ΥΕΘΑ/ΓΕΕΘΑ
Στις 13 Δεκεμβρίου κατά την ομιλία του στη Βουλή επί του προϋπολογισμού του 2021, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Ν. Παναγιωτόπουλος τόνισε ότι το 2020 ο προϋπολογισμός του ΥΠΕΘΑ ενισχύθηκε με επιπλέον πιστώσεις 370 εκ. ευρώ, ενώ για το 2021 αυξάνεται από τα 3,35 δις ευρώ (2020) στα 5,44 δις ευρώ (όπως είχαμε ήδη αναφέρει, το κρίσιμο στοιχείο του προϋπολογισμού 2021 του ΥΠΕΘΑ είναι τα προβλεπόμενα κονδύλια για «αγορές παγίων περιουσιακών στοιχείων» που ξεπερνούν τα 2,5 δις Ευρώ, σε μια σαφή προσπάθεια να αξιοποιηθεί το δημοσιονομικό “παράθυρο” του 2021 για εξοπλισμούς άμεσης ενίσχυσης των ΕΔ). Όπως δήλωσε ο υπουργός, από τον Ιούλιο 2019 έως σήμερα υλοποιούνται 48 χρηματοδοτημένα υποπρογράμματα αξίας 830 εκ. ευρώ και ακολουθούν 105 υποπρογράμματα συνολικής αξίας 11,5 δισ. ευρώ για τα επόμενα έξι-επτά έτη που έχουν ήδη προγραμματιστεί.
Εκτός των γνωστών προγραμμάτων (Rafale, νέες φρεγάτες και ΕΜΖ φρεγατών τ. MEKO, τορπίλες υποβρυχίων, ελικόπτερα ΜΗ-60R, νέα Α/Τ όπλα, ΜΕΑ για την ΠΑ και το ΠΝ, εκσυγχρονισμός F16 Block 52+ σε Viper), ο υπουργός αναφέρθηκε και στην αναβάθμιση των 38 F16 Block 50 σε Block 52+ καθώς και στη σύμβαση υποστήριξης των ελικοπτέρων ΑΗ-64 Apache, επιβεβαιώνοντας τις πληροφορίες ότι τα κρίσιμα αυτά προγράμματα προωθούνται. Από πλευράς ανθρώπινου δυναμικού, αναφέρθηκε στις προκηρύξεις για 1.600 ΕΠΟΠ και 1.000 ΟΒΑ, ενώ δήλωσε ότι από το επόμενο ακαδημαϊκό έτος και για μία πενταετία θα εισάγονται στα ΑΣΕΙ/ΑΣΣΥ όλων των Κλάδων 1.335 σπουδαστές ετησίως έναντι των 819 των τελευταίων ετών. Η επάνοδος του αριθμού των εισακτέων στα ΑΣΕΙ/ΑΣΣΥ στα προ κρίσης επίπεδα είναι μια από τις κρισιμότερες συνιστώσες της τεράστιας προσπάθειας ανάταξης των Ενόπλων Δυνάμεων που βρίσκεται σε εξέλιξη, και θα πρέπει να συμπληρωθεί το συντομότερο με την ήδη εξαγγελθείσα αύξηση της στρατιωτικής θητείας.
Στρατός Ξηράς
Το διήμερο 13 και 14 Δεκεμβρίου 2020, ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού, Αντιστράτηγος Χαράλαμπος Λαλούσης, πραγματοποίησε επίσκεψη στην Περιοχή Ευθύνης του Δ΄ Σώματος Στρατού (Δ΄ ΣΣ «ΘΡΑΚΗ»). Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του, ο Αρχηγός επισκέφθηκε Μονάδες, Επιτηρητικά Φυλάκια (ΕΦ) και στρατιωτικές εγκαταστάσεις, διαπίστωσε την επιχειρησιακή ετοιμότητα και το υψηλό επίπεδο ηθικού του προσωπικού και αντάλλαξε μαζί του ευχές εν όψει των εορτών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς.
