισης (ΜΤΑ), των τελευταίων του τύπου που βρίσκονται σε υπηρεσία στο ΝΑΤΟ. Σύμφωνα με την εξειδικευμένη ιστοσελίδα Hellenic Spotters, την ημέρα εκείνη θα πραγματοποιηθεί η σχετική τελετή απόσυρσης στην 110 Πτέρυγα Μάχης/Αεροπορική Βάση Λάρισας, που θα σημάνει και την αναστολή λειτουργίας της 348 MTA, μία από τις αρχαιότερες και ιστορικές Μοίρες της Πολεμικής Αεροπορίας και μοναδικής σε ρόλο Τακτικής Αναγνώρισης.

Υπενθυμίζεται ότι στο πλαίσιο της Νέας Δομής Δυνάμεων, τα αεροσκάφη της 348 ΜΤΑ επρόκειτο να παροπλιστούν στα τέλη του 2012 λόγω παλαιότητας, μειωμένης επιχειρησιακής ικανότητας και επιβιωσιμότητας στο σύγχρονο επιχειρησιακό περιβάλλον, υψηλών απαιτήσεων συντήρησης και κόστους χρήσης. Ενδεικτικά, το Κόστος ανά Ώρα Πτήσης (ΚΩΠ) του δικινητήριου RF-4E είχε υπολογιστεί τότε σε €16.350, το υψηλότερο μεταξύ όλων των τύπων μαχητικών αεροσκαφών της Π.Α. Η απόφαση για τον παροπλισμό των RF-4E ήταν μάλλον προδιαγεγραμμένη όταν το προβληματικό πρόγραμμα αναβάθμισης των φωτομηχανών τους οδήγησε την Π.Α. στην απόφαση προμήθειας δύο σύγχρονων ατρακτιδίων αναγνώρισης DB-110 που βρίσκονται πλέον σε πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα με τα αεροσκάφη F-16 Block 52 Adv. στην 116 Πτέρυγα Μάχης/Αεροπορική Βάση Αράξου. Το ατρακτίδιο τακτικής αναγνώρισης Goodrich DB-110 με δυνατότητες LOROP (Long Range Oblique Photography) αναφέρεται ως το πιο εξελιγμένο σύστημα ηλεκτροοπτικής αναγνώρισης στο ορατό και υπέρυθρο φάσμα διαθέσιμο για αεροσκάφη τύπου F-16. Πάντως ως αντικαταστάτης αναζητείται μια λύση που θα μπορεί να εκτελέσει το σύνολο των αποστολών των RF-4E από ενιαία πλατφόρμα/σύστημα.

 Αποστολή των αεροσκαφών RF-4E είναι η διεξαγωγή αποστολών τακτικής αναγνώρισης, μεταξύ των οποίων και η εκτίμηση ζημιών μάχης (Battle Damage Assessment: BDA) μετά την προσβολή του στόχου.
Αποστολή των αεροσκαφών RF-4E είναι η διεξαγωγή αποστολών τακτικής αναγνώρισης, μεταξύ των οποίων και η εκτίμηση ζημιών μάχης (Battle Damage Assessment: BDA) μετά την προσβολή του στόχου. Στη φωτογραφία, διέλευση ενός RF-4E κατά τη διάρκεια της Άσκησης ΚΑΜΠΕΡΟΣ 2014 στο Πεδίο Βολής Κρανέας.

Τα ελληνικά Recce Phantom

Στις 3 Νοεμβρίου του 1978, το πρώτο από τα συνολικά 8 νέα αεροσκάφη RF-4E προσγειώθηκε στον διάδρομο της Αεροπορικής Βάσης Λάρισας. Ο αριθμός τους συμπληρώθηκε το Μάιο του 1993 με την σταδιακή παραλαβή 27 μεταχειρισμένων RF-4E από τα γερμανικά αποθέματα, εκ των οποίων τα είκοσι με τις λιγότερες ώρες πτήσης τέθηκαν σε υπηρεσία και τα υπόλοιπα επτά χρησιμοποιήθηκαν ως πηγή ανταλλακτικών για την υποστήριξη του τύπου. Τα γερμανικής προέλευσης RF-4E χαρακτηρίζονται από καλύτερη ορατότητα στο χώρο του cockpit λόγω απουσίας ορισμένων οργάνων καθώς και αναβαθμισμένα ηλεκτρονικά συστήματα, υστερούν ωστόσο στους κινητήρες καθώς φέρουν την παλαιότερη έκδοση J79-GE-17A που τα καθιστά ελαφρώς πιο δυσκίνητα στην εκτέλεση ορισμένων κλειστών ελιγμών, αφήνοντας παράλληλα εμφανές ίχνος καπνού σε σχέση με τα Phantom που φέρουν κινητήρες J79-GE-17C.

