Παρθενική πτήση για το πρώτο τουρκικό ATR-72-600TMPA

Σύμφωνα με τουρκικές πηγές, στα μέσα του τρέχοντος μηνός πραγματοποιήθηκε στην Ιταλία η πρώτη επίσημη δοκιμαστική πτήση του πρώτου εκ των 6 δικινητήριων ελικοφόρων αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας ATR-72-600TMPA του Τουρκικού Ναυτικού. Σημειώνεται πως οι εργασίες εγκατάστασης του εξοπλισμού αποστολής στο αεροσκάφος πραγματοποιήθηκαν από την τουρκική ΤΑΙ και μετά την ολοκλήρωσή τους το αεροσκάφος μετέβη στην Ιταλία για το πτητικό σκέλος των δοκιμών ελέγχου και πιστοποίησης. Αν οι δοκιμές στεφθούν με επιτυχία, το αεροσκάφος θα παραδοθεί το Φεβρουάριο του 2017, για να ακολουθήσουν και τα υπόλοιπα 5 έως το τέλος του 2018, 13 ολόκληρα χρόνια μετά την υπογραφή της σχετικής σύμβασης.

Υπενθυμίζεται ότι η σύμβαση αυτή, που είχε συνάψει η τουρκική πλευρά με την ιταλική εταιρεία Alenia τον Ιούλιο του 2005, αρχικά προέβλεπε την προμήθεια 10 ΑΦΝΣ ATR-72-500MPA. Βάσει του προγράμματος Meltem-3. Τελικά όμως, μετά από μια σειρά προβλημάτων, συμβατικών αποκλίσεων, υπερβάσεων κόστους και τεράστιων καθυστερήσεων, η σύμβαση τροποποιήθηκε ώστε να αφορά πλέον μόνο 6 πλήρως επιχειρησιακά ATR-72-600TMPA (Turkish Maritime Patrol Aircraft) και ακόμη 2 ATR-72-600TMUA (Turkish Maritime Utility Aircraft) χωρίς εξοπλισμό αποστολής. Τα τελευταία παραδόθηκαν το καλοκαίρι του 2013 (με κωδικούς TCB-701 και TCB-702) και χρησιμοποιούνται για γενικές μεταφορές προσωπικού και υλικού, καθώς και για εκπαίδευση χειριστών στον τύπο ώστε με την άφιξη των επιχειρησιακών αεροσκαφών να υπάρχει ένας έτοιμος πυρήνας χειριστών για την άμεση αξιοποίησή τους. Διευκρινίζεται πως η αλλαγή του μοντέλου του αεροσκάφους-φορέα («-600», που προσφέρει ψηφιακό κόκπιτ με οθόνες LCD και ισχυρότερους κινητήρες έναντι του προγενέστερου «-500») επιβλήθηκε λόγω των σχετικών εξελίξεων στη γραμμή παραγωγής

Τα 6 ATR-72-600TMPA θα είναι εξοπλισμένα με την επιχειρησιακή σουίτα AMASCOS  (Airborne MAritime Situation and COntrol System) της Thales, βάσει του προγράμματος Meltem-2. Τα ίδια συστήματα αποστολής φέρουν και τα 6  CN.235D/K (με κωδικούς TCB-651 έως 656) που ήδη υπηρετούν στο Τουρκικό Ναυτικό από το 2014[1], ως επίσης καθυστερημένο προϊόν του προγράμματος Meltem-1 η σύμβαση για το οποίο είχε υπογραφεί το 1998 και περιλάμβανε και τα 3 πανομοιότυπα αλλά χωρίς ανθυποβρυχιακό εξοπλισμό αεροσκάφη της Τουρκικής Ακτοφυλακής (υπηρετούν με κωδικούς TCSG-551 έως 553).

