Διεθνής κατάσταση
Στην Ουκρανία, ο πόλεμος μπήκε πια στον δωδέκατο μήνα, χωρίς να διαφαίνεται προοπτική ειρήνευσης. Οι ρωσικές δυνάμεις συνεχίζουν τις επιθετικές επιχειρήσεις στην περιοχή του Bakhmut και στη γραμμή Svatove-Kreminna, ενώ σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις προετοιμάζονται για σημαντικής κλίμακας επίθεση στο Ντονμπας. Από ουκρανικής πλευράς η σημαντικότερη εξέλιξη της εβδομάδας ήταν οι δεσμεύσεις δυτικών κρατών για την παροχή αρμάτων μάχης: μετά τη δέσμευση των ΗΠΑ να στείλουν 31 άρματα M1 Abrams, η Γερμανία δεσμεύθηκε να στείλει 14 Leopard 2 και να δώσει άδεια σε όσες άλλες χώρες επιθυμούν να στείλουν άρματα αυτού του τύπου. Σημερινά ουκρανικά δημοσιεύματα περιλαμβάνουν και την Ελλάδα μεταξύ των χωρών που θα χορηγήσουν άρματα μάχης Leopard 2 στην Ουκρανία – η άποψή μας για ένα τέτοιο ενδεχόμενο αναφέρεται αναλυτικά παρακάτω. Ως τώρα η Ουκρανία έχει λάβει υποσχέσεις για συνολικά 321 άρματα μάχης από δυτικές χώρες. Οι χάρτες προέρχονται από την πλέον πρόσφατη ανάλυση του Institute for the Study of War:
Εκρήξεις σημειώθηκαν χθες το βράδυ σε στρατιωτικό εργοστάσιο στην πόλη Ισφαχάν του κεντρικού Ιράν, ενώ πυρκαγιά σημειώθηκε σε διυλιστήριο στην πόλη της Ταμπρίζ στο βορειοδυτικό Ιράν. Δεν υπήρξε ανάληψη ευθύνης για τις εκρήξεις στο στρατιωτικό εργοστάσιο, και οι εικασίες στρέφονται είτε στο Ισραήλ (που έχει επανειλημμένα απειλήσει με στρατιωτική δράση κατά του Ιράν αν συνεχίσει το πυρηνικό του πρόγραμμα) είτε στην Ουκρανία (που έχει κατηγορήσει το Ιράν για παροχή drones στη Ρωσία). Οι ιρανικές αρχές ανακοίνωσαν ότι οι επιθέσεις, που έγιναν με μικρά μη επανδρωμένα αεροσκάφη (Μicro Aerial Vehicles – MAVs), αντιμετωπίστηκαν από συστήματα ασφαλείας και προκάλεσαν μικρές μόνο ζημιές.
ΥΕΘΑ/ΓΕΕΘΑ
Χθες 28 Ιανουαρίου ο υφυπουργός Άμυνας Ν. Χαρδαλιάς επισκέφθηκε την έδρα της Β΄ Πυροβολαρχίας της 181 Μοίρας Κατευθυνόμενων Βλημάτων “Hawk” (181 ΜΚ/Β “Hawk”), συνοδευόμενος από τους νεοτοποθετημένους Διοικητές της 1ης Στρατιάς/EU–OHQ Αντιστράτηγο Ι. Τσιόπλο και του Γ΄ Σώματος Στρατού/NRDC–GR Αντιστράτηγο Π. Καπραβέλο. Ο υφυπουργός Εθνικής Άμυνας ενημερώθηκε από τον Διοικητή της 181 MK/B “Hawk” Αντισυνταγματάρχη Σ. Αλεξόπουλο για την αποστολή και τις τρέχουσες δραστηριότητες της Μοίρας, επισκέφθηκε εγκαταστάσεις της και συνομίλησε με τα εν υπηρεσία στελέχη και τους οπλίτες θητείας. Επίσης, στη Λέσχη Αξιωματικών Φρουράς Θεσσαλονίκης, ο κ. Χαρδαλιάς πραγματοποίησε σύσκεψη με ανώτατους και ανώτερους αξιωματικούς των Διοικήσεων και των Επιτελείων της 1ης Στρατιάς/EU–OHQ και του Γ΄ ΣΣ/NRDC–GR, καθώς και με Διοικητές Σχηματισμών, Στρατιωτικών Σχολών, Συγκροτημάτων και Υπηρεσιών με έδρα στην ευρύτερη περιοχή της Δυτικής και Κεντρικής Μακεδονίας.
