Διεθνής κατάσταση
Στον πόλεμο της Ουκρανίας εξελίσσεται από τη Δευτέρα 5 Ιουνίου η αντεπίθεση των ουκρανικών δυνάμεων, που επικεντρώνεται στην ευρύτερη περιοχή του Zaporizhzhia Oblast. Στην παρούσα φάση επικρατεί η “ομίχλη του πολέμου” και πρέπει να αντιμετωπίζονται με επιφύλαξη οι εκατέρωθεν αναφορές, τόσο από ουκρανικής πλευράς για ανακατάληψη εκτάσεων πολλών τ.χλμ., όσο και από ρωσικής πλευράς για βαριές ουκρανικές απώλειες. Σαφέστερη εικόνα θα υπάρχει τις επόμενες εβδομάδες. Αξίζει επίσης να σημειωθεί η ανατίναξη, στις 6 Ιουνίου, του φράγματος του Δνείπερου στη Nova Kakhovka, που είχε ως αποτέλεσμα να πλημμυρίσουν δεκάδες οικισμοί και χιλιάδες τ.χλμ. και να καταστεί αδύνατη η διεξαγωγή στρατιωτικών επιχειρήσεων στην περιοχή κατάντη του φράγματος. Οι χάρτες προέρχονται από την πλέον πρόσφατη ανάλυση του Institute for the Study of War.
Στρατιωτική ένταση επικρατεί γενικότερα στην Ευρώπη, καθώς διεξάγονται οι νατοϊκές ασκήσεις AIR DEFENDER 23, MAGDAYS 23 και RAMSTEIN DUST 23, ενώ η Ρωσία εκτελεί αεροναυτικά γυμνάσια στη Βαλτική Θάλασσα. Στο πλαίσιο της AIR DEFENDER 23 στην οποία θα συμμετάσχουν και ελληνικά F-16 (βλ. παρακάτω), θα διεξαχθούν σύνθετες αεροπορικές επιχειρήσεις (Composite Air Operations) μεγάλου αριθμού αεροσκαφών από τη Βαλτική μέχρι τη Ρουμανία, καλύπτοντας μεγάλο μέρος της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης και προκαλώντας αλλαγές στις πτήσεις της πολιτικής αεροπορίας.
ΥΕΘΑ/ΓΕΕΘΑ
Την Πέμπτη 8 Ιουνίου ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Α. Στεφανής πραγματοποίησε επισκέψεις σε περιοχές της Καστοριάς και της Φλώρινας. Στην Καστοριά, ο Υπουργός μετέβη στην έδρα του 15ου Συντάγματος Πεζικού όπου είχε σύντομη ενημέρωση και απηύθυνε χαιρετισμό προς τα Στελέχη. Στη Φλώρινα, ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας επισκέφθηκε την έδρα του 1ου Συντάγματος Πεζικού «Σαγγάριος» όπου συμμετείχε σε ενημέρωση και απηύθυνε σύντομο χαιρετισμό προς το στρατιωτικό και πολιτικό προσωπικό. Η επίσκεψη του κ. Στεφανή ολοκληρώθηκε με τη μετάβασή του στο χωριό Κέλλη, του οποίου είναι Επίτιμος Δημότης.
Την Τετάρτη 7 Ιουνίου 2023 ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Κ. Φλώρος απένειμε την Ηθική Αμοιβή της «Ευφήμου Μνείας» στα Στελέχη που συμμετείχαν στην επιχείρηση απεγκλωβισμού Ελλήνων και ξένων πολιτών από το Σουδάν, σε τελετή που έλαβε χώρα στην έδρα της Διακλαδικής Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων (ΔΔΕΕ) στο Στρατόπεδο «ΥΠΟΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΤΣΙΓΑΝΤΕΣ». Ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ κατά τον αιρετισμό του εξήρε το αίσθημα ευθύνης και το επίπεδο επαγγελματικής κατάρτισης των Στελεχών, επισήμανε την ταχύτατη κινητοποίηση, σχεδιασμό και προετοιμασία της δύσκολης και επικίνδυνης επιχείρησης δεδομένου του άγνωστου περιβάλλοντος και της επισφαλούς μεταβαλλόμενης κατάστασης που διαμόρφωναν οι επικρατούσες συνθήκες. Αναφέρθηκε επίσης στην άριστη συνεργασία του ΓΕΕΘΑ με σύμμαχες και φίλες χώρες, όπως και στην συνεχή διυπηρεσιακή συνέργεια με το Υπουργείο Εξωτερικών, ενώ επισήμανε ως αποφασιστικούς παράγοντες την άριστη διακλαδική συνεργασία σε όλα τα επίπεδα και τους τομείς διοίκησης, καθώς και τον υψηλό επαγγελματισμό, τόσο του πληρώματος του αεροσκάφους C-130, όσο και των στελεχών της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου του ΓΕΕΘΑ, που προέβησαν σε όλα τα απαραίτητα μέτρα για την εξασφάλιση της περιοχής, την συγκέντρωση των πολιτών και την ασφαλή επιβίβασή τους στο αεροσκάφος.
