Ίμια 1996: το λεπτομερές χρονικό της κρίσης

22 χρόνια μετά την κρίση των Ιμίων, η φλόγα της μνήμης καίει άσβεστη. Και έτσι πρέπει.
Αφ’ ενός γιατί, πολιτικά, οι συνέπειες των κατευναστικών πολιτικών επιλογών του 1996 είναι σήμερα ορατές στο Αιγαίο. Και αφ’ ετέρου γιατί, ηθικά, είναι χρέος όλων μας να θυμόμαστε πάντα την υπέρτατη θυσία του Χριστόδουλου Καραθανάση, του Παναγιώτη Βλαχάκου και του Έκτορα Γιαλοψού για την πατρίδα. Όσο υπάρχουν Έλληνες που πεθαίνουν ενσυνείδητα για την Σημαία, και δεν “αφήνουν να την πάρει ο αέρας”, αυτός ο τόπος έχει ελπίδα. Αυτή είναι η παρακαταθήκη τους, ας την κρατήσουμε ευλαβικά. Αιωνία τους η μνήμη.

Ακολουθεί το λεπτομερές χρονικό της κρίσης των Ιμίων, όπως πρωτοδημοσιεύθηκε στο “προγονικό μας” ιστολόγιο “Εν Κρυπτώ”:

26/12/1995: Προσάραξη τις πρώτες πρωινές ώρες του τουρκικού φορτηγού πλοίου Figen Akat στην Ανατολική Ίμια. Όλη τη νύχτα προσπαθούν τούρκικες μηχανότρατες να το αποκολλήσουν χωρίς επιτυχία. Γίνεται επίσης προσπάθεια να αποκολληθεί με την μεταφορά φορτίου από την μια μεριά στην άλλη, και πάλι ανεπιτυχώς.  Το πρωί το Λιμενικό Καλύμνου ενημερώνει το ΥΕΝ και ζητάει οδηγίες. Το ΥΕΝ απαντά ότι σύμφωνα με την Ελληνική νομοθεσία δικαίωμα ναυαγιαιρεσίας έχουν μόνο ρυμουλκά με ελληνική σημαία. Ο πλοίαρχος  ζητάει τούρκικο ρυμουλκό και αρνείται να ρυμουλκηθεί από ελληνικό.

26/12/1995: Τα Υπουργεία Εξωτερικών και Εμπορικής Ναυτιλίας αναθέτουν στον Έλληνα πρέσβη στην Άγκυρα, Δ.Νεζερίτη, να επικοινωνήσει και να διευθετήσει το θέμα με το τουρκικό ΥΠΕΞ.

27/12/1995: Το Τουρκικό ΥΠΕΞ δέχεται να χρησιμοποιηθούν τα ελληνικά ρυμουλκά για την αποκόλληση του Figen Akat. Διαβιβάζεται τηλεφωνικά από το Τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών προς την Ελληνική πρεσβεία στην Άγκυρα η εξής δήλωση: «ας το ρυμουλκήσει όποιος θέλει να το ρυμουλκήσει, αλλά πρέπει να ξανασυζητήσουμε το θέμα». Αυτή η στάση υπαγορευόταν από τον Τουρκικό ισχυρισμό ότι τα θαλάσσια σύνορα μεταξύ αυτής και της Ελλάδας δεν είχαν ποτέ προσδιοριστεί. Έτσι εξ αφορμής της αποκολλήσεως του FIGEN AKAT επανήλθε το θέμα αμφισβήτησης ελληνικών νησιών.

28/12/1995: Μετά από σειρά τηλεφωνικών συνομιλιών μεταξύ του Τουρκικού ΥΠΕΞ και της Ελληνικής Πρεσβείας στην Άγκυρα, Ελληνικό ρυμουλκό ιδιοκτησίας της εταιρείας Μάτσας που ναυλώθηκε από την τουρκική εταιρεία «Διάσωση Omus» αποκόλλησε το πλοίο και το οδήγησε στο Τουρκικό λιμάνι του Κιουλούκ στην απέναντι ακτή.

29/12/1995: Ο Έλληνας πρέσβης προβαίνοντας σε διάβημα στο ΥΠΕΞ στην Άγκυρα με αφορμή παραβιάσεις στη Χίο, του παραδίδεται η εξής ρηματική διακοίνωση: «H βραχονησίδα KAPNTAK αποτελεί μέρος της Τούρκικης επικράτειας και βρίσκεται εγγεγραμμένη στο κτηματολόγιο της περιφέρειας Μουγλών, της Nομαρχίας Αλικαρνασσού (Bodrum), στο χωριό KAPAKAΓIA»

4/1/1996: Απόρρητο έγγραφο της ΕΥΠ προς την κυβέρνηση ενημερώνει για Τουρκική πρόθεση κατάληψης νήσων ή μικρονήσων στο Ανατολικό Αιγαίο. Πληροφορίες για αύξηση της έντασης υπάρχουν τουλάχιστον από τις αρχές του προηγούμενου έτους και δεν είναι άσχετες με το θέμα εποίκισης ή αξιοποίησης των ακριτικών νησίδων που είχε ξεκινήσει από ελληνικής πλευράς.

9/1/1996: Το ΥΠΕΞ Ελλάδας απαντά απορρίπτοντας τον ισχυρισμό αυτό.

15/1/1996: Παραιτείται ο Πρωθυπουργός Α.Παπανδρέου για λόγους υγείας. Στην Τουρκία επίσης υπάρχει πολιτική κρίση, ο κυβερνητικός συνασπισμός, υπό την πρωθυπουργία της Τσιλέρ, καταρρέει από την αποχώρηση του ρεπουμπλικανικού κόμματος.

16/1/1996: Το ΥΠΕΞ ζητάει από ΥΕΘΑ αυξημένη επιτήρηση στη περιοχή που την αναλαμβάνουν ΓΕΕΘΑ και ΓΕΝ. Από πλευράς Τουρκίας την περιοχή επιτηρούσαν σκάφη της Ακτοφυλακής.

17/1/1996: Εκλογή Σημίτη από την κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ ως προέδρου του κόμματος και της Κυβέρνησης.

18/1/1996: Το ΓΕΕΘΑ ζητάει από τους τρεις κλάδους αυξημένα μέτρα επιτήρησης

20/1/1996: Το «Εμπιστευτικό Γράμμα» (σ.σ. ομίλου που εκδίδει το περιοδικό «Άμυνα & Διπλωματία»), ένα φιλοκυβερνητικό ενημερωτικό δελτίο που κυκλοφορούσε μόνο σε συνδρομητές και εκδιδόταν στην Αθήνα αποκάλυψε την ανταλλαγή των ρηματικών διακοινώσεων με αφορμή το ναυάγιο στα Ίμια και σχολίαζε ότι η Τουρκία για πρώτη φορά έθετε θέμα εδαφικών διεκδικήσεων. Η διαρροή της πληροφορίας συνέβη μία ημέρα μετά την επιλογή του Κ.Σημίτη ως Πρωθυπουργού από την Κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ. («Αναχαίτιση» τ.32/2008 )

24/1/1996: Αποκαλύπτεται το θέμα για πρώτη φορά στο Δελτίο του ΑΝΤ1 από το αποκλειστικό ρεπορτάζ του Αντώνη Φουρλή που ξεκίνησε την έρευνα στις 20/1. Αναφέρει ο ίδιος («Έρευνα» Τσίμα) ότι το πρωινό της 24ης Ιανουαρίου έφθασαν στα χέρια του τα τηλεγραφήματα του Υπουργείου Εξωτερικών και του ΓΕΕΘΑ που ανέφεραν για της αξιώσεις της Τουρκίας. Αναφέρει ότι δεν κατάλαβε ποτέ με πιο σκεπτικό το είχαν κρατήσει μυστικό για πάνω από 20 μέρες.

Αυξημένα μέτρα διακριτικής επιτήρησης των μουσουλμανικών υπηρεσιών στη Θράκη.

25/1/1996: Υψώνεται ελληνική σημαία στην Αν. Ίμια από τον δήμαρχο Καλύμνου Δ. Διακομιχάλη παρουσία επικεφαλούς αστυνομίας, δύο κατοίκων, του παπά από την Ψέριμο και τηλεοπτικού συνεργείου. Ο Διακομιχάλης φέρεται να προέβη σε αυτή την ενέργεια όχι από πρωτοβουλία αλλά σε συνεννόηση με τον Αρσένη.

Η Νουρ Μπατούρ απεσταλμένη της Χουριέτ στην Ελλάδα βλέπει τα πλάνα του ΑΝΤ1 και πληροφορεί τον αρχισυντάκτη της Ε.Οζκιόκ.

Είναι χαρακτηριστικές οι δηλώσεις του τότε Υφ.Εξ Ινάλ Μπατού και του τότε Τούρκου Πρεσβευτή στην Αθήνα, που αποδίδουν την κρίση σε “Ελληνική προβοκάτσια”, προφανώς για να αναδείξουν τις καλές προθέσεις της Τουρκίας και να κατηγορήσουν τους “κακούς Έλληνες”. Σύμφωνα με τον Μπατού, οι δυο χώρες μετά το επεισόδιο της ρυμούλκησης του μότορσιπ αντάλλαξαν νότες διαμαρτυρίας στις οποίες η κάθε μια στήριζε την άποψη της ότι η βραχονησίδα της ανήκει. Σύμφωνα με τον Μπατού, “υπάρχουν πάρα πολλά άλυτα προβλήματα μεταξύ των δυο χωρών στο Αιγαίο, άλλο ένα δεν θα πείραζε την όλη κατάσταση”. Στις 26 Ιανουαρίου, σχεδόν ένα μήνα μετά, ο δήμαρχος της Καλύμνου μαζί με τον παπά του νησιού, και μερικούς μαθητές, μεταβαίνει στην βραχονησίδα και υψώνει την Ελληνική σημαία. Σε δηλώσεις του ο Ι.Μπατού χαρακτηρίζει την ενέργεια αψυχολόγητη, προβοκατόρικη και θρυαλλίδα, που άναψε το φυτίλι της κρίσης που έφερε στη συνέχεια τις δυο χώρες στα πρόθυρα του πολέμου. (Υφ.Εξ Ινάλ Μπατού CNNTurk 1/2/2005). Η επίσημη αμφισβήτιση της Ελληνικότητας εκαντοντάδων νησίδων του Αιγαίου από την γείτονα, η οποία είχε προηγηθεί κατα πολύ, προφανώς δεν είχε προβοκατόρικο χαρακτήρα…

26/1/1996: Εφ. Χουριέτ «Το Τουρκικό Γενικό Επιτελείο άρχισαν την χαρτογράφηση βραχονησίδων στο Αιγαίο» και υποστηρίζει ότι είναι απάντηση σε Ελληνικό διάταγμα που εκδόθηκε 3 μήνες πριν για τον εποικισμό των βραχονησίδων και η Τουρκία θα καλέσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων της Ελλάδα. Φυσικά πρόκειται για ένα χονδροειδέστατο ψέμα.

Πάγκαλος: «Το θέμα έχει κλείσει. Δεν το θεωρώ θέμα για τη δημιουργία ατμόσφαιρας κρίσης.» Τη χαρακτηρίζει «εξωφρενική απαίτηση»

Η εφημερίδα Μιλιέτ στέλνει ελικόπτερο την ίδια μέρα να υψώσει σημαία αλλά τους στέλνει σε λάθος νησί! Ίσως στη βραχονησίδα Cavus ανατολικότερα των Ιμίων.

27/1/1996: Η εφημερίδα Χουριέτ, κυκλοφορεί με πρωτοσέλιδο «Ege ısınıyor», δηλαδή το «Αιγαίο φλέγεται».

«Δημοσιογράφοι» της Χουριέτ με ελικόπτερο που απογειώθηκε από την Σμύρνη (Αdnan Menderes) στις 13:00 έπειτα από χαμηλή πτήση προσγειώνονται στην Ανατολική Ίμια. Κατεβάζουν την Ελληνική σημαία και υψώνουν την Τουρκική. Η ενέργειά τους μαγνητοσκοπείται και παρουσιάζεται σε τηλεοπτική εκπομπή τουρκικού τηλεοπτικού δικτύου. Δύο εκ των μελών της αποστολής είναι άτομα που τους έχει απαγορευθεί η είσοδος στην Ελλάδα, καθώς εμπλέκονται στην πρόκληση επεισοδίων στη Θράκη και θεωρούνται ενεργούμενα των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών. Η πράξη τους εμφανίζεται ως «ιδιωτική πρωτοβουλία» και, αρχικώς τουλάχιστον, αποδοκιμάζεται από το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών. Ο τότε διευθυντής της Χουριέτ, Ερτουγρούλ Οζκιοκ αναφέρει ότι δεν έδωσε τέτοια εντολή ο υφυπουργός Εξωτερικών Μπατού αλλά ότι ήταν δική τους πρωτοβουλία. Αναφέρει επίσης ότι επέπληξε τον Οζκιοκ τηλεφωνικά και την επόμενη μέρα έδωσε συνέντευξη που χαρακτήριζε την ενέργεια της Χουριέτ ως «εξαιρετικώς ανεύθυνη ενέργεια και μη πυροδοτούμενη από την κυβέρνηση».(«Έρευνα» Τσίμα)

Στο ελικόπτερο εκτός από τον πιλότο ήταν ο κάμεραμαν, ο δημοσιογράφος του «Κανάλ Ντε» κι ο Τζεσούρ Οσέρτ. Το 1998, σε συνέντευξη του στην εφημερίδα της Χίου “Αλήθεια” ο Οσέρτ μεταξύ άλλων αναφέρει : «Δεν ξέρω, αν ήταν πιλότος της αεροπορίας του στρατού ή πολίτης. Ξέρω μόνο πως ήξερε καλά πού είναι το νησί, καθώς επίσης κι ότι τις μέρες της κρίσης κέρδισε τόσα πολλά χρήματα που αμέσως μετά παράτησε τα ελικόπτερα. Πήγε στην Κωνσταντινούπολη και άνοιξε ένα ανταλλακτήριο χαρτονομισμάτων. Πρέπει να είναι και ο μόνος που πλούτισε απ’ αυτήν την ιστορία».

Σε μια από τις αποκαλύψεις του σκανδάλου Εργκένεκον ο Φατίχ Αλτάιλι του «Χαμπέρ Τουρκ», ο οποίος εργαζόταν τότε στη «Χουριέτ», είχε προειδοποιήσει τον Οζκιόκ καλώντας τον να μη δημοσιεύσει φωτογραφία δημοσιογράφου της εφημερίδας ο οποίος πήγε στις βραχονησίδες, κατέβασε την ελληνική σημαία και ανάρτησε την τουρκική. «Αυτό θα φέρει πόλεμο. Τουλάχιστον να μην το δημοσιεύσουμε σε τέτοια έκταση», του είπε ο Αλτάιλι. Η απάντηση του Οζκιόκ ήταν πως η «Χουριέτ» και στο παρελθόν είχε κάνει τέτοιου είδους ειδήσεις, οι οποίες συνάδουν με την αποστολή της εφημερίδας. Μάλιστα του είπε πως κατά τον ίδιο τρόπο διεκδίκησαν και την υπόθεση της Κύπρου.

Ο Τζεσούρ Οσέρτ μόλις πρόσφατα κηρύχθηκε persona non grata στην Ελλάδα. Στα δε εγκαίνια της αεροπορικής γραμμής Σμύρνης-Αθήνας από την Τουρκική Sun Express η πρόξενος μας στην Σμύρνη πέτυχε την μη πρόσκλησή του τελικά, θέτοντας το δίλλημα «ή αυτός ή εγώ».

Αρσένης ΥΕΘΑ: «οι Ελληνικές ένοπλες δυνάμεις προασπίζουν τα Ελληνικά εδάφη…το θέμα θεωρείται λήξαν…δεν έχουμε ενδείξεις για κλιμάκωση της έντασης»

Πάγκαλος: «Τα Ίμια είναι ελληνικά».

Οι πολιτικοί προσπαθούν να υποβαθμίσουν το θέμα. O Α/ΓΕΕΘΑ Ναύαρχος Λυμπέρης αναφέρει χωρίς να έχει διαψευσθεί, ότι αυτήν την ημέρα (26/1) προσπάθησε να συνομιλήσει με το ΥΠΕΞ με θέμα τα Ιμια και έλαβε την απάντηση «Λόγω φόρτου εργασίας, αυτή η συζήτηση δεν μπορεί να γίνει τώρa»…. 

 
28/1/1996

Η Χουριέτ κυκλοφορεί με πρωτοσέλιδο “ΠΟΛΕΜΟΣ ΣΗΜΑΙΩΝ” . Aναφέρει “Οι Έλληνες αποτόλμησαν χθες να τοποθετήσουν τη σημαία τους στη βραχονησίδα που βρίσκεται στην Αλικαρνασσό. Ομάδα της Ηurriyet πήγε αμέσως στη βραχονησίδα, κατέβασε την ελληνική σημαία και στη θέση της ύψωσε την τουρκική.”

08:10 – Περιπολικό ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ ΙΙ (Ρ70) εντοπίζει την Τουρκική σημαία και το αναφέρει.

08:30 – Το πλήρωμα του Ρ70 την υποστέλλει μετά από διαταγή του Α/ΓΕΝ και κατόπιν έγκρισης του ΥΕΘΑ Αρσένη.

Ενώ από τις 29/12/1995 η Τουρκία δηλώνει κατηγορηματικά ότι τα Ίμια δεν είναι Ελληνικά, ακόμα και ένα μήνα μετά, η Ελληνική πολιτική ηγεσία δεν έχει συζητήσει πιθανούς τρόπους αντιμετώπισης του θέματος.

