ΥΕΘΑ/ΓΕΕΘΑ
Αλλαγή στην ηγεσία της ΓΔΑΕΕ πραγματοποιήθηκε στις 22 Απριλίου, καθώς με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Αμύνης Ν. Παναγιωτόπουλου στη θέση του Γενικού Διευθυντή της Γενικής Διευθύνσεως Αμυντικών Εξοπλισμών & Επενδύσεων τοποθετήθηκε ο αντιναύαρχος ε.α. Α. Αλεξόπουλος. Ο αποχωρών αντιπτέραρχος (I) ε.α. Θ. Λάγιος, που πιστώνεται την ταχεία προώθηση σημαντικών εξοπλιστικών προγραμμάτων κυρίως αεροπορικού ενδιαφέροντος, (FOS Μ2000, απόκτηση Rafale, MH-60R και UAV Heron, επιτάχυνση αναβάθμισης F-16 Viper, Διεθνές Εκπαιδευτικό Κέντρο Πτήσεων), τοποθετήθηκε στη θέση του Συνδέσμου ΥΠΕΘΑ στη Μόνιμη Αντιπροσωπεία στην ΕΕ (ΜΑ/ΕΕ). Ο νέος διευθυντής της ΓΔΑΕΕ έχει εξαιρετικά διαπιστευτήρια, καθώς ήταν ο βασικός “εγκέφαλος” της ολοκλήρωσης και αξιοποίησης των ημιτελών υποβρυχίων 214 από το ΠΝ ως διοικητής του Ναυτικού Κλιμακίου Σκαραμαγκά (2013-2016). Ελπίζεται ότι οι γνώσεις του, τόσο για τις ανάγκες του ΠΝ όσο και για την κατάσταση των ελληνικών ναυπηγείων, θα του επιτρέψουν να λάβει τις σωστές αποφάσεις για τα εκκρεμή προγράμματα του Πολεμικού Ναυτικού.
Στις 21 Απριλίου ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Κ. Φλώρος συναντήθηκε με τον Διοικητή των Συμμαχικών Αεροπορικών Δυνάμεων των ΗΠΑ σε Ευρώπη και Αφρική (Commander U.S. Air Forces in Europe & Air Forces Africa – USAFE) πτέραρχο Jeffrey L. Harrigian. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης έγινε ιδιαίτερη μνεία στις στενές σχέσεις που έχουν αναπτύξει τα τελευταία χρόνια οι δύο χώρες στο πλαίσιο της επικαιροποιημένης Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας [Mutual Defense Cooperation Agreement (MDCA)]. Επιπρόσθετα, έγινε ιδιαίτερη αναφορά στην άσκηση ΗΝΙΟΧΟΣ 21, μέρος της οποίας παρακολούθησαν από κοινού την Τρίτη 20 Απριλίου 2021, κατά την Ημέρα Διακεκριμένων Επισκεπτών (Distinguished Visitors Day – DV DAY). Στο πλαίσιο αυτό έγινε ιδιαίτερη μνεία στην εντυπωσιακή φετινή συμμετοχή και στα απαιτητικά και ρεαλιστικά αντικείμενα της ασκήσεως, που την κατατάσσουν μεταξύ των πλέον ανταγωνιστικών εκπαιδεύσεων της Ευρώπης και της ευρύτερης περιοχής της Μεσογείου.
