Σε μια εφ’ όλης της ύλης ομιλία, εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη του προς την Ελλάδα και εστιάζοντας στην αξία της Δημοκρατίας και τη σημασία των ισχυρών θεσμών με κορυφαίο εκείνο της Δικαιοσύνης, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Barack Obama άφησε τη δική του πολιτική παρακαταθήκη, δύο μήνες πριν τη λήξη της θητείας του και την αποχώρησή του από το Λευκό Οίκο.
Τα σημαντικότερα σημεία της ομιλίας του:
- Έχουμε χρέος στην Ελλάδα για ένα πολύτιμο δώρο. Την αλήθεια, την ελεύθερη βούληση και το δικαίωμα να ορίζουμε τους εαυτούς μας. Εδώ γεννήθηκε μια νέα ιδέα: Η Δημοκρατία, το Κράτος, η ιδιότητα του πολίτη, η πίστη στην ισότητα όλων ενώπιον του νόμου, για όλους.
- Η δημοκρατία, όπως και όλοι οι ανθρώπινοι θεσμοί, είναι ατελής. Μπορεί να είναι αργή αγχωτική, δύσκολη στην υλοποίηση σε ένα πολυφυλετικό κράτος, όπως οι ΗΠΑ, αλλά είναι η καλύτερη. Οι πολιτικοί είναι αντιδημοφιλείς στις δημοκρατίες γιατί οι δημοκρατίες απαιτούν συμβιβασμούς.
- Εδώ που γεννήθηκε η δημοκρατία διατρανώνουμε τις ιδέες με τις οποίες διαμορφώθηκε η ζωή μας: Η ελευθεροτυπία, η ανεξιθρησκία, ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ο διαχωρισμό των εξουσιών, ελεύθερες και δίκαιες εκλογές ακόμα και αν ο υποψήφιος που υποστηρίζετε, δεν κερδίζει πάντα. Εγώ και ο επόμενος Πρόεδρος έχουμε μεγάλες διαφορές και διαφορετικές απόψεις αλλά η Δημοκρατία είναι ισχυρότερη από κάθε άτομο.
- Η Δημοκρατία επιτρέπει να δοκιμάζουμε καινούργιες ιδέες και να διορθώνουμε τα λάθη μας. Κατά τη διάρκεια της δικής μας ιστορίας, έτσι καταφέραμε να είμαστε όλοι ίσοι απέναντι στους Νόμους. Εμείς πιστεύουμε στις ιδέες και τις αξίες που γεννήθηκαν εδώ πριν από αιώνες. Η ιστορία μας έχει δείξει ότι τα κράτη με δημοκρατικές κυβερνήσεις είναι περισσότερο δίκαιες και πιο σταθερές. Σε κάποια κράτη υπάρχουν εκλογές αλλά δεν υπάρχει πραγματικά δημοκρατικό πολίτευμα.
- Στο ΝΑΤΟ είμαστε μια συμμαχία δημοκρατιών. Σήμερα η συμμαχία είναι πιο ισχυρή και έτοιμη παρά ποτέ. Και ξέρω ότι οι ΗΠΑ είναι δεσμευμένες στο ΝΑΤΟ. Η δημοκρατία μας έδειξε ότι είμαστε ισχυρότεροι από τους τρομοκράτες. Εκείνοι προσπάθησαν να αλλάξουν τον τρόπο ζωής των ανθρώπων μέσω της βίας. Ήθελαν να μας κάνουν να παρεκκλίνουμε από τις δικές μας αξίες. Η δημοκρατία είναι πιο ισχυρή από τον ISIS. Οι δημοκρατίες βασίζονται στις ειρηνικές αποφάσεις. Η συνέργεια είναι ο μόνο τρόπος να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις.
- Μέσω της διπλωματίας βρήκαμε λύση με το Ιράν και ανοίξαμε δρόμους επικοινωνίας με την Κούβα.
