Τον μήνα Ιούνιο, πραγματοποιήθηκε από το σύνολο των Σχηματισμών του Δ΄ Σώματος Στρατού επιχειρησιακή εκπαίδευση στα πλωτά μέσα κατά την οποία εκτελέσθηκαν ασκήσεις Τακτικών Συγκροτημάτων με αντικείμενο τη «Βίαιη Διάβαση Ποταμού», κατά την οποία επιχειρείται η διάβαση ποταμού επί όχθης στην οποία ο εχθρός έχει οργανώσει πλήρες σύστημα άμυνας. Η επιχείρηση αυτή απαιτεί άρτια οργάνωση και συντονισμό, ακρίβεια και ταχύτητα ενεργειών και διεξάγεται όταν η επιχειρούσα δύναμη περνά από αμυντική σε επιθετική στάση ή δεν είναι δυνατή ή έχει αποτύχει η Διάβαση Ευκαιρίας. Με την αφορμή αυτή την άσκηση θα ήταν χρήσιμο να επισημανθούν ορισμένες λεπτομέρειες της άσκησης αλλά και να εκφρασθούν μερικές παρατηρήσεις και κάποια πρώτα γενικά συμπεράσματα για το σχετικό υλικό που χρησιμοποιεί σήμερα ο Ελληνικός Στρατός (ΕΣ).
- Στις ασκήσεις συμμετείχε, για πρώτη φορά , το 730 Τάγμα Μηχανικού – Γεφυροποιίας, το οποίο για το σκοπό αυτό μετακινήθηκε από τον Αμπελώνα Λάρισας όπου βρίσκεται η έδρα του, στην Περιοχή Ευθύνης του Δ΄ Σώματος Στρατού. Το 730 ΤΜΧ – ΓΦ υπάγεται στην Διοίκηση Μηχανικού της 1ης Στρατιάς και είναι η μόνη Μονάδα του Ε.Σ. που χρησιμοποιεί ανατολικής προέλευσης υλικό γεφυροποιίας και συγκεκριμένα τις συλλογές πλωτών γεφυρών PMP.
- Με το εν λόγω υλικό (PMP) κατασκευάσθηκε σχεδία κλάσεως 60 με την οποία πραγματοποιήθηκε διαπεραίωση αρμάτων μάχης και οχημάτων. Οι σοβιετικής σχεδίασης συλλογές PMP παρελήφθησαν το 1995 από τα ανατολικογερμανικά αποθέματα σε σημαντικούς αριθμούς. Σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, σήμερα σε υπηρεσία με τον Ε.Σ. παραμένουν 4 πλήρεις συλλογές PMP.
- Στην προκειμένη περίπτωση, οι συλλογές PMP χρησιμοποιήθηκαν παράλληλα με τις αντίστοιχες αμερικανικής προέλευσης συλλογές Ribbon που αξιοποιούν οι Λόχοι Μηχανικού – Γεφυροποιίας του Δ’ Σ.Σ. Σε αντίθεση με ότι συμβαίνει με άλλα υλικά η Ribbon αποτελεί αμερικανικό αντίγραφο της σοβιετικής PMP μέσω αντίστροφης μηχανικής που εφαρμόστηκε με δείγμα ορισμένα αιγυπτιακά ζεύγματα PMP που κατέλαβαν οι Ισραηλινοί στον πόλεμο του 1973. Αν και η αντίληψη σχεδίασης και λειτουργίας παραμένει κοινή, οι Ribbon κατασκευάζονται από αλουμίνιο (αντί χάλυβα στις PMP) για μειωμένο βάρος.
- Κατά την επιστροφή του 730 ΤΜΧ – ΓΦ στην έδρα του στις 16 Ιουνίου, πραγματοποιήθηκε επίδειξη κατασκευής σχεδίας PMP και διαπεραίωση οχήματος και στον ποταμό Στρυμόνα. Η εξασφάλιση της ικανότητας απρόσκοπτης διέλευσης από το συγκεκριμένο φυσικό υδάτινο κώλυμα, είναι κρίσιμης σημασίας για τη μετακίνηση των ελληνικών στρατηγικών εφεδρειών προς τη περιοχή της Θράκης σε περίπτωση κρίσεως/πολέμου.
- Για την κατασκευή και προώθηση της σχεδίας PMP χρησιμοποιήθηκαν λέμβοι Lambro LCB-25 ελληνικής κατασκευής. Προ μερικών ετών οι εν λόγω λέμβοι ενισχύθηκαν με την προμήθεια σημαντικού αριθμού λεμβών CSB αμερικανικής κατασκευής. Οι LCB-25 και οι CSB είναι πανομοιότυπες, με μόνη διαφορά το υλικό κατασκευής τους (πολυεστέρας στις μεν, αλουμίνιο στις δε). Η έλευση των CSB επέτρεψε την απόσυρση των παλαιότερων σοβιετικής σχεδίασης λεμβών BMK-130M που χρησιμοποιούνταν προηγουμένως στις συλλογές PMP και την αντικατάστασή τους με LCB-25 που πλεόναζαν. Έτσι επετεύχθη σημαντική ομοιοτυπία.
