Σε πρόσφατη ανάρτησή μας αναφερθήκαμε στις πρόσφατες εξελίξεις σχετικά με τις νέες ρουκέτες για το σύστημα MLRS. Εν τάχει να υπενθυμίσουμε ότι πρόσφατα ολοκληρώθηκαν οι δοκιμές ανάπτυξης και πιστοποίησης της νέας καθοδηγούμενης ρουκέτας GMLRS-AW (AW: Alternative Warhead) Όπως φανερώνει και η ονομασία της, πρόκειται μια προσπάθεια αντικατάστασης των κεφαλών υποπυρομαχικών, ακριβώς για να αντιμετωπιστούν τα ζητήματα που ανακύπτουν με τις Συνθήκες μη διάδοσης τέτοιων όπλων. Γι’ αυτό το λόγο, η ρουκέτα GMLRS-AW φέρει πολεμική κεφαλή βάρους 90 κιλών, με περίπου 160.000 προσχηματισμένα θραύσματα (σχήματος μικρής ράβδου) βολφραμίου. Λόγω του υλικού κατασκευής τους, τα θραύσματα αυτά επιτυγχάνουν υψηλότατες διατρητικές επιδόσεις ακόμη και εναντίον στόχων με ελαφρά θωράκιση. Έτσι, η αποτελεσματικότητά τους εναντίον προσωπικού και αθωράκιστου ή ελαφρά θωρακισμένου υλικού είναι παρόμοια ή και μεγαλύτερη σε σχέση με τις βομβίδες που διασκόρπιζαν οι κεφαλές υποπυρομαχικών, ενώ εξαλείφεται και το ζήτημα των μη εκραγέντων υποπυρομαχικών. Για στόχους με βαριά θωράκιση ωστόσο, εξακολουθεί να αναζητείται αποτελεσματικότερα λύση. Στο πλαίσιο αυτό ήδη εξετάζεται η ανάπτυξη μιας νέας εκδοχής της GMLRS-AW όπου, αντί των ράβδων βολφραμίου, θα φέρονται «έξυπνα» υποπυρομαχικά με μηχανισμό αυτοκαταστροφής, όπως εκείνα του SMArt-155 (που χρησιμοποιεί ήδη ο Ε.Σ. στα Α/Κ πυροβόλα PzH-2000). Εφόσον μάλιστα στο μοντέλο αυτό φέρονται λιγότερα από 10 τέτοια υποπυρομαχικά, δεν θα εμπίπτει και στις απαγορεύσεις της διεθνούς συνθήκης απαγόρευσης πυρομαχικών διασποράς. Υπενθυμίζεται ότι στο Άρθρο 2.2(c) της εν λόγω Συνθήκης του Όσλο, λοιπόν, αναφέρεται ρητά: “excludes munitions with submunitions if they have less than 10 submunitions, and each submunition weighs more than 4kg, can detect and engage a single target object, and is equipped with electronic self-destruction and self-deactivation features”.
Παράλληλα, η Lockheed Martin συνεργάζεται ήδη με την Aerojet για την ανάπτυξη ενός νέου πυραυλοκινητήρα -πρόγραμμα GMLRS+/GMLRS-ER- που υπόσχεται μέγιστο βεληνεκές 120χλμ. και ήδη δοκιμάζεται (η GMLRS-AW επιτυγχάνει βεληνεκές της τάξης των 65-70χλμ.).
Πέραν όμως από τις ρουκέτες, οι εξελίξεις πλέον αφορούν και τα τακτικά βλήματα πεδίου MGM-140A/B ATACMS Block-I/IA. Ο λόγος για το πρόγραμμα TACMS-SLEP (TACtical Missile System-Service Life Extension Program), στο πλαίσιο του οποίου η Lockheed Martin ανακοίνωσε προ εβδομάδων την παράδοση του πρώτου ανακατασκευασμένου ATACMS στον Αμερικανικό Στρατό. Το πρόγραμμα TACMS-SLEP περιλαμβάνει την ανακατασκευή του βλήματος (περιλαμβανομένης της ανακατασκευής ή αντικατάστασης του πυραυλοκινητήρα) και την αφαίρεση και αδρανοποίηση της υπάρχουσας κεφαλής υποπυρομαχικών, η οποία αντικαθίσταται από νέα μοναδιαία υψηλής εκρηκτικότητας (ΗΕ). Έτσι επιλύεται αφενός το θέμα των μη εκραγέντων υποπυρομαχικών, αφετέρου παρακάμπτεται το θέμα της διεθνούς συνθήκης απογόρευσης των όπλων διασποράς όσον αφορά τους διεθνούς χρήστες του βλήματος. Το σημαντικότερο όμως είναι το ότι η όλη αυτή διαδικασία επιμηκύνει τον επιχειρησιακό βίο του βλήματος κατά τουλάχιστον 20 επιπλέον έτη, με κλάσμα του κόστους που θα απαιτούνταν για την απόκτηση ενός νέας κατασκευής βλήματος μοναδιαίας κεφαλής της έκδοσης MGM-168 ATACMS Block-IVA. Φυσικά, οι μοναδιαίες κεφαλές ΗΕ δεν προσφέρουν τις επιδόσεις των κεφαλών υποπυρομαχικών εναντίον στόχων περιοχής. Για τη βελτίωση των σχετικών επιδόσεων όμως, το πρόγραμμα TACMS-SLEP προσθέτει στο βλήμα και ένα νέο πυροσωλήνα προσέγγισης ο οποίος εξασφαλίζει την έγκαιρη πυροδότηση της εκρηκτικής κεφαλής ώστε να αυξάνεται η φονικότητά της σε μεγαλύτερη έκταση.
