Τι σηματοδοτούν οι αλλαγές στην ηγεσία των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων

15
1333

Την αντικατάσταση των Αρχηγών και των τριών Κλάδων των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων αποφάσισε το Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο (YAŞ), στην προγραμματισμένη συνεδρίασή του στις 2 Αυγούστου, υπό την προεδρία του πρωθυπουργού Binali Yıldırım, βάζοντας ταυτόχρονα τέλος στην πολύμηνη φημολογία και τα σενάρια για την τύχη του Στρατηγού Hulusi Akar. Το Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο συνεκλήθη στο πρωθυπουργικό μέγαρο Çankaya με την νέα του σύνθεση, όπως διαμορφώθηκε μετά το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 2016, με τα μέλη της ισλαμικής κυβέρνησης να πλειοψηφούν έναντι των στρατιωτικών και έλαβε τις αποφάσεις του με συνοπτικές διαδικασίες εντός τεσσάρων ωρών. Συγκριτικά, οι συνεδριάσεις του Ανωτάτου Στρατιωτικού Συμβουλίου πραγματοποιούνταν προ του πραξικοπήματος σε αίθουσα του τουρκικού Γενικού Επιτελείου και διαρκούσαν έως και τρεις ημέρες.

Μετά την επικύρωση των αποφάσεων από τον πρόεδρο Recep Tayyip Erdoğan, ο εκπρόσωπος Τύπου της προεδρίας İbrahim Kalın ανακοίνωσε την αποστράτευση συνολικά 28 ανωτάτων αξιωματικών και 107 συνταγματαρχών – πλοιάρχων – σμηνάρχων στις 30 Αυγούστου 2017 λόγω συμπλήρωσης του ορίου συνταξιοδότησης, τις προαγωγές 6 ανωτάτων αξιωματικών και 61 συνταγματαρχών – πλοιάρχων – σμηνάρχων, την παράταση της θητείας 8 ανωτάτων αξιωματικών για ένα έτος και 159 συνταγματαρχών – πλοιάρχων – σμηνάρχων για δύο έτη καθώς και:

  • Την τοποθέτηση του Στρατηγού Yaşar Güler στη θέση του Αρχηγού Χερσαίων Δυνάμεων
  • Την τοποθέτηση του Ναυάρχου Adnan Özbal στη θέση του Αρχηγού Ναυτικών Δυνάμεων
  • Την τοποθέτηση του Πτεράρχου Hasan Küçükakyüz στη θέση του Αρχηγού Αεροπορικών Δυνάμεων

Σύμφωνα με αναλυτές, η παραμονή του Αρχηγού του τουρκικού Γενικού Επιτελείου Στρατηγός Hulusi Akar στην ηγεσία των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων αποτελεί προϊόν έντονων παρασκηνιακών διαβουλεύσεων που κορυφώθηκαν με την κατ΄ιδίαν συνάντηση διάρκειας 2,5 ωρών που είχε με τον πρωθυπουργό Binali Yıldırım την προηγουμένη της συνεδρίασης του Ανωτάτου Στρατιωτικού Συμβουλίου. Εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, ο Akar θα διατηρήσει τη θέση του μέχρι τον Αύγουστο του 2019, οπότε αναμένεται να αντικατασταθεί από τον Στρατηγό Yaşar Güler, τέως Υπαρχηγό του τουρκικού Γενικού Επιτελείου και μέχρι πρότινος Διοικητή της Χωροφυλακής. Ο Στρατηγός Güler διατηρεί άριστες σχέσεις με το κυβερνών ισλαμικό κόμμα, παραμένει ένθερμος υποστηρικτής των τουρκικών επεμβάσεων στην Συρία και το Ιράκ και θεωρείται απόλυτα προσηλωμένος στην αντιμετώπιση του κινήματος του Fetullah Gülen. Όπως δήλωσε ο ίδιος σε συνέδριο του τουρκικού ιδρύματος SETA στην Ουάσιγκτον στις 10 Ιουλίου, το αποτυχημένο πραξικόπημα «δεν πραγματοποιήθηκε από τον στρατό αλλά από μια μικρή εξτρεμιστική πολιτική οργάνωση που χρησιμοποίησε το στράτευμα ως όργανο για την κατάληψη της εξουσίας». Ιδιαίτερα σκληροπυρηνικός στο Κουρδικό ζήτημα, ο Güler υπηρέτησε ακόμα ως επικεφαλής της Διεύθυνσης Πληροφοριών του τουρκικού Γενικού Επιτελείου και θεωρείται υπεύθυνος για τη σφαγή στο χωριό Uludere στις 28 Δεκεμβρίου 2011 μαζί με τον νεοπροαχθέντα Ταξίαρχο Zorlu Topaloğlu. O διάδοχος του Güler στη Χωροφυλακή αναμένεται να επιλεγεί εντός του μήνα από τον υπουργό Εσωτερικών Süleyman Soylu.

Από αριστερά, οι νέοι Αρχηγοί Χερσαίων, Ναυτικών και Αεροπορικών Δυνάμεων: Στρατηγός Yaşar Güler, Ναύαρχος Adnan Özbal και Πτέραρχος Hasan Küçükakyüz.

