Ακύρωση της απόκτησης αμφιβίων AAV-7 για τους Έλληνες Πεζοναύτες;

Σύμφωνα με πληροφορίες αμυντικών συντακτών (Σ. Βλάσσης, Χ. Μαζανίτης), η απόκτηση 76 αμφιβίων τεθωρακισμένων AAV-7 από τις ΗΠΑ βαίνει προς αναβολή ή ματαίωση, καθώς στο πλαίσιο της “αναθεώρησης προτεραιοτήτων” και της οικονομικής στενότητας το κόστος του προγράμματος (268 εκ. δολλάρια) κρίνεται υπερβολικό. Καθώς η ισχύς της προσφοράς της Επιστολής Αποδοχής (LOA) λήγει στα τέλη Φεβρουαρίου, αξίζει να επισημάνουμε τα εξής πριν χαθεί οριστικά η ευκαιρία:

1. Η Ελλάδα διαθέτει εδώ και 57 χρόνια έναν σχηματισμό Πεζοναυτών (αρχικώς 32ο Σύνταγμα Πεζοναυτών, ακολούθως 32η Ταξιαρχία Πεζοναυτών ή 32 ΤΑΞΠΝ), που ασκείται σε επιχειρήσεις αποβάσεων με εξειδικευμένα πλοία αποβάσεων του Πολεμικού Ναυτικού. Επιλογή απολύτως δικαιολογημένη από στρατηγική άποψη, αφ’ ότου οι ελληνοτουρκικές σχέσεις άρχισαν να επιδεινώνονται τη δεκαετία του ’60 λόγω Κύπρου και εκδηλώθηκε τουρκική στρατιωτική απειλή για τα ελληνικά νησιά του Αιγαίου.

2. Οι Έλληνες Πεζοναύτες εφάρμοζαν παγίως την καθιερωμένη μέθοδο απόβασης του πρώτου κύματος με αποβατικές ακάτους (ΑΒΑΚ), με το προσωπικό εκτεθειμένο σε ανοιχτά, αθωράκιστα και άοπλα πλοιάρια. Η μέθοδος αυτή είχε αποδειχθεί εξαιρετικά αιματηρή για το μεταφερόμενο προσωπικό ήδη από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο – όποιος έχει παρακολουθήσει την ταινία “Η διάσωση του στρατιώτη Ράιαν” δεν χρειάζεται περισσότερη ανάλυση.

Υπό τις σύγχρονες συνθήκες πολέμου μάλιστα και με δεδομένη την αυξημένη φονικότητα των οπλικών συστημάτων, αυτή η μέθοδος απόβασης θεωρείται απολύτως αυτοκτονική και έχει ουσιαστικά εγκαταλειφθεί.

3. Σε προηγμένες χώρες που διατηρούν δυνάμεις πεζοναυτών για γεωπολιτικούς λόγους, η λύση που επιλέχθηκε ήταν ο εξοπλισμός τους με αμφίβια τεθωρακισμένα οχήματα όπως το αμερικανικό AAV-7, ώστε το “πρώτο κύμα” να βγει στην ακτή υπό προστασία θώρακος, να μπορεί να μάχεται εποχούμενο και να διευρύνει σύντομα το προγεφύρωμα πέρα από την ευάλωτη ακτή αποβάσεως. Τη λύση των αμφίβιων τεθωρακισμένων AAV-7 δεν την επέλεξαν μόνο νατοϊκές χώρες (ΗΠΑ, Ισπανία, Ιταλία), αλλά και χώρες που αντιμετωπίζουν απειλή σε παραθαλάσσιο περιβάλλον, όπως η Ελλάδα (π.χ. Ταϊβάν, Ταϊλάνδη, Ν. Κορέα). Αλλά και η “φίλη και σύμμαχος” Τουρκία ανέπτυξε αμφίβια τεθωρακισμένα οχήματα (MAV Zaha), που μάλιστα χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά τον Ιανουάριο στην άσκηση “Deniz Kurdu 2024”.

4. Στην Ελλάδα πάλι, το πρόβλημα (δεν) αντιμετωπίστηκε με τη χαρακτηριστικά ελληνική μέθοδο της στρουθοκαμήλου: η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία ουδέποτε μερίμνησε για τον εξοπλισμό της 32 ΤΑΞΠΝ με αμφίβια τεθωρακισμένα, και οι ασκήσεις αποβάσεως συνέχισαν να γίνονται με “πρώτο κύμα” που απεικονίζεται από λίγους πεζούς σε ΑΒΑΚ ή σε φουσκωτά των ΕΤΕΘ, χωρίς βεβαίως κανείς να πιστεύει σοβαρά ότι μια τέτοια δύναμη μπορεί να αποβιβαστεί σε ακτή κατεχόμενη από τον εχθρό και να την εξασφαλίσει.

