Ως επιστέγασμα των επιμέρους σχετικών άρθρων αλλά και ως βάση μελλοντικών αναφορών μας στα του Πολεμικού Ναυτικού (Π.Ν.), κρίνεται σκόπιμη εδώ μια επισκόπηση όλων των νεότερων πληροφοριών για τα εν εξελίξει προγράμματα του Κλάδου. Εν πολλοίς, τα προγράμματα αυτά θέτουν το γενικότερο πλαίσιο εντός του οποίου θα κινηθεί το Π.Ν. τα επόμενα χρόνια, συνυπολογίζοντας πάντοτε και τα ισχύοντα σκληρά δημοσιονομικά δεδομένα. Τα δεδομένα αυτά επιβάλλουν την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των ήδη υπαρχόντων μέσων, την ανάληψη πρωτοβουλιών για τη μεγιστοποίηση της απόδοσής του και την εκμετάλλευση κάθε υλοποιήσιμης ευκαιρίας που παρουσιάζεται ή θα παρουσιαστεί και θα προσφέρει ανανέωση του υλικού ή/και επαύξηση των επιχειρησιακών του δυνατοτήτων. Ρεαλιστικά μιλώντας, τα παραπάνω αποτελούν μονόδρομο τον οποίον το Π.Ν., ορθά κινούμενου, δείχνει να έχει αντιληφθεί πλήρως επιδεικνύοντας αξιοθαύμαστη προσαρμοστικότητα, ενώ παράλληλα επιχειρεί να αναπροσαρμόσει κάποιους σχεδιασμούς που πλέον δεν είναι εφικτοί αλλά και να αμβλύνει τις συνέπειες ορισμένων λανθασμένων επιλογών του πρόσφατου παρελθόντος. Εν ολίγοις το Π.Ν. έχει κατανοήσει πως, αν χρειαστεί, θα πολεμήσει με τα μέσα που έχει και όχι με εκείνα που θα ήθελε να έχει. Έτσι, υπό αντίξοες συνθήκες, φροντίζει να τα διατηρεί αξιόμαχα και με υψηλότατες διαθεσιμότητες, ενώ αναβαθμίζει συστηματικά και την εκπαίδευση του προσωπικού που τα στελεχώνει.
Διοίκηση Φρεγατών
Βασικός στόχος του Π.Ν. στον τομέα των κύριων μονάδων επιφανείας, είναι η εξεύρεση των απαραίτητων κονδυλίων για την εκκίνηση του εγκεκριμένου προγράμματος εκσυγχρονισμού των φρεγατών MEKO-200HN, εκτιμώμενου κόστους 400 εκατομμυρίων ευρώ. Οι σχετικές απαιτήσεις έχουν ήδη καταγραφεί και το εύρος των εργασιών θα εξαρτηθεί από τις διαθέσιμες πιστώσεις τη δεδομένη στιγμή. Εξάλλου, μόλις το σχετικό πρόγραμμα ανάπτυξης ολοκληρωθεί και τα οικονομικά δεδομένα το επιτρέψουν, το Π.Ν. είναι μάλλον βέβαιο ότι θα υιοθετήσει και την εξελιγμένη έκδοση Block-2 του βλήματος ESSM (στην ανάπτυξη της οποίας συμμετέχει η χώρα μας). Οι φρεγάτες ΜΕΚΟ αναμένεται να είναι τα πρώτα σκάφη που θα εφοδιαστούν με αυτό προς το τέλος της δεκαετίας, έστω και ανεξαρτήτως του δυνητικού προγράμματος εκσυγχρονισμού τους.
Από εκεί και πέρα, το Π.Ν. είναι αναγκασμένο να συνεχίσει να αξιοποιεί τις φρεγάτες S που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του Στόλου και οι οποίες (τουλάχιστον οι 6 εκσυγχρονισμένες) θα παραμείνουν σε υπηρεσία για αρκετά χρόνια ακόμη. Καθοριστική σημασία σε αυτό παίζει η σχετικά πρόσφατη έλευση ανέλπιστα μεγάλων ποσοτήτων ανταλλακτικών για τα εν λόγω πλοία, από τα ΗΑΕ. Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί πως πριν τα ΗΑΕ είχε επιχειρηθεί ανάλογη προσέγγιση τουλάχιστον μιας ακόμη χώρας από πλοία της οποίας θα μπορούσαν να προκύψουν ανταλλακτικά για τις S (και, συγκεκριμένα, για τους κινητήρες του), χωρίς όμως κάποιο αποτέλεσμα. Σε κάθε περίπτωση, τα υλικά που παραλήφθηκαν από τα ΗΑΕ μαζί με τα ανταλλακτικά που εξασφαλίστηκαν από την παροπλισθείσα F463 Μπουμπουλίνα, εγγυώνται την απρόσκοπτη υποστήριξη των υπολοίπων 9 φρεγατών S για τα επόμενα χρόνια. Άλλωστε το Π.Ν. «εκμεταλλεύεται» και το γεγονός ότι ουσιαστικά αποτελεί τον εργοδότη του συνόλου του προσωπικού των ΕΝΑΕ, υλοποιώντας εκεί, χωρίς ιδιαίτερο κόστος, προγραμματισμένες εργασίες επισκευής/συντήρησης και άλλες δευτερεύουσες μετασκευές στις φρεγάτες S, αξιοποιώντας και τις παρεχόμενες δυνατότητες δεξαμενισμού των πλοίων (αυτή την περίοδο σειρά έχει η φρεγάτα F462 Κουντουριώτης σε αυτή τη διαδικασία).
