Διεθνής κατάσταση
Στην Ουκρανία ο πόλεμος συνεχίζεται, χωρίς σημαντικές νέες εξελίξεις. Οι ουκρανικές δυνάμεις εξακολουθούν να σημειώνουν αργή πρόοδο στο μέτωπο της δυτικής περιφέρειας της Ζαπορίζια, προσπαθώντας να διευρύνουν προς νότο το ρήγμα που έχουν επιτύχει στις ρωσικές αμυντικές γραμμές. Οι μάχες εστιάζονται στην περιοχή μεταξύ Robotyne και Verbove, όπου οι ουκρανικές δυνάμεις προωθήθηκαν προς το Kopani και την Novoprokopivka. Οι ρωσικές δυνάμεις εστίασαν τις επιθετικές τους ενέργειες στους άξονες Kupyansk-Svatove-Kreminna και Avdiivka-Donetsk, σημειώνοντας ορισμένα εδαφικά κέρδη βορείως της Avdiivka. Επίσης οι ρωσικές δυνάμεις πραγματοποίησαν επιθέσεις με πυραύλους Onyx κατά στόχων στα ουκρανικά μετόπισθεν. Οι χάρτες προέρχονται από την πλέον πρόσφατη ανάλυση του Institute for the Study of War:
Αιφνιδιαστική επίθεση μεγάλης κλίμακας πραγματοποίησε τα ξημερώματα του Σαββάτου, 7 Οκτωβρίου, η ισλαμιστική παλαιστινιακή οργάνωση Χαμάς κατά του Ισραήλ. Εξορμώντας από τη λωρίδα της Γάζας με ποικίλα μέσα (συμπεριλαμβανομένων υπερελαφρών ανεμόπτερων, μοτοσυκλετών και θαλάσσιων σκαφών), και ταυτόχρονα με την εκτόξευση χιλιάδων ρουκετών προς το Ισραήλ, οι ισλαμιστές της Χαμάς αιφνιδίασαν τις ισραηλινές δυνάμεις, κατέλαβαν φυλάκια και στρατόπεδα και ξεχύθηκαν στο νότιο Ισραήλ, σκοτώνοντας και απάγοντας αμάχους. Ο απολογισμός της επίθεσης ως τώρα ανέρχεται σε 600 νεκρούς, 2.000 τραυματίες, καθώς και τουλάχιστον 100 ομήρους που έχουν απαχθεί. Από ισραηλινής πλευράς η πρώτη αντίδραση ήρθε με αεροπορικούς βομβαρδισμούς κατά στόχων στη Γαζα και μεγάλης κλίμακας κλήση εφέδρων, ενώ ο πρωθυπουργός Μ. Νετανιάχου και ο υπουργός Άμυνας Y. Gallant με δηλώσεις τους μίλησαν για κήρυξη πολέμου και προανήγγειλαν “απάντηση με πλήρη ισχύ” και “αλλαγή της πραγματικότητας” στη Γάζα. Σε γενικότερο γεωπολιτικό επίπεδο, απομένει να φανεί (α) αν η αντίδραση του Ισραήλ θα περιλάβει στους στόχους και το Ιράν, και (β) αν η κλιμάκωση θα εκτροχιάσει την πορεία προσέγγισης του Ισραήλ με τον αραβικό κόσμο, ιδίως τις “συμφωνίες του Αβραάμ” του 2020 και την πρόσφατη προσέγγιση με τη Σαουδική Αραβία.
ΥΕΘΑ/ΓΕΕΘΑ
Την Τρίτη 3 Οκτωβρίου 2023 ολοκληρώθηκε η Εθνική Διακλαδική Άσκηση Μεγάλης Κλίμακας «ΠΑΡΜΕΝΙΩΝ – 23», η οποία διεξήχθη σε ολόκληρη την Περιοχή Ευθύνης του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ από την Τετάρτη 27 Σεπτεμβρίου 2023, με την καθολική συμμετοχή μέσων και προσωπικού των τριών Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων, της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου (ΔΕΠ) του ΓΕΕΘΑ, καθώς και των Σωμάτων Ασφαλείας και φορέων του Πολιτικού Τομέα. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην διεξαγωγή των επιχειρήσεων σε όλες τις διαστάσεις του σύγχρονου πεδίου μάχης (ξηρά, θάλασσα, αέρα, διάστημα και κυβερνοχώρο) τόσο μεμονωμένα όσο και συνδυαστικά, ενώ για πρώτη φορά συμμετείχαν σε Εθνική Διακλαδική Άσκηση Μεγάλης Κλίμακας τα Τεθωρακισμένα Οχήματα Μάχης (ΤΟΜΑ) Marder 1A3 και Αναγνωρίσεως M – 1117, καθώς και τα Μαχητικά Αεροσκάφη (Α/Φ) RAFALE και F-16 VIPER, τα οποία ως πολλαπλασιαστές ισχύος προσδίδουν εξαιρετικές δυνατότητες και πλεονεκτήματα στις Ένοπλες Δυνάμεις.