Την Τρίτη 6 Ιουνίου τελέστηκε στον Ιερό Ναό Της Του Θεού Αγίας Σοφίας στην Θεσσαλονίκη, με τις προβλεπόμενες στρατιωτικές τιμές, η εξόδιος ακολουθία του επίτιμου Αρχηγού ΓΕΕΘΑ Στρατηγού ε.α. Μιχαήλ Κωσταράκου, που απεβίωσε πρόωρα λόγω ασθένειας σε ηλικία 67 ετών. Στην εξόδιο ακολουθία παρέστησαν ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Α. Στεφανής, που μετέφερε τα συλλυπητήρια της Προέδρου της Δημοκρατίας Κ. Σακελλαροπούλου και του Πρωθυπουργού Ι. Σαρμά, ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη Χ. Λαλούσης, ο Υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Ε. Τουρνάς, ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Κ. Φλώρος, ο Αρχηγός ΓΕΣ Αντιστράτηγος Ά. Χουδελούδης, εκπρόσωποι των Αρχηγών ΓΕΝ και ΓΕΑ, κ.ά.
Στρατός Ξηράς
Την Τετάρτη 7 Ιουνίου 2023, ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού Αντιστράτηγος Ά. Χουδελούδης επισκέφθηκε την έδρα της Σχολής Πεζικού στο Στρατόπεδο «ΤΧΗ (ΠΖ) ΒΕΛΙΣΣΑΡΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ» στη Χαλκίδα. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης ενημερώθηκε για το έργο και την αποστολή της Σχολής, περιηγήθηκε στους χώρους της και πραγματοποίησε ομιλία στους Ανθυπολοχαγούς τάξεως 2022. Κατά την ομιλία του ο Αρχηγός τόνισε στους νέους Αξιωματικούς, τη σπουδαιότητα της παραγωγικής εκμετάλλευσης του καθημερινά διατιθέμενου χρόνου, για συνεχή στρατιωτική εκπαίδευση, συντήρηση των μέσων και των οπλικών συστημάτων με σκοπό την επιτυχή εκτέλεση της αποστολής τους. Στη συνέχεια επεσήμανε ότι η διαχείριση και η ηγεσία του προσωπικού θα αποτελεί την μεγαλύτερη καθημερινή πρόκληση που θα αντιμετωπίζουν και κατέληξε τονίζοντας τη σπουδαιότητα της διατήρησης της καλής φυσικής κατάστασης.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας της «Political», ο Ελληνικός Στρατός μέσα στις επόμενες μέρες παραλαμβάνει ακόμη πέντε τεθωρακισμένα οχήματα μάχης Μarder, τα οποία θα ενταχθούν στην περιοχή Ευθύνης του Δ’ Σώματος Στρατού.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του τηλεοπτικού σταθμού Open, σε δύο εβδομάδες αρχίζει η επέκταση του φράχτη του Έβρου, ενώ το υπουργείο Εθνικής Άμυνας προχωρεί στην ενίσχυση των μέτρων αποτροπής εισόδου στο ελληνικό έδαφος, λόγω της συγκέντρωσης λαθρομεταναστών που παρατηρήθηκε στον Έβρο. Στα σημεία όπου δεν υπάρχει ακόμα τείχος έχουν τοποθετηθεί συρματοπλέγματα «κονσερτίνες», τουρμπίνες του στρατού αλλά και σιδερένια εμπόδια. Επίσης, έχει μεταφερθεί από την Αθήνα ειδικό ραντάρ που έχει τη δυνατότητα επιτήρησης κάθε κίνησης σε απόσταση 40 χιλιομέτρων. Τέλος, βρίσκεται σε εξέλιξη η αντικατάσταση του συρμάτινου φράχτη με ενισχυμένο μεταλλικό φράχτη στη νησίδα του ποταμού Έβρου έναντι της Ν. Βύσσας, μετά από σχετική εντολή του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ Στρατηγού Κ. Φλώρου.
