Η e-Amyna βρίσκεται στην 52η Διεθνή Αεροπορική Έκθεση στο Παρίσι, γνωστή και ως Le Bourget, καθώς λαμβάνει χώρα στο ομώνυμο αεροδρόμιο βορειοανατολικά της γαλλικής πρωτεύουσας, για να σας μεταφέρει αποκλειστικές εικόνες και πληροφορίες με ελληνικό και όχι μόνο ενδιαφέρον. Δυστυχώς τις προηγούμενες ώρες αντιμετωπίσαμε πρόβλημα με τη μετάδοση μέσω Live Blogging λόγω του τεράστιου όγκου των φωτογραφιών και της υψηλής επισκεψιμότητας, το οποίο στάθηκε δύσκολο να αντιμετωπιστεί από το χώρο της έκθεσης.
Με 2.300 συμμετοχές από όλο το κόσμο και 30 εθνικά περίπτερα, το φετινό Le Bourget αναμένεται να προσελκύσει 300 επίσημες αντιπροσωπείες και 150.000 επισκέπτες, που θα έχουν μεταξύ άλλων την ευκαιρία να δουν περισσότερα από 130 αεροσκάφη σε στατική έκθεση και να ενημερωθούν για τις πλέον πρόσφατες εξελίξεις στον αεροδιαστημικό τομέα.
Πρώτος σταθμός λοιπόν το εκθεσιακό περίπτερο της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας (ΕΑΒ) όπου συνομιλήσαμε με τον Πρόεδρο της εταιρείας, κ. Ζαχαρία Γκίκα για το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των Αεροσκαφών Ναυτικής Συνεργασίας P-3B Orion του Πολεμικού Ναυτικού. Μέχρι το τέλος του χρόνου θα έχει παραδοθεί το αεροσκάφος της ενδιάμεσης λύσης, το οποίο και θα επιχειρεί αρχικά με τα παλαιά συστήματα. Στη συνέχεια θα ξεκινήσουν οι εργασίες εκσυγχρονισμού (MLU) σε 4 ΑΦΝΣ P-3, ανά δύο στη γραμμή παραγωγής. Η ΕΑΒ έχει αναλάβει την τοποθέτηση των νέων δομικών μερών (πτερύγων κλπ), όλες τις καλωδιώσεις και θα εγκαταστήσει όλο τον νέο εξοπλισμό.
Όσον αφορά το πρόγραμμα αναβάθμισης των μαχητικών αεροσκαφών F-16, η ΕΑΒ έχει γνωστοποιήσει στην κατασκευάστρια εταιρεία Lockheed Martin ROM price για το βασικό πακέτο αλλά και για 6 διαφορετικά option (ενδεικτικά, χωρίς/με τα Block-30) ώστε στο τέλος η ΠΑ να λάβει τις τελικές αποφάσεις.
Η εταιρεία αναμένει την υπογραφή της 3ης Τροποποίησης της Σύμβασης για το Σύστημα Επικοινωνιών Ζώνης Μάχης (ΣΕΖΜ) ΕΡΜΗΣ – Φάση Β’ του Ελληνικού Στρατού ώστε αμέσως μετά να ξεκινήσουν οι επίσημες παραδόσεις, οι οποίες μπορούν να ολοκληρωθούν εντός διετίας, ολοκληρώνοντας το πρόγραμμα.
Στα υπόλοιπα προγράμματα που έχει αναλάβει η εταιρεία περιλαμβάνεται και η κατασκευή του 60% της ατράκτου του μεταγωγικού αεροσκάφους C130J και L100 (πολιτικής έκδοσης) με συμβάσεις μέχρι το 2019 που μπορούν να επεκταθούν μέχρι το 2025.