Την Παρασκευή 27 Ιανουαρίου 2023 και παρουσία του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ Στρατηγού Κ. Φλώρου πραγματοποιήθηκε η τελετή παράδοσης – παραλαβής καθηκόντων του Διοικητή της νεότευκτης Διοίκησης Ειδικού Πολέμου (ΔΕΠ), από τον Αντιστράτηγο Γ. Τσιτσικώστα στον Αντιστράτηγο Δ. Χούπη. Η τελετή έλαβε χώρα στο Στρατόπεδο «ΥΠΟΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΤΣΙΓΑΝΤΕΣ» και παραβρέθηκαν μεταξύ άλλων ο Αρχηγός ΓΕΣ Αντιστράτηγος Ά. Χουδελούδης, ο Αρχηγός ΓΕΝ Αντιναύαρχος Ι. Δρυμούσης ΠΝ, ο Αρχηγός του Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής Αντιναύαρχος Λ.Σ. Γ. Αλεξανδράκης και ο Αρχηγός Τακτικής Αεροπορίας Αντιπτέραρχος (Ι) Γ. Φασούλας ως εκπρόσωπος του Αρχηγού ΓΕΑ Αντιπτέραρχου (Ι) Θ. Μπουρολιά.
Από την ομιλία του υπουργού Εθνικής Άμυνας Ν. Παναγιωτόπουλου στις 26 Ιανουαρίου στη Βουλή στο πλαίσιο της συζήτησης επί της πρότασης μομφής κατά της κυβέρνησης, προέκυψαν ενδιαφέρουσες ειδήσεις για τα αμυντικά θέματα της χώρας. Εκτός των άλλων ειδήσεων που αναφέρονται παρακάτω ανά κλάδο των Ενόπλων Δυνάμεων, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας ανακοίνωσε τη θέσπιση επιδόματος ειδικών αποστολών, που θα εισαχθεί στο νομοσχέδιο που θα έρθει για ψήφιση την προσεχή εβδομάδα στη Βουλή, καθώς και νέου μισθολογίου για τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, το οποίο είναι υπό επεξεργασία από τα Γενικά Επιτελεία και σύντομα θα τεθεί προς συζήτηση μαζί με το Υπουργείο Οικονομικών.
Στρατός Ξηράς
Σημερινά ουκρανικά δημοσιεύματα περιλαμβάνουν την Ελλάδα μεταξύ των χωρών που θα χορηγήσουν άρματα μάχης Leopard 2 στην Ουκρανία, ενώ χθεσινό δημοσίευμα της γερμανικής εφημερίδας Die Welt προσδιορίζει και τον τύπο και τον αριθμό των αρμάτων που θα χορηγηθούν, σε 40-80 από τα παλαιότερα ελληνικά Leopard 2A4. Τονίζουμε ότι μια τέτοια κυβερνητική απόφαση θα ήταν απολύτως εσφαλμένη, καθώς τα συγκεκριμένα άρματα εξοπλίζουν στο σύνολό τους κρίσιμες μονάδες του Δ΄ Σώματος Στρατού και επομένως δεν μπορούν να λείψουν από τον ελληνικό αμυντικό σχεδιασμό. Είναι αντιληπτό ότι η Ελλάδα υφίσταται συμμαχικές πιέσεις, αλλά δεν είναι αντιληπτό γιατί πρέπει να παράσχει 40 ή 80 άρματα, όταν π.χ. η συνεισφορά της Γερμανίας, που διαθέτει ίσο αριθμό Leopard 2 με την Ελλάδα χωρίς να αντιμετωπίζει απειλή όπως η Ελλάδα, περιορίζεται σε 14 άρματα. Επιπλέον, όπως έχουμε ήδη αναφέρει, η Ελλάδα θα μπορούσε να αντιμετωπίσει τις πιέσεις αντιπροτείνοντας την παροχή παλαιότερων ελληνικών αρμάτων μάχης τύπου Leopard 1 και την αντικατάστασή τους με παραχώρηση αμερικανικών M1 Abrams. Ελπίζουμε τα δημοσιεύματα να αποδειχθούν αναληθή, γιατί σε αντίθετη περίπτωση οι αντιδράσεις που θα αντιμετωπίσει η κυβέρνηση θα είναι σφοδρές, και αυτή τη φορά θα είναι και δικαιολογημένες.