Την Τρίτη 15 Δεκεμβρίου 2020, πραγματοποιήθηκε στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων (ΣΣΕ), στη Βάρη Αττικής, η τελετή ορκωμοσίας των Πρωτοετών Ευελπίδων της Τάξης 2024 «Λγος (ΜΧ) Σωτήριος Σταυριαννάκος». Την τελετή τίμησαν με την παρουσία τους ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας κ. Αλκιβιάδης Στεφανής, ο Αρχηγός Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας Στρατηγός Κωνσταντίνος Φλώρος, ο Αρχηγός Γενικού Επιτελείου Στρατού Αντιστράτηγος Χαράλαμπος Λαλούσης και ο Γενικός Επιθεωρητής Στρατού – Διοικητής Δόγματος και Εκπαίδευσης, Aντιστράτηγος Κωνσταντίνος Κούτρας. Συνολικά ορκίστηκαν 192 Πρωτοετείς Ευέλπιδες, εκ των οποίων 166 από την Ελλάδα, 19 από την Κύπρο, 3 από την Τυνησία, 2 από το Μαυροβούνιο, 1 από την Βοσνία- Ερζεγοβίνη και 1 από την Αλβανία.
Στις 11 Δεκεμβρίου 2020 προκηρύχθηκε διαγωνισμός για την κατασκευή Πολυδύναμου Κτηρίου Εξομοιωτών Ε/Π στο αεροδρόμιο Αλεξάνδρειας Ημαθίας, προϋπολογισμού 2.834.979 €, στο οποίο θα εγκατασταθούν οι εξομοιωτές πτήσης ελικοπτέρων CH-47D Chinook, OH-58D Kiowa και UH-1H Huey της Αεροπορίας Στρατού.
Πολεμικό Ναυτικό
Από τη Δευτέρα 14 έως την Παρασκευή 18 Δεκεμβρίου 2020, διεξήχθησαν οι προγραμματισμένες εθνικές τεχνικές ασκήσεις «ΛΟΓΧΗ», «ΑΙΓΙΑΛΟΣ» και «ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ» στη θαλάσσια περιοχή Μυρτώου καθώς και Βόρειου και Νότιου Κρητικού πελάγους, με συμμετοχή πλοίων των Διοικήσεων Φρεγατών, Ταχέων Σκαφών, Πλοίων Επιτήρησης, Υποβρυχίων, ελικοπτέρων της Διοίκησης Αεροπορίας Ναυτικού καθώς και αεροσκαφών της Πολεμικής Αεροπορίας. Κατά τις ανωτέρω ασκήσεις εκτελέστηκαν προκεχωρημένα γυμνάσια πυρών κατά στόχων επιφανείας και αέρος με το σύνολο των πυροβόλων των πλοίων, βολές τορπιλών γυμνασίων από Υ/Β καθώς και σημαντικός αριθμός αντικειμένων εξάσκησης σε όλα τα είδη των απειλών. Τα γυμνάσια πυρών παρακολούθησε ο Αρχηγός ΓΕΝ Αντιναύαρχος Στυλιανός Πετράκης ΠΝ, επί της φρεγάτας «ΛΗΜΝΟΣ», όπου διαπίστωσε την υψηλή επιχειρησιακή ετοιμότητα και το ακμαίο ηθικό των πληρωμάτων των μονάδων του Στόλου.
Η ολλανδική Damen επιβεβαίωσε επίσημα την υποψηφιότητά της για το πρόγραμμα φρεγατών του Πολεμικού Ναυτικού. Ως πιθανότερη επιλογή εμφανίζεται μια μεγεθυμένη έκδοση του τύπου Sigma, αλλά θα μπορούσαν να εξεταστούν και άλλες πιο πρωτοποριακές σχεδιάσεις όπως π.χ. η σειρά Crossover. Με δεδομένη τη διαχρονική ποιότητα των ολλανδικών ναυπηγήσεων (γνωστή στο ΠΝ από τις φρεγάτες κλάσης Έλλη), η ολλανδική υποψηφιότητα δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να υποτιμηθεί. Άλλωστε, αν και η Ολλανδία δεν έχει πολιτικά το “ειδικό βάρος” των ΗΠΑ ή της Γαλλίας, προσφέρει επί του παρόντος την καλύτερη “ενδιάμεση λύση”, με τις 2 φρεγάτες κλάσης Μ που είναι τεχνολογικά συγκρίσιμες με τις υπηρετούσες φρεγάτες τ. ΜΕΚΟ. Η ολλανδική συμμετοχή ανεβάζει τον πήχυ για τους υπόλοιπους “μνηστήρες” του προγράμματος, για το οποίο είναι σαφές ότι η ελληνική πλευρά διαπραγματεύεται σε όλα τα “ταμπλώ”, επιδιώκοντας τη βέλτιστη συνολική λύση. Η τελική απόφαση αναμένεται να λάβει υπόψη και τις επιλογές της νέας αμερικανικής ηγεσίας υπό τον J. Biden, καθώς και το μέλλον της ελληνικής ναυπηγικής βιομηχανίας.