Περνάμε στον εξωτερικό εκθεσιακό χώρο και κατευθυνόμαστε προς την τουρκική ΤΑΙ που παρουσιάζει το Μη Επανδρωμένο Αεροσκάφος (UAV) Anka, το επιθετικό ελικόπτερο T129 και το αεροσκάφος Hürkuş-C, το οποίο πραγματοποίησε μάλιστα πτητική επίδειξη σε διευρυμένο φάκελο πτήσης που περιελάμβανε μεταξύ άλλων ανακυκλώσεις και ανάστροφη πτήση. Δεν εντυπωσίασε με την ευελιξία του αλλά επέδειξε σταθερότητα και ακρίβεια στους ελιγμούς, στοιχεία σημαντικά για ένα αεροσκάφος της κατηγορίας του ενώ δεν έδειξε να του λείπει η ισχύς. Γενικά, το Hürkuş δεν έδειξε κάτι ξεχωριστό ή ιδιαίτερο, απέδειξε όμως ότι δεν έχει και να ζηλέψει τίποτα από τους ανταγωνιστές του.
Εκεί συνομιλήσαμε με τον δοκιμαστή πιλότο του ΑΝΚΑ-S ο οποίος αναφέρθηκε στα πολύ καλά πτητικά χαρακτηριστικά της πλατφόρμας και κυρίως στο εξελιγμένο και φιλικό στο χρήστη σύστημα ελέγχου πτήσης που μειώνει τον φόρτο εργασίας του πιλότου. Σε σχετική ερώτηση, σημείωσε ότι ακόμα και με το μέγιστο αναρτημένο οπλικό φορτίο, οι πτητικές ικανότητες του ANKA-S παραμένουν σχεδόν ανεπηρέαστες. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τη σχετική σύμβαση, η Τουρκική Αεροπορία θα παραλάβει 10 ANKA-S και 12 σταθμούς ελέγχουν GCS (Ground Control Station), σε δύο φάσεις, με την πρώτη να ολοκληρώνεται εντός του 2017 και την δεύτερη το 2018.
Στη συνέχεια συζητήσαμε με εκπρόσωπο της ΤΑΙ για το πρόγραμμα TF-X. Ρωτήσαμε για το χρονοδιάγραμμα εξέλιξης και κατά πόσο θεωρεί το πρόγραμμα φιλόδοξο για τις ικανότητες της εταιρίας. Η απάντηση ήταν ότι μετά την υπογραφή της σύμβασης αρχικής ανάπτυξης με το SSM τον Αύγουστο του περασμένου χρόνου, η TAI αισθάνεται αρκετά σίγουρη για το συγκεκριμένο έργο και είναι διατεθειμένη να επενδύσει ιδιαίτερα σε αυτό. Η σύμβαση, διάρκειας 4 ετών, έχει ως στόχο την παράδοση της μελέτης προκαταρκτικής σχεδίασης (preliminary design). Πάντως, έχουν ήδη απορριφθεί οι μονοκινητήριες σχεδιάσεις και έχει αποφασισθεί ότι το ΤF-Χ θα έχει δύο κινητήρες. Αυτή την περίοδο η TAI συνεργάζεται στενά με την BAES στα πλαίσια της συμφωνίας που υπογράφτηκε πρόσφατα στην IDEF.
Η ΤΑΙ παρουσίασε το πολλαπλών ρόλων ελικόπτερο T625. H εξέλιξη του προγράμματος κυλάει ομαλά και εντός χρονοδιαγράμματος. Η πρώτη πτήση του ελικοπτέρου είναι προγραμματισμένη για τον Σεπτέμβριο του 2018 και η εκτιμώμενη είσοδος σε υπηρεσία μετά το 2020.
Στην έκθεση υπήρχε και το επιθετικό ελικόπτερο T129 ΑΤΑΚ. Μέχρι και σήμερα, έχουν παραδοθεί 22 ελικόπτερα του τύπου στον Τουρκικό Στρατό, εκ των οποίων το μοναδικό που χρησιμοποιήθηκε τη νύχτα του πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 2016 δέχτηκε πυρά από το έδαφος με αποτέλεσμα να υποστεί βλάβη και να πραγματοποιήσει αναγκαστική προσγείωση. Αξιόπιστη πηγή αναφέρει ότι ο Τουρκικός Στρατός θα παραλάβει τελικά 49 επιθετικά ελικόπτερα T-129B, ένα θα παραμείνει στην ΤΑΙ για δοκιμές και τα 9 Τ-129Α (EDH) της αρχικής παραγγελίας θα διατεθούν στην Τουρκική Αστυνομία για την προστασία του προέδρου Recep Tayyip Erdoğan.