- Σε περιόδους δύσκολους αυτά τα ιδανικά αμφισβητούνται. Κάποιοι μας είπαν ότι προτιμούν τα απολυταρχικά καθεστώτα. Εγώ θα πω ότι μετά από 8 έτη στην προεδρία, αφού έχω ταξιδέψει ανά τον κόσμο, πως είναι αληθές ότι κάθε χώρα ακολουθεί το δικό της μονοπάτι. Πιστεύω ωστόσο, ότι η επιθυμία κάποιος να έχει τον έλεγχο της ζωής του και του μέλλοντός του, αυτά είναι παγκόσμια αιτήματα. Αυτά καίνε σε κάθε ανθρώπινη καρδιά.
- Η δημοκρατία μας αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις, οι ίδιες δυνάμεις της παγκοσμιοποίησης που έφεραν την πρόοδο και έδωσαν πλούτο προκάλεσαν και ένα βαθύ σχίσμα. Αν έπρεπε να επιλέξετε μια περίοδο της Ιστορίας για να γεννηθείτε, έπρεπε να είναι τώρα, είπα μιλώντας σε νέους ανθρώπους. Ο κόσμος τώρα είναι πιο εύρωστος και υγιής από ποτέ. Οι άνθρωποι βγήκαν από την φτώχεια και έχουμε μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής. Ωστόσο για πολλές δεκαετίες σε πολλές χώρες και κοινότητες υπήρχε διακοπή αυτών των αλλαγών. Όλα σχετίζονται με τις εξελίξεις σε μια παγκοσμιοποίηση οικονομία. Είδαμε όμως σε πολλές χώρες μια ασυνέχεια. Η παγκοσμιοποίηση ενισχύει τις ανισότητες. Οι παγκόσμιες ελίτ ζουν σε διαφορετικό κόσμο, δεν πληρώνουν φόρους και χειραγωγούν τους ανθρώπους. Αυτοί συλλέγουν μεγάλο πλούτο ενώ η μεσαία τάξη παλεύει καθημερινά.
- Όταν η παγκόσμια ελίτ ζει με άλλες κανόνες δημιουργείται ένα αίσθημα αδικίας. Αυτή η ανισότητα είναι από τις μεγαλύτερες προκλήσεις. Κάποτε γινόντουσαν ανεκτές, όχι όμως σήμερα που οι άνθρωποι έχουν μέτρο σύγκρισης, που μπορούν να έχουν μια αίσθηση του πως ζουν οι άνθρωποι σε άλλα μέρη του πλανήτη. Όλοι έχουν ένα κινητό τηλέφωνο και μπορούν να δουν τι συμβαίνει στον κόσμο. Ακόμα και το πιο φτωχό παιδί μπορεί να έχει μια αίσθηση για το πως ζουν οι άλλοι. Η ανισότητα είναι ένα από τα κύρια πεδία ενασχόλησης της πολιτικής μας. Θέλουμε οι άνθρωποι να ανταμείβονται για τα επιτεύγματά τους.
- Σε προηγμένες οικονομίες -κατά περιόδους- ακούγονται διάφορα αρνητικά για τις τεχνολογίες. Οι άνθρωποι αισθάνονται ότι χάνουν τον έλεγχο. Το είδαμε και με το δημοψήφισμα για το Brexit. Όμως έχοντας κατά νου την τεχνολογία δεν είναι δυνατόν να αποκοπούμε ο ένας από τον άλλο. Δεν μπορούμε να κοιτάμε προς τα πίσω, πρέπει να κοιτάμε στο μέλλον.
