Αποφασισμένοι για την εμβάθυνση της διμερούς συνεργασίας εμφανίστηκαν χθες στην Κωνσταντινούπολη ο πρόεδρος της Τουρκίας Recep Tayyip Erdoğan και ο Ρώσος ομόλογός του Vladimir Putin, στην τρίτη κατά το τελευταίο δίμηνο συνάντησή τους, με την οποία επισφραγίστηκε η πλήρης εξομάλυνση των ρωσοτουρκικών σχέσεων. Οι δύο άνδρες είχαν εκτενή συνομιλία διάρκειας 1 ώρας και 40 λεπτών στο Yıldız Sarayı, άλλοτε και κατοικία σουλτάνων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όπου εκφράστηκε η βούληση για σύσφιξη των οικονομικών δεσμών και αναζητήθηκε κοινό έδαφος σε περιφερειακά ζητήματα, καθώς οι σχέσεις αμφότερων με την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ επιδεινώνονται.
H αισθητά βελτιωμένη ατμόσφαιρα στις σχέσεις Μόσχας και Άγκυρας επιβεβαιώθηκε με την ανακοίνωση των κάτωθι συμφωνιών, στο περιθώριο του 23ο Συνόδου του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ενέργειας:
- Υπογραφή πρωτοκόλλου για τον αγωγό φυσικού αερίου «Turkish Stream» από τους υπουργούς Ενέργειας, Alexander Novak και Berat Albayrak. Υπενθυμίζεται ότι το σχετικό μνημόνιο συνεργασίας είχε υπογραφεί το Δεκέμβριο του 2014 από την ρωσική εταιρία Gazprom και την τουρκική BOTAŞ.
- Επίσπευση της κατασκευής του πρώτου τουρκικού πυρηνικού σταθμού στο Akkuyu της Μερσίνας με ρωσική χρηματοδότηση και μεταφορά τεχνογνωσίας, στην οποία περιλαμβάνεται και η εκπαίδευση περίπου 200 Τούρκων πυρηνικών επιστημόνων από την Μόσχα. Κατά τον Recep Tayyip Erdoğan, η κατασκευή τριών πυρηνικών σταθμών στοχεύει στην παραγωγή του 10% της ηλεκτρικής ενέργειας τα επόμενα χρόνια.
- Ικανοποίηση του τουρκικού αιτήματος για τη μείωση της τιμής πώλησης του ρωσικού φυσικού αερίου σε ποσοστό 10,25%. Υπενθυμίζεται ότι η Τουρκία αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο εισαγωγέα ρωσικού ΦΑ μετά τη Γερμανία.
- Άρση της απαγόρευσης εισαγωγών τουρκικών αγροτικών προϊόντων που είχε επιβάλει η Ρωσία, ιδιαίτερα των εσπεριδοειδών και άλλων οπωροκηπευτικών. «Η ρωσική αγορά άνοιξε και πάλι για τους Τούρκους συνεταίρους μας» ήταν η χαρακτηριστική δήλωση του Vladimir Putin, ο οποίος σημείωσε ότι το ύψος των εισαγωγών της Ρωσίας από την Τουρκία στα είδη αυτά άγγιξε τα 500 εκατομμύρια δολάρια κατά το έτος 2015.
- Eμβάθυνση της στρατιωτικής συνεργασίας με έμφαση στους τομείς της αμυντικής βιομηχανίας και της ανταλλαγής πληροφοριών. Σύμφωνα με δήλωση αξιωματούχου του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, η Άγκυρα θα ζητήσει την υποβολή προσφοράς για την προμήθεια ρωσικού αντιαεροπορικού συστήματος μεγάλου βεληνεκούς (φωτογραφίζοντας ουσιαστικά τους S-400). Από την πλευρά του, ο Vladimir Putin είπε πως η ρωσική πλευρά είναι έτοιμη για τη συνεργασία αυτή με συγκεκριμένα σχέδια και τόνισε ότι αμφότερες οι πλευρές έχουν καταθέσει σχετικές προτάσεις, ανέφερε δε ότι «εξετάσαμε τα περιθώρια συνεργασίας και σε άλλους τομείς όπως το Διάστημα».
- Διεξαγωγή του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ρωσίας-Τουρκίας περί τα τέλη του έτους ή στις αρχές του επόμενου έτους. Παράλληλα ανακοινώθηκε η συνεδρίαση της μεικτής Ρωσοτουρκικής Οικονομικής Επιτροπής στην Κωνσταντινούπολη και η δημιουργία κοινού επενδυτικού ταμείου με κεφάλαια 1 δισ. δολαρίων που θα κατευθυνθούν στους τομείς της αγροτικής παραγωγής, του τουρισμού, της ενέργειας και των μεταφορών. Η σχετική συμφωνία υπεγράφη στις 10 Οκτωβρίου από τους υπουργούς Οικονομικών, Alexey Ulyukaev και Nihat Zeybekci.
- Εντατικοποίηση των επαφών τους σε στρατιωτικό επίπεδο για τις επιχειρήσεις που διεξάγουν στη Συρία και ταύτιση απόψεων στην ανάγκη να ανοίξουν οι δρόμοι ανθρωπιστικής βοήθειας προς το Χαλέπι.
Kατά τη χθεσινή του ομιλία, από το βήμα της διεθνούς συνόδου, ο Ρώσος πρόεδρος δεν παρέλειψε να εκφράσει την ικανοποίησή του για την αποτυχία του στρατιωτικού πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου στην Τουρκία και για την ανάκτηση του ελέγχου από τη δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση της χώρας. Σε αντίθεση με άλλες χώρες, η Ρωσία καταδίκασε το πραξικόπημα από την πρώτη στιγμή, προτού ξεκαθαρίσει η κατάσταση, γεγονός που εκτιμήθηκε δεόντως από την Άγκυρα.
Αναβάθμιση κατοχικού ηγέτη
Στην πρώτη σειρά των υψηλών προσκεκλημένων βρισκόταν και ο κατοχικός ηγέτης Mustafa Akıncı, ο οποίος αξιοποίησε πλήρως την παρουσία του με φωτογραφίσεις και χειραψίες με ξένους ηγέτες, μεταξύ αυτών και με τον πρόεδρο Putin. Προσφωνώντας το συνέδριο, ο κατοχικός ηγέτης ήγειρε δυο ζητήματα, αναδεικνύοντας τις τουρκικές επιδιώξεις στην Κύπρο και την ευρύτερη περιοχή:
Πρώτον, ανέφερε πως το κυπριακό φυσικό αέριο θα μπορεί θα μπορεί να μεταφερθεί μέσω Τουρκίας με αγωγούς στην Ευρώπη.
Δεύτερο, έσπευσε να αναφέρει πως το υποθαλάσσιο καλώδιο για μεταφορά ηλεκτρισμού αντί να τοποθετηθεί μεταξύ «Ισραήλ-νοτίου Κύπρου-Κρήτης και Ελλάδας όπως σχεδιάζεται», να γίνει μεταξύ Ισραήλ-Κύπρου και Τουρκίας.