Πολεμικό Ναυτικό
Την Τρίτη 6 Ιουνίου 2023 επισκέφθηκε την Ελλάδα ο επιχειρησιακός διοικητής (Operation Commander – OPCDR) της επιχείρησης European Union Naval Force Mediterranean Operation IRINI (EUNAVFOR MED IRINI) Rear Admiral (UH) S. Turchetto, ο οποίος συναντήθηκε με τον Υπαρχηγό ΓΕΕΘΑ Αντιναύαρχο Φ. Λελούδα ΠΝ ως εκπρόσωπο του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ Στρατηγού Κ. Φλώρου και με τον Αρχηγό ΓΕΝ Αντιναύαρχο Ι. Δρυμούση ΠΝ, με τους οποίους συζήτησε θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος. Ακολούθως επισκέφθηκε το Κέντρο Επιχειρήσεων του Αρχηγείου Στόλου (ΑΣ/ΚΕΠΙΧ) στο Στρατηγείο Διοικήσεως Ανατολικής Μεσογείου (ΣΔΑΜ), όπου συναντήθηκε με τον Αρχηγό Στόλου Αντιναύαρχο Δ. – Ε. Κατάρα ΠΝ.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Κ. Σαρικά στον ιστότοπο newpost.gr, το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των 4 φρεγατών τ. ΜΕΚΟ προχωρά με επαφές μεταξύ του ΓΕΝ και της κοινοπραξίας TKMS-Thales, με στόχο την ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης και τη συμβασιοποίηση ως το τέλος του 2023. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό η έναρξη του εκσυγχρονισμού της Φ/Γ «ΥΔΡΑ» αναμένεται το πρώτο εξάμηνο του 2025 με στόχο να παραδοθεί στα τέλη του 2027, η δεύτερη φρεγάτα θα ακολουθήσει το καλοκαίρι του 2025 με στόχο να παραδοθεί εντός του 2028, ενώ οι υπόλοιπες δύο φρεγάτες αναμένεται να παραδοθούν εντός του 2030. Επίσης, σύμφωνα με δημοσίευμα του ιστοτόπου του περιοδικού “Πτήση & Διάστημα”, το Πολεμικό Ναυτικό εξετάζει την προσθήκη συστημάτων RAM στη θέση των πρυμναίων αντιπυραυλικών συστημάτων Phalanx των τεσσάρων φρεγατών. Κατά το δημοσίευμα, το κόστος για την προσθήκη τεσσάρων RAM Block 2b, με φόρτο 84 πυραύλων Block 2b, ανέρχεται σε 180 εκ. ευρώ. Αξίζει να επισημανθεί ότι το ίδιο περίπου ποσό απαιτείται για τον εκσυγχρονισμό του συνόλου των (8) Phalanx των φρεγατών και την ολοκλήρωσή τους στο νέο CMS. Το ΠΝ πρέπει να ζυγίσει προσεκτικά το ζήτημα και την επιχειρησιακή αξία της αναβάθμισης των Phalanx, ιδίως ενόψει του κινδύνου επιθέσεων κορεσμού από τουρκικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη (UAV) και μη επανδρωμένα σκάφη επιφανείας (USV). Γιατί ναι μεν το RAM είναι ένα ικανό αντιπυραυλικό σύστημα, αλλά το απόθεμα 21 βλημάτων ίσως αποδειχθεί ανεπαρκές σε τέτοιο περιβάλλον κορεσμού. Ενώ το απόθεμα πυρομαχικών 20 mm των Phalanx αντιστοιχεί σε περισσότερους στόχους (ακόμα και θαλάσσιους στην έκδοση 1Β) και μπορεί να αναπληρωθεί ευκολότερα.
Πολεμική Αεροπορία
Με 3 μαχητικά αεροσκάφη F-16 της 347 Μοίρας “Περσέας” που μεταστάθμευσαν στην αεροπορική βάση Lechfeld της Γερμανίας, συμμετέχει η Πολεμική Αεροπορία στην άσκηση AIR DEFENDER 23 που ξεκινά στις 12 Ιουνίου με τη συμμετοχή 25 χωρών. Η άσκηση είναι μεγάλης κλίμακας, με συμμετοχή άνω των 1.000 στελεχών και 220 αεροσκαφών κάθε τύπου, που υπολογίζεται ότι κατά της διάρκεια της άσκησης θα πραγματοποιήσουν περισσότερες από 1.800 εξόδους. Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Σ. Ιωαννίδη για τον ιστότοπο cnn.gr, υπήρξε έντονο παρασκήνιο για τη συμμετοχή της Ελλάδας στην άσκηση, διότι αρχικά η ΠΑ δεν είχε προσκληθεί από τους οικοδεσπότες Γερμανούς, πιθανώς κατόπιν παρασκηνιακής παρέμβασης Τούρκων αξιωματούχων σε επίπεδο ΝΑΤΟ. Τελικώς η γερμανική πρόσκληση έφτασε στην 111 ΠΜ κατόπιν παρέμβασης του Α/ΓΕΕΘΑ Στρατηγού Κ. Φλώρου στον Ανώτατο Διοικητή των Συμμαχικών Δυνάμεων Ευρώπης, Στρατηγό C.G. Cavoli.