Εξάλλου, ακόμη και σε περίπτωση που η δημοσιονομική κατάσταση της χώρας βελτιωθεί ραγδαία μέσα στα επόμενα χρόνια, η υλοποίηση ενός ναυπηγικού προγράμματος που θα επέτρεπε την ένα προς ένα αντικατάσταση και των 9 αυτών πλοίων, φαντάζει ουτοπική μεσοπρόθεσμα. Σε περίπτωση δε που προκύψει η δυνατότητα απόκτησης νεότερων και ικανότερων αξιόλογων φρεγατών ή αντιτορπιλικών που θα αποσύρει/παραχωρήσει κάποια ναυτική δύναμη, απόλυτη προτεραιότητα αντικατάστασης θα έχουν οι 3 μη εκσυγχρονισμένες S. Από αυτές θα μπορούσαν να προκύψουν πρόσθετες σημαντικές ποσότητες ανταλλακτικών για τη συνέχιση της χρήση των 6 εκσυγχρονισμένων πλοίων του τύπου. Ιδανικά, σε μια τέτοια περίπτωση, κάποια από τα οπλικά συστήματα των μη εκσυγχρονισθέντων πλοίων θα μπορούσαν να μετεγκατασταθούν σε ορισμένα εκσυγχρονισμένα που τα στερούνται, βελτιώνοντας σημαντικά την ισχύ πυρός τους (π.χ. δεύτερο OTO-Melara και δεύτερο Phallanx, όπως ισχύει ήδη για τις F450 Έλλη και F451 Λήμνος). Εφόσον οι 6 εκσυγχρονισμένες S μείνουν σε υπηρεσία επί μακρόν, δεν θα ήταν παράλογη η έστω και καθυστερημένη ενσωμάτωση του βλήματος RIM-162D ESSM στον υφιστάμενο εκτοξευτή Mk.29, δεδομένου και του ότι το όριο ζωής των RIM-7 Sea Sparrow αργά ή γρήγορα θα λήξει.
Τέλος, το Π.Ν. φαίνεται να επιδιώκει την τροποποίηση και των υπολοίπων φρεγατών S ώστε να μπορούν να υποδέχονται απροβλημάτιστα και να υποστηρίζουν πλήρως (και εντός υποστέγου) ελικόπτερα S-70 Aegean Hawk. Υπό αυτά, ίσως, τα δεδομένα το Π.Ν. να υπέβαλε το αίτημα για την απόκτηση αριθμού SH-60F (βλ. παρακάτω), με σκοπό την αντικατάσταση των υφιστάμενων AB-212ASW. Αν κάτι τέτοιο υλοποιηθεί, όλες οι φρεγάτες S θα πρέπει να είναι πλήρως συμβατές με τα S-70/SH-60.
Διοίκηση Υποβρυχίων
Πολύ θετικότερες είναι οι εξελίξεις στον τομέα των υποβρυχίων. Εκεί, σε συνδυασμό και με τις καθυστερήσεις στο αντίστοιχο τουρκικό πρόγραμμα, το Π.Ν. απολαμβάνει απόλυτη ποιοτική υπεροχή έναντι του αντιπάλου, αλλά και -λίαν συντόμως- τον πλέον πολυάριθμο στόλο υποβρυχίων στην ιστορία του, με 11 σκάφη. Το ενδέκατο υποβρύχιο θα είναι το S123 Κατσώνης, το οποίο παραδόθηκε σήμερα στο Π.Ν. και αναμένεται να ξεκινήσει θαλάσσιες δοκιμές άμεσα. Εν τω μεταξύ ήρθησαν κάποιες εκκρεμότητες που υπολείποντο για την ολοκλήρωση της ναυπήγησής του, σχετικές με τα συστήματα επικοινωνιών του. Στόχος είναι, εφόσον όλα πάνε καλά στις δοκιμές, το Κατσώνης να έχει ενταχθεί επιχειρησιακά στη δύναμη του Στόλου, έως το τέλος του 2016. Υπενθυμίζεται πως τα S121 Πιπίνος, S122 Ματρώζος και S118 Ωκεανός έχουν ενταχθεί πλήρως στο Π.Ν. και, μαζί με το S120 Παπανικολής αποτελούν την αιχμή του δόρατός του, διαπρέποντας σε κάθε άσκηση ή επιχείρηση -εθνική και συμμαχική- που λαμβάνουν μέρος. Απομένει η απόκτηση σύγχρονων τορπιλών που θα ολοκληρώσουν την επένδυση που έχει γίνει για τα σκάφη αυτά. Και φυσικά, μόλις ολοκληρωθούν οι εν εξελίξει δικαστικές διαδικασίες, να ξεκαθαριστεί τι θα γίνει με το 5ο και το 6ο υποβρύχιο Type-214HN.
