Παρακάτω αναδημοσιεύεται από το liberal.gr η εκτίμηση του Δρ. Χρίστου Κληρίδη, πρώην Μέλους της Διαπραγματευτικής Ομάδας της Κυπριακής Δημοκρατίας, για τα βασικά σημεία διαπραγμάτευσης και την πορεία που έχει λάβει η προδιαγραφόμενη «λύση» του Κυπριακού:
Φημολογείται ότι είμαστε κοντά σε λύση του Κυπριακού. Μάλιστα ο κ. Ακιντζή, Τ/Κ ηγέτης, Ψευδοπρόεδρος του Ψευδοκράτους, μίλησε για δημοψήφισμα μέχρι την Άνοιξη του 2017. Πού πάμε;
Εδαφικό
Στο απορριφθέν σχέδιο Annan του 2004, η τουρκοκυπριακή συνιστώσα πολιτεία θα διατηρούσε το 28,5% του εδάφους, αντί του 40% περίπου, των κατεχομένων εδαφών στο βόρειο τμήμα της Κύπρου. Η τουρκοκυπριακή πλευρά εμμένει ότι το εδαφικό θα πρέπει να συζητηθεί στο τέλος των διαπραγματεύσεων και υποστηρίζει ότι το ποσοστό πρέπει να είναι μεγαλύτερο του 28,5%, γιατί τα δεδομένα έχουν διαφοροποιηθεί από το 2004, υπονοώντας ότι ο εποικισμός και η ανάπτυξη των κατεχομένων έκτοτε διαφοροποιούν προς όφελος της τα δεδομένα. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ομιλεί για σοβαρές και σημαντικές αναπροσαρμογές. Ο Τούρκος Πρόεδρος, Recep Tayyip Erdoğan, δημόσια δήλωσε ότι η Μόρφου, μεγάλη κωμόπολης στα Δυτικά της κατεχόμενης Κύπρου, δεν θα επιστραφεί. Τη θέση αυτή υιοθέτησε προσφάτως τον Αυγούστο του 2016 το ψευδοκράτος. Χωρίς την επιστροφή της Μόρφου δεν είναι δυνατή η έγκριση οποιουδήποτε σχεδίου σε δημοψήφισμα. Τυχόν δε θετικό αποτέλεσμα θα είναι η απαρχή νέων προστριβών. Το ίδια και για την ευρύτερη περιοχή και πόλη της Αμμοχώστου. Είναι προφανές ότι η τουρκική πλευρά παιζει με το εδαφικό έναντι άλλων σημαντικών παραχωρήσεων που εμμένει ότι θα λάβει σαν αντάλλαγμα, π.χ. εγγυήσεις, αέριο, εκ περιτροπής προεδρία κλπ.
Εγγυήσεις
Η Τουρκία και το ψευδοκράτος πρότειναν όπως η Τουρκία εγγυηθεί τους Τ/Κ. Καθεστώς χειρότερο και από τη Συνθήκη Εγγυήσεως του 1960 όπου οι εγγυήτριες ήταν τρεις, Ελλάδα – Αγγλία – Τουρκία. Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς, εμμένει στην κατάργηση των εγγυήσεων και απομάκρυνση των τουρκικών κατοχικών στρατευμάτων. Όμως δεν επεξηγεί πότε και πώς και αν άλλο σύστημα ασφάλειας είναι δεχτό. Τούτο επέτρεψε στον Κύπριο Πρόεδρο, Νίκο Αναστασιάδη, ένθερμο υποστηρικτή του σχεδίου Annan του 2004, το οποίο απερρίφθη με το ηχηρό ΟΧΙ του 76% των Ε/Κ, να υποβάλει πρόταση χωρίς την έγκριση όλων των υπολοίπων πολιτικών δυνάμεων για αποχώρηση του 75% των τουρκικών στρατευμάτων με τη λύση και το υπόλοιπο 25% εικάζεται σε 18 μήνες. Παράλληλα φαίνεται να έγινε πρόταση της Ε/Κ πλευράς για πολυεθνική αστυνομική δύναμη από 2.500 μέλη για την ασφάλεια της εφαρμογής της λύσης ως εγγυητής της και για περίοδο 5 ετών με την εμπλοκή του Συμβουλίου Ασφαλείας. Παράλληλα παραμένει ο ρόλος της Ελλάδας – Τουρκίας σαν συμβουλευτικός. Η πρόταση φαίνεται να απορρίφθηκε από την τουρκική πλευρά. Προφανώς από τη στιγμή που η πλευρά μας μπήκε με πρόταση κάποιου είδους παραλλαγής εγγυήσεων, αναμένεται ότι κάποιου είδους σύστημα ασφάλειας/εγγυήσεων θα διατηρηθεί με την εμπλοκή της Τουρκίας. Παραμονή των τουρκικών στρατευμάτων μετά τη λύση φαίνεται, όπως οδηγούνται τα πράγματα, πολύ πιθανή. Εξάλλου, ουδέν μονιμότερο του προσωρινού.
