Στις 28 Σεπτεμβρίου υπεγράφη στο Παρίσι συμφωνία «Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης για τη Συνεργασία στην Άμυνα και στην Ασφάλεια» μεταξύ Ελλάδας-Γαλλίας, η οποία μεταξύ άλλων προβλέπει ότι τα δύο μέρη παρέχουν το ένα στο άλλο «βοήθεια και συνδρομή, με όλα τα κατάλληλα μέσα που έχουν στην διάθεσή τους, κι εφόσον υφίσταται ανάγκη με τη χρήση ένοπλης βίας, εάν διαπιστώσουν από κοινού ότι μία ένοπλη επίθεση λαμβάνει χώρα εναντίον της επικράτειας ενός από τα δύο» (άρθρο 2), καθώς και εναρμόνιση θέσεων για κρίσιμα ζητήματα σχετικά με αμυντικές πρωτοβουλίες της ΕΕ (άρθρο 7), στρατιωτική συνεργασία στην εκπαίδευση (άρθρο 20), ανταλλαγή πληροφοριών και κοινών αναλύσεων για γεωγραφικές περιοχές ενδιαφέροντος (άρθρο 22), ανάπτυξη βιομηχανικής εταιρικής σχέσης που θα συμπεριλαμβάνει ελληνικές και γαλλικές αμυντικές εταιρείες (άρθρο 25) κ.ά.
Η υπογραφείσα συμφωνία συνοδεύτηκε από ανακοίνωση του προέδρου της Γαλλίας Ε. Μακρόν και του πρωθυπουργού της Ελλάδας Κ. Μητσοτάκη για προμήθεια 3 Φρεγατών FDI HN για το Πολεμικό Ναυτικό με δικαίωμα προαίρεσης για 1 ακόμη από την Naval Group, καθώς και για την προμήθεια των 6 πρόσθετων μαχητικών Rafale F3R για την Πολεμική Αεροπορία που είχε ήδη ανακοινωθεί από τον πρωθυπουργό στη ΔΕΘ. Επιπλέον διεξάγονται διαπραγματεύσεις για τη ναυπήγηση 3 κορβετών Gowind για το Πολεμικό Ναυτικό με δικαίωμα προαίρεσης για 1 ακόμη.
ΥΕΘΑ/ΓΕΕΘΑ
Την Παρασκευή 1 Οκτωβρίου 2021 ολοκληρώθηκε η Εθνική Διακλαδική Άσκηση Μεγάλης Κλίμακας «ΠΑΡΜΕΝΙΩΝ-21», η οποία διεξήχθη σε ολόκληρη την Περιοχή Ευθύνης του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ από την Παρασκευή 24 Σεπτεμβρίου 2021 με συμμετοχή μέσων και προσωπικού των τριών Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων, της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου του ΓΕΕΘΑ, καθώς και των Σωμάτων Ασφαλείας και φορέων του Πολιτικού Τομέα. Στην άσκηση δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση σε επεισόδια που αφορούν στην άμεση επέμβαση των Ενόπλων Δυνάμεων για την ταχεία, αποφασιστική και νικηφόρα αντιμετώπιση αντιπάλων δυνάμεων σε ξηρά, θάλασσα και αέρα, δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στα συμπεράσματα από τις καταστάσεις που κλήθηκαν να διαχειριστούν οι Ένοπλες Δυνάμεις την περίοδο 2020 – 2021, στα διδάγματα προηγούμενων ασκήσεων και στην αντιμετώπιση ρεαλιστικών προσχεδιασμένων και μη, επεισοδίων σύμφωνα με τις ισχύουσες διαδικασίες.