Την Τετάρτη 25 Ιανουαρίου 2023, πραγματοποιήθηκε η τελετή παράδοσης – παραλαβής καθηκόντων Αρχηγού Γενικού Επιτελείου Στρατού, από τον Στρατηγό Χαράλαμπο Λαλούση στον Αντιστράτηγο Άγγελο Χουδελούδη, στις εγκαταστάσεις της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων (ΣΣΕ), στη Βάρη Αττικής.
Την Παρασκευή 27 Ιανουαρίου έγινε στο Στρατόπεδο «ΣΑΚΕΤΤΑ Β΄» στην Αθήνα η τελετή παράδοσης – παραλαβής της Διοίκησης της Ανώτατης Στρατιωτικής Διοίκησης Εσωτερικού & Νήσων (ΑΣΔΕΝ), από τον απερχόμενο Αντιστράτηγο Δημήτριο Χούπη στον Αντιστράτηγο Σωτήριο Κωστάκογλου, παρουσία του υφυπουργού Εθνικής Άμυνας Ν. Χαρδαλιά, του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ Στρατηγού Κ. Φλώρου, του Αρχηγού ΓΕΣ Αντιστρατήγου Ά. Χουδελούδη κ.ά.
Την Πέμπτη 26 Ιανουαρίου 2023 πραγματοποιήθηκε στο Στρατόπεδο «ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΛΑΣΤΗΡΑ» στην Λάρισα η τελετή παράδοσης – παραλαβής καθηκόντων του Διοικητή 1ης ΣΤΡΑΤΙΑΣ/EU-ΟHQ «ΑΧΙΛΛΕΑΣ», από τον Αρχηγό ΓΕΣ Αντιστράτηγο Ά. Χουδελούδη στον Αντιστράτηγο Ι. Τσιόπλο, και παρουσία του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ Στρατηγού Κ. Φλώρου. Μεταξύ άλλων παρέστησαν στην τελετή ο Αρχηγός Τακτικής Αεροπορίας Αντιπτέραρχος (Ι) Γ. Φασούλας, ο Διοικητής Δ΄ ΣΣ Αντιστράτηγος Δ. Κωνσταντάκος και ο Διοικητής Γ΄ ΣΣ/NRDC-GR Αντιστράτηγος Π. Καπραβέλος.
Σύμφωνα με την ομιλία του υπουργού Εθνικής Άμυνας Ν. Παναγιωτόπουλου στη Βουλή κατά τη διάρκεια της συζήτησης πρότασης μομφής στις 26 Ιανουαρίου, εντός του 2023 αναμένεται η παράδοση 400 ακόμα ΤΤΟΑ τύπου Μ1117 ώστε να συμπληρωθεί το σύνολο των ~1.200 που παραχωρούνται από τις ΗΠΑ στην Ελλάδα ως EDA.
Πολεμικό Ναυτικό
Την Τετάρτη 25 Ιανουαρίου 2023 πραγματοποιήθηκε η τελετή παράδοσης – παραλαβής των καθηκόντων του Αρχηγού Γενικού Επιτελείου Ναυτικού από το Ναύαρχο Στυλιανό Πετράκη ΠΝ στον Αντιναύαρχο Ιωάννη Δρυμούση ΠΝ, στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων στον Πειραιά.