Διακυβέρνηση
Η τουρκική πλευρά εμμένει στην εκ περιτροπής προεδρία (εναλλάξ Ε/Κ / Τ/Κ). Για τις αρμοδιότητες της ομοσπονδιακής κυβέρνησης έχει καταρτιστεί κατάλογος με 27 κατηγορίες εξουσιών, για τις 19 εκ των οποίων υπάρχει συναντίληψη, για 5 διαφορές ήσσονος σημασίας κατά τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και για 3 διαφωνίες.
Η νομοθετική εξουσία θα απαρτίζεται από την Άνω Βουλή (Γερουσία) και τη Βουλή των Αντιπροσώπων. Η αναλογία είναι 40:20 μέλη και η Βουλή των Αντιπροσώπων 48 μέλη, 75% Ε/Κ, δηλαδή 36 μέλη και 12 μέλη Τ/Κ. Με το προτεινόμενο σχέδιο ουσιαστικά θα πρέπει να εγκρίνουν οι Τ/Κ τους Νόμους για να περάσουν.
Σε περίπτωση αδιεξόδου είχε προταθεί και/ή συμφωνηθεί επίλυση δια κλήρου, πρόταση η οποία έτυχε θυελλωδών αντιδράσεων στην Ε/Κ πλευρά και φαίνεται να έχει αποσυρθεί από την πλευρά μας και αντικατασταθεί ως πρόταση με επιδιαιτησία Ευρωπαίων. Στη δικαστική εξουσία ο διαχωρισμός είναι 50:50 με συμμετοχή ξένων Δικαστών για επίλυση αδιεξόδου. Η σύνθεση του υπουργικού συμβουλίου συναρτάται με την εκκρεμότητα του θέματος της εκ περιτροπής προεδρίας. Προφανώς με βάσει και παλαιότερες συγκλίσεις Δημήτρη Χριστόφια (τέως Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας) – Mehmet Ali Talat (πρώην Πρόεδρος του ψευδοκράτους), η έγκριση νομοσχεδίων/αποφάσεων προϋποθέτει και μια τουρκική ψήφο, οπότε τίθεται εκ νέου θέμα επίλυσης αδιεξόδου. Σε όλο το φάσμα διακυβέρνησης φαίνεται ότι τίποτα δεν θα θεσπίζεται χωρίς την έγκριση των Τ/Κ. Πρόκειται στην ουσία όχι για ομοσπονδία, αλλά συνομοσπονδία η οποία γεννάται μέσα από παρθενογένεση.