Τυχόν υιοθέτηση του πακέτου TACMS-SLEP για τα βλήματα MGM-140A ATACMS Block-I του Ε.Σ., χωρίς τα σκέλη που αφορούν την αντικατάσταση της κεφαλής και, ίσως, της εγκατάστασης του πυροσωλήνα προσέγγισης (επιφέροντας έτσι και μείωση του κόστους), θα επέτρεπε την επίλυση του πιεστικού προβλήματος λήξης του ορίου ζωής τους, χωρίς να απωλεσθούν και οι δυνατότητες που προσφέρουν οι κεφαλές με τις 950 βομβίδες διπλού ρόλου (κατά προσωπικού/υλικού) Μ-74. Γενικώς οι κεφαλές αυτού του τύπου θεωρούνται ιδανικές για την προσβολή στόχων περιοχής, όπως συγκεντρώσεις προσωπικού και μέσων του αντιπάλου ή επερχόμενες δυνάμεις ενίσχυσης (follow-on forces) σε μεγάλο βάθος πίσω από την πρώτη γραμμή, πριν δηλαδή προλάβουν να εμπλακούν. Είναι προφανές πως οι αποστολές αυτές είναι κρίσιμες και για τον Ε.Σ.
Από την άλλη πλευρά, οι μοναδιαίες εκρηκτικές κεφαλές δεν είναι βελτιστοποιημένες για τέτοιους στόχους (ακόμη και με τη χρήση πυροσωλήνων προσέγγισης, εν προκειμένω δεν φτάνουν την αποτελεσματικότητα των κεφαλών υποπυρομαχικών) αλλά προσφέρουν ασύγκριτα υπέρτερες επιδόσεις εναντίον ισχυρά προστατευμένων σημειακών στόχων,* όπως ενισχυμένα κέντρα διοίκησης και αποθήκες πυρομαχικών ή καυσίμων, οχυρές θέσεις, γέφυρες κτλ. Το δε αυξημένο βεληνεκές της έκδοσης ATACMS Block-IVA (300χλμ. έναντι 165χλμ. της έκδοσης Block-I) επιτρέπει πλήγματα σε ακόμη μεγαλύτερο βάθος, όπου και βρίσκονται συνήθως τέτοιου τύπου στόχοι.
Ιδανικά λοιπόν, το βέλτιστο για τον Ε.Σ., από επιχειρησιακής πλευράς, θα ήταν ένα μίγμα βλημάτων με κεφαλές και των δύο τύπων. Εξάλλου, προ μερικών ετών δημοσιεύματα του Τύπου επικαλούνταν εκθέσεις του ΓΕΣ σύμφωνα με τις οποίες υπήρχε επιχειρησιακή απαίτηση για βλήματα βεληνεκούς 300χλμ. Αυτές οι διαρροές ουσιαστικά «φωτογράφιζαν» το MGM-168 ATACMS Block-IVA, το οποίο τότε φάνταζε ως η μόνη επιλογή για την αντικατάσταση των MGM-140A ATACMS Block-I λόγω λήξης του ορίου ζωής τους, δεδομένου και του ότι δεν υπήρχε η δυνατότητα προμήθειας νέων βλημάτων με κεφαλή υποπυρομαχικών (βλ. της προαναφερθείσας Συνθήκης). Πλέον, το πρόγραμμα TACMS-SLEP, απαλλαγμένο και από τα κόστη ανάπτυξης και πιστοποίησης, προσφέρει ακόμη μία κατάλληλη λύση επιτρέποντας την δυνητική επίτευξη του προαναφερθέντος συνδυασμού μέσω της αξιοποίησης και των υπαρχόντων βλημάτων και κεφαλών. Για άλλη μια φορά ωστόσο, ενώ τεχνολογικές και εμπορικές εξελίξεις προσφέρουν λύσεις σε σημαντικά προβλήματα που ταλανίζουν τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, η συγκυρία καθιστά την υιοθέτησή τους τουλάχιστον αμφίβολη βραχυπρόθεσμα, ιδιαίτερα μετά και τις πρόσθετες μειώσεις στους προϋπολογισμούς των Γενικών Επιτελείων. Εάν αυτό επιβεβαιωθεί, ολοένα και περισσότερα κρίσιμα οπλικά συστήματα θα οδηγούνται στην απαξίωση.
*Εξάλλου, ένα άλλο πρόσφατο αναπτυξιακό πρόγραμμα αφορά την ενσωμάτωση σε βλήματα ATACMS μοναδιαίας κεφαλής, ενός αισθητήρα (IR ή ραντάρ) που θα τους επέτρεπε την προσβολή και κινούμενων στόχων σε μεγάλες αποστάσεις (κάτι που δεν δύναται να επιτύχει κάποιο άλλο σύστημα Πυροβολικού σήμερα), συμπεριλαμβανομένων και πλοίων επιφανείας.