Τα RF-4E της 348 ΜΤΑ φέρουν μεγάλη ποικιλία φωτογραφικών μηχανών για φωτοαναγνώριση από μικρά, μεσαία και μεγάλα ύψη. Από τις τέσσερις διαφορετικού τύπου κάμερες που μπορούν να μεταφερθούν, σίγουρα τις πιο εντυπωσιακές δυνατότητες παρέχει η κάμερα τύπου LOROP KS-127A, με δυνατότητα λήψης φωτογραφιών από ύψος έως 40.000 ποδών και σε απόσταση περίπου 70km με ικανότητα σκόπευσης έως 0,5m υπό κατάλληλες καιρικές συνθήκες. Σε αντίθεση με το παλαιότερο δόγμα φωτοαναγνώρισης της Αμερικανικής Αεροπορίας (USAF) από την εποχή του Πολέμου στο Βιετνάμ, που συνοψιζόταν στο ρητό «Alone, Unarmed, Unafraid», τα ελληνικά RF-4E φέρουν βλήματα AIM-9 Sidewinder και σύστημα αυτοπροστασίας αποτελούμενο από δέκτη προειδοποίησης ραντάρ ALR-91 και εκτοξευτή αερόφυλλων ALE-47.

Το σύστημα ASTAC έχει δυνατότητα εντοπισμού και προσδιορισμού θέσης κάθε ηλεκτρονικής εκπομπής σε φάσμα συχνοτήτων 0.5-18 GHz, με ικανότητα κάλυψης περιοχής τουλάχιστον 160km² όταν το αεροσκάφος ίπταται με υποηχητική ταχύτητα σε μεσαία ύψη.
Αεροσκάφος RF-4E με ευδιάκριτη τη φωτομηχανή κάτω από το ρύγχος, 4 βλήματα αέρος-αέρος AIM-9 Sidewinder στους υποπτερυγικούς φορείς και ατρακτίδιο συλλογής Ηλεκτρονικών Πληροφοριών (ELINT) ASTAC στον κεντρικό κοιλιακό φορέα.
«Μάτια»
Κοντική λήψη του ρύγχους ενός RF-4E όπου διακρίνονται τα «παράθυρα» των φωτομηχανών.

H προσπάθεια για την προμήθεια ενός αριθμού νέων ψηφιακών φωτομηχανών τύπου KS-127ΕΟ και την αναβάθμιση των δύο παλαιότερων συμβατικών KS-127A με ψηφιακούς αισθητήρες, οδηγήθηκε σε αδιέξοδο με ευθύνη της εταιρείας που ανέλαβε το σχετικό πρόγραμμα υπό την επίβλεψη της USAF. Αξιόπιστες πηγές αναφέρουν ότι το επίπεδο των πληροφοριών που συλλέγουν οι αναλογικές φωτομηχανές των RF-4E είναι άμεσα συγκρίσιμο με εκείνο των ψηφιακών του ατρακτιδίου DB-110, με τις πρώτες ωστόσο να υστερούν στην παλαιότητα της πλατφόρμας και την απουσία ενσωματωμένης ζεύξης δεδομένων (data link) που επιτρέπει την σε πραγματικό χρόνο μετάδοση εικόνας στον κινητό σταθμό εδάφους για τη λήψη, επεξεργασία και αξιοποίηση των δεδομένων.

Από το 2003, η 348 ΜΤΑ αξιοποιεί τρία (κατ΄άλλες πηγές τέσσερα) ατρακτίδια συλλογής και καταγραφής ηλεκτρονικών εκπομπών ASTAC. Το σύστημα ASTAC έχει δυνατότητα εντοπισμού και προσδιορισμού θέσης κάθε ηλεκτρονικής εκπομπής σε φάσμα συχνοτήτων μεταξύ της ζώνης Β (250 – 500 MHz) και Κ (20 – 40 GHz), με ικανότητα κάλυψης περιοχής τουλάχιστον 160km² όταν το αεροσκάφος ίπταται με υποηχητική ταχύτητα σε μεσαία ύψη. Σημειώνεται ότι στις 13 Φεβρουαρίου 2012 συγκροτήθηκε η 140 Σμηναρχία Επιχειρησιακών Πληροφοριών – Ηλεκτρονικού Πολέμου μετά τη συγχώνευση της 140 Σμηναρχίας Ηλεκτρονικού Πολέμου και του Μικτού Αεροφωτογραφικού Κέντρου, με αποστολή την διεξαγωγή επιχειρήσεων Ηλεκτρονικού Πολέμου, τη συμμετοχή στη σχεδίαση αποστολών των Μονάδων του Αρχηγείου Τακτικής Αεροπορίας, την ενημέρωση της τράπεζας πληροφοριών και την αξιοποίηση των αεροφωτογραφίσεων.