3 παραβιάσεις των κανόνων εναέριας κυκλοφορίας από ισάριθμα τουρκικά ελικόπτερα σημειώθηκαν στις 4 Ιουνίου στο νοτιοανατολικό Αιγαίο. Κατά τα άλλα δεν υπήρξε παραβατική αεροπορική δραστηριότητα από τουρκικής πλευράς την τελευταία εβδομάδα.
Αμυντική Βιομηχανία
Σύμφωνα με δημοσίευμα του ιστοτόπου airrecognition.com, η SAS Technology πραγματοποίησε στις 2 Ιουνίου δοκιμή εκτόξευσης του περιφερόμενου πυρομαχικού AIHMI AHM-1X που είχε παρουσιαστεί στην έκθεση DEFEA 2023, από το τετρακόπτερο UCAV SARISA SRS-1A. Το AIHMI χρησιμοποιεί τις γνωστές ρουκέτες 2,75 ιντσών (70 χιλ) και μπορεί, εκτός του UCAV SARISA, να εκτοξευτεί και από το UCAV σταθερής πτέρυγας TALOS II, που επίσης αναπτύσσεται από τη SAS Technology.
Κύπρος
Άρχισε στις 30 Μαΐου και ολοκληρώνεται στις 15 Ιουνίου 2023, η άσκηση ειδικών επιχειρήσεων μικρής κλίμακας με την επωνυμία «BOLD WINGS – 2023», που συνδιοργανώνεται από την Εθνική Φρουρά και τις Ένοπλες Δυνάμεις (ΕΔ) της Γαλλίας. Η άσκηση πραγματοποιείται σε πεδία ασκήσεων και βολών στο χερσαίο χώρο της Κυπριακής Δημοκρατίας (ΚΔ) και σε αυτή συμμετέχει προσωπικό ειδικών επιχειρήσεων της Διοίκησης Καταδρομών της Εθνικής Φρουράς και των Γαλλικών ΕΔ. Το σενάριο της ΤΑΜΣ περιλαμβάνει μεταξύ άλλων, διάφορα είδη βολών ατομικού και ομαδικού οπλισμού, εκτέλεση αλμάτων ελευθέρας πτώσης, εκπαίδευση στην παροχή Α΄ Βοηθειών μάχης, καθώς και εκτέλεση ειδικών επιχειρήσεων εντός κατοικημένης περιοχής. Την Τετάρτη 7 Ιουνίου 2023, ο Αρχηγός της Εθνικής Φρουράς Αντιστράτηγος Δ. Ζερβάκης παρακολούθησε φάση της συνεκπαίδευσης, στην παρουσία της Πρέσβειρας της Γαλλίας, κας. Salina Grenet – Catalano. Ο Αρχηγός, αφού συνεχάρη τις Ομάδες Ειδικών Επιχειρήσεων για την προσπάθεια που κατέβαλαν, επεσήμανε τη μεγάλη σημασία της πραγματοποίησης κοινών εκπαιδεύσεων.
Άρχισε στις 9 Ιουνίου και θα ολοκληρωθεί στις 15 Ιουνίου 2023, η Εθνική Διακλαδική ΤΑΜΣ της Εθνικής Φρουράς με την επωνυμία «ΝΙΚΗΤΗΣ-ΔΗΜΗΤΡΑ 2023». Η άσκηση είναι ευρείας κλίμακας και θα διεξαχθεί σε όλη την ελεύθερη επικράτεια της Κύπρου, με τη συμμετοχή Διοικήσεων, Σχηματισμών, Τακτικών Συγκροτημάτων και Μονάδων της Εθνικής Φρουράς. Κατά τη διάρκεια της άσκησης θα εξεταστούν οι διαδικασίες λήψης αποφάσεων, η μετατροπή τους σε οδηγίες και διαταγές σε περίοδο έντασης, κρίσης και επιχειρήσεων, η παροχή υποστήριξης Διοικητικής Μέριμνας καθώς και η διεξαγωγή αντικειμένων μικρής και μεσαίας κλίμακας άνευ πυρών, σε σενάρια που προσομοιάζουν τις πραγματικές συνθήκες. Στην άσκηση, συμμετέχει το σύνολο του προσωπικού της Εθνικής Φρουράς ενώ σε φάσεις της έχουν προσκληθεί έφεδροι και εθνοφύλακες. Συμμετέχουν επίσης, κρατικοί φορείς και υπηρεσίες που εμπλέκονται στην παροχή υποστήριξης στην Εθνική Φρουρά, υπό το συντονισμό της ΚΥΠΣΕΑ.
