Διεθνής κατάσταση
Στην Ουκρανία συνεχίζονται οι πολεμικές επιχειρήσεις, με τις ουκρανικές δυνάμεις να πιέζουν στο μέτωπο της Ζαπορίζια, προσπαθώντας να διευρύνουν το ρήγμα στις ρωσικές γραμμές μεταξύ Robotyne και Verbove, ώστε να ανοίξουν το δρόμο προς Μελιτόπολη. ΟΙ ρωσικές δυνάμεις συνέχισαν τις τοπικές επιθέσεις στις περιοχές Kupyansk, Kreminna και Bakhmut, καθώς και στον άξονα Avdiivka-Donetsk, όπου σημείωσαν μικρά εδαφικά κέρδη. Οι χάρτες προέρχονται από την πλέον πρόσφατη ανάλυση του Institute for the Study of War:
Στο θύλακα του Αρτσάχ/Ναγκόρνο-Καραμπάχ συνεχίζεται η έξοδος των κατοίκων προς την Αρμενία, μετά τη νίκη των δυνάμεων του Αζερμπαϊτζάν την προηγούμενη εβδομάδα και την κατάθεση των όπλων από τις αρμενικές δυνάμεις. Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον 85.000 κάτοικοι του Αρτσάχ έχουν περάσει τα σύνορα προς την Αρμενία, εγκαταλείποντας τις πατρογονικές εστίες τους.
ΥΕΘΑ/ΓΕΕΘΑ
Συνεχίζεται σε ολόκληρη τη χώρα, επί 24ωρης βάσεως, η διεξαγωγή της μεγάλης διακλαδικής άσκησης “ΠΑΡΜΕΝΙΩΝ-23”. Την Πέμπτη 28 Σεπτεμβρίου 2023 ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Κ. Φλώρος μετέβη στην Αίθουσα Επιχειρήσεων Παλλαϊκής Άμυνας – Πολιτικής Σχεδίασης Εκτάκτων Αναγκών (ΑΙΘΕΠΙΧ/ΠΑΜ-ΠΣΕΑ) του ΓΕΕΘΑ, στην οποία ασκούνται οι εκπρόσωποι των φορέων της Κεντρικής Διοίκησης, και ενημερώθηκε για την συμμετοχή του πολιτικού τομέα στην άσκηση, τόσο σε κεντρικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο. Ο Α/ΓΕΕΘΑ έκανε εκτενή αναφορά στην ανάγκη διαρκούς προσαρμογής της επιχειρησιακής σχεδίασης και εκπαίδευσης του πολιτικού τομέα στο σύγχρονο περιβάλλον ασφαλείας, προτρέποντας τις Δομές ΠΑΜ-ΠΣΕΑ να συμπεριλάβουν στον σχεδιασμό τους και θέματα ανθεκτικότητας. Επισημαίνεται ότι στο πλαίσιο της άσκησης «ΠΑΡΜΕΝΙΩΝ – 23», θα πραγματοποιηθεί δοκιμαστική ενεργοποίηση του συνόλου των σειρήνων συναγερμού Πολιτικής Άμυνας, σε όλη την επικράτεια, αύριο Δευτέρα 2 Οκτωβρίου 2023. Ταυτόχρονα με την ήχηση των σειρήνων συναγερμού, θα πραγματοποιηθεί ήχηση των καμπανών των Ιερών Ναών σε όλη την επικράτεια με σειρά βραχέων κωδωνισμών σε ταχύ ρυθμό διάρκειας 3 λεπτών.
Την Παρασκευή 29 Σεπτεμβρίου 2023, ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Κ. Φλώρος, παρουσία του Αρχηγού ΓΕΣ Αντιστρατήγου Ά. Χουδελούδη, του Διοικητή της ΔΕΠ/ΓΕΕΘΑ Αντιστρατήγου Δ. Χούπη και του Υπαρχηγού ΓΕΝ Υποναυάρχου Κ. Βλάχου ΠΝ, ενημερώθηκε επί των νέων τεχνολογιών από το νεότευκτο Διακλαδικό Κέντρο Έρευνας/Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας (ΚΕΤΑΚ) του ΓΕΕΘΑ. Ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ ενημερώθηκε για την αποστολή και το έργο του ΚΕΤΑΚ, που ανασυγκροτήθηκε και αποτελείται από προσωπικό όλων των Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων, και στην συνέχεια παρακολούθησε επίδειξη ποικίλων τύπων, μεγεθών και δυνατοτήτων Drones, ιπτάμενων τηλεκατευθυνόμενων στόχων, περιπλανώμενων πυρομαχικών (Loitering Munitions), καθώς και πληθώρα σύγχρονων διαβαθμισμένων τεχνολογικών προϊόντων που δύνανται να χρησιμοποιηθούν σε όλες τις διαστάσεις του σύγχρονου πεδίου μάχης. Ο Α/ΓΕΕΘΑ συνεχάρη το σύνολο του προσωπικού του ΚΕΤΑΚ, το οποίο με όραμα αναπτύσσει εργαλεία και τεχνογνωσία στον τομέα της εφαρμοσμένης έρευνας αμυντικών οπλικών συστημάτων.