10:30 – Ο Α/ΓΕΝ Ι.Στάγκας επικοινωνεί με τον Α/ΓΕΕΘΑ Χ.Λυμπέρη, τον οποίο ενημερώνει για τα γεγονότα. Ο Λυμπέρης επιδοκιμάζει τις κινήσεις του Α/ΓΕΝ και παράλληλα ενημερώνει τον ΥΕΘΑ Γ. Αρσένη. Όπως αναφέρει ο ίδιος ο Α-ΓΕΕΘΑ, επικοινωνεί με το Ναυτικό Διοικητή Αιγαίου, αρχιπλοίαρχο Ι. Καλλιγιάννη, τον οποίο συμβουλεύει όπως η σημαία υψωθεί μέσω δημάρχου Καλύμνου και όχι απευθείας από το πολεμικό πλοίο. Η επικοινωνία, όμως, δεν κατέστη δυνατή με το πλοίο και η σημαία υψώθηκε από το πλήρωμα του περιπολικού “Αντωνίου” (P286). Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, η εντολή του Γεράσιμου Αρσένη ήταν ακριβώς αυτή, απλά και μόνο η υποστολή της τουρκικής σημαίας, ώστε να αποφευχθεί η κλιμάκωση της κρίσης. Τέτοια όμως εντολή θα μπορούσε να ερμηνευθεί και ως αποδοχή ότι η κυριαρχία επί της βραχονησίδας τελεί «υπό αμφιβολία». Σαφώς το υπουργείο Εθνικής Άμυνας επιθυμούσε την αποτροπή περαιτέρω κλιμάκωσης, ωστόσο η ανύψωση της ελληνικής σημαίας μπορεί να ερμηνευθεί ως ένα είδος υπόμνησης της ελληνικότητας της βραχονησίδας. Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας ζητάει το λόγο από τον Α/ΓΕΝ αντιναύαρχο Ιωάννη Στάγκα, στον οποίο είχε δώσει σαφείς εντολές τηλεφωνικά, το πρωί της ίδιας ημέρας. Ο Α/ΓΕΝ θέτει την παραίτησή του στη διάθεση του υπουργού.

ΣΑΓΕ με θέμα την σημαία στα Ίμια

Αποφασίζεται ότι η σημαία δεν μπορεί να μείνει αφύλακτη, είτε διότι μπορεί να παρασυρθεί από αέρα-κύμα είτε μπορεί να την υφαρπάξουν οι Τούρκοι. Για τη συγκεκριμένη σύσκεψη, ο ναύαρχος Λυμπέρης αναφέρει στο βιβλίο του («Πορεία σε ταραγμένες θάλασσες», σελ. 560): «Ζητάω από τον Α/ΓΕΣ να διαθέσει ομάδα ειδικών δυνάμεων για τη φύλαξη της σημαίας στα Α. Ίμια. Ο Α/ΓΕΣ στρατηγός Βούλγαρης δεν ανταποκρίνεται θετικά. Προβάλλει αντιρρήσεις για ανάληψη της αποστολής, επικαλούμενος αδυναμίες και ελλείψεις σε σχέση με υποχρεώσεις [σε άλλο σημείο του βιβλίου (σελ. 548) αναφέρεται ότι ο Α/ΓΕΣ επικαλέστηκε «προβλήματα διαθεσιμότητας προσωπικού»]. Η φύλαξη εδάφους της ελληνικής επικράτειας (βραχονησίδας) είναι ευθύνη του ΓΕΣ/ΑΣΔΕΝ (Ανωτάτη Στατιωτική Διοίκηση Εσωτερικού Νήσων). Ο διοικητής ΑΣΔΕΝ αντιστράτηγος Σπυρίδων, ο υπαρχηγός ΓΕΕΘΑ αντιστράτηγος Σταμπουλής και ο διευθυντής Ειδικών Δυνάμεων του ΓΕΣ υποστράτηγος Νικολαΐδης είχαν αντίθετη άποψη με τον Α/ΓΕΣ. Απευθύνομαι στον Α/ΓΕΝ και του ζητάω να διαθέσει βατραχανθρώπους. Ο Α/ΓΕΝ ανταποκρίνεται θετικά. Με προφορική μου εντολή προς Α/ΓΕΣ και Α/ΓΕΝ διέταξα να έρθουν σε άμεση ετοιμότητα δύο ομάδες βατραχανθρώπων και να μεταφερθούν με ελικόπτερο του ΣΞ (Στρατός Ξηράς) από την Κω ή την Κάλυμνο, καθώς και να έρθει σε ετοιμότητα τμήμα Ειδικών Δυνάμεων νήσου περιοχής».

Στο διάστημα που μεσολάβησε από τη λήψη της διαταγής του ΓΕΕΘΑ μέχρι και την έγκρισή της από το ΣΑΜ, το ΓΕΝ διατάζει τη Μονάδα Υποβρυχίων Καταστροφών (ΜΥΚ) να προετοιμάσει ένα στοιχείο της (14 άντρες).

13:15 – Η ενημέρωση Δκτη ΑΣΔΕΝ από Υ/ΓΕΕΘΑ ότι στα Ίμια επιλέχθηκε από ΑΓΕΕΘΑ να πάνε άνδρες της ΜΥΚ προκαλεί την αντίδραση του, επικοινωνεί με τον ΑΓΕΣ για να …διαμαρτυρηθεί.

14:30 – ΣΑΜ προεδρεύων ο ΥΕΘΑ Αρσένης, και παρίσταται και ο ΥΦΕΘΑ Κουρής. Τονίζουν ότι στρατεύματα θα υπάρχουν εκεί που υπάρχει και σημαία και μάλιστα μόνο κατά την διάρκεια της νύχτας, ενώ την ημέρα την επιτήρηση θα την αναλάβουν τα πλωτά μέσα. Ακόμα δεν έχει διευκρινιστεί κατά πόσο τους υποδείχθηκε ή πόσο πιεστικά από την στρατιωτική ηγεσία ότι ήταν λάθος να μην φυλαχτεί και η Δυτική Ίμια που δεν είχε σημαία. Η πολιτική εντολή είναι να μην υπάρξει περαιτέρω κλιμάκωση αλλά να υπάρχει επιφυλακή για παν ενδεχόμενο. Προβάλονται διάφορες προφάσεις από τον Α/ΓΕΣ, και δηλώνεται αδυναμία φύλαξης από ΜΑΚ. Ο ΑΓΕΕΘΑ ζητάει από ΑΓΕΝ να διατεθούν άνδρες της ΔΥΚ.

Η φύλαξη εδάφους της ελληνικής επικράτειας (βραχονησίδας) είναι ευθύνη του ΓΕΣ/ΑΣΔΕΝ. Ο διοικητής ΑΣΔΕΝ, ο υπαρχηγός ΓΕΕΘΑ και ο διευθυντής Ειδικών Δυνάμεων του ΓΕΣ, είχαν αντίθετη άποψη με τον Α/ΓΕΣ. Εκ του αποτελέσματος με τις εικόνες και τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν μετά φαίνεται ότι τόσο το στοιχείο που επιλέχθηκε δεν ενημερώθηκε κι εξοπλίστηκε σωστά όσο κι ότι οι βατραχάνθρωποι δεν διέθεταν επαρκή ή ακόμα και τον καταλληλότερο εξοπλισμό από ότι οι αμφίβιοι καταδρομείς.

15:30 – Δύο Τουρκικά περιπολικά ζητούν από δύο Ελληνικά να αποχωρήσουν γιατί βρίσκονται σε Τουρκικά ύδατα.

16:00 – Τούρκικη βάρκα εντοπίζεται να πλησιάζει με ταχύτητα την Ίμια. Το «Παναγόπουλος» P70 εκτοξεύει προειδοποιητικές βολές. Η βάρκα απομακρύνεται.

20:00 – Τα Τούρκικα σκάφη αποσύρονται και αρχίζουν να έρχονται νέα Ελληνικά.

19:45-20:45 – Νωρίς το βράδυ της ίδιας ημέρας αποστέλλεται η ομάδα των βατραχανθρώπων της ΜΥΚ στη νησίδα για φύλαξη της ελληνικής σημαίας. Συγκεκριμένα με ελικόπτερο CH-47C Chinook οι βατραχάνθρωποι μεταφέρθηκαν στην Κάλυμνο πριν από τη δύση του ηλίου και από εκεί επιβιβάστηκαν στην κανονιοφόρο «ΠΟΛΕΜΙΣΤΗΣ» P61 που κατευθύνθηκε στην περιοχή των Ιμίων. Το στοιχείο διαιρέθηκε σε δύο υποστοιχεία των 7 αντρών το καθένα και ανέλαβε την εκτέλεση της αποστολής. Το πρώτο υποστοιχείο θα αποβιβαζόταν στην Ανατολική Ίμια, ενώ το δεύτερο θα παρέμενε σε ετοιμότητα επί της κανονιοφόρου. Επικεφαλής του στοιχείου είναι Υποπλοίαρχος.

“Επιτρέπεται η χρήση βίας για αυτοάμυνα σε περίπτωση μη συμμόρφωσης των επιχειρούντων αποβίβαση. Να αποτραπεί προσέγγιση τουρκικού ελικοπτέρου στη νησίδα Ίμια. Εγκρίνεται η χρήση προειδοποιητικών βολών.”

Η αποβίβαση στη βραχονησίδα επρόκειτο να γίνει με ελαστική λέμβο, η οποία θα προσέγγιζε με κωπηλασία και όχι με τη χρήση εξωλέμβιου κινητήρα, ώστε η όλη ενέργεια να γίνει όσο το δυνατόν πιο αθόρυβα. Τελικά περί τις 20.45΄ η αποβίβαση πραγματοποιήθηκε χωρίς -όπως αργότερα αποδείχτηκε- να γίνει αντιληπτή από τον εχθρό. Δέκα ώρες μετά την εντολή που τους δόθηκε οι βατραχάνθρωποι ήταν πάνω στην βραχονησίδα.

Στο σημείο αυτό πρέπει να αναφερθεί ότι μαρτυρία ατόμου (που παρουσιάσθηκε ως μέλος του συγκεκριμένου στοιχείου στην τηλεοπτική εκπομπή «Φάκελοι» του Αλέξη Παπαχελά) αναφέρει ότι λόγω περιορισμένου χρόνου η ενημέρωση και σχεδίαση της αποστολής ήταν ελλειμματική, με αποτέλεσμα αρχικά το στοιχείο να προσεγγίσει και αναγνωρίσει λάθος βραχονησίδα. Όταν διαπιστώθηκε το λάθος, η διαδικασία επαναλήφθηκε και τελικά το υποστοιχείο αποβιβάστηκε στην Ανατολική Ίμια.

29/1/1996

05:30 – Οι βατραχάνθρωποι διατάσονται να επιστρέψουν στον ΠΥΡΠΟΛΗΤΗ Ρ61, αφήνοντας την βραχονησίδα αφύλακτη. Η ενέργεια έγινε κατόπιν πολιτικής εντολής που έβρισκε αντίθετο τον Α/ΓΕΕΘΑ.

Στο μεταξύ, από τα ξημερώματα το Δ΄ Σώμα Στρατού στον Έβρο τίθεται σε επιφυλακή, ενώ ξεκινά και η εθνική διακλαδική άσκηση επί χάρτου (ΤΑΑΣ) «Αλέξανδρος», που διευθύνεται από τον Α/ΓΕΕΘΑ και συμμετέχουν τα Γενικά Επιτελεία, οι μεγάλοι σχηματισμοί και των τριών Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων, υπουργεία και δημόσιοι Οργανισμοί.

Οι τουρκικές εφημερίδες στα πρωτοσέλιδα αναφέρονται σε “αισχρή ελληνική πρόκληση”. Πρωτοσέλιδο Χουριέτ «ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΣ.: “H Αθήνα παίζει με τη φωτιά. Στην ανήκουσα στην Τουρκία βραχονησίδα «Κardak», όπου ομάδα της Ηurriyet ύψωσε την τουρκική σημαία, χθες έλληνες στρατιώτες την κατέβασαν και ύψωσαν την ελληνική. Ελληνικά πλοία περικύκλωσαν το νησί. Τo δημοσίευμα αναφέρει τρία εναλλακτικά σχέδια δράσης της Άγκυρας.
«Αν η Ελλάδα δεν αποσύρει τους άνδρες της απο τα Ιμια
1) Θα γίνει κατάληψη κάποιας βραχονησίδας.
2) Θα επιχειρηθεί απόβαση τουρκικών στρατευμάτων στην άλλη βραχονησίδα (Δυτ.Ίμια)*
3) Θα επιχειρηθεί απόβαση σε άλλο νησί»
Αναφέρει επίσης και το ενδεχόμενο αποκλεισμού των βραχονησίδων με λίγες όμως πιθανότητες πραγματοποίησης.

09:00 – Συσκέπτεται το ΣΑΓΕ και οι αρχηγοί συμφωνούν με την άποψη του Α/ΓΕΕΘΑ περί αποστολής και πάλι των βατραχανθρώπων στη βραχονησίδα. Κατόπιν ο ναύαρχος Λυμπέρης μεταφέρει την άποψή του στον Αρσένη και τον πείθει.

Υπάρχει σκέψη για συγκρότηση ειδικού τμήματος ειδικών δυνάμεων μεικτής σύνθεσης, τόσο από καταδρομείς-αλεξιπτωτιστές όσο και από άντρες του ΕΤΑ. Τελικά αποφασίζεται να συγκροτηθεί δύναμη ταχείας ενίσχυσης από μονάδες ειδικών δυνάμεων της Αττικής, τον πυρήνα της οποίας θα αποτελούσαν ομάδες της εδρεύουσας στον Ασπρόπυργο 2ης Μοίρας Αλεξιπτωτιστών-2 ΜΑΛ και του ΕΤΑ. Η τυχόν προώθησή τους ως «ενίσχυση της αμυντικής ικανότητας νησιωτικών χώρων στα Δωδεκάνησα» θα υλοποιούνταν με ελικόπτερα ή μεταφορικά αεροσκάφη C-130.

Ο AΓΕΣ δίνει άδεια εκτέλεσης εκπαιδευτικών βολών αποδοχής αντιαρματικών πυραύλων AGM-114 Hellfire και ρουκετών από το 1ο ΤΕΕΠ (ΑΗ-64Α).

10:00 -Το υποστοιχείο βατραχανθρώπων που είχε παραμείνει στην κανονιοφόρο αποβιβάζεται στην Ανατολική Ίμια. Η ενέργεια πραγματοποιείται υπό το φως της ημέρας. Για πέντε ώρες περίπου η σημαία και η νησίδα είχαν παραμείνει αφύλακτες.

10:00 – Ο Δκτης ΑΣΔΕΝ αντιστράτηγος Δ.Σπυρίδων αναφέρει ότι υπάρχουν έτοιμες δύο ομάδες καταδρομέων στην Κω με δύο ελικόπτερα UH-1H, έτοιμες για μεταφορά στα Ίμια όπως του είχε ζητηθεί από την προηγουμένη μέρα. Επιθυμία του να αναχωρήσουν άμεσα διότι η πρόβλεψη καιρού έκανε λόγο για ραγδαία επιδείνωση από τις απογευματινές ώρες και μετά.

10:15 – Σημειώνεται και αεροπορικό επεισόδιο, όταν τουρκικό ελικόπτερο που ίπταται στην περιοχή, εντός του ελληνικού εναέριου χώρου, αναχαιτίζεται από ελληνικό F-4E.

10:25 – Λόγω της κλιμακούμενης έντασης, ο Α/ΓΕΕΘΑ «αποδεσμεύει» τους κανόνες εμπλοκής για κάθε είδους αποβατική ενέργεια. Το σήμα που εξέδωσε στις 10.25΄ το ΓΕΕΘΑ προς τα Γενικά Επιτελεία ανέφερε: «Επιτρέπεται η χρήση βίας για αυτοάμυνα και, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης των επιχειρούντων αποβίβαση, να αποτραπεί προσέγγιση τουρκικού ελικοπτέρου στη νησίδα Ίμια. Εγκρίνεται η χρήση προειδοποιητικών βολών». Η αναφορά σε «νησίδα» μπορεί να θεωρηθεί ότι επικεντρώνει όλο το ενδιαφέρον της ελληνικής πλευράς στην Ανατολική Ίμια όπου υπήρχε η σημαία. Eλάχιστοι στην κυβέρνηση έδειχναν να γνωρίζουν τη σημασία του όρου «κανόνες εμπλοκής». Εικάζεται πως ο Α/ΓΕΕΘΑ φοβήθηκε αποβατική ενέργεια την οποία θα παρακολουθούσαν αμέτοχες οι ελληνικές δυνάμεις μη έχοντας εξασφαλίσει την απαραίτητη άδεια να αμυνθούν.

Ανακοίνωση της τουρκικής κυβέρνησης στον Έλληνα πρέσβη στην Άγκυρα μιλάει για την Ιταλό-Τουρκική Συμφωνία του 1932 και λέει ότι δεν την αναγνωρίζει λόγω των ιδιότυπων συνθηκών του Β’ΠΠ παρά μόνο το άρ. 14 της Συμφωνίας των Παρισίων του 1947. Έτσι αναφέρουν, ότι τα Ίμια ούτε «παρακείμενη» είναι ούτε και «νησίδα». Διατυπώνεται η τουρκική «πρόταση απεμπλοκής», σύμφωνη με την πάγια τουρκική πολιτική στο Αιγαίο: προτείνεται η διεξαγωγή διαπραγματεύσεων για την οροθέτηση των θαλασσίων συνόρων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Η συγκεκριμένη ενέργεια φαίνεται πως δικαιώνει όσους ερμηνεύουν την κρίση ως τμήμα της τουρκικής στρατηγικής για την αποτροπή της επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων από τα 6 ναυτικά μίλια στα 12, σύμφωνα με τις προβλέψεις της Διεθνούς Συνθήκης για το Δίκαιο της Θάλασσας, όπως αυτή συμφωνήθηκε το 1982 στο Μοντέλο Μπέι της Τζαμάικα και τέθηκε σε ισχύ στις αρχές της δεκαετίας του 1990, μετά την επικύρωσή της από τον αριθμό των κρατών που προβλεπόταν. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών δήλωσε ότι υπάρχουν στο Αιγαίο και άλλα νησιά, νησίδες και βραχονησίδες των οποίων το νομικό καθεστώς είναι ασαφές. Ζητείται η απομάκρυνση των ελληνικών τμημάτων από αυτήν.

Καθ’ όλη την διάρκεια της ημέρας οι Τούρκοι ελέγχουν την κατάσταση της Δυτ. Ίμιας από αέρα και θάλασσα και ωριμάζει η σκέψη για κατάληψη της πριν προλάβουν να σκεφτούν οι Έλληνες να την φυλάξουν. Θα ληφθεί υπόψη να γίνει αναίμακτα και αρχίζουν να ρίχνουν το βάρος στην παραπλάνηση του τρόπου ενεργείας ή και του τόπου με παράλληλη συνεχή παρακολούθηση για το αν υπάρχουν ελληνικές δυνάμεις εκεί.