Επειδή συχνά “όπου υπάρχει καπνός υπάρχει και φωτιά”, είναι ανάγκη να σχολιαστεί εδώ το σημερινό δημοσίευμα της εφημερίδας Realnews, σύμφωνα με το οποίο το ΓΕΕΘΑ εξετάζει την απόκτηση ελικοπτεροφόρου (LHD/LHA) κλάσης Wasp ή Tarawa από τις ΗΠΑ. Το δημοσίευμα κατ’ αρχάς μάλλον σφάλλει ως προς τον τύπο του πλοίου, καθώς το τελευταίο πλοίο της κλάσης Tarawa (USS Peleliu, LHA-5) παροπλίστηκε το 2015, ενώ στον προγραμματισμό του US Navy για απόσυρση/μετάπτωση σε εφεδρεία πολεμικών πλοίων ως το 2026 δεν προβλέπεται η απόσυρση κάποιου από τα ελικοπτεροφόρα της κλάσης Wasp. Αντιθέτως προβλέπεται η απόσυρση αποβατικών δεξαμενόπλοιων (Landing Ship Dock -LSD) των κλάσεων Whidbey Island και Harpers Ferry, με το πρώτο (USS Whidbey Island, LSD 41) να αποσύρεται το 2022 και να αποτελεί πιθανώς την πραγματική αφορμή των συζητήσεων. Είναι αλήθεια ότι ένα τέτοιο πλοίο (LSD και όχι LHA/LHD) θα ανέβαζε σε άλλο επίπεδο τη Διοίκηση Αμφίβιων Δυνάμεων του ΠΝ, κλείνοντας το κενό που άφησε ο παροπλισμός της θρυλικής “Ναυκρατούσας” το 2000. Ωστόσο η σχετική συζήτηση ακούγεται σουρρεαλιστική όταν εκκρεμούν πολύ πιο επείγουσες ανάγκες του ΠΝ, με πρώτο το πρόγραμμα ανανέωσης των φρεγατών του, με την απόκτηση 4 νέων φρεγατών, τον επείγοντα εκσυγχρονισμό των 4 φρεγατών τ. ΜΕΚΟ και την αναγκαία ένταξη πλοίων “ενδιάμεσης λύσης”. Μια “πονηρή” σκέψη θα ήταν ότι η παραχώρηση ενός τέτοιου πλοίου “πέφτει στο τραπέζι” ως εναλλακτικό αντάλλαγμα για την παραγγελία φρεγατών τύπου MMSC από την Ελλάδα, καθώς το ΠΝ δεν επιθυμεί την παραχώρηση LCS, ενώ από αμερικανικής πλευράς δεν είναι επιθυμητή/εφικτή η αποδέσμευση των αντιτορπιλικών τ. Arleigh Burke που επιθυμεί το ΠΝ. Όμως το ΠΝ έχει μεγάλη ανάγκη μάχιμων μονάδων “ενδιάμεσης λύσης”, όχι μόνο για την απόσυρση των 3 μη εκσυγχρονισμένων φρεγατών τύπου S αλλά και για την κάλυψη της απουσίας των φρεγατών τ. ΜΕΚΟ κατά την περίοδο του εκσυγχρονισμού τους. Επομένως η παραχώρηση πλοίων άλλου ρόλου δεν αποτελεί επαρκές “δώρο” για την ανάθεση παραγγελίας φρεγατών τύπου MMSC. Εάν η “ενδιάμεση λύση” αναζητηθεί πράγματι στον κατάλογο των προς απόσυρση πλοίων του US Navy, η προφανής επιλογή θα ήταν δύο από τα έξι καταδρομικά κλάσης Ticonderoga που επίσης προβλέπεται να αποσυρθούν το 2022.