Όσον αφορά τα παλαιότερα υποβρύχια, αυτά θα συνεχίσουν να επιχειρούν απροβλημάτιστα και τα επόμενα χρόνια, καθώς λαμβάνουν νέους συσσωρευτές, διαδικασίες που ήδη έχει ολοκληρωθεί σε τουλάχιστον 4 από τα 6 σκάφη. Μάλιστα, το πρόγραμμα παράδοσης των συγκροτημάτων συσσωρευτών προσαρμόστηκε από την κατασκευάστρια Sunlight έτσι ώστε να μην υπάρχουν περισσότερα από δύο υποβρύχια σε ακινησία ταυτόχρονα. Επιπλέον, έχει ήδη εξασφαλιστεί η προμήθεια 5 ακόμη συγκροτημάτων συσσωρευτών για τα Type-214HN (αρχής γενομένης από το S120 Παπανικολής που περνά την πρώτη του εκτεταμένη συντήρηση, με τις σχετικές εργασίες να είναι ενταγμένες στην ευρύτερη συμφωνία Π.Ν.-ΕΝΑΕ) και το S118 Ωκεανός, προεξοφλώντας έτσι το απρόσκοπτο της εφοδιαστικής τους υποστήριξης σε έναν κρίσιμο τομέα. Από εκεί και πέρα, και παρά την ηλικία τους, τα Type-209 επιδεικνύουν υψηλότατη διαθεσιμότητα, χάρη και στα ανταλλακτικά που εξασφαλίστηκαν για τα μεν Type-209/1100 από το παροπλισθέν S110 Γλαύκος, για τα δε Type-209/1200 από τα συστήματα και απάρτια που αφαιρέθηκαν από το S118 Ωκεανός για να αντικατασταθούν με νέα κατά τον εκσυγχρονισμό του. Τέλος, πρόσφατα προκηρύχθηκε διαγωνισμός για την διετή εφοδιαστική υποστήριξη με συγκεκριμένα υλικά για τα εν λόγω υποβρύχια.
Βάσει και των παραπάνω, και με το Π.Ν. να διαθέτει τον ισχυρότερο υποβρυχιακό στόλο που είχε ποτέ, δεν είναι τυχαίο που το τελευταίο διάστημα επιλέγεται κάποιο υποβρύχιο ως συμμετοχή της χώρας μας στις διεθνείς επιχειρήσεις που λαμβάνει μέρος («Active Endeavour», «Sophia» κ.ά.).
Διοίκηση Ταχέων Σκαφών
Μετά και την ομαλή ένταξη της πυραυλακάτου P71 Ρίτσος στη δύναμή του, ο Στόλος αναμένει την απόδοση των τελευταίων ΤΠΚ Super Vita (Καραθανάσης και Βλαχάκος) εντός δυο ετών. Υπενθυμίζεται ότι πλέον το Π.Ν. έχει αναλάβει τον γενικό έλεγχο του προγράμματος, επαναλαμβάνοντας το επιτυχημένο πρότυπο που είχε ακολουθηθεί και στο πρόγραμμα των υποβρυχίων. Με τις μέχρι τώρα πληροφορίες οι εργασίες στις δύο υπό ναυπήγηση Super Vita, φαίνεται πως κυλούν ομαλά και ότι θα έχουν ολοκληρωθεί εντός του προβλεπόμενου χρονοδιαγράμματος. Η παράδοση των δύο αυτών σκαφών θα επιτρέψει τον παροπλισμό των τριών εναπομεινάντων S-148.