Από την Δευτέρα 25 έως την Παρασκευή 29 Σεπτεμβρίου 2023, οι Ένοπλες Δυνάμεις συμμετείχαν στην Άσκηση Ειδικών Δυνάμεων – Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων (ΕΔ – ΔΕΕ) με την ονομασία «BALKAN SPIRIT – 23» που πραγματοποιήθηκε στην Ρουμανία. Η «BALKAN SPIRIT – 23» είναι άσκηση τύπου LIVEX/FTX (Live Exercise/Field Training Exercise), και κατά την διάρκειά της υλοποιήθηκαν αεραποβατικές και αεροκίνητες επιχειρήσεις, βολές μάχης Ταχείας Αντίδρασης (ΒΜΤΑ) – Άμεσης Αντίδρασης (Close Quarter Combat – CQC), καθώς και παροχή Α΄ Βοηθειών Πεδίου Μάχης (Tactical Combat Casualty Care – TCCC). Στην άσκηση συμμετείχαν προσωπικό και μέσα από την Βουλγαρία και την Ρουμανία. Οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις συμμετείχαν με 1 Επιχειρησιακή Ομάδα (Special Operations Task Unit – SOTU) από προσωπικό της Ε΄ Μοίρας Καταδρομών της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου (ΔΕΠ) του ΓΕΕΘΑ και της Σχολής Αλεξιπτωτιστών (ΣΧΑΛ) της Διεύθυνσης Ειδικών Δυνάμεων (ΔΕΔ) του ΓΕΣ.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Σ. Ιωαννίδη για την εφημερίδα “Καθημερινή”, το Συμβούλιο Αρχηγών Γενικών Επιτελείων (ΣΑΓΕ) που συνεδρίασε το πρωί της Δευτέρας στο Πεντάγωνο ενεργοποίησε το πρόγραμμα αγοράς ενός νέου μη επανδρωμένου συστήματος HERON Mk2, ενώ η ελληνική πλευρά βρίσκεται ήδη σε προχωρημένες συζητήσεις με το Ισραήλ για την αγορά και των δύο «νοικιασμένων» UAV HERON, παλαιότερης έκδοσης Mk1, όταν ολοκληρωθεί η τρέχουσα περίοδος εκμίσθωσης. Υπενθυμίζεται επίσης ότι στα τέλη του 2024 θα φτάσουν στην Ελλάδα τα πρώτα γαλλικής κατασκευής UAV Patroller που αγοράστηκαν μέσω της νατοϊκής υπηρεσίας προμηθειών NSPA και θα ανήκουν στον Στρατό Ξηράς, ενισχύοντας τα υπάρχοντα συστήματα UAV Sperwer.
