Διεθνής κατάσταση
Στον πόλεμο της Ουκρανίας σημειώθηκε την τελευταία εβδομάδα μια εντυπωσιακή αντεπίθεση των ουκρανικών δυνάμεων, η οποία θέτει σε κίνδυνο τη ρωσική θέση σε ολόκληρο το μέτωπο του Ντονμπας. Οι ουκρανικές δυνάμεις με μια αιφνιδιαστική επίθεση ΝΑ της πόλης του Χάρκοβο διέσπασαν τις ρωσικές γραμμές και προωθήθηκαν ανατολικά ως το Κουπιάνσκ, αποκόπτοντας τη βασική γραμμή ανεφοδιασμού από τη Ρωσία προς το Izyum. Ακολούθως η ουκρανική επιθετική αιχμή κινήθηκε νότια κατά μήκος του ποταμού Oskil, απειλώντας να αποκόψει τις ρωσικές δυνάμεις στην περιοχή του Izyum. Οι ρωσικές δυνάμεις οπισθοχώρησαν (άτακτα σε κάποιες περιπτώσεις) προς τα ανατολικά, εγκαταλείποντας στην περιοχή του Izyum σημαντικές ποσότητες οπλικών συστημάτων (μεταξύ των οποίων άρματα μάχης, τεθωρακισμένα οχήματα και Α/Κ πυροβόλα) και πυρομαχικών. Οι εξελίξεις τρέχουν και δεν μπορούν να προβλεφθούν, αλλά η συνέχεια θα εξαρτηθεί από την ικανότητα της ρωσικής διοίκησης να χρησιμοποιήσει αξιόμαχες εφεδρείες για τη σταθεροποίηση του μετώπου, και αντιστρόφως από την ικανότητα των ουκρανικών δυνάμεων να εμποδίσουν την ενίσχυση του ρωσικού μετώπου με εφεδρείες. Το βέβαιο είναι ότι οι ρωσικές δυνάμεις έχουν υποστεί σοβαρό πλήγμα σε επίπεδο προσωπικού, υλικού και ηθικού. Οι χάρτες προέρχονται από την πλέον πρόσφατη ανάλυση του Institute for the Study of War, αλλά και από τις ρωσικές διαδικτυακές πηγές RYBAR και ZΟΚΑ.
Παράλληλα, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Ν. Παναγιωτόπουλος ανακοίνωσε ότι η Ελλάδα θα περιθάλψει σε ελληνικά στρατιωτικά νοσοκομεία Ουκρανούς τραυματίες πολέμου, ενώ στις 8 Σεπτεμβρίου εγκρίθηκε από την Επιτροπή Εθνικής ‘Αμυνας και Εξωτερικών της Βουλής η κύρωση του πρωτοκόλλου προσχώρησης της Σουηδίας και της Φιλανδίας στο ΝΑΤΟ, υπέρ της οποίας ψήφισαν ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ ενώ καταψήφισαν το ΚΚΕ μαζί με το ΜεΡΑ25 και επιφυλάχθηκε η Ελληνική Λύση.
ΥΕΘΑ/ΓΕΕΘΑ
Την Παρασκευή 9 Σεπτεμβρίου 2022 ολοκληρώθηκε η πολυεθνική άσκηση με την επωνυμία «NOBLE PARTNER 2022», που πραγματοποιήθηκε στην στρατιωτική βάση Vaziani στην Τιφλίδα της Γεωργίας, με την συμμετοχή συνολικά 20 Χωρών (Ελλάδα, Αζερμπαϊτζάν, Βουλγαρία, Βοσνία Ερζεγοβίνη, Γεωργία, Γερμανία, Εσθονία, ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιαπωνία, Λιθουανία, Μολδαβία, Oυγγαρία, Ουκρανία, Πολωνία, Ρουμανία, Σλοβακία, Σουηδία, Τουρκία, Τσεχία). Η άσκηση «NOBLE PARTNER 2022» είναι τύπου LIVEX (Live Exercise) και διοργανώθηκε από τις Ένοπλες Δυνάμεις της Γεωργίας και το U.S. Army Europe and Africa (USAREUR-AF). Οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις συμμετείχαν με επιτελή της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου (ΔΕΠ) του ΓΕΕΘΑ, καθώς και με Διμοιρία Ακροβολιστών – Ελεύθερων Σκοπευτών και επιτελείς της 34ης Μ/Κ Ταξιαρχίας. Τα αντικείμενα που εκτελέστηκαν κατά την διάρκεια της άσκησης περιλάμβαναν μεταξύ άλλων την εκτέλεση βολών με το σύνολο των διαθέσιμων οπλικών συστημάτων, επιχειρήσεις σε αστικό περιβάλλον, επιθετικές και αμυντικές επιχειρήσεις, άσκηση αντεπίθεσης και ανακατάληψης τοποθεσίας.