14:00 – Το ΓΕΕΘΑ διέταξε τη συγκρότηση δύο ομάδων αμφίβιων καταδρομέων στην Κω, «με δυνατότητα ανάληψης αποστολής αποτροπής/αναχαίτισης ενέργειας αποβίβασης σε βραχονησίδες Ίμια και για άμυνα διατήρησής τους».

15:23 – Αποπλέουν από το ναύσταθμο του Aksaz οι ΤΠΚ τύπου Dogan «Gurbet» P346 και «Firtina» P347 εξοπλισμένες με Κ/Β Harpoon.

Διατυπώνεται η πρώτη έκφραση ανησυχίας των Ηνωμένων Πολιτειών, ιδίως λόγω της συσσώρευσης δυσανάλογα ισχυρών ναυτικών δυνάμεων σε πολύ περιορισμένη γεωγραφικά περιοχή. Από Ελληνικής πλευράς, στην ευρύτερη περιοχή είναι αναπτυγμένα δύο παράκτια περιπολικά («Παναγόπουλος ΙΙ» P70, «Αντωνίου» P289), στα οποία προστέθηκαν αργότερα το επίσης παράκτιο περιπολικό «Παναγόπουλος ΙΙΙ» P96, οι  πυραυλακάτοι «Μυκόνιος» P22, «Ξένος» P27 και «Σταράκης» P29, καθώς και οι κανονιοφόροι «Πυρπολητής» P57 και «Πολεμιστής» P61.

Αντίστοιχα μονάδες κρούσης του τουρκικού στόλου κινήθηκαν από τα Δαρδανέλια και το ναύσταθμο του Ακσάζ προς τα Δωδεκάνησα. Στην επίμαχη περιοχή υπήρχαν τέσσερις ακτοφυλακίδες (οι SG-67 και SG-62 τύπου SAR-33 που έχουν ως βάση τους τη Σμύρνη, η SG-56 που ναυλοχεί στην Αλικαρνασσό, και η SG-32 τύπου SG-21 που ναυλοχεί στο Ακσάζ).

16:00 – Βολές αποδοχής AGM-114 Hellfire στο πεδίο βολής αρμάτων Λιτοχώρου από ζευγάρι των νεοπαραληφθέντων ΑΗ-64Α του 1ου ΤΕΕΠ το οποίο είχε ολοκληρώσει τις παραλαβές τους που είχαν ξεκινήσει από τον Αύγουστο του 1995. Αν και το τάγμα δεν είχε προλάβει να περάσει από την επιχειρησιακή αξιολόγηση που θα την χαρακτήριζε επιχειρησιακή κι ετοιμοπόλεμη προέβη σε βολές αποδοχής των αντιαρματικών βλημάτων για να προωθηθούν τα Apache στη περιοχή της κρίσης, προσφέροντας τα μοναδικά χαρακτηριστικά των μέσων ως πολλαπλασιαστής ισχύος. Παράλληλα κατόπιν συνεννόησης των διοικητών του 1ου ΤΕΕΠ και της 114ΠΜ μεταφέρθηκαν -“δανείστηκαν”- πυρομαχικά πυροβόλου 30mm των Mirage για να εξοπλιστούν τα Apache αφού ακόμα δεν είχαν παραληφθεί τα δικά τους. Αργά το βράδυ έπειτα από χαμηλή πτήση, για να μην εντοπιστούν στα εχθρικά radar, σε ιδιαίτερα αντίξοες καιρικές συνθήκες βρέθηκαν στην αεροπορική βάση της Σαντορίνης πλήρως εξοπλισμένα. Tις επόμενες ώρες μέχρι την λήξη της κρίσης αναφέρθηκε παρουσία AH-64A και σε άλλα νησιά στην ευρύτερη περιοχή των Ιμίων.

Στην Κω η ομάδα των αμφίβιων καταδρομέων και τα δύο ελικόπτερα Huey παρέμεναν σε ετοιμότητα 15 λεπτών.

17:00 – Σύσκεψη του Τουρκικού Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας αποφασίζεται η μεταφορά 2 ομάδων βατραχανθρώπων από τον Bόσπορο στην Αλικαρνασσό (επιχείρηση YUNUS1, περισσότερα για την επιχείρηση  εδώ)

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το βιβλίο «Η Λαίδη με τη Μάσκα» (1999) του Φαρούκ Μπιλντιριτζί, δημοσιογράφου της «Χουριέτ», (ΒΗΜΑ 7/2/99) που μέσω απόρρητων πρακτικών του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας της Αγκύρας σκιαγραφεί τον ρόλο της Τσιλέρ στην κρίση. Ο δημοσιογράφος  ισχυρίζεται ότι η Τσιλέρ είχε ουσιαστικά άγνοια και αδιαφορούσε για το θέμα προσάραξης του Figen Akat μέχρι τη στιγμή που οι δημοσιογράφοι της Χουριετ αντικατέστησαν την ελληνική σημαία που τοποθέτησε ο δήμαρχος Καλύμνου με μια τούρκικη:

“Το Συμβούλιο Ασφαλείας συγκεντρώθηκε το μεσημέρι στο πρωθυπουργικό γραφείο. Η Τσιλέρ ρώτησε τον σύμβουλο του υπουργείου Εξωτερικών Ορσάν Οϊμέν: “Ο φάκελός μας για το Καρντάκ νομικά είναι ισχυρός;”. Και έλαβε την καταφατική απάντηση του Οϊμέν. Ενώ για το θέμα αυτό στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών υπήρχαν δύο απόψεις. Η τουρκικότητα του Καρντάκ ήταν ένα αμφιλεγόμενο θέμα. Ο Οϊμέν δεν ανέφερε αυτές τις απόψεις!. Από το σημείο αυτό η Τσιλέρ εμφανίζεται να σκληραίνει τη στάση της συμφωνώντας με την πρόταση του πρέσβη Μπατού για ενέργεια στην διπλανή αφύλακτη νησίδα, και με την επιβεβαίωση των γερακιών ότι υπάρχει η δυνατότητα για δυναμική αντίδραση. , γύρισε προς τον Β’ Α/Γ ΓΕΕΘΑ Τσεβίκ Μπιρ και τον ναύαρχο Γκιουβέν Έρκαγια και τους είπε: «Θέλω να πιάσετε αυτούς τους έλληνες στρατιώτες από τα αφτιά και να τους πετάξετε από το Καρντάκ, μπορείτε να τα καταφέρετε;». Οι στρατηγοί είπαν το «ναι», όμως η Τσιλέρ επέμενε «απόψε μπορείτε;». Σε αυτή τη φάση παρενέβη ο ΥΠΕΞ Ντενίζ Μπαϊκάλ και υπενθύμισε την επικινδυνότητα του εγχειρήματος. Τότε ακριβώς, σύμφωνα πάντα με τον τούρκο δημοσιογράφο, ήρθε η παρέμβαση των διπλωματών του ΥΠΕΞ. Ο πρέσβης Ινάλ Μπατού δήλωσε ότι οι διπλωματικοί δίαυλοι δεν είχαν εξαντληθεί και έφερε στο τραπέζι την εξής πρόταση: «Το Καρντάκ δεν είναι μία μόνο βραχονησίδα. Απέναντι είναι και άλλη βραχονησίδα όπου δεν υπάρχει κανένας έλληνας στρατιώτης. Γιατί δεν κάνουμε την απόβαση εκεί; Έτσι θα αποφύγουμε τη μάχη και θα εξασφαλίσουμε την ισορροπία σε διπλωματικό επίπεδο». Ο Μπαϊκάλ αρνήθηκε την πρόταση, ενώ ο Έρκαγια ζήτησε διορία ένα 24ωρο”

Σύμφωνα με τον ΥΦΕΞ Ινάλ Μπατού (CNNTurk 1/2/2005) η Τσιλέρ, αρχικά αγνοούσε τελείως το ζήτημα. Είδε στην κρίση, (με τον χαρακτηριστικό οπορτουνισμό που την διέκρινε), μια χρυσή ευκαιρία για να καταξιωθεί πολιτικά και να γίνει ήρωας στα μάτια του τουρκικού λαού.  Οι στρατιωτικοί αντιμετώπιζαν με καχυποψία την πρωθυπουργό, διαβλέποντας στις φιλοπόλεμες κραυγές της τις προσωπικές της φιλοδοξίες. Σύμφωνα με τον Μπατού, η στρατιωτική ηγεσία δεν είχε εμπιστοσύνη στις ικανότητες επιτυχούς αντιμετώπισης του Ελληνικού στόλου από το Τουρκικό ναυτικό.

Εντελώς διαφορετική εικόνα εμφανίζει η Μιλιέτ. Στις 29/6/2000 η Μιλιέτ με τίτλο “Μάθημα δημοκρατίας από το ναύαρχο” δημοσιεύει τη συνομιλία του Έρκαγια με την Τσιλέρ, η οποία του ζητούσε επίμονα να ετοιμάσει εντός 24 ωρών τις δυνάμεις του για απόβαση στις βραχονησίδες. Ο Τούρκος ναύαρχος απάντησε ότι αυτό μπορεί να γίνει, αλλά εξέφρασε την αντίθεσή του, λέγοντας ότι κάτι τέτοιο θα σήμαινε πόλεμος. “Η απόφαση για πόλεμο είναι αρμοδιότητα της Εθνοσυνέλευσης”. Στη συνομιλία παρών ήταν και ο διευθυντής του υπουργείου Εξωτερικών αρμόδιος για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, Ινάλ Μπατού, ο οποίος προέτρεψε την Τανσού Τσιλέρ να μη λάβει εσπευσμένες αποφάσεις. Ήταν μάλιστα αυτός που πρότεινε ως εναλλακτική λύση την απόβαση των τουρκικών δυνάμεων στη βραχονησίδα δίπλα στα Ίμια, η οποία “ανήκει σε εμάς”, όπως χαρακτηριστικά είπε ο Τούρκος διπλωμάτης. Σύμφωνα με την εφημερίδα, μετά την αποχώρηση των Έρκαγια και Μπατού από το γραφείο της Τανσού Τσιλέρ, εκείνη ζήτησε από το ράφτη της να της ετοιμάσει μία στολή παραλλαγής, σε περίπτωση που ξέσπαγε πόλεμος.

“Ο Έρκαγια δυσανασχετούσε από τη στάση της Τσιλέρ” διευκρινίζει ο Μπατού και υποστηρίζει ότι η τότε πρωθυπουργός ήταν έτοιμη να οδηγήσει την Τουρκία σε περιπέτεια, προκειμένου να εξασφαλίσει την παραμονή της στην κυβέρνηση.

Για τη σύσκεψη αυτή και τις εξελίξεις αναφέρθηκε και ο Ινάλ Μπατού στο CNNTurk (1/2/2005). Στην ιστορική αυτή συνεδρίαση της Άγκυρας εκτός από την Τσιλέρ πήραν μέρος ο τότε υπουργός Εξωτερικών, Ντενίζ Μπαικάλ, ο υφυπουργός Εξωτερικών, προσκείμενος στον Μπαικάλ, Ινάλ Μπατού, ο πρέσβης, Ονούρ Οϊμέν, προσκείμενος στην Τσιλέρ και οι υπεύθυνοι των ελληνικών υποθέσεων του υπουργείου Εξωτερικών. Από στρατιωτικής πλευράς, ο υπαρχηγός του Γενικού Επιτελείου, Τσεβίκ Μπιρ, που είχε υποσκελίσει για λίγο τον Ισμαήλ Καρανταγί, τότε αρχηγό του Γενικού Επιτελείου, ο αρχηγός του Επιτελείου Ναυτικού, Γκουβέν Έρκαγια, ( από την αρχή οργισμένος με την Τσιλέρ), οι αρχηγός Στρατού, στρατηγός Χικμέτ Κιοκσάλ, ο αρχηγός Αεροπορίας, Αχμέτ Τσορεκτσί και ο αρχηγός της ΜΙΤ, στρατηγός Τεομάν Κομάν. Η Τσιλέρ αμέσως μόλις κάθισαν στο τραπέζι απευθύνθηκε στον Οϊμέν και τον ρώτησε με έμφαση αν έχει μελετήσει τον φάκελο των βραχονησίδων και αν η Τουρκία έχει δυνατά επιχειρήματα για να υποστηρίξει τις απόψεις της. Ο Οϊμέν απάντησε απερίφραστα πως ναι, η Τουρκία είχε ατράνταχτα επιχειρήματα, (ενώ αργότερα παραδέχτηκε πως είπε ψέματα). Τότε η Τσιλέρ με όλη την έπαρση αλλά και την άγνοια της για τα στρατιωτικά θέματα, στράφηκε προς την πλευρά των στρατιωτικών και τους είπε πως θα πρέπει να κατεβάσουν αμέσως τους Έλληνες κομάντος από την βραχονησίδα και να υποστείλουν την ελληνική σημαία. Το ύφος της εκνεύρισε τους στρατιωτικούς και ιδιαιτέρα τον Έρκαγια, που έπνεε μένεα για την Τσιλέρ διαπιστώνοντας πως αγνοούσε την μειονεκτική θέση των Τούρκων και τους στοιχειώδεις στρατιωτικούς κανόνες εμπλοκής και απεμπλοκής από μια στρατιωτική κρίση. Τότε μίλησε ο Μπατού και είπε πως, «Εντάξει, αν πάμε εμείς να τους κατεβάσουμε τότε οι δυνάμεις των Ελλήνων τα πλοία και τα αεροπλάνα που βρίσκονται εκεί θα μείνουν απαθείς ; αυτό είναι αδύνατον», και τότε πρόσθεσε το χαρακτηριστικό, «μια σπίθα, (kivilcim), φτάνει με την τεράστια συγκέντρωση των αεροναυτικών δυνάμεων των δυο χωρών για να ανάψει μεγάλη φωτιά που δύσκολα θα σβήσει. Αν γίνει αυτό που ζητάει η Τσιλέρ θα ξεσπάσει αμέσως πόλεμος».

Η κατάσταση φαίνονταν για τους Τούρκους αδιέξοδη, καθώς, όπως αναφέραμε παραπάνω, υπήρχε το δεδομένο ότι οι Έλληνες είχαν στρατηγικό πλεονέκτημα γιατί ήδη είχαν στρατιωτικό άγημα στην Ίμια. Οι στρατιωτικοί ήταν οργισμένοι με τις δημόσιες δηλώσεις της Τσιλέρ να φύγουν οι Έλληνες στρατιώτες να κατεβεί η ελληνική σημαία, καθώς διαπίστωναν πως είχαν οδηγηθεί σε μια άνευ προηγουμένου κρίση χωρίς να έχουν την πρωτοβουλία και χωρίς να υπάρχει από πριν κάποιος σχεδιασμός για την αντιμετώπιση της. Εν τω μεταξύ συνεχώς έρχονταν αναφορές για τη εξέλιξη της κατάστασης. Όλες οι αναφορές επεσήμαναν την τεράστια συγκέντρωση ναυτικών και αεροπορικών δυνάμεων της Ελλάδας στην περιοχή, ενώ είχε αρχίσει ένα κυνηγητό μεταξύ των πλοίων των δυο χωρών γύρω από την βραχονησίδα που βρίσκονταν οι Έλληνες κομάντος. Η ένταση ήταν πολύ μεγάλη καθώς ο φόβος μιας αποτυχίας είχε αγχώσει την στρατιωτική ηγεσία που ήταν ανεπανόρθωτα εκτεθειμένη εξ αιτίας της Τσιλέρ. Ήταν κάτι το προφανές για τους Τούρκους στρατηγούς γιατί μια ήττα θα χρεώνονταν επάνω τους με όλες τις συνέπειες μιας τέτοιας εξέλιξης. Τότε έγινε ένα διάλειμα για να συζητήσουν κατά μέρος την κατάσταση. Ο Μπαικάλ αποσύρθηκε με τους συμβούλους του σε μια γωνιά και τους είπε : «είμαστε μπροστά σε μεγάλη απόφαση και θα έπρεπε όλοι να πούνε την γνώμη τους», και συνέχισε, «Είμαστε σε πόλεμο αν οι στρατιωτικοί εκτελέσουν τις εντολές της Τσιλέρ. Πρέπει να συνεχίσουμε την διπλωματική προσπάθεια αλλά έτσι όπως εξελίχτηκαν τα πράγματα δεν υπάρχει περιθώριο» Τότε αναφέρει ο Μπατού μου ήρθε η ιδέα (;;;), ότι δίπλα στην βραχονησίδα υπάρχει και μια δεύτερη βραχονησίδα.

Αποφάσισα να προτείνω να κάνουμε απόβαση στην άλλη βραχονησίδα αφού ήταν αφύλακτη  και έτσι η κατάσταση θα ισοφαρίζονταν με τους Έλληνες, (εδώ πράγματι υπάρχουν πολλά ερωτηματικά για αυτή την «τουρκική ιδέα» μετέπειτα διεκδίκησε από τον Μπατού ο ναύαρχος Γκουβέν Έρκαγια, ο οποίος υποστήριξε πως ήταν δική του η ιδέα να αποβιβαστούν στην δεύτερη βραχονησίδα). Στη συνέχεια υποστήριξε ο Μπατού, «μετά θα περιμένουμε την επέμβαση της ΕΕ και των ΗΠΑ για να εκτονωθεί η κατάσταση. Οι στρατιωτικοί αφού άκουσαν αυτή την άποψη είπαν να το συζητήσουμε και τελικά αποφασίστηκε να γίνει η απόβαση στην δεύτερη βραχονησίδα μέσα στη νύχτα και με κάποιο καμουφλάζ από τουρκική φρεγάτα. «Αποσυρθήκαμε όλοι στις θέσεις μας», συνεχίζει ο Μπατού και ενώ συνεχίστηκε η ροή των πληροφοριών περιμέναμε με αγωνία το αποτέλεσμα αυτής της επιχείρησης.

19:00 – Σταθμός υποκλοπών της ΕΥΠ στην Αλεξανδρούπολη υποκλέπτει εντολές του τουρκικού ΓΕΝ προς δύο περιπολικά σκάφη, να ελέγξουν στα Ίμια που βρίσκονται Έλληνες οι Έλληνες και ελληνική σημαία.