Στρατός Ξηράς
Από την Δευτέρα 11 έως την Τετάρτη 27 Σεπτεμβρίου 2023, οι Ένοπλες Δυνάμεις (ΕΔ) συμμετείχαν στην πολυεθνική άσκηση με την επωνυμία «NOBLE BLUEPRINT 23», που πραγματοποιήθηκε στο Novo Selo Training Area (NSTA) της Βουλγαρίας υπό την Πολυεθνική Δύναμη ΝΑΤΟ Enhanced Vigilance Activity Battlegroup Bulgaria (NATO eVA BG BGR). Η «NOBLE BLUEPRINT 23» είναι άσκηση τύπου CPX – LFX (Command Post Exercise – Live Fire Exercise) και αποσκοπεί στην εξάσκηση των συμμετεχόντων επί των διαδικασιών ταχείας ανάπτυξης και ελιγμού δυνάμεων επιπέδου συγκροτήματος Λόχου, με την παράλληλη παροχή υποστήριξης τμημάτων Πυροβολικού και Διοικητικής Μέριμνας. Από Ελληνικής πλευράς συμμετείχε στην άσκηση 1 Διμοιρία Αντιαρματικών (Α-Τ) Ειδικής Σύνθεσης της Ελληνικής Δύναμης Βουλγαρίας (ΕΛΔΥΒΟ) – 2, με την οποία η χώρα μας παίρνει μέρος στην NATO eVA BG BGR. Η ελληνική υπομονάδα πραγματοποίησε βολές Α/Τ πυραύλων TOW από τους εκτοξευτές των οχημάτων M-901Α2 ITV.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Σ. Ιωαννίδη για την εφημερίδα Καθημερινή, το αεροδρόμιο της Αλεξάνδρειας Ημαθίας προκρίνεται ως εναλλακτική βάση για την ανάπτυξη των ελικοπτέρων της 3ης Ταξιαρχίας Αεροπορίας Στρατού των ΗΠΑ (Combat Aviation Brigade-CAB) που αναμενόταν εντός του Οκτωβρίου στο Στεφανοβίκειο, δεδομένου ότι το τελευταίο παραμένει ακόμα βυθισμένο εντός των ορίων της λίμνης Κάρλας, όπως αυτά επεκτάθηκαν μετά την κακοκαιρία “Daniel”. Κατά το ίδιο ρεπορτάζ, τα ελικόπτερα της ΑΣ έχουν μετακινηθεί από το Στεφανοβίκειο, ωστόσο δεν έχει διευκρινιστεί ο χρόνος μετακίνησης και αν έχουν υποστεί ζημιές όσα βρίσκονταν μέσα στα υπόστεγα συντήρησης όταν πλημμύρισε η βάση.
Πολεμικό Ναυτικό
Στις 28 Σεπτεμβρίου έγινε στο ναυπηγείο του Λοριάν η “τεχνική καθέλκυση” της φρεγάτας ΚΙΜΩΝ (F601), πρώτης από τις 3 φρεγάτες τύπου FDI που ναυπηγούνται στη Γαλλία για το Πολεμικό Ναυτικό. Η επίσημη τελετή καθέλκυσης θα γίνει στις 4 Οκτωβρίου.
Η Ελλάδα διαδέχεται από σήμερα την Ιταλία στη διοίκηση της δύναμης της ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΕΙΡΗΝΗ της ΕΕ για την τήρηση του εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ για τη Λιβύη. Συγκεκριμένα, η φρεγάτα ΑΙΓΑΙΟΝ (F460) αναλαμβάνει από σήμερα καθήκοντα πλοίου έδρας της ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΕΙΡΗΝΗ εν πλω με Έλληνα αξιωματικό ως επιβαίνοντα Διοικητή.
Την Τρίτη 26 Σεπτεμβρίου 2023 πραγματοποιήθηκε στη ν. Λέρο τελετή, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων μνήμης για την 80η επέτειο από τη βύθιση του Αντιτορπιλικού «ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΟΛΓΑ». Στην τελετή παρέστησαν ο Υφυπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Ι. Παππάς ως εκπρόσωπος της Κυβέρνησης, ο Διοικητής Διοίκησης Διοικητικής Μέριμνας Ναυτικού (ΔΔΜΝ), Αντιναύαρχος (Μ) Χ. Παπαδημητρίου ΠΝ, ως εκπρόσωπος του Αρχηγού ΓΕΝ, μέλη της Αποκεντρωμένης Διοίκησης/Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ο Ακόλουθος Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου Captain Alex J.Τ Bush καθώς και εκπρόσωποι των Ενόπλων Δυνάμεων, των Σωμάτων Ασφαλείας και των θρησκευτικών αρχών του τόπου. Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων κατέπλευσε στη ν. Λέρο η κανονιοφόρος ΑΗΤΤΗΤΟΣ, από όπου πραγματοποιήθηκε ρίψη στεφάνων.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Σ. Βλάσση στον ιστότοπο doureios.com, επιτροπή του ΠΝ βρίσκεται στις ΗΠΑ και επιθεωρεί τα 4 Παράκτια Περιπολικά κλάσης Maritime Protector που έχει ζητήσει η Ελλάδα προς δωρεάν μεταβίβαση. Πρόκειται για πλοία με ικανότητα επιχειρήσεων σε Κατάσταση Θαλάσσης 5 που διαθέτουν πρυμναία ράμπα για καθέλκυση λεμβών RHIB, ενώ ο συνήθης οπλισμός τους αποτελείται από δύο βαρέα πολυβόλα των 12,7 χιλ. Με την προσθήκη των 4 ΠΠ Island και των 4 ΠΠ Marine Protector, το ΠΝ αντικαθιστά με το βέλτιστο οικονομικοτεχνικά τρόπο το σύνολο των ισάριθμων απαρχαιωμένων πλοίων που διαθέτει σε ρόλους παράκτιων περιπολικών και μπορεί να ανακατευθύνει κονδύλια για τη ναυπήγηση μεγαλύτερων μονάδων του Στόλου.