Από 05 έως 08 Σεπτεμβρίου 2022 και στο πλαίσιο της προετοιμασίας της Διμερούς Διακλαδικής Άσκησης «ΜΕΔΟΥΣΑ 12», πραγματοποιήθηκε η Συνδυασμένη Κύρια και Τελική Σύσκεψη Σχεδίασης στις εγκαταστάσεις της Ναυτικής Βάσης Αλεξάνδρειας στην Αίγυπτο. Στη σύσκεψη συμμετείχαν εκπρόσωποι των Ενόπλων Δυνάμεων της Αιγύπτου, της Ελλάδος καθώς και της Κύπρου και του Βασιλείου της Σαουδικής Αραβίας ως προσκεκλημένων χωρών. Σκοπός της σύσκεψης ήταν ο καθορισμός του προγράμματος δραστηριοτήτων και ο τελικός συντονισμός της Άσκησης, η οποία έχει προγραμματιστεί να διεξαχθεί από 19 έως 25 Νοεμβρίου 2022 στην ευρύτερη περιοχή της Αλεξάνδρειας.
Την Δευτέρα 5 Σεπτεμβρίου 2022 ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Κ. Φλώρος απένειμε την Ηθική Αμοιβή της «Ευφήμου Μνείας» σε έξι Αξιωματικούς και Υπαξιωματικούς της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου (ΔΕΠ) του ΓΕΕΘΑ που διακρίθηκαν στον διεθνή στρατιωτικό Διαγωνισμό Ελεύθερων Σκοπευτών «European Best Sniper Team Competition 2022». Στο διαγωνισμό, ο οποίος διοργανώθηκε από το Joint Multinational Readiness Center (JMRC) της 7th Army Training Command των ΗΠΑ στο Hohenfels της Γερμανίας, η ΔΕΠ του ΓΕΕΘΑ συμμετείχε με 2 ομάδες (ζεύγη) Ελεύθερων Σκοπευτών οι οποίες κατέκτησαν την 1η (ΕΤΑ) και την 4η θέση (Ζ΄ ΜΑΚ) μεταξύ 36 ομάδων από 18 χώρες (Βουλγαρία, Γερμανία, Ελλάδα, Εσθονία, ΗΠΑ, Ιταλία, Κροατία, Κυπριακή Δημοκρατία, Ουγγαρία, Λετονία, Λιθουανία, Πολωνία, Πορτογαλία, Σλοβακία, Σλοβενία, Τουρκία, Τσεχία και Φινλανδία). Κατά τον χαιρετισμό του, ο Α/ΓΕΕΘΑ επεσήμανε ότι από τον Απρίλιο του 2020 που ιδρύθηκε, η ΔΕΠ εκσυγχρόνισε και αναβάθμισε τις δυνατότητες σχεδίασης και εκτέλεσης Ειδικών Επιχειρήσεων, συμβάλλοντας στην προαγωγή της διακλαδικότητας και της κοινής επιχειρησιακής αντίληψης. Ακολούθησε στατική επίδειξη υλικών και εξοπλισμού ελευθέρων σκοπευτών και παρουσίαση δύο νεοαποκτηθέντων Οχημάτων Ειδικών Αποστολών POLARIS MRZR, που χρησιμοποιούνται σε αποστολές αναγνώρισης, μεταφορές υλικών και διακομιδές τραυματιών και δύνανται να μεταφέρονται με πτητικά μέσα των Ενόπλων Δυνάμεων.
Το ΓΕΕΘΑ εξέδωσε προκηρύξεις πρόσληψης 1.190 Οπλιτών Βραχείας Ανακατάταξης (755 στο ΣΞ, 200 στο ΠΝ, 235 στην ΠΑ) για το έτος 2022, για βραχεία περίοδο 3 ετών με δυνατότητα παράτασης εφάπαξ για επιπλέον 3 έτη.
Στρατός Ξηράς
Την Τετάρτη 7 Σεπτεμβρίου 2022, ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού, Αντιστράτηγος Χ. Λαλούσης, πραγματοποίησε επίσκεψη στη Περιοχή Ευθύνης του Δ΄ Σώματος Στρατού (Δ΄ ΣΣ «ΘΡΑΚΗ»). Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του ο Αρχηγός, συνοδευόμενος από τον Διοικητή του Σώματος Αντιστράτηγο Ι. Τσιόπλο, επισκέφθηκε έδρες Σχηματισμών και περιηγήθηκε σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις.