Όπως ανέφερε μεταξύ άλλων ο απερχόμενος Α/ΓΕΝ Ναύαρχος Σ. Πετράκης ΠΝ κατά την ομιλία του, ενεργοποιήθηκαν και βαίνουν προς υλοποίηση τα προγράμματα πρόσκτησης 5 ναρκοθηρικών τύπου Alkmaar από την Ολλανδία και 4 παράκτιων περιπολικών τύπου Island από τις ΗΠΑ. Ειδικά τα ναρκοθηρικά τύπου Alkmaar θεωρούνται εξαιρετική προσθήκη, καθώς είναι εκσυγχρονισμένα με νέα συστήματα, αγοράζονται σε πολύ χαμηλή τιμή (περίπου 3,5 εκ. Ευρώ έκαστο) και, σε συνδυασμό με τα ήδη υπηρετούντα τύπου Osprey, θα επιτρέψουν την κάλυψη της οροφής των 7 ναρκοθηρικών που προβλέπει η δομή δυνάμεων του ΠΝ. Η παραλαβή τους αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του πρώτου εξαμήνου του 2023.
Πολεμική Αεροπορία
Σύμφωνα με την ομιλία του υπουργού Εθνικής Άμυνας Ν. Παναγιωτόπουλου στη Βουλή κατά τη διάρκεια της συζήτησης πρότασης μομφής στις 26 Ιανουαρίου, εντός των επόμενων ημερών παραδίδεται στην ΠΑ και το 6ο εκσυγχρονισμένο F-16 Viper, ενώ άμεσα καταφτάνουν άλλα 2 Rafale στην Τανάγρα, ώστε να συμπληρωθεί η πρώτη δωδεκάδα και να ακολουθήσει άλλη μία εξάδα εντός του 2023. Στην 114 ΠΜ συνεχίζεται επίσης το έργο της επαναφοράς των Mirage 2000-5 με τα επιχειρησιακά αεροσκάφη να είναι πλέον “περισσότερα από δέκα” κατά τη δήλωση του ΥΕΘΑ (που πάντως κρίνεται άστοχη, διότι παρά την αξιέπαινη βελτίωση ο αριθμός αυτός αποκαλύπτει ότι η 331 Μοίρα εξακολουθεί να μην διαθέτει τον προβλεπόμενο αριθμό επιχειρησιακών αεροσκαφών). Επίσης, στην τελική ευθεία βρίσκεται η προμήθεια κατευθυνομένων βομβών SPICE, ενώ σε δυο μήνες παραδίδεται στην ΠΑ το πρώτο εκπαιδευτικό Μ-346.
Τέλος, σύμφωνα με την ομιλία του ΥΕΘΑ αναμένεται σε δύο-τρεις μήνες η απάντηση των ΗΠΑ στην LOR για τα F-35, έτσι ώστε η πρόσκτηση του αεροσκάφους πέμπτης γενιάς για την ΠΑ να γίνει πραγματικότητα. Για το συγκεκριμένο θέμα ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος της Lockheed Martin Aeronautics G. Ulmer δήλωσε ότι η Ελλάδα θα αποκτήσει την πλέον προηγμένη έκδοση F-35A Block 4 Technology Refresh 3 (TR3).
Στις 24 Ιανουαρίου έγινε στην ΕΑΒ, παρουσία του Πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη, του Υπουργού Εθνικής Αμύνης Ν. Παναγιωτοπούλου και του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ Στρατηγού Κ. Φλώρου η παράδοση του 5ου εκσυγχρονισμένου F-16 Viper της ΠΑ (s/n 618), καθώς και των έργων Ασφάλειας Προμηθειών και Πληροφοριών (SSI) που περιλαμβάνουν Υπόστεγο Υγρού Αποχρωματισμού και Βαφής Αεροσκαφών, συνολικής επιφανείας 2.983 τ.μ. και Κτίριο Χημικών Διεργασιών, συνολικής επιφανείας 1.398 τ.μ. Σύμφωνα με την ομιλία του Πρωθυπουργού, για την επόμενη τετραετία προβλέπεται στον προϋπολογισμό η δαπάνη μεταξύ 2,5 και 3,5 δισ. ετησίως για εξοπλιστικά προγράμματα των Ενόπλων Δυνάμεων. Επίσης ο Πρωθυπουργός αναφέρθηκε στην ΕΑΒ (για την οποία έχει εκδοθεί πρόσκληση προς στρατηγικούς επενδυτές για την απόκτηση του 49% του μετοχικού κεφαλαίου), τονίζοντας ότι η εταιρία διαθέτει πια 2.000 στελέχη με πολύ υψηλή εξειδίκευση, επιθυμεί να εισέλθει και στον τομέα της συναρμολόγησης και της κατασκευής μικροδορυφόρων, ενώ οι επενδύσεις της σε νέες κτιριακές εγκαταστάσεις υπερβαίνουν τα 9.400 τετραγωνικά μέτρα και αναμένεται να ολοκληρωθούν το καλοκαίρι του 2023.