Στις 20 Απριλίου ο υπουργός Εθνικής Αμύνης Ν. Παναγιωτόπουλος και ο υπουργός Εξωτερικών Ν. Δένδιας επισκέφθηκαν τη Σαουδική Αραβία, όπου συναντήθηκαν αρχικώς με τον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου Ναγιέφ μπιν Φάλαχ Αλ Χαζράφ (Nayef bin Falah Al Hajraf), με τον οποίο ο κ. Δένδιας υπέγραψε εκ μέρους της Ελληνικής Δημοκρατίας Μνημόνιο Κατανόησης για τη θεσμοθέτηση διαβουλεύσεων σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος. Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε κοινή συνάντηση με τον υπουργό Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας, Πρίγκηπα Φαιζάλ μπιν Φαράν (Faisal bin Fahran) και υπεγράφη Συμφωνία Διευθέτησης Καθεστώτος Ενόπλων Δυνάμεων μεταξύ των δύο χωρών, στο πλαίσιο της οποίας θα πραγματοποιηθεί προσεχώς η ανάπτυξη ελληνικής πυροβολαρχίας Patriot που θα επιχειρεί από το έδαφος της Σαουδικής Αραβίας, ως τμήμα του Πολυεθνικού Σχεδίου Ενεργοποιημένης Αεράμυνας για την προστασία κρίσιμων ενεργειακών υποδομών έναντι τρομοκρατικών απειλών. Οι επαφές ολοκληρώθηκαν στη Τζέντα με τη συνάντηση που είχαν οι Έλληνες υπουργοί με τον διάδοχο του Θρόνου, υπουργό Αμύνης και αναπληρωτή πρωθυπουργό της Σαουδικής Αραβίας, Πρίγκηπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν (Mohammed bin Salman).
Στρατός Ξηράς
Σύμφωνα με δημοσίευμα της ιστοσελίδας doureios.com, η επιτροπή του ΓΕΣ που μετέβη στη Γερμανία την προηγούμενη εβδομάδα για να επιθεωρήσει τα τεθωρακισμένα οχήματα Μ1117 Guardian που παραχωρούνται ως πλεονάζον αμυντικό υλικό (EDA) από τις ΗΠΑ, βρήκε μόλις 23 οχήματα από τα 80 που ήταν αρχικώς διαθέσιμα εκεί, καθώς τα υπόλοιπα είχαν ήδη διατεθεί σε άλλες χώρες. Σύμφωνα μάλιστα με άλλες πληροφορίες, η διαπίστωση της απώλειας διαθέσιμων Μ1117 δεν είναι άσχετη με τις πρόσφατες αλλαγές στη ΓΔΑΕΕ. Τα Μ1117 θα παραληφθούν χωρίς οπλισμό και θα υποβληθούν σε εργασίες πριν παραδοθούν στο Δ΄ Σώμα Στρατού. Ο σχεδιασμός για την παραλαβή του κύριου όγκου των Μ1117 από τις ΗΠΑ συνεχίζεται, και αναμένεται η μετάβαση επιτροπής του ΓΕΣ για επιθεώρηση, με στόχο την παραλαβή των πρώτων 300 οχημάτων ως το φθινόπωρο.
Πολεμικό Ναυτικό
Την Πέμπτη 22 Απριλίου 2021, πραγματοποιήθηκε εκδήλωση Μνήμης για τη βύθιση των Αντιτορπιλικών «ΨΑΡΑ» και «ΥΔΡΑ» τον Απρίλιο του 1941, στη θαλάσσια περιοχή Πάχης Μεγάρων και νήσου Αίγινας αντίστοιχα. Πραγματοποιήθηκε ρήψη στεφάνων στα σημεία βύθισης από τον Υπαρχηγό Στόλου Υποναύαρχο Δ. Κατάρα ΠΝ, τον Αντιδήμαρχο Μεγάρων Κ. Φυλακτό, και τον Δήμαρχο Αίγινας Ι. Ζορμπά, επιβαινόντων στο ΤΠΚ «ΜΠΛΕΣΣΑΣ».
Σύμφωνα με σημερινό δημοσίευμα του Β. Νέδου στην εφημερίδα “Καθημερινή”, μετά το Πάσχα αναχωρεί για την Ολλανδία κλιμάκιο του ΠΝ προκειμένου να επιθεωρήσει τις προσφερόμενες ως ενδιάμεση λύση φρεγάτες κλάσης Μ, αλλά και ναρκοθηρευτικά κλάσης Alkmaar που επίσης ενδιαφέρουν το ΠΝ. Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, μετά το Πάσχα αναμένεται επίσης η κατάθεση βελτιωμένων προτάσεων από αμερικανικής, γαλλικής, γερμανικής, ιταλικής, ισπανικής και βρετανικής πλευράς. Η τελική εισήγηση του ΠΝ προς την κυβέρνηση αναμένεται περί τα μέσα ή τέλη Μαϊου.