Ανατολικός Παρατηρητής
Από 6 ως 16 Ιουνίου διεξάγεται στην αεροπορική βάση Ικονίου η άσκηση “Φοίνικας της Ανατολίας”, με αντικείμενα ειδικών επιχειρήσεων (έρευνα και διάσωση μάχης, περίπολα αναγνώρισης, ρίψεις αλεξιπτωτιστών). Σε σχετική ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Άμυνας στις 9 Ιουνίου αναφέρθηκε ότι συμμετέχουν άσκηση δυνάμεις από το Αζερμπαϊτζάν, το Κατάρ, την Ισπανία, την Πολωνία και το τουρκοκυπριακό ψευδοκράτος. Κατόπιν σχετικής ενημέρωσης των ΑΚΑΜ της Πολωνίας και της Ισπανίας από το ΓΕΕΘΑ, αλλά και παρεμβάσεων των υπουργείων Εξωτερικών Ελλάδας και Κύπρου και του διπλωματικού γραφείου του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, η Πολωνία και η Ισπανία απέσυραν τους εκπροσώπους τους από την άσκηση λόγω της συμμετοχής του ψευδοκράτους.
Η Τουρκική Αεροπορία συμμετέχει στην άσκηση Air Defender 23 με 3 αεροσκάφη F-16C της 151 Μοίρας που μεταστάθμευσαν στην Αεροπορική Βάση Schleswig/Jagel της Γερμανίας.
Στις 10 Ιουνίου σημειώθηκε έκρηξη στο εργοστασιακό συγκρότημα παραγωγής εκρηκτικών υλών της MKEK στο Elmadağ της Άγκυρας με αποτέλεσμα το θάνατο 5 εργαζομένων. Υπενθυμίζεται ότι η συγκεκριμένη μονάδα είχε εγκαινιαστεί από τον Τούρκο πρόεδρο Ρ.Τ. Ερντογάν στις 29 Απριλίου 2021. Έχει δυνατότητα ετήσιας παραγωγής 200 τόνων εκρηκτικών υλών (RDX, HMX και CXM) και αντιπροσωπεύει επένδυση $25 εκατ. με στόχο την απεξάρτηση από πηγές του εξωτερικού.
Εντείνονται οι προσπάθειες της ελληνικής ομογένειας να αποτρέψει την αγορά νέων μαχητικών F-16 και κιτ αναβάθμισης από την Τουρκία, που φαίνεται να αποκτά νέα δυναμική μετά τις τουρκικές εκλογές και τη συνέντευξη του συμβούλου εθνικής ασφαλείας του Λευκού Οίκου J. Sullivan στο CNN, όπου είχε αναφέρει για την Τουρκία ότι διαμορφώνει μια πολιτική «που μας επιτρέπει να έχουμε εποικοδομητική σχέση μαζί της, ακόμη και στον αμυντικό τομέα, όπου το κύριο αίτημα του προέδρου Ερντογάν προς τον πρόεδρο Μπάιντεν είναι να παράσχουν οι ΗΠΑ μαχητικά F-16, τα οποία ο πρόεδρος Μπάιντεν έχει πει ότι θα ήθελε να τα δώσει». Ήδη οι οργανώσεις της ομογένειας έστειλαν στις 8 Ιουνίου επιστολή στον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ A. Blinken, με την οποία εξηγούν τους λόγους για τους οποίους θα ήταν εσφαλμένη η παροχή F-16 στην Τουρκία ως αντάλλαγμα για την άρση του τουρκικού βέτο στην ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
Το Συμβούλιο Ελληνοαμερικανικής Ηγεσίας (HALC) ζητάει από όλα τα μέλη του να στείλουν επιστολή στους βουλευτές και στους γερουσιαστές τους, καλώντας τους να αναλάβουν δράση και να απαιτήσουν η Τουρκία να μην αγοράσει F-16 όσο συνεχίζει την ίδια αναθεωρητική πολιτική που απειλεί την Ελλάδα με πόλεμο. Προτρέπουμε και εμείς τους φίλους που μας διαβάζουν από τις ΗΠΑ να στηρίξουν την καμπάνια της Ομογένειας #NoJetsForTurkey με επιστολές (υπόδειγμα εδώ) στους βουλευτές και τους γερουσιαστές τους!
