Στις 30 Απριλίου ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Πάνος Καμμένος υπέγραψε την απόφαση κατακύρωσης της αναβάθμισης μαχητικών F-16C/D Fighting Falcon της ΠΑ στην έκδοση F-16V, κατόπιν προηγούμενης απόφασης του ΚΥΣΕΑ, με την οποία είχε εγκριθεί η ενεργοποίηση και υλοποίηση του υποπρογράμματος «Αναβάθμιση Μαχητικών Α/Φ F-16 της ΠΑ» και με την εμπλοκή του αρχικού κατασκευαστή των αεροσκαφών, Lockheed Martin.
Ειδικότερα, με την απόφαση αυτή αποφασίσθηκε η χρηματοδότηση του προγράμματος, διάρκειας 11 ετών και ύψους 1.232.351.577 ευρώ ($1.528.115.956), πλέον κρατήσεων 6% από πιστώσεις του υπό κατάρτιση Μακροπρόθεσμου Προγράμματος Προμήθειας Αμυντικού Υλικού και των αντίστοιχων Τριετών Κυλιόμενων Προγραμμάτων. Το χρονοδιάγραμμα πληρωμών που εγκρίθηκε από το ΚΥΣΕΑ προβλέπει την καταβολή 180 εκατ. ευρώ τα έτη 2018, 2019 και 2020, 200 εκατ. το 2021, 220 εκατ. το 2022 και 272,3 εκατ. κατά τα έτη 2023-2028 και η αποδοχή του από την αμερικανική πλευρά αποτελεί προϋπόθεση για την εκτέλεση πληρωμών της σχετικής Επιστολής Προσφοράς και Αποδοχής (LOA), για την υπογραφή της οποίας εξουσιοδοτήθηκε σχετικά ο Γενικός Διευθυντής Εξοπλισμών. Στο συνολικό κόστος συμπεριλαμβάνεται η παροχή εφοδιαστικής υποστήριξης μέσω σύμβασης Εν Συνεχεία Υποστήριξης (FOS). Στόχος του προγράμματος, που θα υλοποιηθεί στις εγκαταστάσεις της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας, είναι η παράδοση των τεσσάρων πρώτων αεροσκαφών (δύο μονοθέσιων και δύο διθέσιων) στις αρχές του 2021.
Στην απόφαση κατακύρωσης αναφέρεται ότι το πρόγραμμα αφορά τα αεροσκάφη που αποκτήθηκαν στα πλαίσια της LOA GR-D-SNY, επομένως πρόκειται για τα 30 αεροσκάφη του Block 52+ Adv., στα οποία θα προστεθούν τα 54 αεροσκάφη του Block 52+ τα οποία είχαν αποκτηθεί με εμπορική συμφωνία, καθώς και το F-16C Block 52+ της 343 Μοίρας της 115 Πτέρυγας Μάχης, το οποίο, στις 2 Νοεμβρίου 2016, είχε υποστεί σοβαρές καταστροφές μετά από πυρκαγιά που εκδηλώθηκε στην αριστερή πτέρυγά του κατά τη διάρκεια της τροχοδρόμησης. Μαζί με τα 24 εναπομένοντα Mirage 2000-5 Mk2, τα 84 F-16C/D αποτελούν τα πλέον σύγχρονα μαχητικά της ΠΑ και αντιπαρατάσσονται στα 29 F-16C/D Block 50+ Adv. και 168 F-6C/D Block 40TM/50TM της Τουρκικής Αεροπορίας (THK), στα οποία εγκαθίσταται μεταξύ άλλων ραντάρ AN/APG-68(V)9, στο πλαίσιο σύμβασης της 31 Αυγούστου 2009 που άρχισε να υλοποιείται τον Οκτώβριο 2010, με προβλεπόμενη λήξη το Φεβρουάριο 2016. Αποτέλεσμα του τουρκικού προγράμματος είναι να διαθέτει η THK πάνω από 200 F-16C/D, με επιχειρησιακές δυνατότητες ισοδύναμες των 30 F-16C/D Block 52+ Adv. και υπέρτερες όλων των υπόλοιπων εκδόσεων του Fighting Falcon της ΠΑ, τα ραντάρ των οποίων θα υστερούν σημαντικά ως προς τον όγκο έρευνας, την εμβέλεια πρόσκτησης εναέριων στόχων, τον αριθμό των ταυτόχρονα ιχνηλατούμενων στόχων σε λειτουργία έρευνας, καθώς και την ανάλυση χαρτογράφησης και τη δυνατότητα εντοπισμού στις λειτουργίες Ραντάρ Συνθετικού Διαφράγματος και Ένδειξης Κινούμενου Στόχου αντίστοιχα. Επομένως, η αναλογία των πλέον σύγχρονων μαχητικών, της τάξης του 108:197, είναι εξαιρετικά δυσμενής για την ΠΑ και δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή, ειδικά εφ’ όσον ληφθεί υπ’ όψη ότι αριθμός από τα σύγχρονα F-16C/D και των Mirage 2000-5 Mk2 της ΠΑ θα χρησιμοποιηθούν και σε επιχειρήσεις αέρος-εδάφους. Αντίθετα, προφανώς υπό την πίεση της δημοσιονομικής συγκυρίας, δεν θα υποβληθούν στο πρόγραμμα αναβάθμισης τα F-16C/D Block 50 της ΠΑ, που είχαν αποκτηθεί με βάση τη LOA GR-D-SNX, η οποία δε μνημονεύεται στην απόφαση κατακύρωσης.