20:00 – Αποβιβάζεται η δεύτερη ομάδα των ΜΥΚ στην Αν.Ίμια. Ανάμεσα στις νησίδες περιπολούν τα “Παναγόπουλος” και “Aντωνίου”, ενώ από Tουρκικής πλευράς 2 περιπολικά της Aκτοφυλακής.

22:00 – Υποκλέπτεται σήμα Τουρκικού πλοίου που αναφέρει την ύπαρξη αγήματος στην Αν. Ίμια.

Tον Φεβρουάριο του 1996, δημοσιεύεται σε περιοδικό ποικίλης ύλης έγγραφο της ΕΥΠ με αριθμό πρωτοκόλλου 115/24/40 το οποίο περιείχε συνομιλίες Τούρκων αξιωματικών της αντικατασκοπίας που υποκλάπηκαν το βράδυ της Δευτέρας, 29 Ιανουαρίου. Το εν λόγω έγγραφο προειδοποιούσε το ΓΕΝ για τις προθέσεις των Τούρκων να καταλάβουν τη βραχονησίδα 24 ώρες πριν από την κατάληψή της. Στις 23 Φεβρουαρίου 1996, το ΥΕΘΑ σε επίσημη ανακοίνωσή του αναφέρει πως «κατά τη διάρκεια της κρίσης στα Ίμια, υπήρχε ροή άλλων πληροφοριών για τις δραστηριότητες των δυνάμεων της Τουρκίας. Από την ανάλυση των πληροφοριών αυτών δεν προέκυπτε καμία ένδειξη για τις προθέσεις της Άγκυρας». Τις επόμενες ημέρες ο τότε υφυπουργός Άμυνας Νίκος Κουρής ισχυρίσθηκε ότι δεν υπήρξε ποτέ το συγκεκριμένο έγγραφο, δηλώνοντας πως «ουδέποτε το ΓΕΝ, το ΓΕΕΘΑ ή το υπουργείο έλαβε έγγραφη αναφορά της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών».

O Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα Thomas Niles αποστέλλει το παρακάτω τηλεγράφημα στο State Department:
“…Αυτή η ελληνοτουρκική αψιμαχία με αντικείμενο ένα ακατοίκητο κομμάτι γης, έκτασης ίσως δύο οικοδομικών τετραγώνων, εμφανίζει στοιχεία κωμικής όπερας… Είναι προφανές ότι θα προτιμούσαμε να μην εμπλακούμε στη διαφορά αυτή, αλλά από την πείρα μας γνωρίζουμε ότι ίσως να μην έχουμε αυτή την επιλογή. Επομένως, πιστεύω ότι πρέπει να εξετάσουμε το ιστορικό αρχείο στον βαθμό που το επιτρέπουν οι πληροφορίες μας, προκειμένου να καθορίσουμε το διεθνές καθεστώς των Ιμίων, καθώς είναι πιθανό σε κάποια στιγμή να χρειαστεί να πάρουμε θέση σχετικά με τα νόμιμα δικαιώματα στην υπόθεση αυτή…”
(Ίμια, τα απόρρητα τηλεγραφήματα των Αμερικανών” Μ. Ιγνατίου και Αθ. Έλλις)

30/1/1996

Κινητοποίηση του Τουρκικού Ναυτικού, διπλωματικός πυρετός.

00:10 – Αναφορές για κινητοποίηση τούρκικων Ναυτικών Δυνάμεων, διαπιστώνεται αυξημένη δραστηριότητα στους τουρκικούς ναυστάθμους της Σμύρνης και του Ακσάζ.

00:25 – Συνάντηση Τσιλέρ-Ντεμιρέλ, δήλωση για την αναγκαιότητα διαπραγματεύσεων για το θέμα των βραχονησίδων.

00:30 – Διατάσσεται η επιστροφή της Φ/Γ “ΥΔΡΑ” F452 τύπου MEKO-200HN από την Αδριατική, όπου είχε διατεθεί στη Νατοϊκή επιχείρηση αποκλεισμού της Σερβίας. Ήταν η νεότερη μονάδα του στόλου, η μόνη από τις τέσσερις υπό παραγγελία φρεγάτες τύπου ΜΕΚΟ που είχε μέχρι τότε παραδοθεί.

H Φ/Γ ΑΔΡΙΑΣ ηγείται μοίρας σκαφών που παρακολουθούν την κινητικότητα από τα Δαρδανέλια. Από Ακσάζ θα εξέλθουν 3 από τις 4 Φ/Γ συνοδεία 2 ΤΠΚ και 2 Κ/Φ.

00:55 – Αποπλέουν από τη Σμύρνη τα περιπολικά τύπου HISAR (P 1638) «SULTAN HISAR» P111 και «DEMIR HISAR» P112 με κατεύθυνση την περιοχή Σάμου – Ικαρίας.

02:50 – Αποπλέει από το ναύσταθμο του Ακσάζ η Φ/Γ «EGE» F256 τύπου Knox κατευθυνόμενη προς τη Χάλκη – νοτιοανατολικά της Τήλου.

03:45 – Αύξηση δραστηριότητας σε Ακσαζ και Σμύρνη.

04:00 – Συναγερμός σε ΕΘΚΕΠΙΧ μετά από εντοπισμό τουρκικών πολεμικών σκαφών που βγαίνουν στο Αιγαίο.

04:10 – Η ναυαρχίδα του Τούρκικου στόλου Φ/Γ Yavuz F-240, η οποία είχε αποπλεύσει από το ναύσταθμο Ακσάζ  συνοδεία ΤΠΚ, εντοπίζεται στην περιοχή των Ιμίων.

05:00 – Σύσκεψη της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, επαναβεβαιώνεται η εντολή αυξημένης ετοιμότητας και στους τρεις Κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων, ανακαλούνται οι άδειες του προσωπικού, και οι αεροπορικές δυνάμεις τίθενται σε κλιμακωτές ετοιμότητες 2, 5, 10 και 15 λεπτών. Εξετάζεται να αποσταλούν φρουρές σε νησίδες της ευρύτερης περιοχής.

07:16 – Εντοπίζεται δεύτερη τουρκική φρεγάτα τύπου KΝΟΧ, η «Trakya» F254, προερχόμενη από τα Στενά, που κατευθύνεται επίσης προς τα Ίμια.

07:20 – Η Φ/Γ Yavuz F-240 πλησιάζει επιδεικτικά τα Ίμια. Παραβιάζει πολλές φορές τα χωρικά ύδατα.

07:30 – Την πλαισιώνει μια Φ/Γ ΚΝΟΧ

08.00 – Ελικόπτερο απονηώνεται από την Φ/Γ YAVUZ και πετά προκλητικά πάνω από την ανατολική Ίμια. Επιτηρούν την ελληνική κινητοποίηση.

08:45 – Απογείωση δύο ΑΒ-212 το ΠΝ12 και το ΠΝ21 από Κοτρώνι Μαραθώνα.

Ο Αρχηγός της ΕΥΠ κ.Βασιλικόπουλος επισκέπτεται τον πρωθυπουργό και του μεταφέρει επιστολή του αρχηγού της CIA Τ.Τένετ που του παρέδωσε ο σταθμάρχης της CIA στην Αθήνα. Ο Σημίτης αφού τον άκουσε του είπε ότι δεν τον χρειάζεται άλλο.

09:00 – Απωθείται από ελληνικό περιπολικό Τούρκικη βάρκα με 6-7 άνδρες που προσεγγίζει τα Ίμια.

Ο Α/ΓΕΕΘΑ κατόπιν συνόδου του ΣΑΓΕ και του ΣΑ, αναλαμβάνει την επιχειρησιακή διοίκηση των Ενόπλων Δυνάμεων που εμπλέκονται στην κρίση. Αυτό σημαίνει ότι ο ΑΓΕΕΘΑ αναθέτει αποστολή κατευθείαν στους ΑΣ, διοικητή Στρατιάς, διοικητή ΑΣΔΕΝ και ΑΤΑ, οι οποίοι διευθύνουν τις επιχειρήσεις προς εκτέλεση της αποστολής που τους ανατίθεται.

Κατά την διάρκεια των πρωινών ωρών γίνονται πολλές αναχαιτίσεις. Ελληνικό ελικόπτερο πετάει συνεχώς πάνω από τα Ίμια.

10:00 – Συνομιλίες Έλληνα πρέσβη στην Άγκυρα με τον Τούρκο Υφ Εξωτερικών. Η Τουρκία απορρίπτει το Ελληνικό διάβημα που αναφέρει παραβίαση ελληνικών χωρικών υδάτων και εναέριου χώρου. Ο πρέσβης της Ελλάδος ζητάει την απόσυρση των τουρκικών δυνάμεων. Ο Τούρκος Υφυπουργός ζητάει την απόσυρση των Ελληνικών δυνάμεων και δηλώνει ότι η Άγκυρα περιμένει απάντηση στο κάλεσμα της Τσιλερ για διάλογο περί το ιδιοκτησιακό καθεστώς των βραχονησίδων.

Πρώτη τηλεφωνική επικοινωνία Σημίτη με Clinton και του ΥΕΘΑ Αρσένη με τον ομόλογό του W.Perry. H ελληνική πλευρά δηλώνει ότι επιθυμεί αποκλιμάκωση αλλά έτοιμη να απαντήσει δυναμικά εφόσον προκληθεί όπως επίσης ότι δέχεται αμοιβαία απόσυρση δυνάμεων χωρίς όμως υποστολή σημαίας. Ο W.Perry αναφέρει στον Αρσένη ότι η Τουρκία επιθυμεί αποκλιμάκωση κι αμοιβαία αποχώρηση στρατιωτικής δύναμης αλλά και απομάκρυνση της ελληνικής σημαίας, έτσι λόγω αδιεξόδου οι ΗΠΑ αποσύρονται διότι δεν μπορούν να βοηθήσουν, σε μια προσπάθεια να δημιουργήσουν στην Ελλάδα την πεποίθηση ότι δεν μπορούν να αποτρέψουν τους Τούρκους εάν επιλέξουν τη χρήση στρατιωτικής βίας. Παρόμοιο είναι το μήνυμα που μεταφέρει προς τον Α/ΓΕΕΘΑ ναύαρχο Λυμπέρη ο αρχηγός των Αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων στρατηγός Τζον Σαλικασβίλι. Ο Σημίτης αργότερα στη βουλή δηλώνει ότι η ελληνική σημαία παραμένει.

10:30 – Συγκαλείται σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη για την εξέταση της κατάστασης, με τη συμμετοχή των υπουργών Εξωτερικών Θεόδωρου Πάγκαλου, Εθνικής Άμυνας Γεράσιμου Αρσένη, Εσωτερικών Άκη Τσοχατζόπουλου, Εθνικής Οικονομίας Γιάννου Παπαντωνίου, Τύπου Δημήτρη Ρέππα και του Α/ΓΕΕΘΑ ναύαρχου Χρήστου Λυμπέρη. Μετά το πέρας της σύσκεψης παραχωρείται από τους υπουργούς Εξωτερικών και Εθνικής Άμυνας -Θ.Πάγκαλο και Γ.Αρσένη- συνέντευξη Τύπου στην οποία απορρίπτονται με τον πλέον επίσημο τρόπο οι τουρκικές προκλητικές απαιτήσεις. Ωστόσο έχει ήδη διαφανεί η ασυνεννοησία μεταξύ του πρωθυπουργικού γραφείου, του υπουργείου Εξωτερικών και του υπουργείου Εθνικής Άμυνας.

Ο Σημίτης αφού ενημερώθηκε από το Α/ΓΕΕΘΑ έδωσε εντολή για παραμονή της κατάστασης ως έχει και την αποφυγή ενεργειών κλιμάκωσης. Σε ερώτηση του Α/ΓΕΕΘΑ πως επιθυμεί η κυβέρνηση να αντιδράσει σε παραβίαση κανόνων αβλαβούς διέλευσης από τα τουρκικά πολεμικά η απάντηση ήταν η μη χρήση βίας, μη παρενόχληση αλλά ενημέρωση και αίτηση απομάκρυνσης.

10:45 – Το ΑΒ-212, ΠΝ12 αφού προσνηώνεται στη Φ/Γ ΝΑΥΑΡΙΝΟ F-461 αποβιβάζοντας προσωπικό και υλικά, αμέσως επιστρέφει στο Κοτρώνι και δίνει τη θέση του στο ΠΝ-21 το οποίο θα παραμείνει ως οργανικό ελικόπτερο της φρεγάτας. Στην περιοχή σημειώνονται εμπλοκές μαχητικών.

11:00 – Σήμα για τον απόπλου του Ελληνικού στόλου. Ο Πάγκαλος αναφέρει χωρίς να διαψευσθεί ότι η εντολή απόπλου δόθηκε από το προηγούμενο απόγευμα για το βράδυ της 29/1. Σύμφωνα με δημοσίευμα του περιοδικού Διπλωματία και την εκπομπή «Μηχανή του Χρόνου», ο δημοσιογράφος Δ. Βερύκιος πληροφορείται μια ώρα νωρίτερα από φίλο του κυβερνήτη φρεγάτας, ότι έχουν εντολή να αποπλεύσει ο στόλος. Κατόπιν, πληροφορεί τον δ/ντη του ΣΚΑΙ Μαλέλη, και την μετάδοση την κάνει ο Δ. Σταυρόπουλος. Πολλά γράφτηκαν για αυτήν την ενέργεια όπως: «H μετάδοση του απόπλου του Στόλου δεν ήταν μία αυθόρμητη δημοσιογραφική ενέργεια. Οργανώθηκε και εκτελέστηκε με πρωταγωνιστή τον ιδιοκτήτη του καναλιού. H μετάδοση έγινε από το Δ. Σταυρόπουλο, που επέβαινε στο σκάφος του ιδιοκτήτη ανοιχτά του Φαληρικού Όρμου, ενώ δίπλα έπλεε σκάφος του Λιμενικού. Kατά τη διάρκεια της μετάδοσης υπήρξε τηλεφωνική επικοινωνία του επιχειρηματία με τον υπουργό Άμυνας.»(Αλήθειες και Ψέματα, Ημερησία 5/2/2011) Μετά την κρίση, οι..δράστες επικαλέσθηκαν την ελευθερία του λόγου και την δικαιολογία …ότι όλοι μπορούσαν να δουν την έξοδο του στόλου. Με αυτό το σκεπτικό προφανώς θα μπορούσε να στηθούν οι κάμερες επίσης στα στρατιωτικά αεροδρόμια και έξω από στρατιωτικές μονάδες ενημερώνοντας τη κοινή γνώμη (κι όχι μόνο) για την στρατιωτική κινητοποίηση. Κάποιοι νόμιζαν ότι έγιναν CNN χωρίς να έχουν την παραμικρή ιδέα ιδέα πότε, πως και τι εξυπηρετούσε το CNN όταν μετέδιδε πολεμικές επιχειρήσεις.

Το ΓΕΕΘΑ διατάσσει τη διατήρηση των ομάδων αμφίβιων καταδρομών στην Κω σε δεκαπεντάλεπτη ετοιμότητα, την αύξηση της ετοιμότητας των ομάδων του ΕΤΑ και της 2ης ΜΑΛ στην Αττική σε 30 λεπτά και  θέτει την 2η ΜΑΛ και το 575 Τάγμα Πεζοναυτών σε ετοιμότητα δύο ωρών. Επίσης διατάσονται τακτικές αναγνωρίσεις από την Πολεμική Αεροπορία, και αραίωση των ελικοπτέρων του στρατού σε Σάμο και Ρόδο. («Ίμια Η αλήθεια» Ζαχαριάς Μίχας)

Η κατάσταση κλιμακώνεται και στον αεροπορικό τομέα με τις συνεχείς παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου μεταξύ Σάμου και Κω από 17 (εκ των οποίων πέντε οπλισμένα) τουρκικά μαχητικά (F-16C Fighting Falcon, F-4E Phantom II και RF-4E Phantom II σε εννέα σχηματισμούς) και δύο ελικόπτερα. Για την αναχαίτισή τους πραγματοποιούνται 14 έξοδοι ελληνικών μαχητικών και δύο από τις αναχαιτίσεις καταλήγουν σε εμπλοκές. Σε δηλώσεις του ο Γεράσιμος Αρσένης απορρίπτει τα «αιτήματα» της Τσιλέρ, όπως αυτά προέκυψαν μετά τη σύσκεψη του τουρκικού Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας.

11:47 – Η φ/γ Ναβαρίνο και η ΤΠΚ Ξένος διατάσονται να πλεύσουν προς την περιοχή της Καλολίμνου και να τεθούν σε κατάσταση ετοιμότητας βολής κατευθυνομένων βλημάτων. Οι κανονιοφόροι Πυρπολητής και Πολεμιστής αναλαμβάνουν την παρακολούθηση και αποτροπή προσέγγισης των βραχονησίδων στην φρεγάτα Υavuz και την ΤΠΚ Firtina, αντίστοιχα, έχοντας ετοιμότητα βολής πυροβόλων. Το αντιτορπιλικό Θεμιστοκλής αναλαμβάνει την διακριτική παρακολούθηση της φρεγάτας Εge. H τακτική διοίκηση των ναυτικών μονάδων στην περιοχή περνά στην φ/γ Ναυαρίνο.

12:00 – Η τουρκική φ/γ Ege επιχειρεί αβλαβή διέλευση από τα ελληνικά χωρικά ύδατα μεταξύ Λέρου και Λειψών και κατόπιν επιστρέφει στα τουρκικά χωρικά ύδατα. Όλη η κίνηση γίνεται υπό την παρακολούθηση του αντιτορπιλικού Θεμιστοκλής.

Ο Έλληνας πρεσβευτής στην Άγκυρα Δημήτρης Νεζερίτης μεταβαίνει στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών όπου και συναντά τον υφυπουργό Ονούρ Οϊμέν. Ο κ. Νεζερίτης προειδοποιεί την Άγκυρα για τον κίνδυνο θερμού επεισοδίου εάν δεν σταματήσουν οι παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου και των χωρικών υδάτων. Ο κ. Οϊμέν θέτει ως προϋπόθεση την επιστροφή στο status quo ante, περιγράφοντάς το ως «την αποχώρηση των πλοίων, στη συνέχεια του προσωπικού και τέλος των σημαιών». Είναι η πρώτη φορά που γίνεται λόγος για το «συμβιβασμό απεμπλοκής», που τελικά υιοθετήθηκε. Αυτό πιθανότατα υποδηλώνει είτε προηγούμενη συνομιλία και αποδοχή του από τους Αμερικανούς είτε προσπάθεια πειθαναγκασμού της Ελλάδας να τον αποδεχθεί μέσω της τήρησης από την τουρκική ηγεσία σκληρής γραμμής, πάντα υπό την απειλή της στρατιωτικής σύγκρουσης.