Από αυτές θα προκύψουν χρήσιμα ανταλλακτικά για τις Combattante-IIIA/B που θα παραμείνουν σε υπηρεσία. Ήδη το Π.Ν. υλοποιεί προγράμματα αξιοποίησης των υλικών που προέκυψαν από τις άλλες τρεις S-148 που παροπλίστηκαν προ μερικών ετών αλλά και ενεργοποίηση άλλων (π.χ. κύριες μηχανές) που είχε σε απόθεση. Σε αυτά θα πρέπει να προστεθούν και τα απάρτια που προέκυψαν από την αφαίρεση/αντικατάσταση συστημάτων κατά τον εκσυγχρονισμό των Combattante-IIIA τα οποία και διατίθενται πλέον ως αμοιβά για τις Combattante-IIIB που διατηρούν τον αρχικό ηλεκτρονικό τους εξοπλισμό. Υπενθυμίζεται ότι στις τελευταίες βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη πρόγραμμα αντικατάστασης των 6 βλημάτων Penguin (των οποίων το όριο ζωής έληξε) με 4 Harpoon. Αυτά, αλλά και τα αντίστοιχα συστήματα ελέγχου βολής, προέρχονται από αποσυρθέντα πλοία του Π.Ν. και από τα υλικά που παρελήφθησαν από τα ΗΑΕ. Οι δε εργασίες της μετασκευής των σκαφών υλοποιούνται εξολοκλήρου από προσωπικό των Ναυστάθμων Σαλαμίνας και Κρήτης, με το ελάχιστο δυνατό κόστος. Οι εργασίες έχουν ήδη ολοκληρωθεί στην πυραυλάκατο Ρ29 Σταράκης, ολοκληρώνονται σύντομα και στις Ρ26 Ντεγιάννης και Ρ27 Ξένος, για να ακολουθήσουν τα δύο άλλα σκάφη του τύπου.
Ανάλογες μετασκευές αναμένεται να υποστούν και οι 4 Combattante-IIIA στις οποίες τα 4 βλήματα MM-38 Exocet η επιχειρησιακή ζωή των οποίων επίσης βαίνει προς το τέλος της, θα αντικατασταθούν από MM-40 Exocet Block-II που, μαζί με τα αντίστοιχα συστήματα ελέγχου βολή ITL-70A, θα προέλθουν από τις τρεις αρχικές Super Vita (εκεί θα αντικατασταθούν από MM-40 Block-III και ITL-70A/B3 αντίστοιχα, που αναμένεται να παραγγελθούν). Απομένει η παραγγελία ενός ακόμη συστήματος ελέγχου βολής για την τέταρτη πυραυλάκατο Combattante-IIIA.
Αυτή δεν είναι άλλη από την P22 Μυκόνιος, οι εργασίες για την αποκατάσταση της οποίας βρίσκονται στην τελική τους φάση. Υπενθυμίζεται ότι προ ετών το σκάφος είχε υποστεί σοβαρές ζημιές από πυρκαγιά και έκτοτε πολλά από τα ανέπαφα ηλεκτρονικά του συστήματα αφαιρέθηκαν για να χρησιμοποιηθούν ως αμοιβά για τις άλλες τρεις Combattante-IIIA. Έτσι, για την πλήρη αποκατάστασή του αποκτήθηκαν και τοποθετούνται εντελώς νέα συστήματα, συμπεριλαμβανομένων οργάνων ναυτιλίας, επικοινωνιών, ελέγχου κλπ. Οι σχετικές εργασίες εκτελούνται στο πλαίσιο των Α.Ω. του προγράμματος των Super Vita. Επίσης, οι τεχνικές υπηρεσίες του Π.Ν. έχουν κατασκευάσει με ελάχιστο κόστος και μια σειρά πρόσθετων υδραυλικών και μηχανικών/μηχανολογικών απαρτίων για το συγκεκριμένο σκάφος, προς αντικατάσταση των αντίστοιχων βεβλαμμένων που αφαιρέθηκαν. Το ίδιο ισχύει και για όλες τις εργασίες που απαιτούνται στο προωστήριο σκεύος του σκάφους, με ανεξάρτητους διαγωνισμούς να βρίσκονται σε εξέλιξη για την προμήθεια των απαραίτητων υλικών.
Με την ολοκλήρωση όλων των προαναφερθέντων, θα αναβαθμιστούν κατακόρυφα (και με σχετικά μικρή δαπάνη) οι επιχειρησιακές δυνατότητες της ΔΤΣ. Μόλις το επιτρέψουν οι δημοσιονομικές συνθήκες, η δεδομένη απόκτηση νέων Α/Α βλημάτων RAM Block-2 για τους αναβαθμισμένους εκτοξευτές Mk.49 mod.3 των Super Vita, θα συμπληρώσει την όλη εικόνα. Μένει να φανεί εάν οι Combattante-IIIA θα εφοδιαστούν με 4, 6 ή 8 βλήματα MM-40. Ο υφιστάμενος αριθμός των MM-40 Exocet Block-II μπορεί να καλύψει και την περίπτωση των 6 βλημάτων ανά σκάφος (24=4×6), ενώ για τη περίπτωση των 8, θα απαιτηθεί η αγορά 8 νέων βλημάτων για το τέταρτο σκάφος.[1] Σε κάθε περίπτωση δεν αναμένεται να εμφανιστούν ιδιαίτερα προβλήματα βάρους και ευστάθειας, δεδομένου και του ότι τα πανομοιότυπα σκάφη των Ναυτικών της Τυνησίας και του Κατάρ ήδη επιχειρούν απροβλημάτιστα με 8 βλήματα MM-40 Exocet ανά σκάφος.