Κατά την διεξαγωγή της άσκησης, εξετάστηκαν επίσης υπό την μορφή ΤΑΜΣ, ειδικά σχέδια που προβλέπουν την αντιμετώπιση υβριδικών και ασύμμετρων απειλών, Πυρηνικών – Βιολογικών – Χημικών (ΠΒΧ) περιστατικών, απειλών Κυβερνοχώρου, όπως επίσης και επεισόδια Έρευνας και Διάσωσης. Επιπλέον, την Κυριακή 1 Οκτωβρίου 2023, πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά με απόλυτη επιτυχία η μερική ενεργοποίηση ενός Τάγματος Κινητής Εφεδρείας (ΤΚΕ) στην περιοχή της Αττικής, για την εξάσκηση στην εφαρμογή των διαδικασιών και ενημέρωσης των επιστράτων, για τις αρμοδιότητες και την αποστολή τους στον τομέα της Πολιτικής Άμυνας. Επίσης εξετάστηκαν αντικείμενα που αφορούσαν στην δοκιμή και βελτίωση των Σχεδίων Επιστρατεύσεως και των διαδικασιών ένταξης των Επιστράτων, στον έλεγχο των ενεργειών ενεργοποίησης Μονάδων Εθνοφυλακής, στην αξιολόγηση των συστημάτων και διαδικασιών Διοίκησης και Ελέγχου των επιχειρήσεων, καθώς και στην εφαρμογή των διαδικασιών υλοποίησης της Στρατηγικής Επικοινωνίας και διεξαγωγής Επιχειρήσεων Μαζικής Ενημέρωσης (ΜΜΕ) και Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης (ΜΚΔ). Την Δευτέρα 2 Οκτωβρίου 2023 ενεργοποιήθηκε με επιτυχία το Σύστημα Έγκαιρης Προειδοποίησης της Χώρας στο σύνολο της Ελληνικής επικράτειας, για την περίπτωση αεροπορικής επίθεσης και χημικών, βιολογικών, ραδιολογικών και πυρηνικών περιστατικών. Επισημαίνεται ότι για πρώτη φορά συμμετείχαν καθολικά στην άσκηση με κωδωνοκρουσίες οι Εκκλησίες των Μητροπολιτικών και των μεγάλων ενοριών.
Την Τρίτη 3 Οκτωβρίου 2023 έλαβε χώρα η τελική φάση της άσκησης στη ν. Χίο, όπου εξετάστηκε το επεισόδιο της προσβολής Νήσου από εχθρικές δυνάμεις, η αναχαίτισή τους από τις φίλιες δυνάμεις επί της Νήσου και η εν συνεχεία ενίσχυση αυτών, με σκοπό την δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών για την εξάλειψη της απειλής, σε συνδυασμό με την υποστήριξη, Επιθετικών Ελικοπτέρων, Μαχητικών Αεροσκαφών και Πολεμικών Πλοίων. Στο πλαίσιο της Άσκησης εκτελέστηκαν και εξετάστηκαν τα ακόλουθα αντικείμενα:
● Ναυτικές επιχειρήσεις απόκτησης και διατήρησης θαλασσίου ελέγχου.
● Αποβατικές επιχειρήσεις.
● Αεροπορική και ναυτική υποστήριξη αποβατικών επιχειρήσεων.
● Επιχειρήσεις σύζευξης δυνάμεων και εξάλειψης εχθρικού προγεφυρώματος.
● Εξασφάλιση περιοχής και αντιαεροπορική κάλυψη αυτής.
● Πτήσεις μη επανδρωμένων αεροχημάτων (UAVs).
Την Τελική Φάση της Άσκησης παρακολούθησαν μεταξύ άλλων ο Επιτελάρχης ΓΕΕΘΑ Αντιπτέραρχος (Ι) Γ. Κυριάκου, ο Αρχηγός Στόλου Αντιναύαρχος Δ. – Ε. Κατάρας ΠΝ, ο Διοικητής της ΑΣΔΕΝ Αντιστράτηγος Σ. Κωστάκογλου.