12:30 – Στα νησιά όλες οι μονάδες είναι σε γενική επιφυλακή. Αναφορές για Ηλεκτρονικό Πόλεμο από την μεριά των Τούρκων.

Δήλωση του πρωθυπουργού: «Αν η Τουρκία αποσύρει τα πλοία της, τότε και εμείς θα αποσύρουμε τα δικά μας»

13:00 – Μεγάλο μέρος του ελληνικού στόλου, υπό τη συνεχή απ’ ευθείας τηλεοπτική κάλυψη μέσω ελικοπτέρου του τηλεοπτικού σταθμού (ΣΚΑΙ), εγκαταλείπει το ναύσταθμο της Σαλαμίνας και οδεύει προς την ευρύτερη γεωγραφική περιοχή της κρίσης. Η Τουρκία από την πλευρά της στέλνει περισσότερες φρεγάτες στην περιοχή.

13:15 – Ο Ναύαρχος Λυμπέρης διαγράφει τις λέξεις «Δυτική Ίμια» και γράφει «Καλόλιμνος» στο σήμα που ήθελε να στείλει ο Υ/ΓΕΕΘΑ όταν το ΓΕΣ πείστηκε ότι πρέπει να φυλαχτεί και αυτή. Έτσι τα δύο ελικόπτερα με τους καταδρομείς της ΑΣΔΕΝ που πήγαιναν στη Δυτική αφύλακτη Ίμια άλλαξαν πορεία πτήσης και κατέληξαν στην Καλόλιμνο. Ο Ναύαρχος Λυμπέρης δικαιολογεί την κίνηση του με το ότι οι πολιτικοί του λένε ότι προχωράνε σε αποκλιμάκωση και αν πράγματι πραγματοποιούταν αποβίβαση δυνάμεων στη Δ.Ίμια θα ήταν αντίθετο με το πνεύμα αυτό.

30/1/1996

14:30 – Λόγω των βαθμιαία επιδεινούμενων άσχημων καιρικών συνθηκών τα μικρότερου εκτοπίσματος περιπολικά αποσύρθηκαν καθώς δεν μπορούσαν να επιχειρούν πλέον. Στη θαλάσσια περιοχή γύρω από τα Ίμια έχουν αναπτυχθεί σημαντικές ναυτικές δυνάμεις και των δύο χωρών. Οι ναυτικές αυτές μονάδες δεν έμελλε να διαφοροποιηθούν κατά τη διάρκεια των επόμενων κρίσιμων 18 ωρών.

14:56 – Το ΓΕΕΘΑ διατάζει την αύξηση της επιτήρησης και του ελέγχου των ελληνικών μικρονησίδων στο ανατολικό Αιγαίο μεταξύ των νήσων Σάμου και Κω.

15:20 – Το 5ο ΕΤΕΑ μεταφέρεται τελικώς στην Καλόλιμνο (προφανώς και στη βραχονησίδα Πίττα Δ-ΒΔ της Καλολίμνου) έπειτα από την παρέμβαση του Α/ΓΕΕΘΑ Λυμπέρη (βλ. σήμα 13:15). Αποστολή της ομάδας ήταν αφενός η αποτροπή αποβίβασης Τούρκων στη νησίδα και αφετέρου η επιτήρηση της ευρύτερης περιοχής.

16:00 – Δυο Τουρκικά ελικόπτερα πετούν πάνω από τα Ίμια και προσπαθούν να εντοπίσουν τα Ελληνικά σκάφη. Μερικά από αυτά είναι «αθέατα» σε κολπίσκους των γειτονικών νησίδων.

17:00 – Ο ΥΦΕΘΑ Κουρής αρνείται εισήγηση του Α/ΓΕΕΘΑ Λυμπέρη για μεταφορά καταδρομέων και στο Φαρμακονήσι, (επιπρόσθετα το ΓΕΣ αδυνατούσε όμως να παραχωρήσει δυνάμεις για τη φύλαξη της βραχονησίδας). Ως εναλλακτική λύση διατάχθηκε η επιτήρηση με ναυτική περιπολία.

Ο Τούρκος ΥΠΕΞ δηλώνει ότι υπάρχουν κι άλλες βράχια, νησίδες, βραχονησίδες και μικρονήσια των οποίων το καθεστώς είναι ασαφές.

Στις Βρυξέλλες ο μόνιμος αντιπρόσωπος στο ΝΑΤΟ συναντά τον Έλληνα ομόλογό του και του προτείνει επιστροφή σε status quo ante την οποία κοινοποιεί στο ΥΠΕΞ.

Παραδίδεται non-paper σε διπλωματικούς υπαλλήλους Ελλάδας και Τουρκίας στην Ουάσινγκτον, από το βοηθό υπουργό Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, το οποίο προωθείται στα υπουργεία Εξωτερικών των δύο χωρών. Κεντρική ιδέα είναι η προσπάθεια αποκλιμάκωσης σε επίπεδο ναυτικών δυνάμεων, καθώς εκεί εντοπιζόταν ο κίνδυνος απότομης-κάθετης κλιμάκωσης που θα οδηγούσε σε στρατιωτική σύγκρουση μεταξύ των πολεμικών ναυτικών Ελλάδας και Τουρκίας, με ορατό-άμεσο τον κίνδυνο να ξεσπάσει συνολικός πόλεμος.

17:40 – Δυο Τουρκικά περιπολικά ελέγχουν την κατάσταση των βραχονησίδων. Επιβεβαιώνουν ότι το Ελληνικό άγημα είναι στην Αν Ίμια και ότι η Δυτική δεν φυλάσσεται. Η αντίστροφη μέτρηση για την πραγματοποίηση της επιχείρησης έχει αρχίσει. Τα Ελληνικά περιπολικά τα απωθούν όπως και ένα zodiac με Τούρκους στρατιώτες και Τουρκική σημαία, που είχαν πλησιάσει επικίνδυνα την βραχονησίδα. Η Ελληνική φρουρά που ήταν πάνω σε αυτήν είχε πάρει αμυντική θέση.

18:00 – Εντολή για έναρξη επιχείρησης YUNUS1 – ένα ενισχυμένο στοιχείο αποτελούμενο από 18 άνδρες, φτάνει στην Αλικαρνασσό από την την Κων/πολη μέσω Dalaman. Τελικός προορισμός το Gumusluk 3,5 μίλια ανατολικά από τα Ίμια. Τα υλικά και την μεταφορά του εξοπλισμού την αναλαμβάνουν δύο S-70A Black Hawk.

Πληροφορίες της ΕΥΠ γνωστοποιούν την μεταφορά μιας Μοίρας Καταδρομών από τη Μugla (Μοβολλά στα Ελληνικά) στην Αλικαρνασσό.(Σπυρίδων Δκτης ΑΣΔΕΝ Αθ.Κόσμος 20/10/09). Στα Μοβολλά δεν εδρεύει μονάδα καταδρομών, παρά μόνο το 2ο Τάγμα Πεζικού στη πρωτεύουσα του νομού. Η πληροφορία πιθανόν να αφορά τους SAT-SAS της επιχείρησης YUNUS-1.

Σε επίπεδο ΣΑΓΕ αποφασίστηκε η ανάκληση των δυνάμεων μας, που βρίσκονταν σε συμμαχικές αποστολές εκτός ελληνικής επικράτειας – μία φρεγάτα, δύο αεροσκάφη C-130 και ένας ενισχυόμενος λόχος μεταφορών. Από τον υπουργό Άμυνας, εγκρίθηκε η επιστροφή της φρεγάτας ΥΔΡΑ και η παραμονή των δύο C-130 σε δίωρη ετοιμότητα επιστροφής. Την ίδια ώρα τίθεται θέμα από Α/ΓΕΝ για αντικατάσταση και ξεκούραση των βατραχανθρώπων που εναλλάσσονται επί 24 ώρες με άσχημες καιρικές συνθήκες. Ο ΑΓΕΣ εκφράζει εν νέου αδυναμία να ικανοποιήσει το αίτημα, με την δικαιολογία ότι υπάρχουν εγγενείς αδυναμίες. Η φρουρά της νησίδας μένει ως έχει. («Πορεία σε ταραγμένες θάλασσες» Χ. Λυμπέρης) Οι «εγγενείς αδυναμίες» ίσως είναι η αδυναμία ή η επικινδυνότητα πτήσης των ελικοπτέρων Χιούι λόγω ισχυρών ανέμων.

18:20 – Ανακοίνωση ΥΦΕΘΑ ότι στην περιοχή βρίσκονται 7 πολεμικά σκάφη 3 ΤΠΚ και 2 Υ/Β. Αρχίζουν να αντικαθίστανται τα περιπολικά με μεγαλύτερα σκάφη. Ο καιρός επιδεινώνεται.

Ο σταθμάρχης της CIA ανήσυχος επισκέπτεται στον διοικητή της ΕΥΠ μεταφέροντας πρόταση του Τένετ για αποκλιμάκωση. Ο διοικητής προσπαθεί να επικοινωνήσει με τον Α/ΓΕΕΘΑ αλλά ενημερώνεται ότι βρίσκεται στη βουλή με τον πρωθυπουργό.

20:00 – Συνομιλία Αμερικανού ΥΠΕΞ Ουόρεν Κρίστοφερ με Έλληνα ομόλογό του Θ.Πάγκαλο ο οποίος επιδεικνύει διάθεση αποκλιμάκωσης της κρίσης και συμφωνεί με την άμεση απομάκρυνση πολεμικών πλοίων και βατραχανθρώπων, αλλά σημειώνει ότι η απομάκρυνση της σημαίας θα πρέπει να γίνει μερικές μέρες μετά.

20:35 – Συνομιλία W.Perry με τον Έλληνα ομόλογό του ΥΠΕΘΑ Γ.Αρσένη ο οποίος του ανακοινώνει ότι η χώρα μας συμφωνεί με την απομάκρυνση πλοίων και φρουράς αλλά όχι με την απομάκρυνση της σημαίας.

21.00 – Αλλάζει η ομάδα βατραχανθρώπων που βρίσκεται στην Aν. Ίμια.

Λαμβάνει χώρα τηλεφωνική επικοινωνία του Αμερικανού Προέδρου Κλίντον με τον Τούρκο Πρόεδρο Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ. Ο Κλίντον χρειάστηκε πολλές προσπάθειες μέχρι να βρει και εν τέλει να συνομιλήσει με την Τσιλέρ. Την προτρέπει για αποκλιμάκωση και την προειδοποιεί για κίνδυνο πολέμου αν προσπαθήσει να αποβιβάσει στρατιώτες σε κάποιο νησί.

21:30 – Άρνηση Σημίτη στο αίτημα Αρσένη να μεταφερθούν στο ΕΘΚΕΠΙΧ

21:33 – Ένας από τους ομαδάρχες των Τούρκων βατραχανθρώπων της επιχείρησης Yunus-1(Ali Turksen) , αγοράζει βενζίνη για το φουσκωτό τους, κάνοντας χρήση της πιστωτικής κάρτας του έτερου ομαδάρχη Ercan Kiretepe. Επίσης αγοράζουν…ρεφενέ ψωμί και τυρί. Την απόδειξη αγοράς έδειξε πολλά χρόνια αργότερα κατα την διάρκεια δίκης για συμμετοχή του στο Σχέδιο Κλωβός (Kafes Eylem Plan) και στο Σχέδιο Δολοφονίας Ναυάρχων (Amirallere Suikast) τον Ιούλιο του 2010.

21:36 – Το αρματαγωγό «Karamurselbey» NL-124 τύπου Sarucabey φτάνει στην Αλικαρνασσό, έχοντας αποπλεύσει νωρίτερα την ίδια ημέρα από τη Σμύρνη. Το Α/Γ ήταν κενό και άμεσα στοχοποιήθηκε. (Σπυρίδων Δκτης ΑΣΔΕΝ Αθ.Κόσμος 20-27/10/09)

21:50 – Το στοιχείο της ΜΥΚ λαμβάνει εντολές να ρίξει προειδοποιητικές βολές σε περίπτωση που επιχειρηθεί απόβαση Τούρκων. Αν και αυτή δεν αποτρέψει τους Τούρκους, μπορούν να ανοίξουν πύρ.

22:10 – Η ΕΥΠ υποκλέπτει επικοινωνίες των Τούρκων που ρωτάνε αν υπάρχουν Ελληνικές δυνάμεις πάνω στη Δυτ.Ίμια.

Ο αρχηγός της ΕΥΠ Ναύαρχος Βασιλακόπουλος βρίσκεται στη βουλή για να ενημερώσει τον πρωθυπουργό σχετικά με πληροφορίες επικείμενης αποβίβασης και πρόταση αποκλιμάκωσης Τένετ. Η γραμματέας του μεταφέρει την επιθυμία του πρωθυπουργού  να ενημερώσει αντ΄αυτού τον …Μαντέλη για να εισπράξει την απάντηση ότι είναι ο αρχηγός της ΕΥΠ και πρέπει να μιλήσει μόνο στον πρωθυπουργό. Περιμένει υπομονετικά για τις επόμενες τρεις ώρες τον Σημίτη που δεν τον δέχεται!!!

Και ακόμα ένα περιστατικό, ενδεικτικό της…..πχιότητας της Ελληνικής ηγεσίας:

Στην εκπομπή  «Φάκελοι» ο Nαύαρχος Λυμπέρης υποστηρίζει ότι ουδέποτε είδε σήμα της ΕΥΠ πληροφορίες επικείμενης αποβίβασης. Στις 8/2/1996, στο ΚΥΣΕΑ που αποστρατεύθηκε  προκάλεσε τον τότε πρωθυπουργό να του δείξει αυτό το σήμα. Ο Σημίτης τον ρώτησε πως είναι δυνατόν να μην το ξέρει αφού κοινοποιήθηκε στον Α/ΓΕΝ. Είμαι Α/ΓΕΕΘΑ του ανταπάντησε για να εισπράξει το «μα καλά δεν είστε Ναύαρχος;» (!!!) Στην ίδια εκπομπή δηλώνει ότι «Ουδέποτε λήφθηκε από εμένα οποιοδήποτε σήμα της ΕΥΠ που να έλεγε μέσα ότι πρόκειται να αποβιβαστούν οι Τούρκοι στα Δυτ.Ιμια.»  «Διερεύνησα κατόπιν για αυτό το σήμα με τον αρχηγό της ΕΥΠ κ. Βασιλακόπουλο, και κατέληξα ότι δεν υπήρξε ποτέ τέτοιο πραγματικό σήμα» Επίσης επιβεβαιώνει ότι το βράδυ ο Βασιλακόπουλος περίμενε τον Σημίτη έξω από το γραφείο του στη Βουλή και εκείνος δεν τον δεχόταν.

22:30 – Ο Perry ενημερώνει τον Αρσένη για την μη αποδοχή της πρότασης αποκλιμάκωσης της ελληνικής πλευράς από την Άγκυρα, καθώς οι Τούρκο επιμένουν στην απομάκρυνση της σημαίας.

22:40 Επικοινωνεί ο Σημίτης με τον Κλίντον και του κάνει σαφές ότι η Ελλάδα είναι πρόθυμη για την αποκλιμάκωση. Σε ερώτηση του Κλίντον ο Σημίτης απαντά ότι η σπουδαιότητα της συμβολικής σημασίας της σημαίας δεν είναι διαπραγματεύσιμη.

22:50 Τρία μεγάλα τουρκικά σκάφη περνούν τα Δαρδανέλια και κατευθύνονται στα Ίμια.

23:00 Στην κατεχόμενη Κύπρο τρία αρματαγωγά αποβιβάζουν άρματα μάχης στη Αμμόχωστο συνεχίζοντας την ενίσχυση των δυνάμεων τους εκεί όπως κάνουν τις τελευταίες μέρες.

Διακόπτονται οι συζήτησης στη βουλή για προγραμματικές δηλώσεις νέας κυβέρνησης

23:30 Νέες τηλεφωνικές επικοινωνίες του Αμερικανού υπουργού Άμυνας και του αρχηγού των Αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων με τον Έλληνα υπουργό Εθνικής Άμυνας. Γνωστοποιήθηκε εκ νέου η αρνητική τουρκική θέση για την αποκλιμάκωση της κρίσης εάν δεν απομακρυνθεί η ελληνική σημαία από την Ανατολική Ίμια.

Διατάσσεται με πρωτοβουλία του Α/ΓΕΕΘΑ η επιστράτευση των τοπικών εφεδρειών στον Έβρο και στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Ξεκινάει αποστολή Ατομικών Φύλλων Πρόσκλησης. Ως αποστολή της ομάδας των πλοίων της περιοχής Ιμίων είχε καθοριστεί «να απαγορεύσει την προσέγγιση τουρκικών πλοίων στη νησίδα προς αποβίβαση τουρκικού αγήματος. Σε περίπτωση εχθρικής ενέργειας εναντίον ημετέρου πλοίου να ανταποδώσει με αποφασιστικότητα και καθοριστικό τρόπο»

23:57 Το ΓΕΝ διατάζει τον απόπλου του συνόλου των πλοίων του στόλου, σε εφαρμογή μέτρων ενισχυμένου συναγερμού κι εντατικοποίηση των μέτρων επιτήρησης για αποτροπή και απαγόρευση οποιασδήποτε τουρκικής ενέργειας εξόδου σε ελληνικό έδαφος. Διατάσσεται επίσης η αύξηση της ετοιμότητας των επιχειρησιακά διαθέσιμων επιθετικών ελικοπτέρων Apache, η μετακίνηση τους με το πρώτο φως, και εκτέλεση αεροπορικών αναγνωρίσεων στην περιοχή ενδιαφέροντος.

31/1/1996

00:00 – Από ΓΕΕΘΑ/ΓΕΣ ενημερώνεται ο Δκτης ΑΣΔΕΝ ότι οι Τούρκοι θα επιχειρήσουν την επόμενη ώρα κάποια ενέργεια, με πηγή “συμμαχικούς φίλους”. (ΑΘ.ΚΟΣΜΟΣ 27/10/09)

Την ίδια ώρα οι ομάδες των SAT/SAS ξεκινούν από το Gumusluk για την επιχείρηση YUNUS-1.