Διοίκηση Ελικοπτέρων Ναυτικού
Όπως προαναφέρθηκε το Π.Ν. επιδιώκει την απόκτηση ενός αριθμού μεταχειρισμένων SH-60F από το Αμερικανικό Ναυτικό. Το ζήτημα τέθηκε πρόσφατα επί τάπητος και πλέον αναμένεται η απάντηση του τελευταίου. Στόχος είναι τα συγκεκριμένα ελικόπτερα να αντικαταστήσουν τα 7 εναπομείναντα AB-212ASW, κάτι που θα επέφερε σημαντική βελτίωση στον τομέα της ομοιοτυπίας. Εφόσον τα διαθέσιμα SH-60F βρίσκονται σε καλή κατάσταση και προσφέρονται έναντι προσιτού αντιτίμου, θα ήταν η καλύτερη λύση για κάτι τέτοιο, από τη στιγμή μάλιστα που αποτελούν και το μοντέλο με τα περισσότερα κοινά χαρακτηριστικά με τα υπάρχοντας S-70 Aegean Hawk. Ιδανικό θα ήταν να συνοδευτούν και από αριθμό HH-60H, κατάλληλων για την εκτέλεση μια πλειάδας αποστολών όπως είχαμε αναφέρει αναλυτικότερα και σε σχετική μας ανάρτηση.
Εφόσον η προσπάθεια απόκτησης των SH-60F δεν ευοδωθεί, το Π.Ν. θα πρέπει να συνεχίσει να αξιοποιεί τα AB-212ASW, συμπληρώνοντας ή και επεκτείνοντας το πακέτο εκσυγχρονισμού τους που έχει αναπτυχθεί εκ των έσω από τη ΔΕΝ. Υπενθυμίζεται εξάλλου πως για την τελευταία βρίσκεται σε εξέλιξη και διαγωνισμός για την προμήθεια δύο νέων εκπαιδευτικών ελικοπτέρων (συνοδευόμενων από επίγειο εξοπλισμό υποστήριξης, υπηρεσίες εκπαίδευσης προσωπικού και ανταλλακτικά για διάστημα 2 ετών), προϋπολογιζόμενου κόστους 1,5 εκατ. ευρώ. Τα ελικόπτερα αυτά θα αποτελέσουν τον καθυστερημένο διάδοχο των δύο SA-319B Alouette-III που αποσύρθηκαν προ μερικών ετών χωρίς να αντικατασταθούν. Σημειώνεται πάντως ότι η απόσυρσή τους αυτή μέχρι σήμερα δεν έχει επηρεάσει ιδιαίτερα τη ΔΕΝ, καθώς αυτή είχε μεριμνήσει έγκαιρα για την επάρκεια του ιπτάμενου προσωπικού της, τόσο από ποσοτικής, όσο και από ποιοτικής πλευράς.
Αεροσκάφη Ναυτικής Συνεργασίας
Το πολυσυζητημένο πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των P-3B Orion ενεργοποιήθηκε με την εκταμίευση της προκαταβολής και την υπογραφή σχετικής σύμβασης τον περασμένο Ιανουάριο, για την προμήθεια νέων δομικών μερών προς εγκατάσταση στα αεροσκάφη που θα λάβουν το κανονικό πακέτο εκσυγχρονισμού ώστε να επεκτείνουν τον επιχειρησιακό τους βίο κατά 15.000 ώρες τουλάχιστον. Όσον αφορά το -μοναδικό τελικά- αεροσκάφος της ενδιάμεσης λύσης, αυτό ήδη βρίσκεται στην ΕΑΒ για τις απαραίτητες εργασίες επιθεώρησης, αποκατάστασης και ενεργοποίησης και προβλέπεται να παραδοθεί στα τέλη του 2016 ή στις αρχές του 2017. Πρόκειται πιθανότατα για το «152744» που ήταν και το τελευταίο που είχε καθηλωθεί όντας και σε πολύ καλύτερη κατάσταση από τα υπόλοιπα. Εν τω μεταξύ και στο «153441» που βρισκόταν στην Ελευσίνα, εκτελέστηκαν η απαραίτητες εργασίες ελέγχου για να πετάξει με ασφάλεια έως την Τανάγρα όπου ήδη βρίσκονται και τα άλλα 3 P-3B («153427», «153424», «153415») που θα υποβληθούν σε κανονικό εκσυγχρονισμό (το έκτο αεροσκάφος «152747» θα αξιοποιηθεί για ανταλλακτικά). Απομένει η οριστικοποίηση κάποιων επιμέρους συμφωνιών μεταξύ ΕΑΒ και Lockheed Martin, για να προχωρήσει το όλο θέμα. Άλλωστε, πρόθεση του Π.Ν. είναι το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού να επεκταθεί και σε πέμπτο αεροσκάφος (το οποίο θα είναι αυτό της ενδιάμεσης λύσης), κάτι που θα μπορούσε ίσως να αποτελέσει και σημαντικό διαπραγματευτικό χαρτί της ελληνικής πλευράς, ώστε να αποκομίσει κάθε δυνατό όφελος από πλευράς τελικής δαπάνης.