Στρατός Ξηράς
Την Πέμπτη 5 Οκτωβρίου πραγματοποιήθηκε από την 1η Ταξιαρχία Αεροπορίας Στρατού άσκηση ετοιμότητας – συναγερμού “ΠΕΛΕΚΥΣ”, καταδεικνύοντας την πλήρη ετοιμότητα των πληρωμάτων σε επιχειρησιακό επίπεδο. Σκοπός της άσκησης ήταν να καταδειχθεί η απόλυτη ετοιμότητα ελικοπτέρων και πληρωμάτων σε επιχειρησιακό και τεχνικό επίπεδο, με εφαρμογή πολλαπλών σεναρίων αντιμετώπισης απειλών και διαχείρισης κρίσεων σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. Ο μεικτός σχηματισμός ελικοπτέρων OH-58 Kiowa, AH-64 Apache και UH-1 Huey που μετακινήθηκε από την 110 ΠΜ ήταν ο μεγαλύτερος που έχει συγκροτηθεί ποτέ από την Αεροπορία Στρατού, ενώ επισημαίνεται ότι δεν περιλαμβάνονταν τα ελικόπτερα από άλλες βάσεις της ΑΣ, ούτε όσα είναι ανεπτυγμένα σε μεθοριακές περιοχές. Οι εικόνες που δημοσιεύτηκαν από το ΓΕΣ ήταν μια έμπρακτη και αποστομωτική απάντηση σε εκτιμήσεις τύπου “μόνο 5-6 ελικόπτερα πετάνε” και δηλώσεις τύπου “η Ελλάδα δεν έχει πια Αεροπορία Στρατού”.
Πολεμικό Ναυτικό
Στις 4 Οκτωβρίου πραγματοποιήθηκε στα ναυπηγεία του Λοριάν της Γαλλίας η επίσημη τελετή καθέλκυσης της φρεγάτας “Κίμων” (F-601), πρώτης από τις τρεις φρεγάτες FDI που ναυπηγούνται για το Πολεμικό Ναυτικό. Με την ευκαιρία του γεγονότος αυτού, ο Αρχηγός ΓΕΝ Αντιναύαρχος Ι. Δρυμούσης ΠΝ πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στη Γαλλία από 2 ως 5 Οκτωβρίου, κατόπιν πρόσκλησης της εταιρείας Νaval Group. Την Τρίτη 03 Οκτωβρίου ο Αρχηγός ΓΕΝ μετέβη στις εγκαταστάσεις της Naval Group στο Lorient. Εκεί επισκέφτηκε το Ναυτικό Κλιμάκιο της Γαλλίας (ΝΚΓ), συναντήθηκε με τον Διοικητή και συνομίλησε με το προσωπικό του ΝΚΓ, ενημερώθηκε για την πρόοδο υλοποίησης του προγράμματος ναυπήγησης των νέων Μονάδων του Πολεμικού Ναυτικού. Στη συνέχεια επέβη επί της υπό ναυπήγηση Φ/Γ ΚΙΜΩΝ, επί της Γαλλικής ΦΓ Amiral Ronarc’h και ξεναγήθηκε στους χώρους της. Την Τετάρτη 4 Οκτωβρίου, ο Αρχηγός ΓΕΝ είχε συνάντηση με τον Γάλλο ομόλογό του, Ναύαρχο N. Vaujour στις εγκαταστάσεις του ΝΚΓ, κατά την οποία συζητήθηκαν θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος και επαύξησης της συνεργασίας των δύο Ναυτικών. Στη συνέχεια, o Αρχηγός ΓΕΝ υποδέχθηκε τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας Ν. Δένδια στις εγκαταστάσεις της Naval Group και παρέστησαν στην τελετή καθέλκυσης της Φ/Γ ΚΙΜΩΝ.
Πολεμική Αεροπορία
Την Παρασκευή 6 Οκτωβρίου 2023 ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας (ΓΕΑ), Αντιπτέραρχος (Ι) Θ. Μπουρολιάς, υποδέχθηκε στο ΓΕΑ τον Αρχηγό της Πολεμικής Αεροπορίας του Κατάρ, Major General Jassim Mohammed Ahmed Al-Mannai. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του, ενημερώθηκε για την οργάνωση, την αποστολή και το έργο της Πολεμικής Αεροπορίας, ενώ συζητήθηκαν θέματα που αφορούν στην αναβάθμιση της συνεργασίας των Πολεμικών Αεροποριών των δύο χωρών, τόσο στον επιχειρησιακό όσο και στον εκπαιδευτικό τομέα. Ακολούθως οι δύο Αρχηγοί επισκέφθηκαν το Κέντρο Αεροπορικής Τακτικής (ΚΕΑΤ), στην Αεροπορική Βάση Ανδραβίδας, όπου ο Καταριανός Αρχηγός ενημερώθηκε για την αποστολή, το επιχειρησιακό και εκπαιδευτικό έργο του ΚΕΑΤ και του Σχολείου Όπλων Τακτικής. Στη συνέχεια ακολούθησε επίσκεψη στη Μοίρα Επιχειρησιακής Συνθετικής Εκπαίδευσης, στην οποία έλαβε χώρα επίδειξη των δυνατοτήτων της και ενημέρωση για τις προοπτικές επέκτασης και περαιτέρω αναβάθμισης της συνθετικής εκπαίδευσης στο πλαίσιο και της στρατιωτικής συνεργασίας των δύο χωρών.