Ο υπεύθυνος της Ελληνικής πρεσβείας στην Ουάσιγκτον ενημερώνει τον Αρσένη ότι σύμφωνα με πληροφορίες του, οι Τούρκοι επρόκειτο να αποβιβαστούν σε κάποιο νησί.

00:15 – Η Φ/Γ ΝΑΒΑΡΙΝΟ ενημερώνει ότι ελικόπτερα πετούν βόρεια των βραχονησίδων.

00:30 – Αρχίζει η διαρκής συνεδρίαση της μικρής κυβερνητικής επιτροπής στο γραφείο του Σημίτη στη Βουλή. Συμμετέχουν, εκτός των τακτικών μελών, ο γραμματέας του Υπουργικού Συμβουλίου Τάσος Μαντέλης και οι σύμβουλοι του πρωθυπουργού Ν. Θέμελης και Δ. Καραϊτίδης. Ο διοικητής της ΕΥΠ Βασιλικόπουλος που …ακόμα περιμένει στο προθάλαμο δεν καλείται να συμμετάσχει. Ο Α/ΓΕΕΘΑ παρουσιάζει την στρατιωτική κατάσταση στην περιοχή. Ο Α/ΓΕΕΘΑ ζητάει τους κανόνες εμπλοκής και ειδικά σε περίπτωση επιχειρήσεως απόβασης σε κάποια βραχονησίδα του απαντάει ο Αρσένης «Αρχηγέ άφησε τους κανόνες εμπλοκής εδώ έχουμε διαπραγματεύσεις!» Έτσι, δεν εξουσιοδοτήθηκαν περαιτέρω Κανόνες Εμπλοκής ούτε επικυρώθηκαν εκείνοι που είχαν τεθεί σε ισχύ με διαταγή ΑΓΕΕΘΑ και την έγκριση του υπουργού Άμυνας.

«Εκεί [Σ.Σ.: στο πρωθυπουργικό γραφείο] πρωτακούω, κατά τις 12:30 τη νύχτα, μία παρά, τον κ. πρωθυπουργό να λέει στον κ. Πάγκαλο, ο οποίος είχε έλθει από το ΜΕGΑ: Θόδωρε, πού βρίσκονται οι διαπραγματεύσεις; Εγώ πέφτω από τα σύννεφα. Είμαι Α/ΓΕΕΘΑ, διευθύνω τις Ένοπλες Δυνάμεις και δεν γνωρίζω ότι γίνονται διαπραγματεύσεις. Δεν γνωρίζω ποια είναι η πολιτική της κυβέρνησης εκείνη την ώρα. Στη συνέχεια, μου λέει ο κ. πρωθυπουργός: Κύριε Λυμπέρη, είναι σοβαρό πράγμα για τις Ένοπλες Δυνάμεις να φύγει η σημαία; Και του απάντησα: «Πολύ σοβαρό, κύριε πρωθυπουργέ, οι αξιωματικοί ορκιζόμαστε στη σημαία, μπορεί να πέσει και η κυβέρνηση γιʼ αυτό το θέμα»

Απάντηση του κ. πρωθυπουργού: Είστε συναισθηματικός και υπερβολικός. Μιλούσαν με τους Αμερικανούς από άλλο καμαράκι. Ουδέποτε άκουσα τι έλεγαν και τι τους λέγανε. Έρχεται ο κ. Αρσένης και μου λέει:

Κύριε αρχηγέ, μου λέει εδώ ο Αμερικανός Α/ΓΕΕΘΑ ότι γιʼ αυτούς δεν είναι σοβαρό πράγμα να πάρουν το άγημα και τη σημαία. Προς στιγμήν λέω: Μπας και κάνω λάθος και πάει η χώρα σε πόλεμο; Του λέω: Κύριε υπουργέ, όχι. Για μας είναι σοβαρό πράγμα. Αν θέλετε να κάνετε αυτό που σας λένε οι Αμερικανοί, κάντε το, αλλά εγώ δεν συμφωνώ να φύγει η σημαία. Είμαι ήδη 70 ώρες ξύπνιος. Και ακούω αυτά. Και απογοητεύομαι που δεν έχω μετάσχει στις διαπραγματεύσεις, το θεώρησα υποτιμητικό. Έρχεται ο κ. Πάγκαλος και μου λέει: Κύριε Λυμπέρη, δεν λες ότι την πήρε τη σημαία το κύμα και ο άνεμος να κλείνουμε την υπόθεση; Και είπα: Όχι. Δεν συμφώνησα. Το ηθικό των Ενόπλων Δυνάμεων εκείνη την ημέρα ήταν υψηλό. Είχαμε τακτικό πλεονέκτημα. Δηλαδή (είχαμε) περισσότερα πλοία και περισσότερους πυραύλους. Από τις 1:05 π.μ. είχα δώσει εντολή στον Α/ΓΕΝ να στοχοποιηθεί ο τουρκικός στόλος. Και στοχοποιήθηκε».(Α/ΓΕΕΘΑ, Ναύαρχος Λυμπέρης)

Ο Λυμπέρης μετά την κρίση κατηγορήθηκε ότι ψεύδεται σχετικά με την σημαία. Αρκετά χρόνια αργότερα η δημοσίευση απόρρητων αμερικανικών εγγράφων αποδεικνύει ότι έλεγε αλήθεια.

00:35 – Συνεχίζεται η διασπορά των ελληνικών δυνάμεων και η αποστολή ατομικών φύλλων πρόσκλησης στους εφέδρους των νησιών του ανατολικού Αιγαίου. Η ΑΣΔΕΝ έχει θέσει ήδη τις μονάδες σε θέσεις μάχης.

Τα φουσκωτά με τους SAT-SAS πιθανολογείται ότι συναντούν τουρκική φ/γ ΜΕΚΟ Α-ΒΑ της τουρκικής βραχονησίδας Cavus, περίπου 1 ναυτικό μίλι από το Gumusluk και ~3,5νμ από την Δυτική Ίμια.

00:40 – Αρχίζουν διαπραγματεύσεις με τον ΥΦΕΞ των ΗΠΑ Χόλμπρουκ. Πληροφορίες για επικείμενη προσπάθεια αποβίβασης.

00:45 – Η φ/γ Ναβαρίνο εντοπίζει ελικόπτερα να κινούνται βόρεια προς Ίμια – Ενημερώνονται οι άνδρες των ΜΥΚ στην Αν. Ίμια ότι επίκειται μεταφορά εχθρικών δυνάμεων με ελικόπτερα.

00:47 – Η φ/γ Ναβαρίνο ενημερώνει ΓΕΝ για τον εντοπισμό 2 ελικοπτέρων που προσεγγίζουν τα Ίμια.

Αρχίζει η φάση αναγνωρίσεως της Δυτικής βραχονησίδας και παράλληλα ο αντιπερισπασμός για τον τρόπο ενεργείας αφού αυτή δεν θα πραγματοποιηθεί από αέρος αλλά από θαλάσσης.

00:55 – ΓΕΝ-Φ/Γ Ναβαρίνο «Δεν θα πατήσει Τούρκος στα νησιά. Να βληθούν προειδοποιητικές βολές και αν συνεχίσουν να καταρριφθούν. Να προστατευθούν τα Ίμια και το Φαρμακονήσι»

Ο Α/ΓΕΕΘΑ διατάζει τον Α/ΓΕΝ να δώσει εντολή στοχοποίησης όλου του Τουρκικού στόλου στο Αιγαίο. Δήλωση Κλίντον ότι εντός 24-48 ωρών η ένταση θα αποκλιμακωθεί και οι δύο πλευρές να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση.

Εντολή για Scramble στην 337ΜΠΚ στη Λάρισα.

01:00 – Αποπλέει από το ναύσταθμο η φ/γ “Ελλη” F450, επί της οποίας επιβαίνει ο αρχηγός Στόλου.

01:04 – Φ/Γ Ναβαρίνο- ΓΕΝ «Δύο Τουρκικά Ελικόπτερα Black Hawk βρίσκονται στην περιοχή, 1000yrds Δυτικά από τα Ίμια πλησίον της Yavuz. Το άλλο υπερίπταται Yavuz.»

Τα ελικόπτερα εκτέλεσαν εικονικές απονηώσεις όπως θα έπραταν τα ΑΒ-212. Στην πραγματικότητα είναι S-70A-28 Black Hawk που φέρει το  καθένα μία ομάδα βατραχανθρώπων ως τοπική εφεδρεία. Αν η αποβίβαση μέσω θαλάσσης ήταν αδύνατη για οποιαδήποτε αιτία, τότε υπήρχε το εναλλακτικό σενάριο της αποβίβασης της μίας ομάδας από το ένα S-70A με κάλυψη και εφεδρική την άλλη. Σε περίπτωση εκδηλώσεως πυρών από τους Έλληνες ΜΥΚ της Αν.Ίμια τότε θα επενέβαινε η εφεδρική με κάλυψη της πρώτης. Στην περίπτωση της επιτυχούς αποβίβασης από θάλασσα στη Δ.’Ιμια και εκδήλωση πυρών από την Α.Ίμια τότε θα τους κάλυπταν οι δύο αυτές μονάδες.

Ε/π S-70A πραγματοποιεί αναγνωριστική πτήση στην Αν.Ίμια και στη συνέχεια κατευθύνεται στη Δυτική που την ερευνά για 10 λεπτά με προβολέα, για να σιγουρευτούν ότι δεν υπάρχει Ελληνικό άγημα ακόμα πάνω σε αυτήν, το δεύτερο ίπταται ανατολικότερα.

01:05 – Εκτελούνται CAP μέχρι τις 04:25 από τρία ζεύγη F-4Ε της 337ΜΚΠ. Τα F-4E στα CAP επιχειρούσαν με 2xAIM-7F, 2xAIM-7E, 2xAIM-9P, 2xAIM-9L και σύστημα αυτοπροστασίας. Περιπολούν παράλληλα και M2000 από Τανάγρα. Τα αντιαεροπορικά συστήματα έχουν τεθεί σε λειτουργία αλλά ο καιρός σε όλο το Αιγαίο είναι τέτοιος που καθιστά τις επιχειρήσεις με τις υπάρχουσες δυνατότητες εξαιρετικά δυσχερείς. Εντολή για εκκένωση μονάδων και διασπορά υλικών μετά από απογείωση “πακέτου” 8-10 αεροσκαφών από την αεροπορική βάση Πανόρμου όπου στάθμευε η 161 Filo, με F-16 Block 40/LANTIRN – σύστημα ακόμα σχετικά άγνωστο για την ΠΑ. Έτσι εύλογα υπήρξε ο φόβος για προσπάθεια χαμηλής διείσδυσης στην ηπειρωτική Ελλάδα με πιθανούς στόχους τα αεροδρόμια της Νέας Αγχιάλου και της Τανάγρας. Στην πορεία όμως το πακέτο αυτό καταγράφτηκε να κινείται ανατολικά σε αεροδρόμια μεταστάθμευσης, ωστόσο η ανησυχία παρέμενε για το ενδεχόμενο παραπλανητικής κίνησης για αυτό κι εξετάστηκε το ενδεχόμενο αντίστοιχης μεταστάθμευσης ελληνικών αεροσκαφών. Οι δε στρατιωτικές μονάδες σε νησιά και Έβρο είναι ήδη σε χώρους διασποράς σε πλήρη ετοιμότητα. Το CAP των F-4E επιχειρούν, στο βόρειο τομέα, στο τρίγωνο Σκύρου, Ικαρίας και Μυκόνου στα 30.000ft εντός νέφωσης υπό την καθοδήγηση ΣΑΕ. Τα Mirage από Τανάγρα περιπολούν στο νότιο τομέα. Τα RWR προειδοποιούσαν για τα ενεργά συστήματα radar σκαφών επιφανείας και αντιαεροπορικών συστημάτων φίλιων κι εχθρικών. («Ελληνική Άμυνα και Ασφάλεια» Μαρτίου 2006)

01:05 – Πραγματοποιείται τηλεφωνική επικοινωνία του Έλληνα ΥΕΘΑ με τον Αμερικανό ομόλογό του W.Perry, o Έλληνας υπουργός ενημερώνεται ότι επίκειται τουρκική επίθεση χωρίς να προσδιορίζεται ο τόπος και ο χρόνος.

01:15 – Πιθανότατα ήταν η στιγμή που η Φ/Γ YAVUZ εκτελεί ελιγμό που διαρκεί 3 λεπτά και καθελκύει  τα δύο zodiac με τους 12 SAT-SAS. Η προσοχή όλων παραμένει στραμμένη στα Τούρκικα ελικόπτερα και η κίνηση της Τούρκικης Φ/Γ εκλαμβάνεται απλώς ως προκλητική και παραπλανητική. Τα ε/π στην ουσία εκτελούν αναγνώριση επί της βραχονησίδας για να επιβεβαιώσουν ότι παραμένει αφύλακτη και αν χρειαστεί να ενισχύσουν το στοιχείο επί του εδάφους.

Στην εκπομπή “Φάκελοι” άνδρας των ΟΥΚ αναφέρει ότι έδωσαν αναφορά για κίνηση από δύο Τούρκικες φρεγάτες και δύο βαρκάκια με φωτάκια να φεύγουν προς στην Δυτ Ίμια. Τους απάντησαν ότι δεν υπάρχει τέτοια περίπτωση και ότι είναι ελληνικό σκάφος και περνάει από μπροστά σας για να σας καλύπτει. Παπαχελάς «Νοιώσατε ποτέ απειλή;» Άνδρας των ΟΥΚ «Σίγουρα εγώ προσωπικά ένοιωσα όταν γινόταν η ενημέρωση από τον αρχηγό στο Αρχηγείο ότι υπάρχουν Τούρκοι στην βραχονησίδα και μας λέγαν όχι δεν υπάρχουν. Μετά από αυτήν την ενημέρωση όλοι καταλάβαμε ότι σίγουρα κάτι παίζει…»

01:25 – ΓΕΝ-Φ/Γ Ναυαρίνο «Εξασφαλίσατε την ετοιμότητα ημετέρων μονάδων. Στοχοποιήσατε κάθε Τούρκικη μονάδα. Να ευρίσκεσθε σε ετοιμότητα για παν ενδεχόμενο»

Τα σκάφη επιφανείας εγκλωβίζουν τα ελικόπτερα και ο Α/ΓΕΕΘΑ ζητάει κανόνες εμπλοκής. Το ΚΥΣΕΑ διατάζει να ΜΗΝ χτυπηθούν τα ελικόπτερα παρά μόνο αν επιχειρήσουν να αποβιβάσουν στρατιώτες.

01:27 – ΥΦΕΘΑ Ν.Κουρής από το ΕΘΚΕΠΙΧ διαβιβάζει εντολή στους ΜΥΚ της Αν. Ίμια να ανάψουν φωτοβολίδα. Προφανώς για να κάνουν γνωστή και να επιβεβαιώσουν ότι εκεί βρίσκεται Ελληνικό άγημα σε περίπτωση που δεν το είχαν αντιληφθεί οι Τούρκοι.

01:37 – ΓΕΝ-Φ/Γ Ναυαρίνο «Εφόσον τα ελικόπτερα προσπαθήσουν να βγάλουν κόσμο, να ριφθεί μια φωτοβολίδα, δεύτερον, να ριφθεί προειδοποιητική βολή, τρίτον να καταρριφθούν.»

01:40 – Φ/Γ Ναυαρίνο- ΓΕΝ «Υπάρχει μια φρεγάτα Βόρεια της βραχονησίδας. Ελικόπτερα ευρίσκονται νοτίως από Φ/Γ και εκτελούν πτήσεις»

Σύμφωνα με τον Ali Turksen εκείνη την ώρα οι Τούρκοι βατραχάνθρωποι είχαν ήδη αποβιβαστεί στη Δυτ.Ίμια.

O Έλληνας πρωθυπουργός ενημερώνεται ότι, σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση της τουρκικής κυβέρνησης, Τούρκοι καταδρομείς κατέλαβαν τη δεύτερη νησίδα των Ιμίων.

01:50 – Από το πολεμικό στρατηγείο ο Δκτης ΑΣΔΕΝ Σπυρίδων παρακολουθεί κίνηση της YAVUZ να προσεγγίζει την δυτική Ίμια από ΝΔ σε απόσταση 400μ. (Δκτης ΑΣΔΕΝ Σπυρίδων ΑΘ.ΚΟΣΜΟΣ 27/10/09)

Έφεδροι κι επίστρατοι εθνοφύλακες αναπτύσσονται σε θέσεις μάχης των προβλεπόμενων περιοχών ευθύνης.

01:55 – Φ/Γ Ναυαρίνο-ΓΕΝ «Τα ελικόπτερα είναι κοντά στη φρεγάτα. Η φρεγάτα είναι 500 γιάρδες από το νησί»
01:56 -Φ/Γ Ναυαρίνο-ΓΕΝ «το πρώτο ελικόπτερο κατευθύνεται προς Ανατολάς και το δεύτερο έχει κάτσει από πάνω»
02:00 – ΓΕΝ -Φ/Γ Ναυαρίνο «Εφιστάτε η προσοχή σας μήπως η απομάκρυνση ελικοπτέρων είναι παραπλανητική για να κάνουν ενέργεια σε Φαρμακονήσι»

Ελικόπτερο Black Hawk ίπταται πάνω από τη δυτική Ίμια για περίπου δέκα λεπτά. Παρακολουθείται από το στρατηγείο στη Κω όπως και η YAVUZ. Ο φόβος αποβίβασης ανδρών από τη Φ/Γ ή αεροαπόβασης υπήρξε αλλά την κατάσταση την έλεγχαν οι άνδρες των ΜΥΚ που υποτίθεται ότι ήταν πάνω και στη δυτική Ίμια. (Δκτης ΑΣΔΕΝ Σπυρίδων ΑΘ.ΚΟΣΜΟΣ 27/10/09)

02:03 – ΓΕΝ -Φ/Γ Ναυαρίνο «Πείτε μου εάν έχει αρχίσει η κίνηση. Είμαι απόλυτα βέβαιος ότι αν χρειασθεί όλοι σας θα φανείτε αντάξιοι της ιστορίας του Π.Ν.»