Πολεμική Αεροπορία
Την Πέμπτη 22 Απριλίου ολοκληρώθηκε η Πολυεθνική Διακλαδική Άσκηση «ΗΝΙΟΧΟΣ 21» με την τιμητική διέλευση σχηματισμού 16 μαχητικών αεροσκαφών της Ελλάδας, της Γαλλίας, των ΗΑΕ, των ΗΠΑ, της Ισπανίας, του Ισραήλ και 1 Αεροσκάφους Ναυτικών Επιχειρήσεων (ΑΦΝΕ) P–3Β του Πολεμικού Ναυτικού (ΠΝ) άνωθεν του Ιερού Βράχου της Ακροπόλεως. Είχε προηγηθεί την Τρίτη 20 Απριλίου η Ημέρα Διακεκριμένων Επισκεπτών (DV Day), κατά την οποία επισκέφθηκε την Ανδραβίδα ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης, συνοδευόμενος από τον ΥΦΕΘΑ Α. Στεφανή, τον Α/ΓΕΕΘΑ Στρατηγό Κ. Φλώρο, τον Α/ΓΕΑ Αντιπτέραρχο (Ι) Γ. Μπλιούμη, τον Α/ΓΕΣ Αντιστράτηγο Χ. Λαλούση, τον Α/ΓΕΝ Αντιναύαρχο Σ. Πετράκη ΠΝ, Πρεσβευτές, Ακόλουθους Άμυνας (ΑΚΑΜ) και στρατιωτικές αντιπροσωπείες ξένων χωρών. Κατά τη διάρκεια της άσκησης «ΗΝΙΟΧΟΣ 21» εκτελέστηκαν άνω των 1100 εξόδων ιπτάμενων μέσων σε ποσοστό που προσέγγισε το 100% της σχεδίασης, καθώς και πλήθος συνεκπαιδεύσεων με μονάδες του Πολεμικού Ναυτικού στο πλαίσιο της άσκησης «ΛΑΙΛΑΨ 21», του Στρατού Ξηράς και της Διακλαδικής Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων του ΓΕΕΘΑ. Η αποτίμηση της άσκησης είναι απολύτως θετική και συνιστά ισχυρή παρακαταθήκη για την άσκηση «ΗΝΙΟΧΟΣ 22», της οποίας η σχεδίαση έχει ήδη αρχίσει.
Από τη Δευτέρα 12 έως και την Πέμπτη 22 Απριλίου, διεξήχθη στην Αεροπορική Βάση (Α/Β) Λάρισας η άσκηση «Ramstein Dust II 2021». Σκοπός της άσκησης ήταν η εκπαίδευση στην προετοιμασία και εκτέλεση μετακίνησης και ανάπτυξης του Deployable Air Command and Control Centre (DACCC) του ΝΑΤΟ από την Α/Β Poggio Renatico της Ιταλίας, καθώς και η πραγματοποίηση Διοίκησης και Ελέγχου μέσω διασύνδεσης και συνεργασίας με τα μέσα Αεράμυνας της Πολεμικής Αεροπορίας (ΠΑ). Στοιχεία του DACCC μεταφέρθηκαν με το αρματαγωγό ΡΟΔΟΣ (L177) από τον λιμένα Ανκόνας στην Ηγουμενίτσα. Η ΠΑ συμμετείχε στην άσκηση με αεροσκάφη F-16 και F-4, ο αριθμός των οποίων (παράλληλα με τις δραστηριότητες της άσκησης “Ηνίοχος” και τα καθήκοντα ετοιμοτήτων) είναι ενδεικτικός της αυξημένης πλέον διαθεσιμότητας του στόλου της ΠΑ. Οι αποστολές διεξήχθησαν στο Βόρειο και Κεντρικό Αιγαίο με τη συμβολή του ΕΚΑΕ καθώς και των 1ου και 2ου ΑΚΕ. Κατά τη διάρκεια της άσκησης, την Τρίτη 20 Απριλίου 2021, ο Αρχηγός Τακτικής Αεροπορίας Αντιπτέραρχος (Ι) Θ. Μπουρολιάς υποδέχτηκε στην ΑΒ Λάρισας τον Διοικητή USAFE και Allied Air Command, πτέραρχο Jeffrey L. Harrigian, παρουσία και του Διοικητή του DACCC, υποπτεράρχου C. Gabellini, που περιηγήθηκαν στους χώρους ανάπτυξης του NATO Deployable Air Control Center Recognized Air Picture Production Center Sensor Fusion Post (DARS) και ενημερώθηκαν για την εξέλιξη της άσκησης. Τη Δευτέρα 19 Απριλίου ο Διοικητής του DACCC επισκέφθηκε τη 10η Μοίρα Σταθμού Ελέγχου και Προειδοποίησης (10η ΜΣΕΠ) στο πλαίσιο της άσκησης.