Πολεμική Αεροπορία
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Σ. Ιωαννίδη για την εφημερίδα “Καθημερινή”, στο ΚΥΣΕΑ που πραγματοποιήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου εγκρίθηκε (επιτέλους) η προμήθεια βλημάτων μακρού πλήγματος τύπου Rampage (κόστους 50 εκ. Ευρώ) και συλλογών κατεύθυνσης βομβών τύπου Spice (κόστους 130 εκ. Ευρώ) που θα εξοπλίσουν τα ελληνικά μαχητικά F-16 (και ενδεχομένως και άλλους τύπους), βελτιώνοντας σημαντικά τις ικανότητες της Πολεμικής Αεροπορίας σε αποστολές κρούσης. Για την υλοποίηση της προμήθειας απομένει η σύνταξη της διακρατικής σύμβασης και η υπογραφή της από τη ΓΔΑΕΕ.
Την Πέμπτη 28 Σεπτεμβρίου 2023 και στο πλαίσιο της άσκησης «ΠΑΡΜΕΝΙΩΝ – 23», εξετάστηκε το επεισόδιο πιθανής ασύμμετρης απειλής από αέρος (RENEGADE), που δεν τηρεί τις προβλεπόμενες διαδικασίες Ελέγχου Εναέριας Κυκλοφορίας, ούτε το Σχέδιο Πτήσης του, και οι ενέργειές του τείνουν να εξελιχθούν σε εναέρια απειλή εναντίον αστικών και στρατιωτικών εγκαταστάσεων της χώρας. Σκοπός του επεισοδίου ήταν αφενός η εξοικείωση και εξάσκηση του προσωπικού των Ενόπλων Δυνάμεων (ΕΔ) και των πολιτικών φορέων που εμπλέκονται στην αντιμετώπιση αεροσκαφών σε κατάσταση «RENEGADE», αφετέρου η εκπαίδευση επί των διαδικασιών Διοίκησης και Ελέγχου (C2) κατά την αντιμετώπιση ασύμμετρων απειλών. Η εφαρμογή του σχετικού σχεδίου εκτελέστηκε από το Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων (ΓΕΕΘΑ/ΕΘΚΕΠΙΧ) υπό τη διεύθυνση του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ Στρατηγού Κ. Φλώρου και του συνόλου της στρατιωτικής ηγεσίας. Το αεροσκάφος «RENEGADE» προσομοίωνε μεταγωγικό C-27J της ΠΑ, το οποίο απογειώθηκε από την Αεροπορική Βάση της Ελευσίνας (112 ΠΜ). Σύμφωνα με το σενάριο του επεισοδίου, δεν είχε επαφή με τις αρμόδιες αρχές Ελέγχου Εναερίου Κυκλοφορίας (απώλεια επικοινωνίας), διέκοψε το σήμα ηλεκτρονικής αναγνώρισης (Identification Friend or Foe IFF) και σταδιακά παρουσίαζε απόκλιση από το εγκεκριμένο Σχέδιο Πτήσης. Ακολούθησε η άμεση ενημέρωση του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ όπως προβλέπεται από τον Αρχηγό Τακτικής Αεροπορίας και το αεροσκάφος χαρακτηρίστηκε ως ύποπτο «RENEGADE». Δόθηκε εντολή απογείωσης σε 2 αεροσκάφη επιφυλακής F-16 από την Σούδα (115 ΠΜ), ενώ παράλληλα το ίχνος του «RENEGADE» παρακολουθείτο από το 2ο ΑΚΕ της Πολεμικής Αεροπορίας. Τα μαχητικά αεροσκάφη αναγνώρισαν και αναχαίτισαν το RENEGADE», το οποίο ακολουθώντας τα οπτικά σήματά τους κινήθηκε για το αεροδρόμιο «ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ» του Ηρακλείου, που του υποδείχθηκε για προσγείωση.