Αναμένονται επίσης οι τελικές αποφάσεις και οι συμβάσεις για τους νέους αισθητήρες των αεροσκαφών με το τοπίο να είναι συγκεχυμένο, ιδιαίτερα ως προς το σκέλος των ASW και ASuW, με το δεύτερο να αφορά και την ενσωμάτωση ικανότητας βολής όπλων αέρος-επιφανείας, όπου θα μπορούσε ίσως να επανεξεταστεί η παλαιότερη οικονομικότατη πρόταση της Διεύθυνσης Ναυτικών Όπλων (ΔΝΟ) για την εγκατάσταση στα αεροσκάφη συστημάτων ελέγχου βολής Harpoon από παροπλισμένα πλοία.
Διοίκηση Υποβρυχίων Καταστροφών
Τα τελευταία χρόνια η ΔΥΚ έχει συντελέσει ορισμένα αθόρυβα αλλά πολύ σημαντικά βήματα εκσυγχρονισμού και αναβάθμισης. Αποκτήθηκαν νέα ατομικά υλικά (κράνη, εξαρτήσεις μάχης, plate carriers, στολές, ΔΝΟ, σκοπευτικές διόπτρες, συστήματα επιτήρησης και επικοινωνιών, υλικά αποστολών VBSS κ.ά.), που σε συνδυασμό με τη δωρεάν παραχώρηση οπλισμού από τις ΗΠΑ (υποαραβίδες, τυφέκια ακριβείας, παρελκόμενα και πρόσθετα υλικά) και τον Ε.Σ. (πολυβόλα, διόπτρες) αναμόρφωσαν σε μεγάλο βαθμό τη συνολική εικόνα και τις δυνατότητες του προσωπικού της Μονάδας.
Το σημαντικότερο όμως που μένει υλοποιείται είναι η αποκατάσταση και η ανανέωση του στολίσκου των ΣΑΠ της. Παλαιότερα ΣΑΠ αποσύρθηκαν και δόθηκαν σε άλλες Μονάδες, ενώ συστηματική είναι και η προσπάθεια αποκατάστασης όλων των υπολοίπων μεγαλύτερων σκαφών. Η παράδοση των Νέμεσις, ΣΑΠ12 και Ωκύαλος επίσης συντελεί προς την ανανέωση του στολίσκου, ενός προς τη θετική κατεύθυνση κινείται και η απόφαση ανάπτυξης του βελτιωμένου Ωκύαλος-ΙΙ για την προμήθεια του οποίου αναζητούνται οι απαραίτητες πιστώσεις. Εξάλλου αναμένεται και η απάντηση των ΗΠΑ στο ελληνικό αίτημα για την παραχώρηση 4 σκαφών ειδικών επιχειρήσεων Mk.V SOC, τα οποία εφόσον βρίσκονται σε καλή κατάσταση, θα αποτελέσουν σημαντική αναβάθμιση για τις δυνατότητες της ΔΥΚ (το ίδιο θα ίσχυε και για τυχόν απόκτηση ελικοπτέρων HH-60H, όπως αναφέραμε και πιο πάνω). Η επιμονή του Π.Ν. για τα σκάφη αυτά, ανεξαρτήτως κατάληξης της υπόθεσης, αποδεικνύει την ύπαρξη πραγματικού ενδιαφέροντος για την απόκτησή τους παρά τα όσα περί του αντιθέτου διέρρεαν εντελώς αβάσιμα ορισμένα έντυπα του χώρου. Ξεκαθαρίζεται επίσης πως τυχόν προμήθεια των Mk.V SOC δεν θεωρείται ανταγωνιστική αλλά συμπληρωματική του προγράμματος Ωκύαλος-ΙΙ, καθώς τα δύο σκάφη ανήκουν σε εντελώς διαφορετικές κατηγορίες.
Τέλος, από οργανωτικής πλευράς, μένει να ξεκαθαριστεί εάν κάποια στιγμή η ΔΥΚ θα πάψει να υπάγεται διοικητικά στο Αρχηγείο Στόλου, ώστε να υπαχθεί πλήρως από τον καιρό της ειρήνης στην ΔΔΕΕ του ΓΕΕΘΑ, όπως έχει συμβεί ήδη με την Ζ΄ ΜΑΚ και το ΕΤΑ από πλευράς Στρατού Ξηράς.