Σημειώνεται πως τα αεροσκάφη αυτά έχουν εντονότατη παρουσία στο Αιγαίο και την Αν. Μεσόγειο, συμμετέχοντας αδιαλείπτως τόσο σε εθνικές, όσο και σε νατοϊκές αποστολές. Αυτό αρκεί για να καταδειχθεί η μεγάλη -και όχι μόνο από καθαρά επιχειρησιακής άποψης- σημασία που έχουν τα ΑΦΝΣ στο δεδομένο επιχειρησιακό περιβάλλον, ήδη από τον καιρό της ειρήνης χάρη στις πολύμορφες δυνατότητες που προσφέρουν. Δυνατότητες που, για τους γνωστούς λόγους, από καιρό στερείται η ελληνική πλευρά, με ότι αυτό συνεπάγεται. Αντιθέτως, η τουρκική πλευρά τις απολαμβάνει ήδη, με έναν αξιόλογο στόλο εναέριων μέσων-φορέων σύγχρονων αισθητήρων επιτήρησης επιφανείας και ανθυποβρυχιακού πολέμου, έστω και αν η υλοποίηση του αρχικού σχεδιασμού της (πρόγραμμα Meltem) θα ολοκληρωθεί κατόπιν παλινωδιών 20 ετών (1998-2018) από την τυπική έναρξη της πρώτης φάσης του. [2]

Το Τουρκικό Ναυτικό εξάλλου, ανεξάρτητα από το πρόγραμμα των ATR-72-600TMPA, φαίνεται ήδη πρόθυμο να προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα, εκφράζοντας απαίτηση και για ένα ακόμη ικανότερο ΑΦΝΣ που θα μπορεί να καλύπτει επιχειρησιακές απαιτήσεις που προβλέπεται να ανακύψουν στο εγγύς μέλλον για την τουρκική πλευρά σε μια ευρύτερη ζώνη συμφερόντων της. Οι απαιτήσεις αυτές, για τις οποίες τα CN.235D/K & ATR-72-600TMPA θεωρούνται ανεπαρκή, μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν, επιχειρησιακή ακτίνα 1.000-1.200ν.μ. με πρόβλεψη τετράωρης περιπολίας στο μέγιστό της, αυτονομία 12-15 ωρών (πιθανότατα επεκτεινόμενη περαιτέρω μέσω εναέριου ανεφοδιασμού, ικανότητα που δεν διαθέτουν τα σημερινά τουρκικά ΑΦΝΣ) καθώς και ικανότητα μεταφοράς κατευθυνόμενων όπλων αέρος-επιφανείας.[3] Για πολλούς, οι απαιτήσεις αυτές φωτογραφίζουν το P-8A Poseidon, σε συνδυασμό ίσως με κάποιο UAV μεγάλης εμβέλειας, όπως μια κατάλληλα εξοπλισμένη έκδοση του εγχώριου Anka για το οποίο το Τουρκικό Ναυτικό επίσης έχει εκφράσει έντονο ενδιαφέρον.

Σημειώσεις:

[1] Παραδόθηκαν το 2012 αλλά μόνο με βασικές επιχειρησιακές ικανότητες.

[2] Από την δεκαετία του ’90 μέχρι και το 2009, οπότε και εντάχθηκε το πρώτο CN.235D/K, η κατάσταση ήταν αντίστροφη. Το Τουρκικό Ναυτικό απέσυρε τα παλαιά S-2 Tracker χωρίς άμεσο αντικαταστάτη. Αντιθέτως, την ίδια περίπου περίοδο το Π.Ν. αντικαθιστούσε τα απαρχαιωμένα HU-16B Albatross με τα P-3B Orion, τα οποία ήταν μακράν τα ικανότερα ΑΦΝΣ που είχαν εμφανιστεί στο Αιγαίο έως τότε. Η συνέχεια βέβαια, έμελε να είναι διαφορετική… Σημειώνεται πάντως ότι το Τουρκικό Ναυτικό είχε φροντίσει να λάβει κάποια στοιχειώδη μέτρα ώστε ένας πυρήνας ιπταμένων του (σε αντίθεση με την ελληνική περίπτωση, οι κυβερνήτες, οι συγκυβερνήτες και οι ιπτάμενοι μηχανικοί των τουρκικών ΑΦΝΣ, προέρχονται από το Ναυτικό και όχι από την Αεροπορία) να διατηρήσει την διαθεσιμότητά του σε αεροσκάφη σταθερών πτερύγων. Για αυτόν ακριβώς το σκοπό αποκτήθηκαν και 7 ελαφρά μονοκινητήρια TB-20 Trinidad.

[3] Ικανότητα που επίσης στερούνται τα CN.235D/K & ATR-72-600TMPA, περιοριζόμενα σε όπλα όπως ελαφρές ανθυποβρυχιακές τορπίλες, βόμβες βάθους κλπ.