Την Τρίτη 26 Σεπτεμβρίου 2023 πραγματοποιήθηκε επίσκεψη αντιπροσωπείας της Πολεμικής Αεροπορίας της Σαουδικής Αραβίας, με επικεφαλής τον Διοικητή του Air Warfare Center, Major General Khalid AlHarbi, στο Κέντρο Αεροπορικής Τακτικής (ΚΕΑΤ), στην Αεροπορική Βάση Ανδραβίδας, όπου τους υποδέχθηκε ο Διοικητής του, Ταξίαρχος (Ι) M. Κανουπάκης. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής τους, συζητήθηκαν θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος και διευρύνθηκε η δυνατότητα συνεργασίας στον τομέα της εκπαίδευσης.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ της Γ. Γαραντζιώτη για τον ιστότοπο cnn.gr, η 343 Μοίρα “Αστέρι” θα συμμετάσχει το Νοέμβριο με 4 από τα εκσυγχρονισμένα F-16 Viper της ΠΑ στην κορυφαία ισραηλινή άσκηση Blue Flag. Σύμφωνα με το ίδιο ρεπορτάζ, το 14ο εκσυγχρονισμένο F-16 Viper αναμένεται να παραδοθεί στα τέλη Οκτωβρίου στην 340 Μοίρα “Αλεπού”, που θα είναι η δεύτερη Μοίρα της ΠΑ που θα χρησιμοποιήσει τα εκσυγχρονισμένα μαχητικά.
Την τελευταία εβδομάδα του Σεπτεμβρίου σημειώθηκε μία (1) παράβαση κανόνων εναέριας κυκλοφορίας από τουρκικό UAV στο ΝΑ Αιγαίο.
Κύπρος
Πραγματοποιήθηκε σήμερα στη Λευκωσία ενώπιον του Προέδρου της Δημοκρατίας Ν. Χριστοδουλίδη η στρατιωτική παρέλαση για την 63η επέτειο της ανακήρυξης της ανεξαρτησίας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ιδιαίτερα σημαντικός κρίνεται ο συμβολισμός της παρουσίας της προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρ. Μετσόλα, ενώ παρόντες ήταν επίσης οι υπουργοί Άμυνας Ελλάδας και Κύπρου Ν. Δένδιας και Μ. Γιωργάλλας, ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Κ. Φλώρος και ο Αρχηγός ΓΕΕΦ Αντιστράτηγος Γ. Τσιτσικώστας.
Όπως δήλωσε ο Έλληνας υπουργός Εθνικής Άμυνας, «Για την Ελλάδα των Bellhara, των Rafale και των F-16 Viper, η Κύπρος δεν κείται μακράν».
Ανατολικός Παρατηρητής
Κατά την ομιλία του στο τουρκικό κοινοβούλιο για την έναρξη της νέας κοινοβουλευτικής περιόδου, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρ.Τ. Ερντογάν προανήγγειλε νέα τουρκική εισβολή στη Συρία και επαναφορά της “ζώνης ασφαλείας” βάθους 30 χιλιομέτρων από τα τουρκοσυριακά σύνορα, υπενθυμίζοντας με έμφαση τη φράση “ίσως έρθουμε μια νύχτα ξαφνικά”.
Βομβιστική επίθεση σημειώθηκε νωρίς σήμερα το πρωί στην Άγκυρα, στην είσοδο του υπουργείου Εσωτερικών. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, η επίθεση πραγματοποιήθηκε από δύο άνδρες: ο πρώτος πραγματοποίησε βομβιστική επίθεση αυτοκτονίας πυροδοτώντας εκρηκτικά που έφερε πάνω του, ενώ ο δεύτερος έφερε εκτοξευτή θερμοβαρικών ρουκετών ρωσικής κατασκευής, αλλά δεν πρόλαβε να τον πυροδοτήσει καθώς εξουδετερώθηκε με πυροβολισμούς από την αστυνομία.
Σε σχέση με την έγκριση του εκκρεμούς τουρκικού αιτήματος αγοράς και εκσυγχρονισμού μαχητικών αεροσκαφών F-16, ο γερουσιαστής Ben Cardin, ο οποίος ανέλαβε την προεδρία της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων μετά την προσωρινή αποχώρηση του Bob Menendez την προηγούμενη εβδομάδα, δήλωσε ότι, ακόμη και αν η Τουρκία επικυρώσει την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ στις αρχές Οκτωβρίου (όπως υποστηρίζουν κάποιες πηγές από την Άγκυρα), η απόφασή του για την άρση του βέτο στην πώληση των F-16 θα εξαρτηθεί και από άλλα ζητήματα, συμπεριλαμβανομένων θεμάτων ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Παράλληλα, σύμφωνα με τον ανταποκριτή του Habertürk στην Ουάσιγκτον, Ali Çınar, η έγκριση της πώλησης αεροσκαφών F-35 στην Ελλάδα αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός 3-4 εβδομάδων, προοπτική που ο Τούρκος δημοσιογράφος χαρακτήρισε ως “απόλυτη στήριξη των ΗΠΑ σε Ελλάδα και Κύπρο”.