Στο περίπτερο της MBDA, μπορούσε να δει κανείς το σύνολο σχεδόν των προϊόντων της εταιρίας. Όπως μας αποκάλυψε στέλεχος της MBDA, η εταιρία εργάζεται πάνω σε μια βελτιωμένη έκδοση του βλήματος MICA, το MICA NG (New Generation). Μέχρι στιγμής έχουν υποβληθεί διάφορες προτάσεις στο Γαλλικό Υπουργείο Άμυνας, που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων αύξηση της εμβέλειας κατά 50%, εξελιγμένο μονοπαλμικό ερευνητή με κεραία AESA και δυνατότητα αυτόματης προρύθμισης του πυροσωλήνα ανάλογα με το είδος και μέγεθος του στόχου (π.χ. UAV) για βελτιστοποίηση των καταστρεπτικών αποτελεσμάτων. Σε κάθε περίπτωση, το βλήμα θα διατηρεί τις ίδιες εξωτερικές διαστάσεις, σημεία σύνδεσης και κέντρο βάρους προκειμένου να μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τα αεροσκάφη που ήδη έχουν δυνατότητα βολής MICA. Η εταιρεία είναι σε αναμονή των σχετικών αποφάσεων προκειμένου να ξεκινήσει την ανάπτυξη.
Σε σχετική ερώτηση της e-Amyna για το μέλλον του βλήματος Exocet, η MBDA μας ενημέρωσε ότι εφόσον ενδιαφερθεί κάποιος πελάτης και αναλάβει το κόστος ανάπτυξης, η ενσωμάτωση δυνατότητας datalink για ανανέωση δεδομένων στόχου κατά τη διάρκεια της πτήσης είναι σχετικά εύκολη, με κάποιες δοκιμές να έχουν ήδη εκτελεστεί.
Επόμενη στάση στο εντυπωσιακό περίπτερο της Dassault Aviation με κορωνίδα το Rafale στα χρώματα των αεροποριών της Αιγύπτου, του Κατάρ και της Ινδίας.
Η πτητική επίδειξη του Rafale ξεκίνησε με μια πρωτότυπη απογείωση, με αλλαγές διεύθυνσης σε χαμηλό ύψος, για να ακολουθήσει μια κατακόρυφη άνοδο στη συνέχεια. Με συνεχείς απότομες αξονικές περιστροφές (roll) υψηλού ρυθμού και ακρίβειας, εντυπωσιακές οριζόντιες στροφές υψηλής φόρτισης, δείγμα της ισχύος του προωστικού συστήματος τους αεροσκάφους και της ικανότητας διατήρησης συνεχόμενου ρυθμού στροφής, ελιγμούς αρνητικών g, πτήση σε μεγάλες γωνίες προσβολής και εκμεταλλευόμενο το υψηλό pitch rate, το Rafale επιβεβαίωσε την αναμενόμενη κυριαρχία του στους ουρανούς του Παρισιού.
Μιας και περί πτητικών επιδείξεων ο λόγος, ακολουθεί η πολυαναμενόμενη πτητική επίδειξη του F-35A, η οποία ξεκίνησε με μια εντυπωσιακή κατακόρυφη άνοδο, δείγμα μεταξύ άλλων της μεγάλης ισχύος του κινητήρα F135. Το πρόγραμμα του F-35A ήταν προσαρμοσμένο για να εκμεταλλευτεί στο έπαρκο τα δυνατά σημεία της σχεδίασης και συγεκεκριμένα την δυνατότητα πτήσης σε υψηλές γωνίες προσβολής και την εξαιρετική κατευθυντικότητα (nose pointing) του αεροσκάφους. Ενδεικτική ήταν η άψογη εκτέλεση μιας εντυπωσιακής κατακόρυφης περιστροφής (spiral) με AoA 50 μοιρών. Η ικανότητα συνεχούς στροφής ήταν ικανοποιητική, παρά τον περιορισμό των 7g της παρούσας διαμόρφωσης 3i του αεροσκάφους, όπως επίσης και το pitch rate, αφήνοντας τελικά ως κύριο σημείο προβληματισμού την δυνατότητα οριζόντιας περιστροφής. Σε όλη τη διάρκεια της επίδειξης το αεροσκάφος επέδειξε πολύ καλή σταθερότητα και ακρίβεια. Συνοψίζοντας, το F-35A εκτέλεσε μια πολύ ενδιαφέρουσα και παραπάνω από αξιοπρεπή επίδειξη, αποδεικνύοντας σε όσους υποτιμούν τις πτητικές του επιδόσεις ότι κάνουν σημαντικό λάθος.