Πολεμική Αεροπορία
Στις 17 Δεκεμβρίου η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία του ΥΠΕΘΑ ενημέρωσε τα μέλη της Ειδικής Διαρκούς Επιτροπής Εξοπλιστικών Προγραμμάτων και Συμβάσεων της Βουλής για την αναγκαιότητα – σκοπιμότητα του προγράμματος απόκτησης 18 αεροσκάφη Rafale, των όπλων τους και της εν συνεχεία υποστήριξής τους. Η δαπάνη του προγράμματος ανέρχεται σε €1,92 δισ. για 18 αεροσκάφη, προσομοιωτή πτήσης, ανταλλακτικά, υπηρεσίες υποστήριξης και €400 εκατ. για την προμήθεια-επαναπιστοποίηση κατευθυνομένων βλημάτων (αέρος-αέρος METEOR και MICA, αέρος-εδάφους SCALP, αέρος-επιφανείας EXOCET AM39). Η παραλαβή των πρώτων 6 μεταχειρισμένων μαχητικών θα πραγματοποιηθεί από τον 6ο μήνα από την ημερομηνία υπογραφής της σύμβασης (Ιούνιος 2021) με ρυθμό ένα ανά μήνα, των 6 καινούργιων από τον 20ο μήνα με ρυθμό ένα ανά μήνα και τα τελευταία 6 μεταχειρισμένα από τον 26ο μήνα.
Την επόμενη εβδομάδα αναμένεται να εισαχθεί στη Βουλή από τον υπουργό Εθνικής Άμυνας η συνολική συμφωνία για τη δημιουργία κέντρου αεροπορικής εκπαίδευσης στην Καλαμάτα, η οποία κατόπιν σκληρού καναδοϊσραηλινού ανταγωνισμού φαίνεται να καταλήγει τελικά στην ισραηλινή Elbit. Η συμφωνία θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την παροχή εκπαίδευσης στους Έλληνες Ικάρους και ανθυποσμηναγούς της τάξης των 10.000 ωρών ετησίως, έναντι συνολικού ποσού 1,4 δις Ευρώ κατανεμημένου σε 20 χρόνια. Για το στάδιο της προκεχωρημένης και επιχειρησιακής εκπαίδευσης θα χρησιμοποιούνται αεροσκάφη Μ346, ενώ η ανάδοχος θα αναλάβει και την επαναφορά αεροσκαφών Τ-6 και τη διατήρησή τους σε συγκεκριμένα ποσοστά διαθεσιμότητας.
Σαφώς μειωμένη ποσοτικά και ποιοτικά ήταν η παραβατική δραστηριότητα της τουρκικής αεροπορίας την εβδομάδα που πέρασε, καθώς σημειώθηκαν 2 παραβιάσεις του εθνικού εναερίου χώρου (έναντι 50 την προηγούμενη εβδομάδα), 3 εμπλοκές με ελληνικά αεροσκάφη αναχαίτισης (έναντι 4 την προηγούμενη εβδομάδα) και καμία υπέρπτηση ελληνικού εδάφους (όπως και την προηγούμενη εβδομάδα).
Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή
Στις 17 Δεκεμβρίου παραδόθηκαν στο Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή τα πρώτα δύο από τα τέσσερα συνολικά σύγχρονα περιπολικά σκάφη P355GR που ναυπηγήθηκαν από την Cantiere Navale Vittoria στην Ιταλία και θα φέρουν τις ονομασίες «Μαρίνος Ζαμπάτης» (ΛΣ 900) και «Γεώργιος Κωτούλας» (ΛΣ 910). Τα συγκεκριμένα σκάφη έχουν ολικό μήκος 36,3 μέτρα, ταχύτητα άνω των 35 κόμβων και αυτονομία άνω των 1.000 ν.μ. Η επίσημη παραλαβή και ένταξή τους θα πραγματοποιηθεί περίπου στα τέλη Ιανουαρίου μετά τις απαραίτητες δοκιμές, ενώ το 3ο αναμένεται να παραδοθεί τέλος Μαΐου και το 4ο τέλος Νοεμβρίου 2021. Η προμήθεια των σκαφών συγχρηματοδοτείται σε ποσοστό 90% από το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κατά 10% από Εθνικούς πόρους.
Κύπρος
Την Παρασκευή, 11 Δεκεμβρίου 2020 πραγματοποιήθηκε στην περιοχή Λυθροδόντα, η τελική φάση της επιχειρησιακής εκπαίδευσης στον αγώνα κατοικημένων τόπων η οποία οργανώθηκε από την Διοίκηση Καταδρομών. Την επίδειξη παρακολούθησε ο Αρχηγός της Εθνικής Φρουράς, Αντιστράτηγος Δημόκριτος Ζερβάκης. Η τελική φάση πραγματοποιήθηκε με την ευκαιρία της ολοκλήρωσης της επιχειρησιακής εκπαίδευσης στον αγώνα κατοικημένων τόπων, στην οποία συμμετείχαν Αξιωματικοί από Μονάδες της ΕΦ. Η εκπαίδευση είχε διάρκεια τριών εβδομάδων και οργανώθηκε με σκοπό τη δημιουργία «πυρήνων» στον συγκεκριμένο τύπο αγώνα, προκειμένου να αποτελέσουν τους εκπαιδευτές για το υπόλοιπο προσωπικό των Μονάδων.
