Σε σωρεία προκλητικών ενεργειών επιδόθηκε το Τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό (TDK) κατά την ετήσια άσκηση DENİZKURDU-2017 («ΘΑΛΑΣΣΟΛΥΚΟΣ»), η οποία αποτέλεσε και την πρώτη μείζονα εκπαιδευτική δραστηριότητα στο Αιγαίο Πέλαγος μετά το αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα. [1] Κατά πάγια πρακτική, το σύνολο των τουρκικών στρατιωτικών κινήσεων τέθηκε υπό παρακολούθηση από τις αρμόδιες ελληνικές υπηρεσίες.
Η διεξαγωγή της μεγάλης κλίμακας άσκησης ανακοινώθηκε επισήμως στις 11 Μαΐου με προβλεπόμενη ημερομηνία απόπλου το Σάββατο 13 Μαΐου υπό την διεύθυνση του Αρχηγού Στόλου, Αντιναυάρχου Veysel Kösele, και συμμετοχή συνολικά 9 Υποβρυχίων, 14 Φρεγατών, 6 Κορβετών, 17 Ταχέων Περιπολικών Κατευθυνομένων Βλημάτων (ΤΠΚ), 6 Ναρκοθηρευτικών, 4 Παράκτιων Περιπολικών, 13 Πλοίων Υποστηρίξεως, 4 Αεροσκαφών Ναυτικής Συνεργασίας, 19 Ανθυποβρυχιακών Ελικοπτέρων (ΑΦΝΣ), 7 Ομάδων Υποβρύχιας Κρούσης (SAT) και 2 Ομάδων Υποβρύχιας Άμυνας (SAS) στην Προποντίδα, το Αιγαίο Πέλαγος και την Ανατολική Μεσόγειο. Σύμφωνα πάντα με την επίσημη ανακοίνωση του TDK, στην άσκηση DENİZKURDU-2017 θα συμμετείχαν ένα πλοίο έρευνας-διάσωσης (περιπολικό ανοικτής θαλάσσης), 8 ακταιωροί και ένα ελικόπτερο της Τουρκικής Ακτοφυλακής (SG).
| Μονάδες | Σε Υπηρεσία | Στην Ανακοίνωση | Στην Άσκηση |
| Φρεγάτες | 16 | 14 | 14 |
| Υποβρύχια | 12 | 9 | 8 |
| Κορβέτες | 8 | 6 | 5 |
| ΤΠΚ | 19 | 17 | 15 |
| Ναρκοθηρευτικά | 11 | 6 | 6 |
| Περιπολικά Σκάφη | 16 | 4 | 4 |
| Πλοία Υποστηρίξεως | 4 | 13 | ; |
| ΑΦΝΣ | 6 | 4 | 4 |
| Ανθυποβρυχιακά Ελικόπτερα | 33 | 19 | 19 |
Σημειώνεται πως η φρεγάτα GÖKÇEADA (F494) συμμετείχε μεταξύ 8 και 17 Μαΐου στην άσκηση PHOENIX EXPRESS-2017 που διεξήχθη στη Καρθαγένη της Ισπανίας ενώ ο αριθμός των 13 πλοίων υποστηρίξεως (Lojistik Destek Gemisi) είναι πλασματικός δεδομένου ότι το TDK διαθέτει 2 Πλοία Γενικής Υποστήριξης και 2 Πετρελαιοφόρα. Από τα 69 συνολικά πλοία που ανακοίνωσε το TDK πως θα συμμετείχαν στην άσκηση, τελικά στο Αιγαίο εξήλθαν μόνο 34 πλοία, τα οποία αναπτύχθηκαν επί του 25ου Μεσημβρινού προσομοιώνοντας τον αποκλεισμό των νήσων του ανατολικού Αιγαίου από την ηπειρωτική Ελλάδα.
Τις μεσημβρινές ώρες της Δευτέρας 15 Μαΐου, δύο πυραυλάκατοι του TDK προσέγγισαν το Αγαθονήσι από δύο διαφορετικές κατευθύνσεις (από βόρεια και από ανατολικά) και σε απόσταση 0,1 και 0,6 ναυτικών μιλίων, πολύ κοντά στις βραχονησίδες Νερά και Γλάρος, παραβιάζοντας τα Εθνικά Χωρικά Ύδατα για 22 λεπτά με οθωμανικά εμβατήρια στα μεγάφωνά τους. Στην περιοχή έπλεε το παράκτιο περιπολικό ΚΥΚΝΟΣ (Ρ198) του ΠΝ ενώ προσέγγισαν ταχέως η πυραυλάκατος ΝΤΕΓΙΑΝΝΗΣ (Ρ26) και η κανονιοφόρος ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ (Ρ267).