Στο περίπτερο της Thales είχαμε την ευκαιρία να δοκιμάσουμε την τελευταία έκδοση του τακτικού συστήματος αποστολής AMASCOS. Είναι εντυπωσιακή η φιλικότητα και η ευκολία χρήσης που παρέχει η εξελιγμένη διεπαφή χρήστη τύπου post-WIMP σε συνδυασμό με τις δύο οθόνες αφής υψηλής ανάλυσης. Ο χρήστης παραμετροποιεί το περιβάλλον εργασίας ανάλογα με την αποστολή διατηρώντας την δυνατότητα να έχει άμεση πρόσβαση στα δεδομένα οποιουδήποτε από τους αισθητήρες του αεροσκάφους είτε μεμονωμένα είτε συνδυαστικά. Η φιλοσοφία του περιβάλλοντος χρήσης δεν απέχει ιδιαίτερα από αυτή των iOS και Android, βοηθώντας στην άμεση εξοικείωση των χρηστών και στην μείωση του χρόνου εκπαίδευσης. Σύμφωνα με την εταιρεία, η τελευταία έκδοση του AMASCOS (τα τουρκικά ΑΦΝΣ των προγραμμάτων Meltem είναι εφοδιασμένα με την προηγούμενη έκδοση) είναι ότι πιο σύγχρονο υπάρχει σήμερα διαθέσιμο στον τομέα των τακτικών συστημάτων αποστολής. Δεν έχουμε λόγους να αμφιβάλλουμε, ελπίζουμε όμως αυτό να αλλάξει σύντομα με την παρουσίαση του νέου συστήματος αποστολής M2IMS της ISI Hellas που θα τοποθετηθεί στα P-3B MLU.
To AARGM (Advanced Anti-Radiation Guided Missile) της Orbital ATK αποτελεί την τελευταία έκδοση του βλήματος AGM-88 HARM. Το βλήμα διαθέτει μεταξύ άλλων βελτιωμένο ερευνητή ARH (anti-radiation homing) με διευρυμένη περιοχή συχνοτήτων, αυξημένη απόσταση εντοπισμού και ευρύτερη περιοχή έρευνας, σύστημα GPS/INS για την ενδιάμεση πλοήγηση στον στόχο και μικροκυματικό ερευνητή για χρήση στην τερματική φάση. Αξιοπρόσεκτος ο αριθμός των bomb markings του F-16C της USAF.
Στο σημείο αυτό, ακολουθήστε μας στο εσωτερικό ενός CV-22 της USAF:
Σε σχέση με το κόκπιτ του MV-22 των USMC, είναι εμφανής η αντικατάσταση του αναλογικού κλισιόμετρου / τεχνητού ορίζοντα, του αλτίμετρου και του δείκτη ταχύτητας αέρα με μια οθόνη πολλαπλών λειτουργιών και η διαφορετική οθόνη του RWR. Άξιο προσοχής επίσης το χειριστήριο TCL (Thrust Control Lever) στην αριστερή πλευρά του χειριστή, που λειτουργεί σαν μανέτα ισχύος (μπρος-πίσω) αεροσκάφους, ενώ διακρίνεται και το περιστροφικό κομβίο μέσω του οποίου αλλάζει η γωνία των κινητήρων του V-22. Με την ευκαιρία να σημειώσουμε ότι σε σχέση με το MV-22, το CV-22 διαθέτει μεταξύ άλλων αντάρ παρακολούθησης αναγλύφου, που επιτρέπει την πτήση σε ύψος 100 ft, βελτιωμένο σύστημα πλοήγησης και εξελιγμένο σύστημα αυτοπροστασίας.
Στη συνέχεια, ένα ταξίδι στον χρόνο: στο εσωτερικό του Douglas C-47 Skytrain Buzz Buggy στο Μουσείο Αέρος και Διαστήματος.