Στην πραγματικότητα, ο σχεδιασμός των ελληνικών αποβατικών ασκήσεων και ο τρόπος δράσης των Πεζοναυτών σε αυτές δείχνει ότι η 32α Ταξιαρχία Πεζοναυτών προορίζεται πλέον ουσιαστικά για αποστολές “προενίσχυσης” νήσων, δηλαδή για αποβίβαση από αρματαγωγά σε φίλιες ακτές και μόνο. Όμως τέτοιες αποστολές μπορεί να τις εκτελέσει οποιαδήποτε εκπαιδευμένη μονάδα Πεζικού ή Τεθωρακισμένων – δεν χρειάζεται εξειδικευμένη δύναμη Πεζοναυτών. 

5. Ο λόγος ύπαρξης μιας εξειδικευμένης δύναμης Πεζοναυτών δεν είναι η “προενίσχυση”, ασχέτως αν προβλέπεται και αυτή στα σχέδια. Ο λόγος ύπαρξης των Πεζοναυτών είναι η απόβαση σε ακτή κατεχόμενη από τον εχθρό – έχουν ρόλο εφεδρείας της ΑΣΔΕΝ, ώστε η ελληνική στρατιωτική ηγεσία να έχει τη δυνατότητα αντεπίθεσης στο επιχειρησιακό θέατρο του Αιγαίου, αν οι συνθήκες το απαιτήσουν. Η απόβαση σε εχθρική ακτή είναι επιχείρηση εξαιρετικά δύσκολη και αιματηρή, και ο στρατιωτικός σχηματισμός που θα την αναλάβει πρέπει να έχει τον καλύτερο δυνατό εξοπλισμό. Ο εξοπλισμός των Ελλήνων Πεζοναυτών με αμφίβια τεθωρακισμένα οχήματα είναι μία από τις αναγκαίες προϋποθέσεις για την επιτυχή εκτέλεση της αποστολής τους.

6. Κατά της απόκτησης των αμφιβίων τεθωρακισμένων οχημάτων AAV-7 από την Ελλάδα εκφράστηκαν πολλές αντιρρήσεις, κάποιες από τις οποίες ήταν εντελώς ασόβαρες, όπως π.χ. ότι τα AAV-7 “δεν τα αντέχει η ράμπα των ελληνικών αρματαγωγών”. Κάποιες άλλες αντιρρήσεις διογκώνουν ορισμένα θέματα ασφάλειας, συντήρησης και κόστους χρήσης που είναι λογικά για ένα εξειδικευμένο όχημα όπως το AAV-7 και δεν εμπόδισαν χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Ιταλία, η Ν. Κορέα, η Ταϊβάν να τα χρησιμοποιούν. Κάποιες άλλες αντιρρήσεις θεωρούν υπερβολικό το κόστος των 268 εκ. δολλαρίων για 76 οχήματα με παρελκόμενα, υποστήριξη κλπ., αν και υπάρχει δυνατότητα κάλυψη της πρώτης δόσης (25 εκ. δολλαρίων) από δωρεάν αμερικανική βοήθεια και εν συνεχεία αποπληρωμής σε βάθος ετών.

Κάποιες αντιρρήσεις όμως κατά της απόκτησης AAV-7 είναι σοβαρές και άξιες συζήτησης. Σε αυτές περιλαμβάνεται κυρίως το σκεπτικό ότι δεν νοείται σενάριο ελληνικής απόβασης σε ακτή κατεχόμενη από τον εχθρό στο Αιγαίο, διότι η κατοχή της ακτής αυτής από τον εχθρό προϋποθέτει κατάληψη ελληνικής νήσου με επιτυχημένη τουρκική απόβαση, που με τη σειρά της προϋποθέτει επίτευξη τουρκικής αεροναυτικής κυριαρχίας. Κατά το σκεπτικό αυτό, αν ο εχθρός έχει κατακτήσει ελληνικό νησιωτικό έδαφος, αυτό σημαίνει ότι προηγουμένως απέκτησε αεροναυτική κυριαρχία, και άρα ότι υπό τις συνθήκες αυτές (εχθρικής αεροναυτικής κυριαρχίας) κάθε ελληνική αντεπίθεση με αποβατική ενέργεια θα ήταν καταδικασμένη. Αν πάλι ο αντίπαλος δεν αποκτήσει αεροναυτική κυριαρχία, τότε δεν θα μπορέσει να αποκτήσει ούτε κάποιο ελληνικό νησιωτικό έδαφος – άρα ούτε σε αυτή την περίπτωση θα χρειαστεί ελληνική αποβατική ενέργεια.