02:04 –

02:05 – Φ/Γ Ναυαρίνο- ΓΕΝ «Εκτελείται»

2:10 – Το στρατηγείο της Κω παρακολουθεί το Black Hawk να κατευθύνεται βόρεια με το φόβο πιθανής ενεργείας αεροαπόβασης στο Φαρμακονήσι. Ανεπιτυχής προσπάθεια επικοινωνίας με τον ΑΓΕΕΘΑ, αντ’ αυτού ενημερώνεται ο Κουρής για την κίνηση του ελικοπτέρου. Η απάντηση ήταν ότι είναι υπό τον έλεγχο του ναυτικού. Ο Δκτης ΑΣΔΕΝ ρωτάει αν εννοεί ότι θα εξαπολυθούν πυρά σε τυχών αποβιβαζόμενες δυνάμεις, κι αν είναι έτσι ώστε να θέσει σε ετοιμότητα και τα δικά του πυροβόλα. (Δκτης ΑΣΔΕΝ Σπυρίδων ΑΘ.ΚΟΣΜΟΣ 27/10/09)

02:11 – ΓΕΝ – Φ/Γ Ναυαρίνο «Πιστεύω να είναι σαφείς οι θέσεις για Ίμια και Φαρμακονήσι. Κανένα Τουρκικό ποδάρι δεν θα πατήσει τα νησιά. Ρίξτε προειδοποιητικές βολές και αν απειληθείτε από Τουρκικά πλοία τότε ρίξτε και στα Τουρκικά πλοία. Επαναδιατάξτε τα πλοία πλησίον των ακτών και διατηρείτε ετοιμότητα για τα πάντα»

02:14 – Φ/Γ Ναυαρίνο – ΓΕΝ «Είναι σαφές αυτό που είπες και εκτελείται»

02:15 – Ο Τούρκος ΥΠΕΞ ανακοινώνει ότι κατέλαβαν την Δυτική Ίμια, και προτείνει στην Ελληνική πλευρά να αποσύρει πρώτη τις δυνάμεις της και μετά να αποσύρουν οι Τούρκικες και κατόπιν να διαπραγματευτούν το καθεστώς των βραχονησίδων.

Tο ΓEEΘA στέλνει κατεπείγον σήμα στο Γενικό Επιτελείο Εθνοφρουράς Κύπρου ενημερώνοντας ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις έχουν τεθεί σε κατάσταση μεγίστης ετοιμότητας και ότι επίκειται επίθεση του εχθρού.

02:17 – Φ/Γ Ναυρίνο – ΓΕΝ «Επικεφαλής της ομάδας ΟΥΚ εκτιμά ότι αν προσγειωθεί ελικόπτερο στο βράχο ο αριθμός των ανδρών είναι μικρός. Ζητάει ενισχύσεις. Προτείνει να αποβιβαστεί και η 2η ομάδα» (Το αίτημα θα απορριφθεί 33 λεπτά μετά)

Τα Ελληνικά σκάφη φοβούνται και εντείνουν την προσοχή τους για ενδεχόμενη αεροπόβαση στο Φαρμακονήσι, όπως και ο ίδια ανησυχία υπήρχε για τις υπόλοιπες νησίδες και βραχονησίδες που φυλάσσονταν από Ελληνικές Ειδικές Δυνάμεις (Αμφίβιους Καταδρομείς, 5ο ΕΤΕΑ, κ.α.) όπως στην Πίττα, στην Καλόλιμνο, στην Ψέριμο, κλπ.

02:30 Η είδηση του Τούρκου ΥΠΕΞ επιβεβαιώνει τις πληροφορίες και την ενημέρωση από διάφορες πηγές.

02:42 Ο Αμερικανός διπλωμάτης Kerry Cavano ενημερώνει την πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αθήνα ότι, στη διάρκεια της διαπραγμάτευσης, ο Πάγκαλος τοποθετήθηκε και στο θέμα της σημαίας, αλλά και στο άλλο μεγάλο ζήτημα, αυτό της επέκτασης των χωρικών υδάτων. Ο Cavano έγραψε τα εξής σε εμπιστευτικό τηλεγράφημα, που υπέγραψε ο Christopher:
«Ημερομηνία:31 Ιανουαρίου 1996, ώρα 02:42
Από: Υπουργό Εξωτερικών Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Ουάσιγκτον
Προς: Πρεσβεία ΗΠΑ, Αθήνα, Άμεση παράδοση
Θέμα: Επίσημα-Ανεπίσημα
1. Διαβάθμιση από διευθυντή Νοτιοανατολικών Υποθέσεων Κέρι Κάβανο.
2. Τηλεφωνήματα προς Σημίτη και άλλους: τα σημεία συζήτησης που σας αποστείλαμε νωρίτερα χρησιμοποιήθηκαν στο τηλεφώνημα του Προέδρου Κλίντον προς τον πρωθυπουργό Σημίτη και αποτέλεσαν τη βάση των σημείων συζήτησης που χρησιμοποιήθηκαν στα τηλεφωνήματα του υπουργού (Εξωτερικών των ΗΠΑ) προς τον Πάγκαλο και του υπουργού Άμυνας Πέρι προς τον Αρσένη. Τα ίδια ουσιαστικά σημεία συζήτησης χρησιμοποιήθηκαν επίσης στο τηλεφώνημα του Προέδρου προς τον Ντεμιρέλ, στο τηλεφώνημα του υπουργού (Εξωτερικών) προς τον Μπαϊκάλ και στο τηλεφώνημα του στρατηγού Σαλικασβίλι προς το στρατηγό Καρανταγί.
Προς το παρόν, έχουμε μόνο μια μικρή περιγραφή της κλήσης προς τον Πάγκαλο, η οποία έχει ως εξής:
Σε απάντηση στα σχόλια του υπουργού (Εξωτερικών Κρίστοφερ), ο Πάγκαλος είπε ότι, σε ομιλία που είχε μόλις εκφωνήσει στη Βουλή, είχε επαναλάβει ότι η Ελλάδα δεν είχε την πρόθεση να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα πέραν των 6 (έξι) μιλίων. Τόνισε στον υπουργό (Εξωτερικών Κρίστοφερ) ότι ήλπιζε πως αυτό θα έχει καθησυχάσει τις τουρκικές ανησυχίες ως προς το σημείο αυτό. Είπε ότι τα ελληνικά στρατεύματα στα Ίμια θα αποσύρονταν στις 31 Ιανουαρίου, αλλά η σημαία θα παρέμενε. Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι ανέμενε πως οι ισχυροί άνεμοι θα κατέστρεφαν σύντομα τη σημαία και ότι η Ελλάδα δεν θα την αντικαθιστούσε.
3. Συγχαρητήριο μήνυμα στον Πάγκαλο: διαβιβάστηκε σήμερα μέσω του μηνύματος 17018 του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
ΥΠΟΓΡΑΦΗ: Κρίστοφερ»
(«Ίμια, τα απόρρητα τηλεγραφήματα των Αμερικανών” Μ. Ιγνατίου και Αθ. Έλλις)
02:50 ΓΕΝ – Φ/Γ Ναυαρίνο «Να ΜΗΝ αποβιβαστεί η 2η ομάδα»…

Στο χρονικό διάστημα από την ανακοίνωση του Τούρκου ΥΠΕΞ μέχρι το σήμα προφανώς συζητήθηκαν οι εναλλακτικές αντίδρασης κι επιβεβαίωσης όπως επίσης κατεβλήθησαν προσπάθειες για διασταύρωση και επιβεβαίωση των πληροφοριών σχετικά με την αποβίβαση στη Δυτ.Ίμια.

03:00 – Ο ΥΦ/ΕΞ ΗΠΑ, Χολμπρουκ τηλεφωνικά πληροφορεί-επιβεβαιώνει τον Πάγκαλο ότι οι Τούρκοι αποβιβάστηκαν στη δυτική Ίμια. Παράλληλα διαβιβάζεται μέσω του ίδιου διαύλου τουρκικό τελεσίγραφο: “Σε περίπτωση προσβολής των Τούρκων κομάντος, αυτό θα σήμαινε αυτομάτως ολοκληρωτικό πόλεμο.”

Όλες οι πληροφορίες τείνουν να επιβεβαιώνουν το γεγονός που μια ώρα πριν ανακοίνωσε και ο Τούρκος ΥΠΕΞ. Η επιτυχία της επιχείρησης YUNUS 1 έκανε τον Σημίτη να εκραγεί και έστω σε άπταιστο πληθυντικό «κατέβασε κάποιες χριστοπαναγίες» πρωτοφανής αντίδραση για όσους τον ξέρουν, καταφέρεται με λόγια απρεπή και φράσεις που έμειναν παροιμιώδεις κατά των ενόπλων δυνάμεων. Ο Λυμπέρης έχει διαψεύσει τη δήλωση Πάγκαλου που ήθελε τον Σημίτη να αναφέρει «Δεν σου είπα, βρε μαλάκα, να στείλεις φρουρά και στα δύο νησιά;».

Το ΕΘΚΕΠΙΧ δίνει εντολή να ερευνηθούν οι βραχονησίδες εξονυχιστικά από ελικόπτερο του ΠΝ.

03:05 – Αποπλέει η Φ/Γ ΑΙΓΑΙΟ για τη “θερμή” περιοχή, η οποία βρισκόταν στη δεξαμενή του ναυστάθμου Σαλαμίνας για προγραμματισμένη επιθεώρηση.

03:15 – Η Eλληνική πρεσβεία στην Άγκυρα επιβεβαιώνει την πληροφορία που λίγο νωρίτερα έδωσε η EYΠ για απόβαση Tούρκων στην Δυτική Ίμια. Τίθεται στο ΚΥΣΕΑ το ερώτημα αν θα προχωρήσουν σε ανακατάληψη της βραχονησίδας ή να αποδεχτούν τις προτάσεις Χολμπρουκ Η πλειοψηφία τάσσεται υπέρ τις αποκλιμάκωσης.

Ο Αντ/γος Σπυρίδων δκτης ΑΣΔΕΝ αναφέρει στους Φακέλους ότι τότε ακριβώς συνειδητοποίησε ότι η Δυτ.Ιμια ήταν αφύλακτη.

03:15 ΓΕΝ-Φ/Γ ΝΑΒ «Υπάρχει η πληροφορία ότι ίσως κάτι γίνεται στην Δυτ.Ιμια. Εξακριβώσατε και πείτε μου»
03:16 ΓΕΝ-Φ/Γ ΝΑΒ «Πριν 15-30 λεπτά περασαν Ικαρία και Σάμο δύο μεγάλοι στόχοι με φώτα παραπλανήσεως κινούμενοι Νότια»
03:16 ΓΕΝ-Φ/Γ ΝΑΒ «Διατάξτε ΠΟΛΕΜΙΣΤΗ να αποβιβάσει ΜΥΚ στη Δυτική Ίμια και να μου πείτε έναρξη και πέρας»
03:30 ΓΕΝ-Φ/Γ ΝΑΒ «Υπάρχει πληροφορία ότι έχουν ανέβει στο νησί 30 άτομα στο Δυτικό νησί Ίμια. Να πάει ο ΠΟΛΕΜΙΣΤΗΣ να ελέγξει με προβολέα και στη συνέχεια να αποβιβάσει ΜΥΚ.»

03:36 Η Φ/Γ ΝΑΒΑΡΙΝΟ F461 αναφέρει έναρξη επιβίβασης της ομάδας των βατραχανθρώπων στη βάρκα που κατέβασε η κανονιοφόρος ΠΟΛΕΜΙΣΤΗΣ P61. Ανέφερε επίσης ότι η ενέργεια θα ολοκληρωνόταν σε 30 λεπτά.

Κατά την μαρτυρία ατόμου που παρουσιάσθηκε ως μέλος του συγκεκριμένου υποστοιχείου στην τηλεοπτική εκπομπή «Φάκελοι» του Παπαχελά αναφέρθηκε πρώτη φορά η λεπτομέρεια που δεν έφερε αντιμέτωπους του Έλληνες με τους Τούρκους βατραχανθρώπους με ότι σημαίνει αυτό για την εξέλιξη της κρίσης. Η λεπτομέρεια ήταν ότι ο αρχηγός του στοιχείου έκρινε ότι οι μπαταρίες των ασυρμάτων δεν ήταν επαρκώς φορτισμένες, αφού τις δικές τους τις είχαν δώσει στο πρώτο υποστοιχείο ως εφεδρικές, ως εκ τούτου ανέλαβε την πρωτοβουλία να μεταβούν αρχικά στην Αν.Ίμια για να τις παραλάβουν. Φθάνοντας στην Αν.Ίμια μεσολάβησε ο χρόνος που αυξήθηκαν οι πληροφορίες και ο φόβος ότι στη Δυτ.Ίμια είχαν αποβιβαστεί Τούρκοι βατραχάνθρωποι με αποτέλεσμα να ακυρωθεί η επιχείρηση της ελληνικής αποβίβασης.

Λεπτομέρεια σαν αυτή της μη επάρκειας αριθμού εφεδρικών μπαταριών, αλλά και υλικών, οπλισμού, ρουχισμού, η συνεχής εναλλαγή των συγκεκριμένων υποστοιχείων χωρίς αντικατάσταση, η καταλληλότητα ή μη της επιλογής ΜΥΚ για το συγκεκριμένο σκοπό κι αρκετά άλλα έχουν αποτελέσει αντικείμενο προβληματισμού και συζητήσεων την επομένη της κρίσης.

03:38 ΓΕΝ – Φ/Γ ΝΑΒ «Πείτε μου άμεσα αν υπάρχει κανένας Τούρκος κρατημένος δίπλα στο νησί. Με ενδιαφέρει άμεσα αν είναι κανένας πάνω στο νησί.»

03:42 ΓΕΝ – Φ/Γ ΝΑΒ “Απονηώσατε ελικόπτερο και ελέγξατε δυτικό νησί προ αποβιβάσεως ΜΥΚ”

03.45 Το Τουρκικό τηλεοπτικό κανάλι “STAR” μεταδίδει εικόνες της απόβασης και δηλώσεις του Τούρκου Υπουργού Εσωτερικών.

H κυβέρνηση σε “μίνι” υπουργικό συμβούλιο μελετά εναλλακτικές λύσεις για την Ελληνική αντίδραση. Oι συμμετέχοντες στη σύσκεψη δεν πείθονται για την ύπαρξη Τούρκων κομάντος στη Δυτική Ίμια. Ως αποτέλεσμα ζητείται η διαπίστωση με φίλια μέσα του τι ακριβώς συμβαίνει.

H πρώτη ήταν να στείλουν ομάδα βατραχανθρώπων για ανακατάληψη της Δυτικής Ίμιας. Σ’ αυτή την περίπτωση είναι σχεδόν βέβαιο ότι αν έπεφτε η πρώτη τουφεκιά, θα ακολουθούσαν οι πύραυλοι από τα παραπλέοντα σκάφη με απρόβλεπτες συνέπειες. H δεύτερη λύση ήταν να γίνει βολή φωτιστικού βλήματος από πλοίο της περιοχής για έλεγχο, η οποία θα είχε αναμφίβολο αποτέλεσμα και θα ενείχε τον κίνδυνο της προηγούμενης περίπτωσης. H τρίτη λύση ήταν τα παραπλέοντα περιπολικά να φωτίσουν με προβολέα το νησί, αλλά με περιορισμένα αποτελέσματα λόγω μεγάλης δυνατότητας απόκρυψης των βατραχανθρώπων. H λύση που τελικώς επελέγη ήταν ο φωτισμός των Tούρκων κομάντος να γίνει από ελικόπτερο του Π.N. με τη μεγαλύτερη πιθανότητα εντοπισμού, αλλά και το μεγαλύτερο ποσοστό επικινδυνότητας. H Φρεγάτα NABAPINO έπλεε 200 γυάρδες ΒΔ της Καλολίμνου.

03.55 Δίνεται η εντολή για άμεση απονήωση του ελικοπτέρου ΠΝ21 της Φ/Γ ΝΑΒΑΡΙΝΟ Μετά από κάποια λεπτά το ΑΒ-212ASW, ΠΝ21 απονηώνεται υπό βροχή και 6 μποφόρ (26 κόμβοι) με σκοπό να ερευνήσει με τον προβολέα του τη Δυτ. Ίμια. Το διαθέσιμο πλήρωμα αρνήθηκε υπό τις παρούσες καιρικές συνθήκες και ανέλαβε (κατά παράβαση crew rest) την αποστολή το δεύτερο πλήρωμα. Επέβαιναν ο κυβερνήτης του E/Π Yποπλοίαρχος X. KAPAΘANAΣHΣ ΠN, ο Συγκυβερνήτης του Yποπλοίαρχος Π. BΛAXAKOΣ ΠN και ο χειριστής συσκευών RADAR και SONAR Aρχικελευστής (HN/AY) E. ΓIAΛOΨOΣ. To πλήρωμα ετοίμασαν τα προσωπικά τους πράγματα ακόμα και τη βέρα (Καραθανάσης) με εντολή να δοθούν στις οικογένειες τους. Η πτήση εκτελέστηκε χωρίς να έχει υπογραφεί από τον κυβερνήτη.

Η διαφορά είναι ότι αυτή η αποστολή δεν ήταν έρευνας και διάσωσης αλλά μια επιθετική αναγνώριση με ένα ακατάλληλο μέσο που δεν διέθετε τις ανάλογες ικανότητες νυχτερινής παρατηρήσεις αλλά και αυτοάμυνας. Τα προηγούμενα χρόνια η μείωση αμυντικών δαπανών επέφερε μεγάλες καθυστερήσεις σε εξοπλιστικά προγράμματα κι αναβαθμίσεις με αποτέλεσμα την κρίσιμη στιγμή να λείψουν σύγχρονα μέσα, καταλληλότερα για την συγκεκριμένη αποστολή.