Αυξημένη ήταν η παραβατικότητα της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας την τελευταία εβδομάδα, καθώς σημειώθηκαν 219 παραβιάσεις του ελληνικού εναερίου χώρου (έναντι 124 την προηγούμενη εβδομάδα) και 26 εμπλοκές με ελληνικά αεροσκάφη αναχαίτισης (έναντι 8 την προηγούμενη εβδομάδα), ενώ δεν σημειώθηκε καμία υπέρπτηση ελληνικού εδάφους (έναντι μίας την προηγούμενη εβδομάδα).
Κύπρος
Το διήμερο 26 και 27 Ιανουαρίου 2023 πραγματοποιήθηκαν στο Πεδίο Βολής Καλού Χωριού, εκπαιδευτικές βολές ομαδικών όπλων και πυροβολικού, από τις μονάδες της 1ης Μηχανοκίνητης Ταξιαρχίας Πεζικού. Οι βολές αποτελούν μέρος της επιχειρησιακής εκπαίδευσης του προσωπικού και σκοπό έχουν την επαύξηση της μαχητικής ικανότητας των μονάδων της Ταξιαρχίας.
Σύμφωνα με συνέντευξη του υπουργού Άμυνας Χ. Πετρίδη στην εφημερίδα “Φιλελεύθερος”, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει ζητήσει την παραχώρηση 2 παράκτιων περιπολικών από τις ΗΠΑ.
Ανατολικός Παρατηρητής
Από 16 έως 27 Ιανουαρίου πραγματοποιήθηκε αμφίβια εκπαίδευση μεταξύ των Σχηματισμών-Μονάδων της Διοίκησης Συγκροτήματος Αμφίβιας Αποστολής και της Στρατιάς Αιγαίου.
H SSB ανακοίνωσε ότι η ναυπήγηση των 3 φρεγατών κλάσης I για το Τουρκικό Ναυτικού θα πραγματοποιηθεί ταυτόχρονα σε ισάριθμα ναυπηγεία (Anadolu, Sedef, Sefine) και σε συνεργασία με την κρατική STM με εκτιμώμενο χρονοδιάγραμμα αποπεράτωσης τους 36 μήνες. (Γράφημα πρακτορείου ANADOLU)
Ο Τουρκικός Στρατός αποφάσισε τον εκσυγχρονισμό του συνόλου των 280 ενεργών αρμάτων μάχης Leopard-2A4 (7 Επιλαρχίες), περιλαμβανομένων των 40 που είχαν δεχθεί πρόσθετη θωράκιση. Σε σχετικό φυλλάδιο της Roketsan αναφέρεται ότι, πέραν των 40 αρμάτων μάχης Leopard-2A4 που απέκτησαν πρόσθετη θωράκιση, προγραμματίζεται η αναβάθμιση 80 το 2023 και 160 το 2026. Το βάρος του άρματος αυξάνεται από 55 σε 61,33 τόνους ενώ ο χρόνος ζωής των τοποθετημένων ERA είναι 5 έτη.
Σε συνέντευξή του στον τηλεοπτικό σταθμό MEGA, ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας των ΗΠΑ Bob Menendez επανέλαβε τη θέση του ότι δεν θα εγκρίνει την πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-16 στην Τουρκία, καλώντας την να εγκαταλείψει την επιθετική της στάση. Ο γερουσιαστής Menendez προσέθεσε ότι η πώληση μπορεί να απελευθερωθεί «αν και μόνο αν η Τουρκία εγκαταλείψει την επιθετική της στάση έναντι τόσο της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κύπρου, όσο και άλλες ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο που είναι αντίθετες στα εθνικά μας συμφέροντα και την εθνική μας ασφάλεια».