Στρατός Ξηράς
Τις νυχτερινές ώρες της Τετάρτης 29 Σεπτεμβρίου διεξήχθη η τελική φάση της Τακτικής Άσκησης Μετά Στρατευμάτων (ΤΑΜΣ) «ΝΥΧΤΕΡΙΝΗ ΑΣΤΡΑΠΗ-21» στην περιοχή της Αλεξανδρούπολης, στο πλαίσιο της Εθνικής Διακλαδικής Άσκησης Μεγάλης Κλίμακας «ΠΑΡΜΕΝΙΩΝ-21». Η ΤΑΜΣ «ΝΥΧΤΕΡΙΝΗ ΑΣΤΡΑΠΗ-21» είναι άσκηση πλήρους ανάπτυξης δυνάμεων (LIVEX/FTX) και διευθύνεται από το Δ΄ Σώμα Στρατού με την συμμετοχή μονάδων από τη Διοίκηση Ειδικού Πολέμου του ΓΕΕΘΑ (ΔΕΠ/ΓΕΕΘΑ), Σχηματισμών και Μονάδων της 1ης Στρατιάς, Ελικόπτερα της Αεροπορίας Στρατού και Αεροσκάφη της Πολεμικής Αεροπορίας. Σύμφωνα με το σενάριο της Άσκησης, Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία που διεξάγει νυχτερινό αγώνα αρχικά αμύνεται προκειμένου να εφελκύσει τον αντίπαλο σε προσχεδιασμένο χώρο καταστροφής στην αμυντική τοποθεσία της. Οι φίλιες δυνάμεις έχοντας αποκτήσει τακτικό πλεονέκτημα εκτελούν επιθετική ενέργεια με την εφεδρεία τους, με την υποστήριξη πυρών Πυροβολικού, Επιθετικών Ελικοπτέρων και Μαχητικών Αεροσκαφών για τη δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών και με σκοπό την ολοκληρωτική εξουδετέρωση του σε συνδυασμό με ενέργειες Επιθετικών Ελικοπτέρων και Αερομεταφερόμενων Δυνάμεων. Τα αντικείμενα που εκτελέστηκαν στο πλαίσιο της άσκησης ήταν βολές πυροβολικού, αρμάτων και όλμων, εκτέλεση πυρών από Επιθετικά Ελικόπτερα και Μαχητικά Αεροσκάφη, ρίψη αλεξιπτωτιστών και εξάλειψη αεροπρογεφυρώματος.
Την Πέμπτη 30 Σεπτεμβρίου 2021 διεξήχθη στην περιοχή της Χίου η τελική φάση της «ΠΑΡΜΕΝΙΩΝ-21» με Τακτική Άσκηση Μετά Στρατευμάτων μεσαίας κλίμακας υπό την διεύθυνση της ΑΣΔΕΝ, με την συμμετοχή μονάδων από τη Διοίκηση Ειδικού Πολέμου του ΓΕΕΘΑ (ΔΕΠ/ΓΕΕΘΑ), Μονάδων της 96 Ανώτερης Διοίκησης Ταγμάτων Εθνοφυλακής (96 ΑΔΤΕ), Ελικόπτερα, Μαχητικά Αεροσκάφη και Πλοία επιφανείας. Σύμφωνα με το σενάριο της άσκησης, η Χίος προσβλήθηκε από εχθρικές δυνάμεις, οι οποίες δημιούργησαν ευρύ προγεφύρωμα στις Νότιες ακτές του νησιού. Οι χερσαίες δυνάμεις τις αναχαίτισαν, χωρίς να κατορθώσουν να εξαλείψουν την απειλή. Το ΓΕΕΘΑ για την αντιμετώπιση της κατάστασης διέταξε την ενίσχυση της Χίου, οπότε άμεσα συγκροτήθηκαν, φορτώθηκαν και μετακινήθηκαν στο νησί κατάλληλες δυνάμεις οι οποίες αφού εκτέλεσαν επιτυχή αποβατική ενέργεια, ανέλαβαν επιθετική πρωτοβουλία και με ευρεία υποστήριξη από Μαχητικά Αεροσκάφη, Επιθετικά Ελικόπτερα και Ναυτικές Μονάδες εκπλήρωσαν την αποστολή τους. Η διακλαδική ενέργεια υποστηρίχθηκε με ταυτόχρονη αεροκίνηση τμημάτων Ειδικών Επιχειρήσεων με μεταφορικά ελικόπτερα. Τα αντικείμενα που εκτελέστηκαν στο πλαίσιο της άσκησης ήταν ναυτικές επιχειρήσεις απόκτησης και διατήρησης θαλασσίου ελέγχου, αποβατικές επιχειρήσεις, αεροπορική και ναυτική υποστήριξη αποβατικών επιχειρήσεων, επιχειρήσεις ειδικού πολέμου προώθησης και κάλυψης κίνησης σε εχθρική ακτή, επιχειρήσεις αεροκίνησης τμήματος ΕΔ με αεροπορική κάλυψη επιθετικών ελικοπτέρων, επιχειρήσεις σύζευξης δυνάμεων και εξάλειψης εχθρικού αεροπρογεφυρώματος.