Την Τετάρτη 21 Απριλίου 2021, ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας (ΓΕΑ), Αντιπτέραρχος (Ι) Γ. Μπλιούμης υποδέχθηκε στο ΓΕΑ τον Διοικητή U.S Air Force in Europe and Africa (USAFE) και Allied Air Command, Πτέραρχο Jeffrey L. Harrigian. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης πραγματοποιήθηκε ενημέρωση επί των τρεχόντων θεμάτων της Πολεμικής Αεροπορίας (ΠΑ), ενώ συζητήθηκαν δράσεις κοινού ενδιαφέροντος, όπως η συμμετοχή σε ασκήσεις και συνεργασίες μεταξύ της ΠΑ και της USAFE.
Ελαφρώς αυξημένη ήταν η παραβατική δραστηριότητα της τουρκικής αεροπορίας την τελευταία εβδομάδα, καθώς σημειώθηκαν 50 παραβιάσεις του ελληνικού εναερίου χώρου (έναντι 46 την προηγούμενη εβδομάδα) και 4 εμπλοκές με ελληνικά μαχητικά αεροσκάφη αναχαίτισης (έναντι 2την προηγούμενη εβδομάδα), χωρίς καμία υπέρπτηση ελληνικού εδάφους (όπως και την προηγούμενη εβδομάδα).
Αμυντική Βιομηχανία
Στις 21 Απριλίου η Intracom Defense (IDE) ανακοίνωσε την υπογραφή, κατόπιν διεθνούς διαγωνισμού, σύμβασης με την εταιρεία Boeing, για την συμμετοχή της στο πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των αεροσκαφών έγκαιρης προειδοποίησης και ελέγχου AWACS της Αμερικανικής Αεροπορίας (USAF).
Κύπρος
Στις 21 Απριλίου διεξήχθη από την 7η Μ/Κ Ταξιαρχία Πεζικού της Εθνικής Φρουράς η ΤΑΜΣ ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ, επίπεδου Συγκροτήματος Ίλης, με πραγματικά και άσφαιρα πυρά στο Πεδίο Βολής ΦΑΝΟΣ στην ελεύθερη περιοχή Αμμοχώστου. Στην ΤΑΜΣ ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ εξετάστηκαν αντικείμενα ταχείας αντίδρασης, υπέρβασης αμυνομένων τμημάτων Πεζικού, επιθετική ενέργεια για κατάληψη ΑΝΣΚ, αντικατάσταση επιτιθέμενων τμημάτων, σταθεροποίηση, αναδιοργάνωση και άμυνα επί του καταληφθέντος ΑΝΣΚ.
Στις 19 και 20 Απριλίου μονάδες από όλους τους Σχηματισμούς και Διοικήσεις της Εθνικής Φρουράς πραγματοποίησαν εκπαιδευτικές βολές Αντιαεροπορικών όπλων (Α/Α πυροβόλα 12,7mm, M55A4B1 20mm, GDF-005 35mm και Typhoon RW 23mm του ΠΑΘ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ) στο Πεδίο Βολής Κιτίου.