04:08 ΓΕΝ – Φ/Γ ΝΑΒ «Τονίζεται η απαίτηση πριν βγουν οι MYK να είμαστε βέβαιοι ότι δεν υπάρχει άνθρωπος στη Δυτική Ίμια.»
04:25 ΠΝ21 -Φ/Γ ΝΑΒ “Ελικόπτερο στον αέρα. Προσεγγίζουμε το νησί. Βρισκόμαστε σε ύψος 300 πόδια. Διαφοροποίηση ύψους κατά κρίση.”
04:25 Φ/Γ ΝΑΒ -ΓΕΝ «Ελικόπτερο άνωθεν Δυτικής Νήσου, Αναμένω αποτελέσματα.
04:26 Φ/Γ ΝΑΒ -ΓΕΝ «Δεν έχει εντοπίσει ακόμη τίποτα. Ορατότητα χαμηλή.»
04:28 ΠΝ21 -Φ/Γ ΝΑΒ “Πρώτη διέλευση άνωθεν νήσων. Δεν μπορούμε να εντοπίσουμε Δ.Ίμια λόγω σκότους και βροχής.”
04:29 Φ/Γ ΝΑΒ – ΓΕΝ “Βρέχει στην περιοχή. Ορατότητα χαμηλή. Προσπαθεί να εντοπίσει οτιδήποτε”
04:30 ΓΕΝ -Φ/Γ ΝΑΒ “Περιμένω να μου πείτε για το ελικόπτερο και το αποτέλεσμα έρευνας. Το αναμένει ο πρωθυπουργός.”

Υπάρχει ένα δεκάλεπτο κενό και βάσει διαλόγων είναι προφανώς η χρονική περίοδος, βάσει της μαρτυρίας του ανώνυμου βατραχανθρώπου στους “Φάκελους” του Παπαχελά, που το ΠΝ21 αρχικά εντόπισε την Ανατολική Ίμια και οι Έλληνες βατραχάνθρωποι άναψαν φωτοβολίδες για να καταλάβουν ότι είναι σε λάθος νησίδα.

04:43 ΠΝ21 -Φ/Γ ΝΑΒ “Δεν βλέπουμε τίποτα. Κατεβαίνουμε χαμηλότερα. Ενημερώστε τα πλησίον ευρισκόμενα πλοία να έχουν τεταμένη τη προσοχή τους.”

Η πρώτη διέλευση πάνω από τη δυτική Ίμια ήταν στα 100 μέτρα. Οι επόμενες τρεις διελεύσεις ήταν κάθε φορά και χαμηλότερα.

04:47 ΝΑΒ-ΓΕΝ “Έχει περάσει τέσσερις φορές πάνω από το νησί. Αποτελέσματα αρνητικά. Πετάει σε ύψος 40-50 μέτρα και προσπαθεί.”
04:50 ΠΝ21-ΝΑΒ «Εντοπίσαμε πιθανόν μαύρη zodiac με άσπρη μηχανή στη δυτική πλευρά του νησιού. Θα κάνουμε και άλλη διέλευση.»
04:50 ΝΑΒ-ΓΕΝ «Ελικόπτερο πετάει καθώς φωτίζει με προβολέα.»
04:50 ΝΑΒ-ΓΕΝ «Υπάρχουν μερικά άτομα πάνω στο νησί.»
04:52 ΠΝ21-ΝΑΒ «Αναγνωρίζουμε στο βορειοδυτικό άκρο του νησιού μαύρη Zodiac»
04:55 Ο Α/ΓΕΕΘΑ ενημερώνει τον πρωθυπουργό για τις δυσάρεστες ειδήσεις.
04:56 ΓΕΝ-ΝΑΒ “Το ελικόπτερο να συνεχίσει για περισσότερα στοιχεία”
04:59 ΠΝ21-ΝΑΒ «ΕΧΩ ΕΝΔΕΙΞΗ MASTER CAUTION».
05:00 ΠΝ21-ΝΑΒ “Master Caution δεν ξέρω τι emergency έχω. Ανάψτε τα φώτα στη φρεγάτα για να διευκολυνθώ”

Η Φ/Γ ΝΑΒΑΡΙΝΟ βρισκόταν ανάμεσα Καλόλιμνο και βραχονησίδα Πίττα ~ 4 ναυτικά μίλια από τη δυτική Ίμια, σημείο απάγκιο από τον Νοτιά. Για την ομαλότερη προσνήωση του ε/π, καταργεί συσκότιση και επιταχύνει ΝΑ.

05:01 ΝΑΒ-ΠΝ21 “Έχει ήδη εκτελεσθεί”
05:02 ΠΝ21-ΝΑΒ “Emergency, Emergency”
05:02 ΓΕΝ-ΝΑΒ «Οι δικοί μας βατραχάνθρωποι να παραμείνουν στον Πολεμιστή και να γίνει συλλογή στοιχείων.»
05:04 ΓΕΝ-ΝΑΒ «Το ελικόπτερο να επιστρέψει.»
05:05 ΝΑΒ-ΓΕΝ “Έχω απώλεια επικοινωνίας με το ελικόπτερο. Η τελευταία του αναφορά EMERGENCY EMERGENCY βόρεια 1,50 μίλι από την περιοχή ενδιαφέροντος”

05:06 Έχει χαθεί κι από τα radar του 5ου ΣΑ, ενημερώνει δκτη ΑΣΔΕΝ Σπυρίδων (χειριστής ε/π) ο οποίος απαντά «Ποιος μαλάκας σήκωσε ελικόπτερο με αυτή την αποστολή» Το 5ο ΣΑ άκουγε τις συνομιλίες και εκείνη την ώρα ακούει και την YAVUZ να καλεί το ΠΝ21 για να του παράσχει βοήθεια (Αθ.Κόσμος 20/10/09)

05:13 ΓΕΝ-ΝΑΒ Ερωτηματικό: Έχετε επικοινωνίες;
05:14 ΝΑΒ-ΓΕΝ Αρνητικό
05:14 ΓΕΝ-ΝΑΒ Ερωτηματικό. Εάν αποκτήσατε κάποια στιγμή επικοινωνία.
05:15 ΝΑΒ-ΓΕΝ Τον ακούσαμε που έκανε μια κλήση μόνο.
05:16 ΓΕΝ-ΝΑΒ Τον έχετε στα Ρ/Ε;
05:16 ΝΑΒ-ΓΕΝ Αρνητικό.
05:24 ΓΕΝ-ΝΑΒ Το EMERGENCY τι ήταν;
05:24 ΝΑΒ-ΓΕΝ MASTER CAUTION EMERGENCY

Το ΠΝ21 χάνεται ~2 μίλια βορειοδυτικά των Ιμίων ένα μίλι από την Φ/Γ Ναβαρίνο που κατευθυνόταν σε αυτό με ταχύτητα 20 κόμβων, πλησιέστερα ήταν η Τούρκικη Φ/Γ Yavuz . Ο κυβερνήτης του ΠΝ21 δεν άλλαξε ποτέ πορεία. Η επίσημη εκδοχή αναφέρει ανθρώπινο λάθος, εξαιτίας απώλειας προσανατολισμού (vertigo) των πιλότων.

05:15 Αμέσως μετά την επιβεβαίωση της παρουσίας Τούρκων στη νησίδα, ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης ζήτησε να εκκενωθεί το εθνικό έδαφος με τον προσφορότερο τρόπο. Ο Α/ΓΕΕΘΑ ναύαρχος Λυμπέρης εισηγήθηκε τρεις λύσεις στην πολιτική ηγεσία της χώρας. Η πρώτη λύση αφορούσε τον άμεσο ναυτικό βομβαρδισμό της νησίδας, η δεύτερη προέβλεπε την προσβολή της από αέρος με το πρώτο φως, και η τρίτη την ανάληψη επιχείρησης ανακατάληψης με καταδρομείς. Ο πρωθυπουργός απέρριψε τις δύο πρώτες λύσεις και ζήτησε την άμεση ανάληψη ενέργειας αποβίβασης καταδρομέων στη νησίδα για σύλληψη (!!!) των Τούρκων εντός 45 λεπτών. Η τρίτη λύση που ζητήθηκε δείχνει το μέγεθος της άγνοιας για τέτοιας μορφής επιχειρήσεις. Tο ιδιαίτερα μικρό χρονικό περιθώριο που τέθηκε στον Α/ΓΕΕΘΑ απέρρεε από τις δεσμεύσεις της ελληνικής πλευράς προς την αμερικανική. Ο Α/ΓΕΕΘΑ ανέφερε ότι δεν μπορούσε να ολοκληρώσει τέτοια επιχείρηση στον τεθέντα ελάχιστο χρόνο.

Άλλη ερμηνεία είναι να υφίσταται τελεσίγραφο αποχώρησης δυνάμεων στις 06:00 ώρα Ελλάδας όπως μεταφέρθηκε από τον Χόλμπρουκ στον Πάγκαλο στις 03:00.Ο Χόλμπρουκ επίσης δήλωσε ότι τη νύχτα της παρ’ ολίγον σύγκρουσης Ελλάδας και Τουρκίας, οι Ευρωπαίοι “κοιμούνταν τον ύπνο του δικαίου”.

05:30 Έληξε η επιστράτευση, στα ΦΑΠ ανταποκρίθηκε άνω του 90% σε αυτές τις λίγες ώρες με το χαρακτηριστικό ότι οι προσελθόντες ήταν περισσότεροι από τους κληθέντες!

05:40 ΓΕΝ – ΠΥΡΠ «Θα εκτελεσθεί αποχώρηση φίλιων και εχθρικών μονάδων από την περιοχή»

Συμφωνία απεμπλοκής με τη διαμεσολάβηση του αμερικανικού παράγοντα και κοινή απόφαση για επαναφορά στην προηγούμενη της κρίσης κατάσταση («status quo ante»). Συμφωνήθηκε η αποχώρηση του συνόλου των ναυτικών μονάδων και των στρατευμάτων των δύο χωρών από την επίμαχη περιοχή, όπως επίσης και η απομάκρυνση της ελληνικής σημαίας από τη Δυτική Ίμια, no ships-no troops-no flags.

05:51 ΘΕΜ-ΓΕΝ «Παρακαλείστε να μου διαβιβάσετε οδηγίες. Αιτείται αποχώρησή μου προς δυσμάς μέσω στενού Ψερίμου»
05:52 ΓΕΝ-ΘΕΜ «Άμα λήψει αναχωρήσατε και κινηθείτε προς περιοχή Κυκλάδων αναφέροντας ανά ημίωρο τη θέση σας»
05:58 ΓΕΝ-ΝΑΒ «Οι οδηγίες για τον Πυρπολητή είναι ότι από την περιοχή θα φύγει ένα δικό τους και ένα δικό μας. H διαταγή θα δίνεται από το ΓΕΝ. Ο Πυρπολητής θα φύγει τελευταίος αφού πάρει τους ΟΥΚ και τη σημαία. Εσείς παραμείνετε για το ελικόπτερο. Θέλω τα ονόματα του πληρώματος»
06:00 ΝΑΒ-ΓΕΝ «Υποπλοίαρχος Βλαχάκος, Υποπλοίαρχος Καραθανάσης, Αρχικελευστής Γιαλοψός» 

06:15 Ταυτόχρονη αποχώρηση δυνάμεων. Ταυτόχρονη υποστολή των σημαιών από τους άοπλους -πλέον- βατραχανθρώπους. Η ελληνική πλευρά κατόπιν ισχυρίζεται ότι αποσύρει τη σημαία «για να την προστατέψει από τη βεβήλωση», ενώ ο Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ αναφέρει ότι η υποστολή αποτελεί μέρος της συμφωνίας απεμπλοκής.

06:02 ΝΑΒ-ΓΕΝ «Έχω βρεί κομμάτια μικρά και μεγάλα. Συνεχίζω έρευνα για έλεγχο του πληρώματος, Οι πλωτήρες είναι ξεχωριστοί ο ένας από τον άλλο»
07:12 ΓΕΝ-ΠΥΡΠ «Να αρχίσετε να παίρνετε τη σημαία και τον κόσμο. Να μου πείτε αν γίνεται το ίδιο και από τους άλλους.»

08:00 Το πρωί στην περιοχή δυτικά της Ικαρίας, και συγκεκριμένα από Ψαρά μέχρι δυτικά της Πάτμου, είχαν αναπτυχθεί οι Φ/Γ TURGUT REIS F241 τύπου MEKO-200 Track I, Φ/Γ AKDENIZ F278 τύπου Knox, Α/Τ YUCETEPE D345 τύπου FRAM και Α/Τ PIYALE PASA D350 τύπου FRAM εξοπλισμένο με Κ/Β Harpoon. Όλα είχαν εξέλθει τις βραδινές ώρες της 30ής Ιανουαρίου από τα Στενά του Ελλήσποντου.

Στο γράμμα έξι σειρών του Κλίντον, η Τσιλέρ απάντησε με δύο σελίδες, ευχαριστώντας για τον ρόλο του στην εκτόνωση της κρίσης και κατέκρινε την Ελλάδα που ισχυριζόταν ¬ όπως γράφει η Τσιλέρ ¬ ότι όλες οι βραχονησίδες της ανήκουν.

1/2/1996 Ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών των Η.Π.Α. δήλωσε «οι Η.Π.Α. δεν αναγνωρίζουν ελληνική ή τουρκική κυριαρχία στα Ίμια/Καρντάκ και πιθανολογείται ύπαρξη και άλλων νησίδων στην ίδια κατάσταση».

2/2/1996
Ημερομηνία: 2 Φεβρουαρίου 1996, ώρα 22:27
Από: Υπουργό Εξωτερικών Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Ουάσιγκτον
Προς: Όλες τις ευρωπαϊκές διπλωματικές αποστολές, Προτεραιότητα.
Επίσης: Στη CIA, NSA και DIA, Ουάσιγκτον, στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας (NSC), All PolAds Collective. Και στους: Verschbow, Beers, Tenet και Fried.
Θέμα: Ανάλυση Πληροφοριών και Έρευνας: Ελλάδα/Τουρκία: Αλληλοκατηγορίες αντεγκλήσεις για τα Ίμια
“…Καθώς ο στόχος της Τουρκίας (προηγούμενο καθεστώς) ήταν πιο περιορισμένος από την απόπειρα τετελεσμένου γεγονότος της Ελλάδας, η πρωθυπουργός Τσιλέρ μπόρεσε να διακηρύξει τη νίκη της. Οι τουρκικές υπηρεσίες ασφάλειας απολαμβάνουν την καλή δημοσιότητα των διαδοχικών επιτυχιών: πρώτα, οι πειρατές του φέρυ «Αβράσια», τώρα οι Έλληνες…””…Ο ad hoc χαρακτήρας των ενεργειών της Ελλάδας στα Ίμια και η κοινοβουλευτική ρητορική που τις υποστήριξε προετοίμασαν την ήττα της Ελλάδας. Οι ελληνικές δυνάμεις φαίνεται να κατέλαβαν τα Ίμια χωρίς την έγκριση του Υπουργού Άμυνας Αρσένη, πόσο μάλλον του Σημίτη, και η επακόλουθη αμυντική πολιτική αποτέλεσε αντικείμενο κακού συντονισμού στο πλαίσιο του υπουργικού συμβουλίου μέχρι τις λιγοστές τελευταίες ώρες. Η υπόσχεση του Σημίτη στη Βουλή στις 29 Ιανουαρίου να διατηρήσει τη σημαία στη θέση της αποδείχθηκε ενοχλητικό βάρος όταν υποχώρησε από τις θέσεις του. Ο Αρσένης και (πολύ πιθανώς) η στρατιωτική ιεραρχία φαίνονται καταδικασμένοι να πληρώσουν τις συνέπειες της πανωλεθρίας στα Ίμια, ενδεχομένως χάνοντας τη θέση τους. (Απόρρητο)… Παρότι η Άγκυρα προτείνει τον διάλογο για τη διάθεση των νησίδων του Αιγαίου, η Αθήνα αρνείται τις συνομιλίες φοβούμενη μήπως υπονομεύσει τις νόμιμες αξιώσεις της και απολέσει περαιτέρω το κύρος της.”
(Ίμια, τα απόρρητα τηλεγραφήματα των Αμερικανών” Μ. Ιγνατίου και Αθ. Έλλις)

8/2/1996 Στέιτ Ντιπάρτμεντ «Οι Τούρκοι παραπονέθηκαν στην πρεσβεία μας ότι η Ελλάδα τοποθέτησε κάποιες στρατιωτικές δυνάμεις στη νήσο Καλόλιμνο (ένα ελληνικό νησί κοντά στα Ίμια / Καρντάκ), παραβιάζοντας τη συμφωνία που επέτρεψε στις δύο πλευρές να υποχωρήσουν από το χείλος της σύγκρουσης. Η συγκεκριμένη ενέργεια δεν παραβιάζει τη συμφωνία για την ταυτόχρονη απομάκρυνση στρατιωτικών δυνάμεων και σημαιών από τα Ίμια, την αποχώρηση των πολεμικών σκαφών και τη μη επιστροφή τους»

5/3/1996
Ημερομηνία: 5 Μαρτίου 1996, ώρα 16:55
Από: Αμερικάνικη πρεσβεία, Αθήνα
Προς: Υπουργείο Εξωτερικών, Ουάσιγκτον.
Θέμα: Ο ΥπΕξ επαναλαμβάνει τις ανησυχίες του για τις τουρκικές δραστηριότητες στην περιοχή Ιμίων/Καρντακ
Συντάκτης: Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα, Thomas Niles
2. Συναντήθηκα με τον Υπουργό Εξωτερικών Πάγκαλο για να συζητήσουμε την ελληνοτουρκική σχέση και το κατά πόσο υπάρχει ελπίδα για μια διαπραγμάτευση.
3. Ο Πάγκαλος είπε ότι ο Χόλμπρουκ είχε δηλώσει ότι οι ΗΠΑ θα εγγυούνταν ότι δεν θα υπάρχει ούτε ελληνική ούτε τουρκική παρουσία στη περιοχή των Ιμίων και επιστροφή στο ρητό quo ante, το οποίο σημαίνει ότι Έλληνες και Τούρκοι ψαράδες θα ψάρευαν στη γύρω περιοχή χωρίς παρενόχληση και ταλαιπωρία και επίσης ένας έλληνας αγρότης, ο οποίος συνηθίζει να βόσκει πρόβατά του στη περιοχή των Ιμίων εδώ και 10 χρόνια περίπου, θα εξακολουθεί να το κάνει. Με διαβεβαίωσε ότι οι Έλληνες δεν θα δημιουργήσουν προβλήματα σε κανένα Τούρκο ψαρά διότι υπάρχει μια κοινή ωφέλιμη εμπορική συναλλαγή (λαθρεμπόριο) μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων ψαράδων όπου οι ελληνικές αρχές δεν επιθυμούν να σταματήσουν.
(Ίμια, τα απόρρητα τηλεγραφήματα των Αμερικανών” Μ. Ιγνατίου και Αθ. Έλλις)

Πρώτη δημοσίευση: “Εν Κρυπτώ” ( 1, 2)