Την Τετάρτη 29 Σεπτεμβρίου 2021 και στο πλαίσιο της Εθνικής Διακλαδικής Άσκησης Μεγάλης Κλίμακας «ΠΑΡΜΕΝΙΩΝ 2021», πραγματοποιήθηκε η κύρια Ημέρα Διακεκριμένων Επισκεπτών (DV-Day) της ΤΑΜΣ «ΑΙΣΙΟΣ ΟΙΩΝΟΣ», στο Πεδίο Βολής-Ασκήσεων «ΨΗΛΟΣ ΣΤΑΛΟΣ» στο Διδυμότειχο. Η ΤΑΜΣ «ΑΙΣΙΟΣ ΟΙΩΝΟΣ» είναι Τακτική Άσκηση Μετά Στρατευμάτων μεσαίας κλίμακας και διευθύνεται από το Δ΄ Σώμα Στρατού με την συμμετοχή μονάδων από τη Διοίκηση Ειδικού Πολέμου του ΓΕΕΘΑ (ΔΕΠ/ΓΕΕΘΑ), Σχηματισμών και Μονάδων της 1ης Στρατιάς, Ελικόπτερα της Αεροπορίας Στρατού και Αεροσκάφη της Πολεμικής Αεροπορίας (ΠΑ). Σύμφωνα με το υποθετικό σενάριο της Άσκησης, ο εχθρός ο οποίος έχει εξαπολύσει επιθετική ενέργεια εντός της Ελληνικής επικράτειας, εφελκύεται σε προσχεδιασμένο χώρο καταστροφής στην αμυντική τοποθεσία της 3ης Μηχανοκίνητης Ταξιαρχίας. Οι φίλιες δυνάμεις έχοντας δημιουργήσει τακτικό πλεονέκτημα, εκτελούν αντεπίθεση και στην συνέχεια εκμεταλλευόμενες την σύμπτυξή των εχθρικών εκτελούν επιθετική ενέργεια για την δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών με σκοπό την ολοκληρωτική εξουδετέρωση του, με την ενέργεια να υποστηρίζεται από πυρά Πυροβολικού, Επιθετικά Ελικόπτερα και Αεροσκάφη της ΠΑ. Στο πλαίσιο της άσκησης εκτελέστηκαν μεταξύ άλλων πτήσεις Μη Επανδρωμένων Αεροχημάτων (UAV), βολές πυροβολικού, αρμάτων και όλμων, ρίψη αλεξιπτωτιστών, πυρά από αεροσκάφη της ΠΑ με κατάδειξη από προσωπικό των Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων της ΔΕΠ/ΓΕΕΘΑ (JTAC), αντικείμενα Άμυνας – Αναδιάταξης, Υπέρβασης – Αντεπίθεσης και Εξάλειψης Αεροπρογεφυρώματος.