Σε μια προσπάθεια να ξεμουδιάσουμε από τα άβολα καθίσματα του Buzz Buggy, επισκεφθήκαμε το περίπτερο της Raytheon. Ζαλιστήκαμε όταν μάθαμε το εκτιμώμενο κόστος του βλήματος SM-2 και ρωτήσαμε για την αναβάθμιση του συστήματος Patriot με κεραία GaN AESA. Η εταιρεία μάς ενημέρωσε ότι η ανάπτυξη και οι δοκιμές του συστήματος έχουν ολοκληρωθεί και εφόσον προκύψει κάποια παραγγελία η παραγωγή μπορεί να ξεκινήσει άμεσα. Η αντικατάσταση της κεραίας μπορεί να γίνει τοπικά χωρίς να υπάρχει ανάγκη η μονάδα ΑΝ/MPQ-65 να μεταφερθεί στις εγκαταστάσεις της εταιρίας. Σε ερώτηση για την δυνατότητα αναβάθμισης των συστημάτων Patriot της ΠΑ, ο εκπρόσωπος της εταιρείας δεν γνώριζε για την διαμόρφωση των ελληνικών συστημάτων και επιφυλάχθηκε να απαντήσει.
Καθώς πριν αναφερθήκαμε σε καθίσματα, ένα κοντινό πλάνο των εκτοξευόμενων καθισμάτων του F-35 και του Rafale.
Ενδιαφέρον κοντινό πλάνο από το δεξί ατρακτίδιο του συστήματος αυτοπροστασίας DASS του Eurofighter Typhoon, που περιέχει τα δύο συρόμενα δολώματα.
Το Α400Μ επιδείχθηκε στην έκθεση σε συνδυασμό με το αυτοκινούμενο οβιδοβόλο Caesar της Nexter, βάρους 17.7 τόνων, σε μια προσπάθεια να τονιστεί η δυνατότητα μεταφοράς φορτίων μεγάλου όγκου και βάρους από το αεροσκάφος της Airbus. Το οβιδοβόλο, σύμφωνα με δήλωση της Nexter, είναι πλήρως έτοιμο για χρήση σε χρόνο μόλις 10 λεπτών από την έξοδο του από το αεροσκάφος. Άξιο προσοχής το σύστημα προσδιορισμού θέσης και διεύθυνσης Sigma 30 της Safran, με δυνατότητα ακρίβειας έως 0.4 mils (rms) σε αζιμούθιο και 0.2 mils (rms) σε ανύψωση.
Το κινέζικο WING LOOG II UAS, με μέγιστο βάρος απογείωσης 4,200 kgr, είναι ένα μεσαίου ύψους (9,000 m) και μακράς διάρκειας αποστολής (20 ώρες) μη επανδρωμένο όχημα. Η μέγιστη ταχύτητά του είναι 370 km/h, ενώ μπορεί να μεταφέρει εξωτερικό οπλικό φορτίο συνολικού βάρους 480 kgr αποτελούμενο από διάφορα κατευθυνόμενα όπλα αέρος – εδάφους. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η ικανότητα μεταφοράς του βλήματος αέρος – αέρος TL-2 (Thunder Lightning 2). Με εμβέλεια σχεδόν 4 nm, το ΤL-2 προσφέρει μια μικρή αλλά αξιοσημείωτη δυνατότητα αυτοάμυνας στον φορέα του.
Το BriteCloud της ιταλικής Leonardo είναι ένας μικρών διαστάσεων αυτόνομος αναλώσιμος παρεμβολέας, εφοδιασμένος με ψηφιακή μνήμη ραδιοσυχνοτήτων (DRFM) με δυνατότητα εξαπόλυσης από συσκευές άφεσης chaff / flare τυπικών διαστάσεων (55 και 218). Αμέσως μετά την άφεση, το BriteCloud εκτελεί έρευνα και συγκρίνει τις λαμβανόμενες εκπομπές με την βιβλιοθήκη απειλών. Εφόσον βρει αντιστοιχία, εκπέμπει προγραμματισμένο σήμα παρεμβολής / εξαπάτησης.