Από τις 2 ως τις 13 Οκτωβρίου διεξάγεται στην αεροπορική βάση Gioia Del Colle της Ιταλίας το NATO Tiger Meet 2023, στο οποίο η ΠΑ συμμετέχει με 4 F-16 της 335 Μοίρας “Τίγρης” (για τις φωτογραφίες των ελληνικών F-16 credits @StamPittas).
Μηδενική υπήρξε η παραβατική δραστηριότητα της τουρκικής αεροπορίας την πρώτη εβδομάδα του Οκτωβρίου, καθώς δεν σημειώθηκαν παραβιάσεις του ελληνικού εναερίου χώρου ή παραβάσεις των κανόνων εναέριας κυκλοφορίας.
Κύπρος
Ο Ρώσος δημοσιογράφος Αλεξάντρ Γκασιούκ, ανταποκριτής της ρωσικής εφημερίδας «Rossiyskaya Gazeta», συνελήφθη στη Λευκωσία την Πέμπτη 5 Οκτωβρίου και αναμένεται να απελαθεί, μετά από ανάκληση της άδειας παραμονής του για λόγους ασφαλείας. Το περιστατικό έγινε γνωστό από ανακοίνωση του πρακτορείου ειδήσεων TASS, σύμφωνα με το οποίο το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών πραγματοποίησε διάβημα διαμαρτυρίας στον πρεσβευτή της Κύπρου στη Μόσχα. Η κυπριακή κυβέρνηση επιβεβαίωσε το γεγονός, διαψεύδοντας πάντως την πληροφορία ότι ο Γκασιούκ τραυματίστηκε κατά τη σύλληψή του. Σημειώνεται ότι, κατά πληροφορίες, ο Γκασιούκ ταξίδευε συχνά στην Αθήνα.
Ανατολικός Παρατηρητής
Συνεχίζονται οι τουρκικές αεροπορικές επιθέσεις κατά κουρδικών στόχων στη βορειοανατολική Συρία, με στόχους κυρίως πολιτικές υποδομές όπως ο σταθμός ηλεκτροπαραγωγής στη Rojava και το νοσοκομείο Covid-19 στην περιοχή Derik. Ωστόσο την Πέμπτη 5 Οκτωβρίου σημειώθηκε κατάρριψη τουρκικού οπλισμένου ΜΕΑ ANKA-S από αμερικανικό μαχητικό F-16 πάνω από τη Συρία, διότι πετούσε πολύ κοντά σε αμερικανικά στρατεύματα και η τουρκική πλευρά δεν ανταποκρίθηκε στις αμερικανικές προειδοποιήσεις και προσπάθειες επικοινωνίας. Σημειώνεται ότι την προηγούμενη ημέρα ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Χ. Φιντάν είχε προειδοποιήσει να απομακρυνθούν οι “τρίτοι”(δηλ. οι αμερικανικές δυνάμεις) από τις θέσεις των κουρδικών δυνάμεων (SDF) στην Β.Συρία…
Εξαιρετικά χλιαρή ήταν η ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών για την χθεσινή επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ, στην οποία εκφράζεται λύπη για τις απώλειες ζωών αλλά καμία καταδίκη των επιθέσεων της Χαμάς (που δεν αναφέρεται καν στο κείμενο). Παράλληλα, χθες το βράδυ πραγματοποιήθηκαν στην Τουρκία, με την ανοχή των αρχών, μεγάλες διαδηλώσεις υποστήριξης προς τη Χαμάς και πανηγυρισμού για τις επιθέσεις κατά του Ισραήλ, ενώ σήμερα ο πρόεδρος Ρ.Τ. Ερντογάν δήλωσε ότι η λύση του προβλήματος είναι η ίδρυση ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους με πρωτεύουσα την Ιερουσαλήμ. Υπενθυμίζεται άλλωστε ότι στα τέλη Ιουλίου ο Ερντογάν είχε υποδεχθεί στην Άγκυρα τον ηγέτη της Χαμάς Ismail Haniyeh, ενώ στο παρελθόν είχε δηλώσει ότι η Χαμάς δεν είναι τρομοκρατική αλλά αντιστασιακή οργάνωση. Παρ’ όλα αυτά το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε στην ανακοίνωσή του ότι είναι έτοιμο να συμβάλει στον έλεγχο της κλιμάκωσης και ότι διατηρεί εντατικές επαφές με τις δύο πλευρές.