Πολεμικό Ναυτικό
Η συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας για την προμήθεια 3+1 φρεγατών FDI προβλέπει την παράδοση του πρώτου πλοίου το 2025, του δεύτερου στις αρχές του 2026 και του τρίτου εντός του 2026. Η ελληνική διαμόρφωση (Hellenic Navy: HN) περιλαμβάνει ραντάρ σταθερής διάταξης 4 επιπέδων κεραιών SeaFire, 32 K/B επιφανείας-αέρος μεγάλου βεληνεκούς ASTER 30 Block 1 σε VLS SYLVER Α50, 8 Κ/Β επιφανείας-επιφανείας MM40 Exocet Block3C, πρωραίο πυροβόλο 76mm, 1 Σύστημα Εγγύς Άμυνας Mk31 RAM με 21 βλήματα RIM-116, τορπίλες MU90 και συνδυασμένο ενεργό παθητικό σόναρ ρυμουλκούμενης διάταξης CAPTAS 4. Σύμφωνα με γαλλικά δημοσιεύματα, η συμφωνία επιτεύχθηκε λόγω της σημαντικής μείωσης της τιμής μονάδας των φρεγατών σε περίπου 800 εκ. Ευρώ εκάστη, ενώ υπήρξε και επιτάχυνση στο χρονοδιάγραμμα παραδόσεων, με το ΠΝ να παραλαμβάνει φρεγάτες που προορίζονταν για το γαλλικό πολεμικό ναυτικό. Εκκρεμούν οι διαπραγματεύσεις για την απόκτηση 3+1 κορβετών τύπου Gowind, τόσο ως προς τον αριθμό τους όσο και ως προς τη ναυπήγησή τους στην Ελλάδα ή τη Γαλλία. Πιθανόν η συμφωνία για τις κορβέτες να περιληφθεί στην τελική λεπτομερή σύμβαση που θα υπογραφεί και για τις φρεγάτες (δεδομένου ότι επί του παρόντος η συμφωνία αποτυπώνεται σε περιληπτικό μνημόνιο), οπότε θα είναι και η κατάλληλη στιγμή για να κριθεί αν η συνολική συμφωνία καλύπτει τις ανάγκες του Πολεμικού Ναυτικού.
Από την Τετάρτη 29 Σεπτεμβρίου έως την Παρασκευή 1 Οκτωβρίου 2021 παρέμεινε στο λιμένα της Βηρυτού το Αρματαγωγό ΛΕΣΒΟΣ, το οποίο μετέφερε εκ μέρους της Ελληνικής Κυβέρνησης ανθρωπιστική βοήθεια στον δοκιμαζόμενο λαό του Λιβάνου. Κατά τον κατάπλου του ελληνικού πλοίου στον Λίβανο πραγματοποιήθηκε λιτή τελετή παραλαβής της βοήθειας από αντιπροσωπεία των Ενόπλων Δυνάμεων (LAF) και του Υπουργείου Εξωτερικών του Λιβάνου, στην οποία παραβρέθηκαν η πρέσβυς της Ελλάδας στο Λίβανο Α. Φουντουλάκη, εκπρόσωποι του Αρχηγού των LAF και του ΥΠΕΞ του Λιβάνου, ο Ακόλουθος Άμυνας της Ελλάδας στον Λίβανο Συνταγματάρχης (ΠΖ) Κ. Αντωνάτος, o κυβερνήτης του Α/Γ ΛΕΣΒΟΣ Αντιπλοίαρχος Δ. Δημάκης ΠΝ και εκπρόσωπος του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας.
Πολεμική Αεροπορία
Σύμφωνα με απάντηση του υπουργού Εθνικής Άμυνας σε κοινοβουλευτική ερώτηση, η έλευση των πρώτων μαχητικών αεροσκαφών Rafale της ΠΑ στην Ελλάδα αναμένεται τον Ιανουάριο του 2022, και η επιχειρησιακή αξιοποίησή τους από την 332 Μοίρα θα μπορεί να αρχίσει την επόμενη ημέρα της άφιξής τους. Παράλληλα, τα εναπομείναντα Mirage 2000 EGM/BGM της 332 Μοίρας αναμένεται να πωληθούν σε ιδιωτική εταιρία που παρέχει υπηρεσίες απεικόνισης εχθρικής δύναμης (“Aggressors”), μέσω της κατασκευάστριας εταιρίας.
Η Υπηρεσία Προμηθειών της Πολεμικής Αεροπορίας έθεσε σε δημόσια διαβούλευση σχέδιο διακήρυξης για την προμήθεια 4 ελαφρών μεταφορικών αεροσκαφών και εν συνεχεία υποστήριξης, συνολικού προϋπολογισμού 36 εκατ. με όρο για παράδοση εντός 18 μηνών από την ενεργοποίηση της σύμβασης. Ο στόχος του διαγωνισμού είναι προφανώς η ανακούφιση του στόλου των μεταγωγικών C-130 και C-27 από αποστολές.