7. Οι αντιρρήσεις αυτές παραγνωρίζουν τη ρευστότητα των πολεμικών επιχειρήσεων (π.χ. επίτευξη τοπικής αεροναυτικής κυριαρχίας από μία πλευρά και ακολούθως απώλειά της), καθώς και τις άλλες δυνατότητες αντίδρασης που ενδεχομένως θα υπάρχουν (π.χ. αντεπίθεση σε άλλο σημείο του συνολικού θεάτρου επιχειρήσεων). Ωστόσο, οι αντιρρήσεις δεν στερούνται λογικής: η ηγεσία θα μπορούσε να κρίνει ότι δεν υπάρχει σήμερα πιθανότητα/δυνατότητα ελληνικής αποβατικής ενέργειας σε ακτή του Αιγαίου κατεχόμενη από τον εχθρό. Όμως, η λογικά συνεπής απόφαση για μια ηγεσία που θα υιοθετούσε αυτό το σκεπτικό δεν είναι η στέρηση του κατάλληλου εξοπλισμού από τους Πεζοναύτες, αλλά η πλήρης κατάργησή τους. Η 32 ΤΑΞΠΝ απορροφά πολλά επίλεκτα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, καθώς και σημαντικούς πόρους για τον εξοπλισμό και εκπαίδευση. Εάν η χρήση της κατά τον προορισμό της, δηλαδή σε κανονικές αποβατικές επιχειρήσεις, θεωρείται από την ηγεσία αδιανόητη, αυτό το επίλεκτο προσωπικό και οι αντίστοιχοι πόροι σπαταλιούνται χωρίς λόγο – ας διοχετευτούν σε άλλους σχηματισμούς.

8. Εφ’ όσον όμως η ηγεσία εξακολουθεί (ορθώς κατά τη γνώμη μας) να διατηρεί, να στελεχώνει και να εκπαιδεύει μια επίλεκτη Ταξιαρχία Πεζοναυτών, έχει ηθικό χρέος να μην τους στείλει στη μάχη με ΑΒΑΚ, ως πρόβατα επί σφαγή, σε συνθήκες απόβασης της Νορμανδίας. Ούτε να στρουθοκαμηλίζει με σενάρια και ασκήσεις “προενίσχυσης”, και έπειτα όταν γίνει η “στραβή” να ζητάει από το προσωπικό τα αδύνατα. Στο θέμα των Πεζοναυτών κοροϊδευόμαστε μεταξύ μας εδώ και πολλά χρόνια, και η πραγματικότητα θα είναι αμείλικτη, αν συμβεί κάτι.

Εφ’ όσον η ηγεσία διατηρεί, στελεχώνει και εκπαιδεύει μια επίλεκτη Ταξιαρχία Πεζοναυτών, έχει ηθικό χρέος να παρέχει στους Πεζοναύτες τα καλύτερα δυνατά μέσα για την εκπλήρωση της αποστολής τους – και αυτά είναι τα αμφίβια τεθωρακισμένα.

ΥΓ: Όπως συμβαίνει σήμερα με τα AAV-7 που κατηγορούνται ως “μεταχειρισμένα σαπάκια”, έτσι και το 2008-2009 κάποιοι ήταν αντίθετοι στην απόκτηση 415 μεταχειρισμένων ΤΟΜΑ Marder 1A3 από τη Γερμανία. Κατά σύμπτωση το ποσό ήταν εξίσου χαμηλό (230 εκ. Ευρώ για Marder), αλλά απειλούσε άλλες “δουλειές” (συγκεκριμένα την προμήθεια ρωσικών ΒΜΡ-3 με κόστος 1,7 δις). Όχι κατά σύμπτωση, τα ίδια περίπου συμφέροντα και ιστοσελίδες φωνασκούσαν τότε και τώρα απορρίπτοντας την απόκτηση μεταχειρισμένου εξοπλισμού. Σήμερα πάντως, τα στελέχη που ζουν και εκτιμούν από κοντά τα 40 Marder που απέκτησε η Ελλάδα πέρυσι, “κλαίνε” την απώλεια της ευκαιρίας του 2009…