Έκπληξη αποτελεί η τοποθέτηση του νεοπροαχθέντος Ναυάρχου Adnan Özbal στη θέση του Αρχηγού του Τουρκικού Ναυτικού (TDK) καθώς προσπέρασε πέντε ανωτάτους αξιωματικούς, τέσσερις Ναυάρχους και έναν Αντιναύαρχο, που βρίσκονταν πριν από αυτόν στην επετηρίδα και ειδικά τον Αρχηγό Στόλου Ναυάρχο Veysel Kösele, ο οποίος υπό ομαλές συνθήκες θα αναλάμβανε την ηγεσία του. Ο τελευταίος δεν έχει συμπληρώσει τον προβλεπόμενο χρόνο υπηρεσίας και συνεπώς δεν μπορεί να αποστρατευθεί, εκτός εαν εξωθηθεί σε παραίτηση. Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός πως από τους 14 νεοπροαχθέντες Αρχιπλοιάρχους, οι 10 υπήρξαν στελέχη -κεμαλικών φρονημάτων- που είχαν κατηγορηθεί για συμμετοχή στο σχέδιο συνωμοσίας Βalyoz και την πολύκροτη υπόθεση κατασκοπείας.

Αντιθέτως, αναμενόμενη θεωρείται η τοποθέτηση του Πτεράρχου Hasan Küçükakyüz στη θέση του Αρχηγού της Τουρκικής Αεροπορίας (THK), μέχρι πρότινος Αρχηγού Τακτικής Αεροπορίας και Αεράμυνας με καταγωγή την Τραπεζούντα του Πόντου. Στο βαθμό του Ταξιάρχου προήχθησαν οι Σμήναρχοι Yaşar Kadıoğlu και Fidan Yüksel, οι οποίοι περιλαμβάνονται στους 12 Ιπταμένους που επανήλθαν σε υπηρεσία στις 9 Νοεμβρίου 2016 καθώς και ο Σμήναρχος Oğuz Okuyucu, ο οποίος είχε προφυλακιστεί για την υπόθεση κατασκοπείας.

Οι ανωτέρω αλλαγές έρχονται σε συνέχεια της ανάληψης του χαρτοφυλακίου του υπουργείου Άμυνας από τον Nurettin Canikli κατά τον πρόσφατο ανασχηματισμό της τουρκικής κυβέρνησης. Η τοποθέτηση του Canikli ερμηνεύεται από αρκετούς ως προσπάθεια ελέγχου των οικονομικών των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων και της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας καθώς έχει εργαστεί στο παρελθόν σε κορυφαίες θέσεις στο τουρκικό υπουργείο Οικονομικών.

Τα μέλη του Ανωτάτου Στρατιωτικού Συμβουλίου που συνεδρίασε στο πρωθυπουργικό μέγαρο στην Άγκυρα στις 2 Αυγούστου 2017. Οι στρατιωτικοί αποτελούν πλέον μειοψηφία.

Το πλέον ενδιαφέρον στοιχείο των φετινών κρίσεων -που δεν έγινε ευρέως γνωστό- είναι πως η συντριπτική πλειοψηφία των Συνταγματαρχών που προήχθησαν σε Ταξιάρχους υπηρετούν σε Σχηματισμούς Ειδικών Δυνάμεων στην ανατολική και νοτιοανατολική Τουρκία με άμεση εμπλοκή στην αντιμετώπιση των Κούρδων ανταρτών. Τρεις ημέρες αργότερα, ο πρόεδρος της Τουρκίας θα αναφέρει σε ομιλία του στην Μαλάτεια τα εξής:

«Συνεχίζονται οι προσπάθειες δημιουργίας ενός τρομοκρατικού κράτους στο Νότο μας. Επιχειρείται η περικύκλωση της χώρας μας από μια τρομοκρατική οργάνωση, η οποία αλλάζει συνεχώς όνομα. (…) Δεν πρόκειται να αφήσουμε σε ησυχία αυτήν την τρομοκρατική οργάνωση και στο Ιράκ και στη Συρία. (…) Οι παγκόσμιες δυνάμεις στην περιοχή, επανέφεραν τις δραστηριότητες τους εναντίον της τρομοκρατίας στην αρένα της αντιπαλότητας και της αντιπαράθεσης. Κάθε ισχυρή δύναμη με το πρόσχημα των τρομοκρατικών οργανώσεων προσπαθεί να διευρύνει όσο το δυνατόν περισσότερο το πεδίο επιρροής της.

Είμαστε αποφασισμένοι να μπήξουμε περισσότερο το μαχαίρι που βάλαμε με την Επιχείρηση «Ασπίδα του Ευφράτη» στην καρδιά του σχεδίου της τρομοκρατικής οργάνωσης στη Συρία και να την επεκτείνουμε με νέες ενέργειες. Πολύ σύντομα θα προβούμε σε νέα και σημαντικά βήματα στο θέμα αυτό. Τώρα είναι πλέον προφανές ότι το ζήτημα στην Συρία ξεπερνά τα όρια του αγώνα κατά της τρομοκρατικής  (…) Το κόστος καταστροφής (αποτροπής) των σεναρίων που είναι στραμμένα κατά της ανεξαρτησίας και του μέλλοντος μας, αντί να το πληρώσουμε στα δικά μας εδάφη προτιμούμε να το πληρώσουμε στη Συρία και το Ιράκ».