Στον εξωτερικό χώρο του περιπτέρου της εταιρίας Safran βρίσκουμε το UAV Patroller. To Patroller έχει αυτονομία 20 ωρών και δυνατότητα μεταφοράς φορτίου συνολικού βάρους 250 kgr, με τις επιλογές να περιλαμβάνουν ραντάρ θαλάσσιας επιτήρησης με ικανότητα συνθετικής απεικόνισης, ατρακτίδιο με εξοπλισμό επικοινωνιών, ραντάρ επιτήρησης εδάφους SAR/GMTI, αναρτώμενη δεξαμενή καυσίμου για αύξηση της εμβέλειας καθώς και διπλό εκτοξευτή βλημάτων MMP της MBDA. Ο βασικός εξοπλισμός επιτήρησης αποτελείται από τον πυργίσκο EO/IR τύπου Euroflir 410.
Στάση στο περίπτερο της Lacroix και ευκαιρία να συζητήσουμε για την αποτελεσματικότητα των flares απέναντι στα IR βλήματα τελευταίας γενιάς με διχρωματικούς αισθητήρες. Τα στελέχη της εταιρίας μας μίλησαν για τις δυνατότητες των σύγχρονων, εξειδικευμένων ανά φορέα, φωτοβολίδων να παρέχουν μεγάλη φασματική κάλυψη, ρυθμιζόμενη ανάφλεξη, βελτιστοποιημένη καύση και κινητικότητα, αντιμετωπίζοντας τις διατάξεις IRCCM. Θα είχε πολύ ενδιαφέρον αν στη συζήτηση υπήρχε και κάποιο στέλεχος της MBDA ή της Raytheon.
Η βουλγαρική εταιρία LASA σε συνεργασία με την αυστριακή Airborne Technologies, παρουσίασε μια εξοπλισμένη έκδοση του Thrush 510G, με την ονομασία T-Bird, με glass cockpit συμβατό με NVG, HUD και θωράκιση. Στα 6 σημεία ανάρτησης οπλισμού υπήρχαν ατρακτίδια πυροβόλων 23mm και ρουκέτες 50mm. Ενδιαφέρον είχε το αναρτημένο ISR ατρακτίδιο SCAR-Pod της Airborne Technologies, το οποίο στην περίπτωση αυτή ονομάζεται TR-Pod. To TR-Pod αποτελεί μια εντελώς αυτόνομη μονάδα που περιλαμβάνει τον ΕΟ/IR πυργίσκο UltraForce 350 της FLIR, ενσωματωμένη επαναφορτιζόμενη μπαταρία με διάρκεια ζωής 10 ώρες και εξοπλισμό επικοινωνιών (HD up-/downlink). Πέραν της ανάρτησης, δεν απαιτείται καμία άλλη σύνδεση με το αεροσκάφος φορέα για παροχή ισχύος ή δεδομένων, τα οποία μεταβιβάζονται στον χειριστή με χρήση WiFi.
Στο σημείο αυτό ολοκληρώνεται η παρουσίαση του Paris Air Show 2017. Είναι πρακτικά αδύνατον να παρουσιάσει κανείς σε μια ανάρτηση το σύνολο των εκθεμάτων μιας έκθεσης τέτοιας έκτασης. Η προσπάθεια μας επικεντρώθηκε κυρίως σε προϊόντα και εξελίξεις που έχουν ενδιαφέρον για την χώρα μας και σε εκθέματα στα οποία η δυνατότητα πρόσβασης είναι σπάνια, όπως το CV-22, ή που μας κέντρισαν το ενδιαφέρον, όπως το TR-Pod. Παρακολουθήσαμε με προσοχή τις πτητικές επιδείξεις του Hurkus, του Rafale και του F-35 προκειμένου εξάγουμε κάποια χρήσιμα συμπεράσματα και προσπαθήσαμε να σας μεταφέρουμε την ατμόσφαιρα που επικρατούσε στην πίστα του αεροδρομίου του Le Bourget τις προηγούμενες ημέρες, κατά τη διάρκεια αυτής της πραγματικής γιορτής της αεροπορίας. Αυτό που δεν κάναμε, σεβόμενοι εσάς και εμάς, ήταν να δημιουργήσουμε ειδήσεις και αβάσιμες προσδοκίες και εντυπώσεις.
Ελπίζουμε να χαρήκατε το ταξίδι μαζί μας. Από την πλευρά μας σας υποσχόμαστε ακόμα μεγαλύτερες εκπλήξεις στο μέλλον!