Παρά την αντίθετη επιχειρηματολογία, η εκκίνηση του προγράμματος αναβάθμισης της ΠΑ δεν σχετίζεται με την επικείμενη έναρξη παραλαβών του Διακλαδικού Μαχητικού Προσβολής Lockheed Martin F-35A από την THK, η οποία δεν αναμένεται να προβεί στην πλήρη επιχειρησιακή αξιοποίησή του παρά την επόμενη δεκαετία. Εξ άλλου, η αντιμετώπιση τακτικών αεροσκαφών περιορισμένης ραδιοδιατομής επιτυγχάνεται με συνδυασμό τεχνολογιών, μεθόδων και τακτικών, πολλές από τις οποίες βρίσκονται ακόμη υπό ανάπτυξη και όχι αποκλειστικά με ραντάρ AESA, για τα οποία ο εντοπισμός και η ιχνηλάτηση στόχων με χαρακτηριστικά stealth εξακολουθεί να αποτελεί τεχνολογική και επιχειρησιακή πρόκληση. Και αυτό επειδή η εμβέλεια οποιουδήποτε μονοστατικού ραντάρ είναι ανάλογη της ισχύος εκπομπής, του τετραγώνου της απολαβής της κεραίας, του τετραγώνου του μήκους κύματος της εκπεμπόμενης ακτινοβολίας και της ραδιοδιατομής του στόχου και αντιστρόφως ανάλογη της ελάχιστης απαιτούμενης ισχύος επιστροφής, όμως στο σχετικό μαθηματικό τύπο ο λόγος μεταξύ των τεσσάρων πρώτων μεγεθών προς το πέμπτο βρίσκεται σε τέταρτη ρίζα. Επομένως, ακόμη και σημαντική αύξηση των μεγεθών που σχετίζονται με τα χαρακτηριστικά εκπομπής δεν επιφέρει ανάλογη επέκταση της εμβέλειας εντοπισμού και ιχνηλάτησης, εντούτοις αυτό ισχύει μόνο για στόχους με σφαιρικά περιορισμένη ραδιοδιατομή. Αντίθετα, όταν τα χαρακτηριστικά stealth του στόχου περιορίζονται στο πρόσθιο ημισφαίριο, όπως στην περίπτωση του F-35, οι δυνατότητες των ραντάρ AESA μπορούν να αξιοποιηθούν για τον αποτελεσματικό εντοπισμό του από τα πλευρικά ή το ουραίο τεταρτημόριο, ενδεχομένως σε συνδυασμό με τη διαφορά του ύψους πτήσης μεταξύ του φορέα ραντάρ και του στόχου.
Πυρήνα του προγράμματος αναβάθμισης αποτελεί η εγκατάσταση του Κλιμακούμενου Ραντάρ Ευέλικτης Δέσμης (Scalable Agile Beam Radar: SABR) APG-83 της Northrop Grumman. Πρόκειται για ραντάρ Ενεργού Διάταξης Ηλεκτρονικής Σάρωσης (Active Electronically Scanned Array: AESA), το οποίο είναι σχεδιασμένο για εγκατάσταση χωρίς δομικές τροποποιήσεις σε F-16 και ενσωματώνει τεχνολογία που αναπτύχθηκε για τα ραντάρ AN/APG-77, AN/APG-80 και AN/APG-81 των μαχητικών F-22, F-16 Block 60 και F-35 αντίστοιχα. Σύμφωνα με τον κατασκευαστή, το APG-83 επιδεικνύει αυτόνομη στόχευση ακριβείας από απόσταση και σε όλα τα περιβάλλοντα, αυξημένη εμβέλεια και ταχύτητα εντοπισμού και ιχνηλάτησης περισσότερων και μικρότερων στόχων, βελτιωμένη δυνατότητα ταυτόχρονης ιχνηλάτησης πολλαπλών στόχων, ενισχυμένη ηλεκτρονική προστασία, ταυτόχρονη εκτέλεση λειτουργιών αέρος και εδάφους, λειτουργίες ναυτικών αποστολών και τριπλάσια έως πενταπλάσια αξιοπιστία και διαθεσιμότητα, καθώς διαθέτει τις μισές Γραμμικά Αντικαθιστάμενες Μονάδες (LRUs) από αυτές του AN/APG-68. Πέραν του ραντάρ, το πρόγραμμα αναβάθμισης περιλαμβάνει Τμηματικό Υπολογιστή Αποστολής (MMC), Πολυλειτουργικό Σύστημα Διανομής Πληροφοριών-Διακλαδικό Τακτικό Σύστημα Ασυρμάτου (MIDS-JTRS) με ζεύξη δεδομένων Link 16, Ενσωματωμένο Σύστημα Παγκόσμιας Ναυτιλίας / Αδρανειακό Σύστημα Πλοήγησης LN260, Βελτιωμένη Προγραμματιζόμενη Γεννήτρια Οθόνης (iPDG), Προηγμένο σύστημα Αναγνώρισης Φίλου-Εχθρού / Συνδυασμένο Πομποδέκτη Απόκρισης APX-126, Διακλαδικό Σύστημα Σχεδίασης Αποστολής (JMPS), έναν εξομοιωτή F-16V και αναβάθμιση δύο υπαρχόντων, Σταθμό Δοκιμών Επιπέδου Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού Αποστολής, εξοπλισμό ασφαλών επικοινωνιών, κρυπτογράφησης και ναυτιλίας, αναβάθμιση και ολοκλήρωση 26 Προηγμένων Ολοκληρωμένων Συνόλων Αυτοπροστασίας (ASPIS) I σε ΙΙ, εξοπλισμό επίγειας υποστήριξης, ολοκλήρωσης και δοκιμών, ανταλλακτικά και αμοιβά υλικά.