Στις 27 και 29 Απριλίου θα διεξαχθεί στη Γενεύη η άτυπη πενταμερής διάσκεψη για το Κυπριακό υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Οι προσδοκίες είναι χαμηλές δεδομένων των αυξημένων απαιτήσεων της τουρκικής πλευράς για λύση σε βάση δύο κρατών, που συνοδεύονται από απειλές για εποικισμό των Βαρωσίων ή/και νέες τουρκικές έρευνες ή γεωτρήσεις στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Είναι πιθανή η μετεξέλιξη των συνομιλιών σε παιχνίδι απόδοσης ευθυνών (blame game), κατά το οποίο η Τουρκία θα επιχειρήσει να εμφανίσει την Κυπριακή Δημοκρατία ως αδιάλλακτη, για να δικαιολογήσει μελλοντικές της κινήσεις.
Ανατολικός Παρατηρητής
Με ιστορική δήλωσή του στις 24 Απριλίου ο πρόεδρος των ΗΠΑ Joe Biden προέβη στην αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων, αφού προηγουμένως είχε ενημερώσει σχετικά τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρ.Τ. Ερντογάν στις 23 Απριλίου, στην πρώτη τους τηλεφωνική συνομιλία μετά την εκλογή του. Η δήλωση προκάλεσε οργισμένες αντιδράσεις στην Τουρκία, καθώς ακόμα και ο (θεωρούμενος ως μετριοπαθής) Ε. Ιμάμογλου χαρακτήρισε “άκυρη” την αναγνώριση, ενώ είναι αξιοσημείωτη η προτροπή του κόμματος “Vatan” προς την κυβέρνηση να προβεί σε κατάληψη της αμερικανικής αεροπορικής βάσης στο İncirlik.
Στις 23 Απριλίου, λίγες ώρες μετά την τηλεφωνική συνομιλία Μπάιντεν – Ερντογάν, η Τουρκία εξαπέλυσε μπαράζ επιθέσεων κατά κουρδικών θέσεων στις περιοχές Metina, Avasin, και Basyan στο Β. Ιράκ, με συμμετοχή αεροπορικών μέσων (επιθετικών ελικοπτέρων, αεροσκαφών και ΜΕΑ), καθώς και χερσαίων τμημάτων πυροβολικού και καταδρομών. Η ηγεσία του τουρκικού υπουργείου Άμυνας μετέβη στα Κέντρα Επιχειρήσεων Τ/ΓΕΑ και Τ/ΓΕΣ προκειμένου να ενημερωθεί για την εξέλιξη των επιχειρήσεων κατά τις οποίες, σύμφωνα με το σχετικό τουρκικό ανακοινωθέν, προσβλήθηκαν «σχεδόν 400 στόχοι από τις χερσαίες δυνάμεις και τουλάχιστον 60 στόχοι από τις αεροπορικές δυνάμεις».
Στις 22 Απριλίου το τρίτο πρωτότυπο (PT-3) του δικινητήριου επιθετικού ΜΕΑ AKINCI (μτφ. Επιδρομέας) πραγματοποίησε τις πρώτες δοκιμαστικές βολές, μεταφέροντας συνολικά τρία Κ/Β της Roketsan (MAM-C, MAM-L, MAM-T), από το Α/Δ Τυρολόης (Çorlu) της Ραιδεστού στην Ανατολική Θράκη. To MEA κινείται από δύο ελικοστρόβιλους κινητήρες Ivchenko-Progress AI-450S ουκρανικής προέλευσης και φέρει αναδιπλούμενο σκέλος προσγείωσης και Η/Ο συγκρότημα MX-15 της καναδικής L3Harris Wescam. To νέο πυρομαχικό MAM-T που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά δημόσια έχει βάρος 94 kg, φέρει πτέρυγες ανεμοπορίας που επιτρέπουν αυξημένο βεληνεκές (30χλμ για άφεση από ΜΕΑ και 80χλμ για άφεση από αεροσκάφη), πολεμική κεφαλή tandem για διάτρηση θωράκισης, υψηλής εκρηκτικότητας (ΗΕ) ή θερμοβαρική, καθοδήγηση laser και GPS/INS, ενώ φέρεται ότι επιτυγχάνει CEP <3 μέτρων για σταθερούς ή κινητούς στόχους.