Σύμφωνα με δηλώσεις του υπουργού Προστασίας του Πολίτη Τ. Θεοδωρικάκου από τις Φέρες Έβρου στις 6 Σεπτεμβρίου, κατά την τελετή παράδοσης θωρακισμένων οχημάτων στην Ελληνική Αστυνομία, η επέκταση του φράχτη με βάση την απόφαση του ΚΥΣΕΑ κατά μήκος των ελληνοτουρκικών συνόρων στον Έβρο έως 140 χλμ. αποτελεί προτεραιότητα του σχεδίου ΑΚΡΙΤΑΣ, που περιλαμβάνει επίσης την πρόσληψη 250 νέων συνοριοφυλάκων και ενίσχυση-αναβάθμιση των ηλεκτρονικών μέσων επιτήρησης, όπως τα 5 ειδικοποιημένα οχήματα Shladot που παραδόθηκαν.
Επίσης, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας “Καθημερινή”, τους επόμενους μήνες αναμένεται η ολοκλήρωση του έργου επέκτασης του συστήματος κρυπτογραφημένων επικοινωνιών Tetra Supura στον Έβρο και το Αν. Αιγαίο, βάσει απόρρητης σύμβασης που είχε υπογραφεί μεταξύ της εταιρίας Krikel και του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη. Το έργο αποσκοπεί στη διασφάλιση των επικοινωνιών των Σωμάτων Ασφαλείας στις παραμεθόριες περιοχές, που είχαν αποδειχθεί προβληματικές και “ευάλωτες” κατά την τουρκική απόπειρα υβριδικής εισβολής με εργαλειοποίηση μεταναστών, το Μάρτιο του 2020.
Πολεμικό Ναυτικό
Την Τετάρτη 31 Αυγούστου 2022 διεξήχθη συνεκπαίδευση PASSEX (Passing Exercise) του υποβρυχίου ΩΚΕΑΝΟΣ με μονάδες της Μόνιμης Συμμαχικής Ναυτικής Δύναμης 2 (Standing NATO Maritime Group Two – SNMG-2). Κατά τη διάρκεια της συνεκπαίδευσης εκτελέστηκαν αντικείμενα ανθυποβρυχιακού και αντιαεροπορικού πολέμου (Air Defence Exercise – ADEX) με την συμμετοχή 2 F-4 της ΠΑ.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του ιστοτόπου hellasjournal.com, το Μάρτιο του 2023 αναμένεται να αφιχθούν στην Ελλάδα τα 4 παράκτια περιπολικά τύπου Island που θα παραχωρηθούν στο ΠΝ από τις ΗΠΑ ως EDA, μαζί με πλήρες απόθεμα ανταλλακτικών για την υποστήριξή τους. Τα ΠΠ τύπου Island αναμένεται να αντικαταστήσουν τα υπέργηρα ΠΠ τύπου «Αντωνίου» και «Nasty» που σηκώνουν το βάρος της επιτήρησης των ανατολικών συνόρων. Έχουν αυτονομία 3.300 μιλίων, μέγιστη ταχύτητα άνω των 29 κόμβων, ενώ ο οπλισμός τους θα περιλαμβάνει πυροβόλο των 20 χιλ. σε RWS.
Πολεμική Αεροπορία
Αύριο 12 Σεπτεμβρίου αναμένεται να παραληφθούν από την Πολεμική Αεροπορία στην 115 ΠΜ τα δύο πρώτα ελληνικά F-16 που αναβαθμίστηκαν από την ΕΑΒ στο επίπεδο Viper.
Την Τετάρτη 7 Σεπτεμβρίου 2022 διεξήχθη συνεκπαίδευση Μαχητικών Αεροσκαφών της Πολεμικής Αεροπορίας με το Αεροπλανοφόρο USS GEORGE H.W. BUSH των ΗΠΑ, στην ευρύτερη περιοχή δυτικά της Πελοποννήσου. Στη συνεκπαίδευση συμμετείχαν 2 μαχητικά αεροσκάφη F-16 της Πολεμικής Αεροπορίας και 2 μαχητικά αεροσκάφη F-18 από το USS GEORGE H.W. BUSH, σε αντικείμενα εκπαίδευσης μάχης μεταξύ διαφορετικών τύπων αεροσκαφών (Dissimilar Air Combat Training – DACT).