- Η ελληνική οικονομία δεν ήταν βιώσιμη. Για να παραμείνει κανείς ανταγωνιστικός πρέπει να προσελκύσει επενδύσεις και δουλειές, και γι’ αυτό χρειάζονταν μεταρρυθμίσεις. Πολλοί δεν κατάλαβαν το κόστος της θυσίας που κατέβαλε ο ελληνικός λαός, εγώ όμως το κατάλαβα. Ένα μέρος της επίσκεψής μου αποσκοπούσε να καταδείξει στον κόσμο όσα σημαντικά έγιναν εδώ. Πολλά μπορούν να γίνουν ακόμα. Έχετε αμέριστη υποστήριξη των ΗΠΑ, θα συνεχίσω να λέω στους πιστωτές ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα που διευκολύνουν τη βιωσιμότητα του χρέους. Δεν πρέπει να μεταναστεύετε για να βρείτε δουλειά. Πρέπει να μείνετε εδώ και να μεγαλουργήσετε.
- Ανέλαβα τα καθήκοντά μου σε μια δύσκολη εποχή. Κάναμε ό,τι καλύτερο μπορούσαμε. Ζητήσαμε από τους πιο πλούσιους να πληρώσουν περισσότερους φόρους. Είχαμε πέρυσι την μεγαλύτερη αύξηση μισθών. Μειώσαμε το (μισθολογικό) χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών. Η υγεία είναι ένα δικαίωμα για όλους. Διπλασιάσαμε την δική μας παραγωγή φιλική προς το περιβάλλον. Ως πρόεδρος των ΗΠΑ προώθησα τη λογοδοσία και τη διαφάνεια, λάβαμε μέτρα κατά της διαφθοράς. Επενδύσαμε στους νέους επιχειρηματίες. Η ελπίδα και η αναγέννηση στις κοινωνίες θα αρχίσει από τους νέους.
- Πρέπει να επενδύσουμε περισσότερα στην εκπαίδευση των νέων ανθρώπων. Ξέρουμε ότι αυτό είναι καλύτερο για τους νέους ανθρώπους. Να ενθαρρύνουμε την επιχειρηματικότητα. Να ενδυναμώσουμε ένα κοινωνικό πακέτο ώστε το δίχτυ ασφαλείας να υπάρχει για όλους τους ανθρώπους και να μπορούν όλοι να ξαναβρούν θέσεις εργασίας. Να διασφαλίσουμε ότι τα συνδικάτα δεν θα είναι εναντίον μας. Να έχουμε την υποστήριξη των εργαζομένων. Ακόμη κι αν υπάρχει ελεύθερο εμπόριο, οι άνθρωποι πρέπει να βλέπουν τα πλεονεκτήματα για τις δικές τους ζωές, όχι μόνο για τις μεγάλες πολυεθνικές.
- Πολλές φορές οι άνθρωποι είναι πιο κυνικοί διότι πιστεύουν ότι οι κυβερνήσεις δεν νοιάζονται γι’ αυτούς. Οι αλλαγές θα αρχίσουν με τη φωνή των νέων. Πιστεύω ότι ο κόσμος μας διέρχεται μια περίοδο αλλαγής. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει το μέλλον. Η πρόοδος δεν είναι κάτι που το εγγυάται κανείς. Η πρόοοδος κατακτάται. Κερδίζεται από κάθε γενιά. Η Ιστορία μας δίνει ελπίδα. Εικοσιπέντε αιώνες από τότε που η Ελλάδα μας έδειξε τον δρόμο, η βεβαιότητα μου στα δημοκρατικά ιδεώδη αποτελούν αταλάντευτες αξίες. Η Δικαιοσύνη είναι το κλειδί. Επειδή θέλουμε την κοινωνία να εδράζεται στην Δικαιοσύνη.
- Σε αυτό το ατελές σύστημα (της Δημοκρατίας) η ισχύς και η πρόοδος θα εκπορεύεται από εμάς τους πολίτες. Ο πιο σημαντικός τίτλος δεν είναι εκείνος του Προέδρου ή του Πρωθυπουργού. Είναι του Πολίτη! Εάν θέλουμε αυτό το σύστημα διακυβέρνησης, το μέλλον μας θα είναι λαμπρό, είπε επίσης ο Αμερικανός πρόεδρος και έκλεισε την ομιλία του, αναφωνώντας στα ελληνικά «Ζήτω η Ελλάς».