Περιουσιακό
Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι αυτό της επιστροφής των εκτοπισμένων στις περιουσίες τους. Η τούρκικη πλευρά εμμένει στο περιορισμό της επιστροφής, αλλά και του ιδιοκτησιακού δικαιώματος, αναβαθμίζοντας τα δικαιώματα των παρανόμων χρηστών. Δυστυχώς το προβλεπόμενο σχέδιο λύσης προνοεί για τη δημιουργία κατηγοριών κατεχομένων περιουσιών και επίλυση διαφορών από επιτροπή περιουσιών και δικαστήριο. Αναμένονται αδιέξοδα στις αποφάσεις. Αναβαθμίζεται ο χρήστης έναντι των ιδιοκτητών και προβάλλεται για περιορισμό της επιστροφής η θέση ότι μόνο άτομα που είχαν ζήσει μέχρι τα 10 χρόνια τους πριν το 1974 στα κατεχόμενα θα έχουν δικαίωμα διεκδίκησης επιστροφής!
Η προσπάθεια η οποία δυστυχώς καταβάλλεται είναι το περιουσιακό να επιλυθεί με αποζημιώσεις και ανταλλαγή περιουσιών, λύση αντίθετη με το Διεθνές Δίκαιο και Αρχές «Πινέιρο» που κατοχυρώνουν το δικαίωμα αποκατάστασης. Οι αποζημιώσεις ουδέποτε θα καταβληθούν, γιατί είναι ασήκωτες. Τα αδιέξοδα θα είναι παρατεταμένα και η λύση ξένων δικαστών ή του κλήρου μάλλον προστριβές θα επιφέρει.
Διάφορα
Ενιαία Οικονομία, Ευρωπαϊκή Ένωση. Προβλήματα και δυσλειτουργίες θα υπάρξουν σε όλους τους τομείς, όπως και στο θέμα του Φυσικού Αερίου. Πάντοτε πρέπει να συμφωνούν και οι Τούρκοι για να παρθούν αποφάσεις. Η λύση βασίζεται στη θεωρία της συναπόφασης εφ’ όλης της ύλης και στην παρεμβολή είτε «κλήρου» ή «ξένων επιδιαιτητών» για επίλυση των διαφορών.
Συμπέρασμα
Η προδιαγραφόμενη λύση του Κυπριακού δύσκολα θα εγκριθεί σε δημοψήφισμα, αλλά αν εγκριθεί, είναι βέβαιο ότι θα καταρρεύσει, με αποτέλεσμα οι δύο συνιστώσες πολιτείες, πλέον, να επιδιώξουν και εξασφαλίσουν τη διεθνή αναγνώριση. Η τουρκική πλευρά εμμένει σε περιουσιακή και πληθυσμιακή κάθαρση στην Τ/Κ συνιστώσα πολιτεία και σε συναπόφαση επί παντός θέματος, συμπεριλαμβανομένου του φυσικού αερίου. Το προδιαγραφόμενο σχέδιο λύσης φαίνεται να προσεγγίζει τις τουρκικές θέσεις. Δυστυχώς οι Ε/Κ μπαίνουν σε νέες περιπέτειες στη μακραίωνη και πολυτάραχη ιστορία τους. Μαζί τους όμως και ολόκληρος ο ελληνισμός, εκτός αν επικρατήσουν, έστω και την ύστατη στιγμή, σοφότερες σκέψεις.
Μέσα από το πέρασμα του χρόνου εγκληματικοί χειρισμοί της ελληνικής πλευράς αλλά και στήριξη από τον διεθνή παράγοντα της τουρκικής πολιτικής εξασφάλισαν αναβάθμιση της Τ/Κ μειονότητας του 18% σε «κοινότητα» (Ζυρίχη Σύνταγμα του 60) σε «Τ/Κ συνιστώσα ισότιμη πολιτεία» (κοινά ανακοινωθέντα Δημήτρη Χριστόφια – Mehmet Ali Talat Μαΐου 2008, Νίκου Αναστασιάδη – Derviş Eroğlu (τέως Πρόεδρος του ψευδοκράτους) Φεβρουάριος 2014 και οδηγούν στη διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και δημιουργίας δύο ανεξάρτητων κρατών, με την Ε/Κ συνιστώσα πολιτεία πλήρως «φινλανδοποιημένη» και όμηρο της Τουρκίας.