Διοίκηση Διοικητικής Μέριμνας Ναυτικού
Παρά την οικονομική δυσπραγία, τα τελευταία χρόνια το Π.Ν. κινούμενο σε απολύτως ορθολογικά πλαίσια, επένδυσε σημαντικά ποσά στη δημιουργία νέων και την αναβάθμιση των ήδη υφιστάμενων υποδομών συντήρησης και υποστήριξης που διαθέτει, βελτιώνοντας σημαντικά τις οργανικές του επισκευαστικές δυνατότητες. Μεταξύ άλλον από τα τέλη του 2013 λειτουργεί το νέο ενοποιημένο Συνεργείο Ηλεκτρολογικού & Ηλεκτρονικού Υλικού στον Ναύσταθμο Σαλαμίνας, για να ακολουθήσει το επίσης νεοϊδρυθέν Συνεργείο Επισκευής & Συντήρησης Εξωλέμβιων Κινητήρων της ΔΥΚ. Επιπλέον, έχει αποκατασταθεί πλήρως και η λειτουργικότητα του syncro-lift στη Σαλαμίνα, ενώ σημαντικά κονδύλια δόθηκαν και για τη βελτίωση των εγκαταστάσεων των διαφόρων συνεργείων της Διεύθυνσης Τεχνικού και της Διεύθυνσης Ναυτικών Όπλων του Ναυστάθμου. Το πλέον πρόσφατο σχετικό πρόγραμμα που δρομολογήθηκε είναι αυτό της συντήρησης και αποκατάστασης όλων των γερανογεφυρών τους.
Και τρεις προτάσεις
- Τα μόλις 4 διαθέσιμα πλοία της ΔΝΑΡ είναι πολύ λίγα για να καλύψουν το σύνολο των σχετικών αναγκών. Από την άλλη πλευρά η ναυπήγηση νέων σκαφών είναι αδύνατη ενώ και η απόκτηση μεταχειρισμένων ναρκοθηρευτικών/ναρκαλιευτικών και τρίτου διαφορετικού τύπου, επίσης θα πρέπει να αποκλειστεί. Οι επιλογές περιορίζονται ακόμη περισσότερο καθώς το Royal Navy εκσυγχρονίζει τα ναρκοθηρευτικά Hunt που διαθέτει για να παραμείνουν σε υπηρεσία (κυρίως σε καθήκοντα περιπολιών) ενώ τα εναπομείναντα Osprey του U.S. Navy εκποιήθηκαν για σκραπ. Υπό αυτά τα δεδομένα, η μόνη λύση θα ήταν μια συνεννόηση με την Αίγυπτο στο πλαίσιο της διευρυμένης διμερούς στρατιωτικής συνεργασίας (εξάλλου το Ελληνικό και το Αιγυπτιακό Ναυτικό διατηρούν άριστες σχέσεις) ώστε να υπάρξει ένα πρόγραμμα ανταλλαγής των δύο Osprey που διαθέτει η βορειοαφρικανική χώρα, με τις τρεις ΤΠΚ S148 που θα παροπλίσει το Π.Ν. μέσα στα επόμενα χρόνια. Οι ΗΠΑ δεν αναμένεται να έχουν ιδιαίτερες αντιρρήσεις για μια τέτοια κίνηση.
- Παρά τις αξιόλογες κινήσεις όσον αφορά τις υποδομές συντήρησης/υποστήριξης του Π.Ν., αυτό αντιμετωπίζει ένα σοβαρό πρόβλημα που δεν είναι άλλο από την έλλειψη έμπειρου προσωπικού (κυρίως λόγω συνταξιοδοτήσεων χωρίς αντικατάσταση) στις Διευθύνσεις Τεχνικού και Ναυτικών Όπλων των δύο κύριων Ναυστάθμων. Δεδομένου του ότι στο πλαίσιο των προγραμμάτων των Υ/Β Type-214 και των ΤΠΚ Super Vita, το Π.Ν. και το ΥΠΕΘΑ έχουν αναλάβει τη μισθοδοσία του συνόλου του προσωπικού των δύο μεγάλων ελληνικών ναυπηγείων (άσχετα με το αν αυτοί εμπλέκονται στα προαναφερθέντα προγράμματα ή όχι), θα μπορούσε να το «εκμεταλλευτεί» πολύ καλύτερα. Πιο συγκεκριμένα, έμπειρο και επιλεγμένο προσωπικό από τα δύο ναυπηγεία που δεν έχει αντικείμενο απασχόλησης στα παραπάνω προγράμματα, θα μπορούσε να εργαστεί στα συνεργεία και τις εγκαταστάσεις τεχνικής υποστήριξης του Ναύσταθμου Σαλαμίνας για όσο διάστημα διαρκούν οι σχετικές συμβάσεις. Ακόμη και αν η απασχόλησή τους αυτή είναι ολιγόμηνη, θα δοθεί μια έστω και προσωρινή σημαντική «ανάσα» στις τεχνικές υπηρεσίες του Π.Ν. που πλήττονται από την έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού. Παράλληλα, τα χρήματα των Ελλήνων φορολογουμένων θα αξιοποιηθούν με τον καλύτερο τρόπο.