Την ίδια ημέρα, εντός του ελληνικού FIR Αθηνών χωρίς να καταθέσουν σχέδια πτήσεως εισήλθαν 20 τουρκικά F-16, πέντε ΑΦΝΣ CN-235 και 19 ελικόπτερα. Συνολικά καταγράφηκαν 37 παραβάσεις των Κανόνων Εναέριας Κυκλοφορίας στο FIR Αθηνών, που εξελίχθηκαν σε 141 παραβιάσεις του Εθνικού Εναέριου Χώρου στο Βορειοανατολικό, Κεντρικό και Νοτιοανατολικό Αιγαίο. Σε 9 περιπτώσεις η διαδικασία της αναχαίτισης από μαχητικά της ΠΑ εξελίχθηκε σε εμπλοκή. Τα παραπάνω συμβάντα συμπεριελήφθησαν από τον πρέσβη της Ελλάδας στην Άγκυρα, Κυριάκου Λουκάκη, σε επιστολή η οποία είχε αποδέκτες τις ευρωπαϊκές διπλωματικές αποστολές στην Τουρκία, που προσκλήθηκαν να παρακολουθήσουν την τελική φάση της DENİZKURDU-2017. Σύμφωνα με τουρκικές πηγές, ο Έλληνας πρέσβης κάλεσε τους συναδέλφους του να μην στείλουν εκπροσώπους τους κατά την Ημέρα Διακεκριμένων Επισκεπτών καθώς «η άσκηση η οποία διεξάγεται από τις τουρκικές αρχές περιλαμβάνει μέρος του ΕΕΧ και της τερματικής περιοχής του Διεθνούς Αερολιμένα Ρόδου. Το γεγονός αυτό, πέραν το ότι παραβιάζει την Ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα, είναι αντίθετο στις σχέσεις καλής γειτονίας και θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια πτήσεων». Επιπλέον, φρεγάτες του TDK προχώρησαν σε επίδειξη σημαίας α) στην περιοχή των Κυκλάδων (στενά Πάρου – Νάξου) εντός Ελληνικών Χωρικών Υδάτων και β) στο Κρητικό Πέλαγος ανοιχτά του Ναυστάθμου Κρήτης, σε διεθνή χωρικά ύδατα (περίπου 10 ναυτικά μίλια).
Aπό τις απογευματινές ώρες της Τρίτης 16 Μαΐου ξεκίνησε ο κατάπλους των πλοίων σε τουρκικούς λιμένες, προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα επίσκεψης του κοινού την επομένη. Μια ακόμη ενδιαφέρουσα, αλλά ενδεικτική, σημειολογική λεπτομέρεια ήταν η αργή απόσυρση του τουρκικού στόλου στις βάσεις, την Παρασκευή 19 Μαΐου που αποτελεί εθνική αργία στη γείτονα. [2] Παράλληλα καταγράφηκαν 79 περιστατικά παραβιάσεων και παραβάσεων, ακόμη και εικονική αερομαχία στα νότια της Ρόδου.
Τις απογευματινές ώρες της Δευτέρας 22 Μαΐου, o Αρχηγός του τουρκικού Γενικού Επιτελείου Hulusi Akar αφίχθη με ελικόπτερο Cougar στην Ναυτική Βάση Aksaz, συνοδευόμενος από τους Στρατηγό Salih Zeki Çolak και Ναύαρχο Bülent Bostanoğlu. επέβη στη φρεγάτα KEMALREİS (F247) απ΄όπου παρακολούθησε γυμνάσια με βολές πυροβόλων (GUNEX) και συνδυασμένων ανθυποβρυχιακών επιχειρήσεων (CASEX).