Στις 21 Απριλίου ανακοινώθηκε από το πρακτορείο Anadolu και επιβεβαιώθηκε από την εκπρόσωπο του αμερικανικού Πενταγώνου J. Maxwell ότι οι ΗΠΑ γνωστοποίησαν επισήμως στην Τουρκία την αποβολή της από την κοινοπραξία του προγράμματος F-35A λόγω της προμήθειας του ρωσικού Α/Α συστήματος S-400, δεδομένου ότι υπεγράφη από τους 8 εταίρους του προγράμματος, χωρίς συμμετοχή της Τουρκίας, νέο MoU που αντικαθιστά το προηγούμενο που ειχε υπογραφεί το 2006.
Η SSB ανακοίνωσε ότι εξελίσσονται ομαλά οι παραδόσεις των προγραμμάτων «Εκσυγχρονισμού Α/Α συστημάτων 35mm» και «Πυρομαχικών σφαιριδίων» (εγκαιροφλεγούς πυροδότησης) για τον Τουρκικό Στρατό με επικεφαλής ανάδοχο την Aselsan. To πρόγραμμα περιλαμβάνει νέο Σύστημα Ελέγχου Πυρός με 3D ραντάρ έρευνας και συγκρότημα Η/Ο επί ρυμουλκούμενου φορέα που έχει δυνατότητα τηλεχειρισμού τριών Α/Α πυροβόλων GDF 35mm (με τύπους πυρομαχικών ATOM, HEI, TP-T) και μιας Μονάδας Πυρός Α/Α συστήματος Κ/Β HİSAR-A.
Σύμφωνα με ανεπιβεβαίωτη πληροφορία τουρκικής πηγής, τα εναπομείναντα Κ/Β Penguin Mk2 Mod7 του Τουρκικού Ναυτικού έχουν καταστεί μη επιχειρησιακά λόγω παρατεταμένης άρνησης της νορβηγικής Kongsberg να παράσχει υλικά υποστήριξης. Υπενθυμίζεται ότι το Τουρκικό Ναυτικό απέκτησε αρχικά 16 Κ/Β με σύμβαση αξίας $37,49 εκατ. στις 22 Δεκεμβρίου 1999 και 9 πρόσθετα Κ/Β με συμπληρωματική παραγγελία στις 5 Νοεμβρίου 2001, ενώ στις 28 Μαρτίου 2008 υπεγράφη νέα σύμβαση αξίας $40,9 εκατ. για την προμήθεια 16 Penguin Mk2 Mod7 και την εργοστασιακού επιπέδου συντήρηση 24 υφιστάμενων K/B. Από τα 41 συνολικά K/B Penguin Mk2 Mod7 απέμεναν 39, καθώς τα 2 είχαν βληθεί σε ασκήσεις.
Παρά την επιδεινούμενη διεθνή της θέση αλλά και την κακή κατάσταση της οικονομίας της, η Τουρκία δεν εγκαταλείπει τις προσπάθειες άσκησης επιρροής στα Βαλκάνια: προχώρησε σε δωρεά 7.400 στολών εκστρατείας Gore-Tex προς τις ένοπλες δυνάμεις των Σκοπίων καλύπτοντας το σύνολο των σχετικών αναγκών του προσωπικού, ενώ στις 21 Απριλίου ο Ρ.Τ. Ερντογάν συμμετείχε μέσω τηλεδιάσκεψης στα εγκαίνια νοσοκομείου που κατασκευάστηκε από την Τουρκία στην πόλη Φίερι της Αλβανίας, σε μια σαφή κίνηση στήριξης του πρωθυπουργού Έντι Ράμα ενόψει των βουλευτικών εκλογών που γίνονται σήμερα στην Αλβανία.