- Όπως φαίνεται οι ΤΠΚ Combattante-ΙΙΙΒ θα παραμείνουν σε υπηρεσία για αρκετά χρόνια ακόμη. Συνεπώς, κάποιες οικονομικές κινήσεις εκσυγχρονισμού τους και βελτίωσης της υποστηριξιμότητάς τους, κρίνονται σκόπιμες. Μία από αυτές θα ήταν οι αντικατάσταση των δύο οπτικών σταθμών εντοπισμού στόχων Panda από ισάριθμους σύγχρονους TDS, ίδιους με εκείνους των Super Vita και των εκσυγχρονισμένων Combattante-IIIA. Οι νέοι σταθμοί είναι κατά πολύ συμπαγέστεροι, ελαφρύτεροι και πιο εύχρηστοι από τους Panda, ενώ θα προσέφεραν και ομοιοτυπία. Στις τελευταίες τους εκδόσεις ενσωματώνουν και τηλέμετρο λέιζερ, ενώ με την τοποθέτηση επ’ αυτών μιας απλής βάσης picatinny θα μπορούσε να προστεθεί και μια θερμική διόπτρα (προσφέρονται σύγχρονες τέτοιες από ελληνικές εταιρείες) που θα αναβάθμιζε ακόμη περισσότερο τις δυνατότητές τους. Επιπροσθέτως, οι υπάρχοντες εκτοξευτές αναλωσίμων θα μπορούσαν να αντικατασταθούν από νέους αχρησιμοποίητους ALEX/SRBOC που εξασφαλίστηκαν από τα ΗΑΕ. Αυτό θα συνέτεινε και πάλι στην ομοιοτυπία με τις Super Vita και Combattante-IIIA. Τέλος, στο σύνολο των 9 Combattante-IIIA/B, οι πυργίσκοι δίδυμων Α/Α πυροβόλων Emerlec-30 και οι συμβατικοί έστορες πολυβόλων 7,62mm θα μπορούσαν να αντικατασταθούν από ελαφρύτερους και συμπαγέστερους σύγχρονους τηλεχειριζόμενους σταθμούς οπλισμού. Ενδεικτικά, αυτοί θα μπορούσαν να ενσωματώνουν σταθεροποιούμενο συγκρότημα σκοπευτικών ημέρας/νύκτας, ένα πυροβόλο Mauser Mk.30F των 30mm με πηνίο στην κάννη για βολή πυρομαχικών AHEAD, ένα συζυγές πολυβόλο των 7,62mm και, ίσως, 2-4 βλήματα Stinger. Τέτοιοι σταθμοί οπλισμού προσφέρονται από πολλές εταιρείες στη διεθνή αγορά. Μια συμφωνία με έναν ισραηλινό κατασκευαστή για παράδειγμα, θα μπορούσε να επιτρέψει τη συμπαραγωγή τους στην Ελλάδα, κάτι που θα άνοιγε τον δρόμο για αξιοποίησή τους και σε μια πλειάδα άλλων εφαρμογών. Η δε τοποθέτηση τους στις Combattante-IIIA/B θα αναβάθμιζε σημαντικά την αντιβληματική και αντιαεροπορική τους άμυνα, ενώ παράλληλα θα προσέφερε μείωση του βάρους και ομοιοτυπία σε επίπεδο πυροβόλου και πυρομαχικών με τις Super Vita, που χρησιμοποιούν τα Mauser Mk.30F σε συμβατικούς πυργίσκους OTO-Breda (όπου επίσης θα πρέπει να γίνουν οι απαραίτητες μετατροπές ώστε να βάλλουν πυρομαχικά ΑΗΕΑD) [2].
Σημειώσεις:
[1] Ιδανικά, το πρόσθετο σύστημα ελέγχου βολής και τα βλήματα που θα παραγγελθούν για το τέταρτο σκάφος Combattante-IIIA, θα μπορούσαν είναι ITL-70A/B3 και MM-40 Exocet Block-III αντίστοιχα. Η δε προμήθειά τους θα μπορούσε να αποτελέσει ενιαίο πακέτο με εκείνο για τον επανεξοπλισμό των τριών αρχικών Super Vita. Έτσι, όλες οι Combattante-IIIA και, φυσικά, όλες οι Super Vita θα διέθεταν από 8 βλήματα MM-40 (24 Block-II και 64 Block-III συνολικά), που μαζί με τα 20 Harpoon των Combattante-IIIB θα αποτελούσαν μια φονική απειλή ικανή να πλήξει στόχους σε μεγάλα βεληνεκή και επαρκή αριθμητικά για την εκδήλωση επιθέσεων κορεσμού.
[2] Τα πυροβόλα Oerlikon KCB του Emerlec-30 χρησιμοποιούν πυρομαχικά των 30x170mm, ενώ τα Mauser Mk.30F των OTO-Breda τα ισχυρότερα 30x173mm. Τα δύο διαμετρήματα είναι ασύμβατα μεταξύ τους, περιπλέκοντας έτσι χωρίς λόγο την εφοδιαστική αλυσίδα της ΔΤΣ, έστω και σε αυτό το δευτερεύον κομμάτι.