Την Τρίτη 23 Μαΐου, η οποία είχε οριστεί Ημέρα Διακεκριμένων Επισκεπτών, διεξήχθη επιχείρηση κατάληψης μικρονήσου που πραγματοποιήθηκε στη νήσο Yılancık (Φιδάκι) βορειοανατολικά της Ρόδου, παρουσία της τουρκικής στρατιωτικής ηγεσίας και 22 Ακολούθων Άμυνας (ΑΚΑΜ) και αντιπροσώπων από 18 κράτη (Σομαλία, ΗΠΑ, Ιράν, Αίγυπτο, Ιαπωνία, Πακιστάν, Κίνα, Μεξικό, Σαουδική Αραβία, Μπαγκλαντές, Αφγανιστάν, Πορτογαλία, Λευκορωσία, Κροατία, Νορβηγία, Αλβανία, Νιγηρία, Αζερμπαϊτζάν) και του ψευδοκράτους. Ενδεικτικό της σημασίας που απέδωσε η τουρκική πλευρά στη συγκεκριμένη δραστηριότητα είναι ότι πραγματοποιήθηκε υπό την επίβλεψη του Διοικητή των SAT, Πλοιάρχου Mustafa Turhan Ecevit. Παράλληλα, επιδείχθηκε για πρώτη φορά ανεφοδιασμός καυσίμου των φρεγατών SALİHREİS (F246) και KEMALREİS (F247) από το πλοίο γενικής υποστήριξης YB. KUDRET GÜNGÖR (Α595) με ταυτόχρονη μεταφορά ταχυδρομείου στις κορβέτες HEYBELİADA (F511) και BÜYÜKADA (F512), μια γνώριμη διαδικασία στο ΠΝ. Τέλος, εκτελέστηκαν βολές α) βλήματος TEMREN κατά σταθερού στόχου από Ε/Π Seahawk, β) βλήματος Hellfire κατά κινούμενου στόχου, γ) άφεση τορπίλης από ΑΦΝΣ CN-235 και δ) πυροβόλων από τις κύριες μονάδες στόλου.
Αναμφίβολα, σημαντική διαφοροποίηση σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, είναι η μη παράλληλη διεξαγωγή της διακλαδικής άσκησης EFES, η οποία φέτος πραγματοποιήθηκε επί βάσεως Τακτικής Άσκησης Άνευ Στρατευμάτων (ΤΑΑΣ). Υπενθυμίζεται ότι μεγάλο ποσοστό της δύναμης της Ταξιαρχίας Πεζοναυτών και της 11ης Ταξιαρχίας Καταδρομών (πρώην Μηχανοποιημένη) της Στρατιάς Αιγαίου έχει αναπτυχθεί στη ΝΑ Τουρκία και την Συρία ενώ o Σχηματισμός υπέστη πλήγμα από τις συλλήψεις μετά το πραξικόπημα.
Η απάντηση του ΠΝ αναμένεται με την επικείμενη διεξαγωγή της μεγάλης κλίμακας άσκησης ΚΑΤΑΙΓΙΣ 2017, η οποία θα πρέπει να συνοδευτεί από μια -κυριολεκτικά- «επικοινωνιακή καταιγίδα» που όμως δεν εξασφαλίζεται με …απόβαση δημοσιογράφων σε ψαροταβέρνες της Κύθνου.
Σημειώσεις:
[1] Είχε προηγηθεί η διεξαγωγή της άσκησης DENİZ YILDIZI-2017 («ΑΣΤΕΡΙΑΣ») από 27 Μαρτίου έως 7 Απριλίου στην Προποντίδα και τον Εύξεινο Πόντο, στο πλαίσιο της οποίας πραγματοποιήθηκαν οι ακόλουθες βολές κατευθυνομένων βλημάτων:
- Βολή ενός Κ/Β επιφανείας-επιφανείας Harpoon Block2 από την κορβέτα HEYBELİADA (F511) και ενός Κ/Β Sub Harpoon από το υποβρύχιο ÇANAKKALE (S358) στις 31 Μαρτίου.
- Βολές δύο Κ/Β επιφανείας-αέρος SM-1 από την φρεγάτα GÖKÇEADA (F494), δύο Κ/Β επιφανείας-αέρος NSSM από την φρεγάτα FATİH (F242), ενός Κ/Β επιφανείας-αέρος ESSM από την φρεγάτα BARBAROS (F244), ενός K/B RIM-116 του CIWS RAM της κορβέτας BÜYÜKADA (F512) και ενός Κ/Β Stinger MANPADS από μέλος πληρώματος ΤΠΚ İMBAT (P335) την 1η Απριλίου.
Μεταξύ 3 και 5 Απριλίου, τα πλοία του TDK κατέπλευσαν σε λιμένες των παρευξείνιων χωρών (Ρωσία, Ουκρανία, Γεωργία, Ρουμανία, Βουλγαρία). Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση, στην άσκηση συμμετείχαν συνολικά 10 φρεγάτες, 3 κορβέτες, 5 υποβρύχια, 6 πυραυλάκατοι, 2 περιπολικά, 1 αρματαγωγό, 7 πλοία υποστήριξης, 10 ελικόπτερα ενώ πραγματοποιήθηκαν 14 έξοδοι ΑΦΝΣ και 3 αεροσκαφών F-16.