Ιδιαίτερα αυξημένη, ποσοτικά και ποιοτικά, ήταν η παραβατική δραστηριότητα της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας την εβδομάδα που πέρασε, καθώς σημειώθηκαν 262 παραβιάσεις του ελληνικού εναερίου χώρου (έναντι 54 την προηγούμενη εβδομάδα), 20 εμπλοκές με ελληνικά μαχητικά αεροσκάφη (έναντι 10 την προηγούμενη εβδομάδα) και 4 υπερπτήσεις ελληνικών εδαφών (έναντι μηδέν την προηγούμενη εβδομάδα).
Κύπρος
Ανατολικός Παρατηρητής
Στις 6 Οκτωβρίου θα διεξαχθεί ο 63ος γύρος των ελληνοτουρκικών διερευνητικών επαφών στην Άγκυρα, κατόπιν πρόσκλησης που απέστειλε το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, αν και οι εκπρόσωποι των υπουργείων Άμυνας και Εξωτερικών της Τουρκίας προέβησαν σε επιθετικές δηλώσεις κατά της Ελλάδας. Η εκπρόσωπος του υπουργείου Άμυνας της Τουρκίας Π. Καρά μίλησε για «προβοκατόρικη, παράνομη και επιθετική στάση της Ελλάδας», ισχυριζόμενη ότι από τις αρχές του 2021 η Ελλάδα με εναέρια και πλωτά μέσα έχει κάνει 1.989 παραβιάσεις του «αποστρατιωτικοποιημένου καθεστώτος» (σ.σ. των νησιών του Αν. Αιγαίου που κατά την Τουρκία πρέπει να είναι αποστρατικοποιημένα). Αναφέρθηκε επίσης στις έρευνες του πλοίου Ναutical Geo βάσει ελληνικής Navtex την προηγούμενη εβδομάδα, ισχυριζόμενη ότι η περιοχή ερευνών βρίσκεται εντός της τουρκικής υφαλοκρηπίδας, στην αποβατική άσκηση στη Χίο στο πλαίσιο της άσκησης “Παρμενίων”, καθώς και στην αύξηση των ελληνικών εξοπλιστικών προγραμμάτων. Επίσης ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών Τ. Μπιλγκίτς δήλωσε μεταξύ άλλων ότι «οι ισχυρισμοί της Ελλάδας για μαξιμαλιστική θαλάσσια δικαιοδοσία και εναέριο χώρο αντίκεινται στο διεθνές δίκαιο» και ότι η «πολιτική εξοπλισμών της Ελλάδας και η προσπάθειά της να απομονώσει και να αποξενώσει την Τουρκία είναι μια προβληματική πολιτική που θα βλάψει τον εαυτό της και την Ευρωπαϊκή Ένωση της οποίας είναι μέλος, και θα απειλήσει την περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα».
Το κόστος προμήθειας των 4 πυροβολαρχιών του αντιαεροπορικού συστήματος Κ/Β μέσου βεληνεκούς HISAR O+ που αποκτά ο Τουρκικός Στρατός φέρεται να ανέρχεται σε €270 εκατ.
To παράκτιο περιπολικό TÜRKELİ (P1210) εμφανίστηκε με εγκατεστημένο εκτοξευτή ανθυποβρυχιακών ρουκετών. Υπενθυμίζεται ότι το πρόγραμμα εγκατάστασης εκτοξευτή ανθυποβρυχιακών ρουκετών σε 12 παράκτια περιπολικά πλοία κλάσης TUZLA του Τουρκικού Ναυτικού αφορούσε αρχικά 4 πλοία (Ρ1200-1203), αλλά η εμφάνιση του Ρ1210 με τον εκτοξευτή αποδεικνύει ότι το πρ΄γραμμα επεκτείνεται και στα υπόλοιπα πλοία της κλάσης.
Υπόνοιες ότι η Γερμανία θέτει προσκόμματα στην ομαλή υλοποίηση του προγράμματος Υποβρυχίων Τύπου 214 του Τουρκικού Ναυτικού άφησε ο Πρόεδρος της Τουρκίας, απαντώντας σε δημοσιογραφική ερώτηση για το ενδεχόμενο συνεργασίας με την Ρωσία στον τομέα αυτόν.