Στις 16 Δεκεμβρίου 2020 εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο η σύσταση και λειτουργία Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής, Άμυνας και Ασφάλειας, το οποίο θα εδρεύει στο Υπουργείο Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας και θα τελεί υπό την υψηλή εποπτεία του ΠτΔ και υπό την άμεση ευθύνη του ΥΠΕΞ. Το Συμβούλιο θα απαρτίζεται από την Καθοδηγητική Επιτροπή, η οποία θα είναι αρμόδια για τον καθορισμό των θεμάτων προς μελέτη ή έρευνα, με μόνιμα μέλη τον Υπουργό Εξωτερικών, τον Υπουργό Άμυνας και τον Διοικητή της ΚΥΠ, και το Διαβουλευτικό Σώμα που θα αποτελείται από τα μέλη της Καθοδηγητικής Επιτροπής, πλαισιωμένα από άλλα 7 μόνιμα μέλη (αξιωματούχους, εμπειρογνώμονες ή προσωπικότητες με αναγνωρισμένη πείρα σε συναφείς με το αντικείμενο του Συμβουλίου τομείς).
Ανατολικός Παρατηρητής
Μεταξύ 14 και 18 Δεκεμβρίου η Διοίκηση Συγκροτήματος Αμφίβιας Αποστολής του Τουρκικού Ναυτικού διεξήγαγε επιχειρησιακή εκπαίδευση στον Κόλπο της Σμύρνης, ημέρα και νύχτα, με την συμμετοχή ελικοπτέρων του Τουρκικού Στρατού και αεροσκαφών της Τουρκικής Αεροπορίας.
Στις 14 Δεκεμβρίου ανακοινώθηκε επίσημα η επιβολή κυρώσεων από τις ΗΠΑ στην Προεδρία Αμυντικών Βιομηχανιών (SSB) της Τουρκίας σε εφαρμογή του Τμήματος 231 της νομοθεσίας CAATSA, λόγω της αγοράς του Α/Α συστήματος S-400. Οι κυρώσεις περιλαμβάνουν απαγόρευση χορήγησης συγκεκριμένων αδειών εξαγωγής των ΗΠΑ για αγαθά και τεχνολογία προς την SSB, δανείων και λοιπών πιστώσεων από πιστωτικά ιδρύματα των ΗΠΑ άνω των 10 εκατ. $ προς την SSB για χρονικό διάστημα 12 μηνών, χρηματοδοτικής στήριξης της SSB από την Τράπεζα Εισαγωγών-Εξαγωγών των ΗΠΑ (U.S. Export-Import Bank). Περιλαμβάνουν επίσης απαίτηση για σύμφωνη γνώμη των ΗΠΑ για δάνεια που εκδίδονται επ’ωφελεία της SSB από διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, καθώς και πάγωμα περιουσιακών στοιχείων και ταξιδιωτικούς περιορισμούς για τους Ismail Demir (Πρόεδρο SSB), Faruk Yigit (Αντιπρόεδρο SSB), Serhat Gencoglu (Επικεφαλής Τμήματος Αεράμυνας και Διαστήματος SSB) και Mustafa Alper Deniz (Επικεφαλής Προγράμματος Συστημάτων Αεράμυνας SSB).
Σύμφωνα με ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Άμυνας στις 16 Δεκεμβρίου 2020, 136 στελέχη Μονάδων Εκκαθάρισης Ναρκοπεδίων Ξηράς μεταφέρθηκαν στο Αζερμπαϊτζάν με μεταγωγικό αεροσκάφος Α400Μ.
Στις 16 Δεκεμβρίου, γαλλικό δικαστήριο έκρινε ένοχους τους 14 κατηγορούμενους για την ισλαμιστική επίθεση του 2015 στη σατιρική εφημερίδα Charlie Hebdo και σε ένα εβραϊκό σούπερ μάρκετ στο Παρίσι, μεταξύ των οποίων 2 άτομα τουρκικής καταγωγής.