Σχετικά μειωμένη, αν και σε σταθερά υψηλά επίπεδα, ήταν η παραβατικότητα της τουρκικής αεροπορίας την τελευταία εβδομάδα, καθώς σημειώθηκαν 243 παραβιάσεις του ελληνικού εναερίου χώρου (έναντι 371 την αμέσως προηγούμενη εβδομάδα), με μία εμπλοκή (έναντι 7 την αμέσως προηγούμενη εβδομάδα) και 4 υπερπτήσεις ελληνικού εδάφους (έναντι μιας την αμέσως προηγούμενη εβδομάδα).
Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή
Χθες 11 Σεπτεμβρίου κατά τις μεσημβρινές ώρες, περιπολικό σκάφος της Λιμενικής Αρχής Μυτιλήνης εντόπισε το Ro-Ro πλοίο “ANATOΛΙΑΝ” σημαίας Κομόρες, στη θαλάσσια περιοχή βορειοδυτικά ν. Λέσβου, να κινείται ύποπτα εντός εθνικών χωρικών υδάτων έχοντας πορεία βόρεια του νησιού. Στη συνέχεια, ο πλοίαρχος του εν λόγω πλοίου αφού ενημερώθηκε από το πλήρωμα του περιπολικού σκάφους Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ., να σταματήσει την πορεία του προκειμένου να του διενεργηθεί έλεγχος, δεν συμμορφώθηκε, κινούμενος παράλληλα προς τα τουρκικά παράλια. Ακολούθησε καταδίωξη, κατά την οποία πραγματοποιήθηκαν προειδοποιητικές βολές σε ασφαλή τομέα, χωρίς ωστόσο το ανωτέρω πλοίο να σταματήσει, εισερχόμενο σε τουρκικά χωρικά ύδατα και κινούμενο προς τα τουρκικά παράλια. Για το περιστατικό ενημερώθηκαν εγγράφως από το Κέντρο Επιχειρήσεων Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ. οι τουρκικές αρχές. Σημειώνεται ότι από τουρκικές πηγές διακινείται στο Διαδίκτυο βίντεο του περιστατικού ως δήθεν απόδειξη ελληνικής επιθετικότητας.
Όπως προκύπτει από δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών Χ. Σταϊκούρας με αφορμή τη συμπλήρωση ενός έτους από την έναρξη υλοποίησης του προγράμματος «Αρχύτας» για τον σχεδιασμό και τη βιομηχανική παραγωγή αυτόνομου εναέριου οχήματος (drone) πολλαπλών χρήσεων, το έργο εξελίσσεται σύμφωνα με το πρόγραμμα. Συγκεκριμένα, οι πειραματικές πτήσεις (με drone υπό κλίμακα) θα γίνουν περί τα μέσα Οκτωβρίου, ενώ παράλληλα συνεχίζεται η προμήθεια και ο έλεγχος των εξαρτημάτων, παρά τις μικρές καθυστερήσεις λόγω των διαταραχών που έχουν προκληθεί στις εφοδιαστικές αλυσίδες παγκοσμίως.
Με βάση τον προγραμματισμό, προβλέπεται προς τα τέλη του 2022 να ξεκινήσει η κατασκευή του πραγματικού πρωτοτύπου, ενώ η ΕΑΒ δομεί τη γραμμή παραγωγής και συγκροτεί τον τομέα προώθησης των πωλήσεων.
Ανατολικός Παρατηρητής
Σύμφωνα με δηλώσεις του πλοιάρχου İzzet Emre Afacan στο πρακτορείο Anadolu, τo πρόγραμμα Εθνικού Υποβρυχίου (MILDEN) της Τουρκίας αφορά τον σχεδιασμό και τη ναυπήγηση Υ/Β Αναερόβιας Πρόωσης (ΑΙΡ) εκτοπίσματος 2.700 τόνων, μήκους 80 μέτρων.
Στις 4 Σεπτεμβρίου συνετρίβη στο Β. Ιράκ ελικόπτερο S-70A Blackhawk του Τουρκικού Στρατού συνετρίβη λόγω μηχανικής βλάβης, ενώ εκτελούσε ανεφοδιασμό και αντικατάσταση προσωπικού. Διασώθηκαν οι 7 από τους 8 επιβαίνοντες.
Κατά τη συνεδρίαση της τεχνικής επιτροπής της PESCO (Permanent Structured Cooperation, Μόνιμη Διαρθρωμένη Συνεργασία των κρατών μελών της ΕΕ σε στρατιωτικό επίπεδο) στις 7 Σεπτεμβρίου απορρίφθηκε το τουρκικό αίτημα συμμετοχής στο πρόγραμμα military mobility, όπως δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών Ν. Δένδιας στις 8 Σεπτεμβρίου στη Βουλή.