- Πέραν των συλλογών πλωτών γεφυρών βαρέως τύπου, χρησιμοποιήθηκαν επίσης Ελαφρές Τακτικές Σχεδίες καθώς Πλωτές Πεζογέφυρες Αλουμινίου. Επίσης αξιοποιήθηκε κύριο υλικό με αυτόνομη δυνατότητα διάβασης υδάτινων εμποδίων. Ενδεικτικά, τέτοια παραδείγματα είναι τα ΤΟΜΠ Μ-113 και τα ελαφρά Τ/Θ αναγνώρισης VBL που εκ κατασκευής είναι πλήρως αμφίβια, αλλά και τα άρματα μάχης Leopard-1A5 και Leopard-2A4 τα οποία μπορούν να δεχθούν συλλογές διέλευσης υδάτινων κωλυμάτων βάθους έως και 4 μέτρων. Η συγκεκριμένη εκπαιδευτική δραστηριότητα μάλιστα απετέλεσε μία από τις σπάνιες περιπτώσεις όπου ελληνικά Leopard-2A4 εμφανίστηκαν να φέρουν τέτοιες συλλογές.
- Αρχικά, για τα ελληνικά Leopard-1A5 δεν είχαν αποκτηθεί συλλογές διέλευσης μεγάλου βάθους, παρά μόνο οι βασικές συλλογές (τα λεγόμενα «βαρελάκια») για βάθη έως 2,25μ. Με την έλευση από των αρμάτων Leopard-1A5 και Leopard-2A4 από τα γερμανικά αποθέματα στο πλαίσιο της «ενδιάμεσης λύσης» για την απόκτηση των Leopard-2HEL παρελήφθησαν και σημαντικές ποσότητες συλλογών μεγάλου βάθους (4μ.). Πλέον, οι συλλογές αυτές αξιοποιούνται συστηματικά από τις Μονάδες του Δ’ Σ.Σ.
- Σε ανάλογη εκπαιδευτική δραστηριότητα στη περιοχή της Θράκης στις αρχές Ιουνίου, ΤΟΜΠ Μ-113 του Ε.Σ. ανετράπη ενώ επιχειρούσε διέλευση υδάτινου κωλύματος με ίδια μέσα. Οι επιβαίνοντες απεγκλωβίστηκαν άμεσα σώοι και το όχημα περισυνελλέγη αργότερα. Εν τω μεταξύ η άσκηση δεν διακόπηκε και το περιστατικό συμπεριλήφθηκε στην εκτέλεσή της ως έκτακτο σενάριο. Η ευτυχής κατάληξη μετά από συγκεκριμένες προβλεπόμενες ενέργειες, καταδεικνύει τη σημασία της συστηματικής τριβής του προσωπικού με συγκεκριμένα απαιτητικά αντικείμενα.
Παρατηρήσεις
Οι συλλογές γεφυρών Ribbon και PMP, παρά την παλαιότητά τους, αποτελούν πολύτιμο και αξιόπιστο υλικό. Συντηρούνται επιμελώς και παραμένουν πλήρως λειτουργικές, ενώ και το προσωπικό εκπαιδεύεται συστηματικά στη χρήση τους. Με τα σημερινά δεδομένα όμως η αξιοποίησή τους στην α΄ γραμμή και μάλιστα σε συνθήκες εφόδου, καθίσταται μάλλον προβληματική. Απείρως καταλληλότερα θα ήταν σύγχρονα αυτοκινούμενα συστήματα βίαιης διέλευσης ποταμών, όπως το γερμανικό Μ-3 ή το τουρκικό Samur που σχεδιαστικά βασίζεται σε αυτό. Τέτοια μέσα απαιτούν σημαντικά μικρότερο αριθμό προσωπικού, αναπτύσσονται πολύ ταχύτερα και μειώνουν ραγδαία τον χρόνο του όλου εγχειρήματος (άρα και τον χρόνο έκθεσης φίλιων μέσων και προσωπικού στο εχθρικό πυρ). Οι εντυπωσιακές τους δυνατότητες επιβεβαιώθηκαν και κατά την πρόσφατη ΝΑΤΟική άσκηση «Anaconda 2016» που διεξήχθη στην Πολωνία (χωρίς ελληνική συμμετοχή). Ο Ε.Σ. θα πρέπει να εξετάσει σοβαρά την προμήθεια μιας ποσότητας τέτοιου υλικού για τις Μονάδες ΜΧ – ΓΦ του Δ’ Σ.Σ., διατηρώντας τις αξιόπιστες PMP και Ribbon ως εφεδρικές αλλά και ως κύριο υλικό για τις μεγάλες ανάγκες στα μετόπισθεν. Οχήματα M-3 χρησιμοποιούνται από τον Γερμανικό και τον Βρετανικό Στρατό. Ίσως μια αναζήτηση για τυχόν πλεονασματικό υλικό εκεί, να αποτελούσε μια οικονομική λύση στη συγκεκριμένη απαίτηση.
