Το παρασκήνιο της επαναπροσέγγισης Τουρκίας-Ρωσίας

14
1078
O Ρώσος πρόεδρος συμφώνησε με τον Τούρκο ομόλογό του στην ομαλοποίηση των διμερών εμπορικών σχέσεων, την επανεκκίνηση της κατασκευής του πυρηνικού σταθμού στο Akkuyu και την προοπτική αναβίωσης του αγωγού φυσικού αερίου Turkish Stream.

Στο φως της δημοσιότητας φέρνει ο τουρκικός Τύπος τις παρασκηνιακές ενέργειες της Άγκυρας για την επαναπροσέγγιση με τη Μόσχα, με αφορμή την επίσκεψη του Recep Tayyip Erdoğan στην Αγία Πετρούπολη, την πρώτη επίσκεψή του προέδρου της Τουρκίας στο εξωτερικό μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου.

Οι πτυχές του διπλωματικού παρασκηνίου έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς σε αυτό εμπλέκονται πρόσωπα που είναι γνωστά από το παρελθόν αλλά και γιατί περιγράφει την αγωνία της τουρκικής ηγεσίας να αποκαταστήσει τις σχέσεις της με την Ρωσία. Σύμφωνα με την εφημερίδα Hürriyet, οι τουρκικές προσπάθειες ξεκίνησαν τον Απρίλιο, όταν ο Αρχηγός του τουρκικού Γενικού Επιτελείου, Στρατηγός Hulusi Akar ενημέρωσε τον Recep Tayyip Erdoğan ότι ο επιχειρηματίας και πρώην υπουργός, Cavit Çağlar, θα μπορούσε να αποτελέσει τον δίαυλο επικοινωνίας με τη Μόσχα.

Πρόκειται για τον γεννηθέντα στην Κομοτηνή πρώην υπουργό των κυβερνήσεων του Süleyman Demirel και επιχειρηματία που μέσω των δραστηριοτήτων του διατηρούσε άριστες σχέσεις με τον πρόεδρο του Νταγκεστάν, Ramazan Abdulatipov. Με τη σειρά του ο Abdulatipov έχει πρόσβαση στο περιβάλλον του Vladimir Putin, μέσω του κορυφαίου συμβούλου του Ρώσου προέδρου, Yuri Ushakov. Σημειώνεται ότι ο Cavit Çağlar ήταν εκείνος που το 1999 είχε παραχωρήσει το ιδιωτικό του αεροσκάφος τύπου Falcon 900B στις τουρκικές μυστικές υπηρεσίες για την επιχείρηση απαγωγής και σύλληψης του Κούρδου ηγέτη Abdullah Öcalan από το Ναιρόμπι της Κένυας και την μεταφορά του στην Τουρκία.

Cavit Çağlar
O επιχειρηματίας Cavit Çağlar από την Κομοτηνή, καταδικασθείς το 2004 σε τρία χρόνια φυλάκιση για τραπεζικές απάτες, ήταν εκείνος που παραχώρησε το ιδιωτικό του αεροσκάφος στη ΜΙΤ για την επιχείρηση απαγωγής του Κούρδου ηγέτη Abdullah Öcalan από την Κένυα.

Mετά από τη συνάντηση του Στρατηγού Αkar με το Cavit Çağlar στην Κωνσταντινούπολη στις 30 Απριλίου, ο Τούρκος πρόεδρος έδωσε το «πράσινο φως» για την προσπάθεια επαναπροσέγγισης και ο εκπρόσωπος Τύπου, İbrahim Kalın ανέλαβε να συντάξει την επιστολή «συγνώμης» προς τον Vladimir Putin. Το περιεχόμενο της επιστολής αναθεωρήθηκε αρκετές φορές μετά την ενεργοποίηση του δίαυλου επικοινωνίας με τον Ushakov.

Στις 22 Ιουνίου ο Kalın έλαβε ένα επείγον τηλεφώνημα από την πρεσβεία του Καζακστάν στην Τουρκία και ενημερώθηκε ότι ο φιλορώσος πρόεδρος της χώρας Nursultan Nazarbayev είχε συναντηθεί με τον Putin στην Αγία Πετρούπολη. Σύμφωνα με τον πρέσβη του Καζακστάν, ο Ρώσος πρόεδρος ανέφερε ότι εάν υπήρχε μια επιστολή συγνώμης θα την αποδεχόταν. Σημειώνεται ότι ο πρόεδρος του Καζακστάν ήταν ο πρώτος ξένος ηγέτης που παρείχε την στήριξή του στον Erdoğan μετά την εκδήλωση του πραξικοπήματος.

Στις 23 Ιουνίου ένα νέο επείγον τηλεφώνημα ενημέρωσε τον Kalın ότι ο Nazarbayev είχε προσγειωθεί στην Τασκένδη και ότι θα είχε συνάντηση με τον Putin στο πλαίσιο των εργασιών της συνόδου του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης. Ο Kalın ετοίμασε νέα επιστολή σε συνεργασία με μεταφραστές και αξιωματούχους της πρεσβείας του Καζακστάν στην Άγκυρα, χρησιμοποιώντας την ρωσική λέξη «izvinite» που έχει ισχυρότερη έννοια από εκείνη της «συγνώμης». Ο Τούρκος πρόεδρος υπέγραψε την επιστολή και εξουσιοδότησε τον Kalın να ταξιδέψει στο Ουζμπεκιστάν και να την παραδώσει.

Το αεροσκάφος που μετέφερε τον Kalın απογειώθηκε στις 3 τα ξημερώματα της 24ης Ιουνίου από την Άγκυρα και προσγειώθηκε στην Κωνσταντινούπολη προκειμένου να παραλάβει τον Cavit Çağlar, έναν συνεργάτη του και ένα Ρώσο μεταφραστή. Το αεροσκάφος προσγειώθηκε στην Τασκένδη και εκεί παρέδωσαν την επιστολή στον πρόεδρο του Καζακστάν, ο οποίος αφού συμφώνησε με το περιεχόμενο της επιστολής, ενημέρωσε την τουρκική αντιπροσωπεία ότι στο διπλανό δωμάτιο βρισκόταν η ρωσική αποστολή. Ο Nazarbayev διαβίβασε την επιστολή στον Ushakov, ο οποίος με τη σειρά του την παρέδωσε στον Ρώσο πρόεδρο.

Η Τουρκική πλευρά ζήτησε από την Μόσχα να υπάρξει σχετική δήλωση στις 27 Ιουνίου, μία ημέρα μετά την ανακοίνωση ομαλοποίησης των τουρκο-ισραηλινών σχέσεων, η οποία και έγινε αποδεκτή από τους Ρώσους.