Αποκρυπτογραφώντας τον εξοπλιστικό σχεδιασμό της Πολεμικής Αεροπορίας

Η e-Amyna, με βάση την άμεση αλλά και παράπλευρη πληροφόρηση που έχει στη διάθεσή της, θα προσπαθήσει με ψυχραιμία και νηφαλιότητα να προσεγγίσει και να διασαφηνίσει τις εξελίξεις στην Πολεμική Αεροπορία, παρουσιάζοντας τα σημερινά πραγματικά δεδομένα.

Το πρόγραμμα αναβάθμισης των F-16 και το «τυράκι» των F-35Α

Όπως πολλάκις έχουμε αναφέρει στο παρελθόν, δεδομένων των ισχνών δημοσιονομικών δυνατοτήτων της χώρας, η προσπάθεια ενίσχυσης των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων εδράζεται εν πολλοίς σε πολιτικοστρατηγικούς πυλώνες – η σταθερότητα αυτών των πυλώνων είναι που εν τέλει θα καθορίσει και το αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας. Τούτη την ώρα, λοιπόν, που δεν υπάρχει ρευστό προς διάθεση (παρά μόνο κάποιες χρηματοδοτικές υποσχέσεις), τίποτα δεν είναι ξεκάθαρο, και, φυσικά, δεν υπάρχει σαφές πλάνο εκσυγχρονισμού των ελληνικών γερακιών.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το ελληνικό πρόγραμμα εκσυγχρονισμού «ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ» θα είναι σπονδυλωτό. Σε πρώτη φάση θα αφορά τα 56 αεροσκάφη F-16C/D Block 52+ του προγράμματος Peace Xenia III, με σειριακούς κωδικούς 500-513, 515, 517-521, 523-539, 600-603, 605-619 – πρόθεση της ΠΑ είναι να αποτελέσει μια διαμόρφωση του F-16 Viper με πυρήνα το APG-83 SABR. Μέχρι το καλοκαίρι οι πολιτικές ζυμώσεις και διαπραγματεύσεις θα είναι συνεχείς με σκοπό να εξασφαλιστούν τα απαραίτητα κονδύλια και να καθοριστούν οι όροι χρηματοδότησης της πρώτης φάσης του προγράμματος. Αν όλα πάνε καλά και οριστικοποιηθεί η πρώτη φάση εκσυγχρονισμού, σε δεύτερη φάση θα ακολουθήσουν τα 30 αεροσκάφη F-16C/D Block 52+ Adv. του προγράμματος Peace Xenia IV, με σειριακούς κωδικούς 001-030. Το σκεπτικό της ΠΑ είναι μάλλον προφανές και ο στόχος διττός: να εκσυγχρονιστούν κατ΄ελάχιστον τα 86 αεροσκάφη των προγραμμάτων Peace Xenia III/IV στο επίπεδο F-16V και να γίνει επιμερισμός του εκτιμώμενου κόστους $1-1,2 δισ. σε βάθος δεκαετίας, ώστε αυτό να καταστεί διαχειρίσιμο. Παράλληλα, στο ενδιάμεσο διάστημα, η ΠΑ θα εξετάσει διάφορα ενδεχόμενα για τον εκσυγχρονισμό (και εν γένει τη μοίρα) και των υπολοίπων αεροσκαφών – εν προκειμένω, όλα είναι ζήτημα κόστους. Άλλωστε, στην πράξη, κι αυτή η ίδια η επιστολή ενδιαφέροντος προς την Αμερικανική κυβέρνηση σχετικά με το αεροσκάφος πέμπτης γενιάς F-35A (ουσιαστικά πρόκειται για μια αρχική ενημέρωση και μόνο) δεν έχει παρά επικοινωνιακό χαρακτήρα, λειτουργώντας συνάμα και ως έμμεσος τρόπος πιθανής συμπίεσης του κόστους του προγράμματος «ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ».

Αξίζει να σημειωθεί πως στις 15 Δεκεμβρίου 2016, η NATO Support & Procurement Agency (NSPA) υπέγραψε σύμβαση με τις ΗΠΑ για την απόκτηση συλλογών PGM (συγκεκριμένα GBU-12, GBU-31, GBU-38, GBU-48 και GBU-49) για λογαριασμό 8 κρατών μελών της Συμμαχίας, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Η προμήθεια των εν λόγω συλλογών, αν και παραμένει ακόμη άγνωστη η ποσότητα κάθε εθνικής παραγγελίας άρα και της ελληνικής, σε συνδυασμό με το αίτημα μεταβίβασης 20 ατρακτιδίων στοχοποίησης LANTIRN από τα αμερικανικά πλεονάσματα, αναμένεται να βελτιώσει τις ικανότητες κρούσης της ΠΑ.

Σκέψεις αναβάθμισης των Mirage 2000-5 Mk2

Όπως όλα δείχνουν, τα εναπομείναντα 19 Mirage 2000EGM/BGM δε θα υποβληθούν τελικά σε εκτεταμένο πρόγραμμα εκσυγχρονισμού, αλλά θα παραμείνουν ως έχουν μέχρι την οριστική τους απόσυρση στις αρχές της επόμενης δεκαετίας. Αυτή η απόφαση οδηγεί την ΠΑ σε σκέψεις αναβάθμισης του λογισμικού των Mirage 2000-5 Mk2 στην έκδοση SEG-53, ώστε να αποκτήσουν τη δυνατότητα μεταφοράς των βλημάτων αέρος-επιφανείας ΑΜ39 Εxocet Block II. Το κόστος της αναβάθμισης δεν είναι μικρό (υπολογίζεται περί τα $35 εκατ.), μολοντούτο αποτελεί κλάσμα του ποσού που απαιτούνταν για τον εκσυγχρονισμό των 19 παλαιότερων αεροσκαφών. Πάντως, το ζήτημα της Εν Συνεχεία Υποστήριξης (FOS) των αεροσκαφών αναμένεται να επιλυθεί με την ολοκλήρωση θεμάτων νομικής φύσεως στις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις.

Αεράμυνα

Η έγκριση του υποπρογράμματος υποστήριξης των αντιαεροπορικών συστημάτων Patriot από την αρμόδια κοινοβουλευτική Επιτροπή και η σύμβαση FOS για την επάνοδο του συστήματος S-300 PMU-1 σε πλήρη λειτουργικότητα συμπίμπτει χρονικά με τις ανησυχητικές πληροφορίες για την επέκταση βεληνεκούς των τουρκικών βαλλιστικών βλημάτων (θα ακολουθήσει αποκαλυπτικό άρθρο από την e-Amyna). H αναβάθμιση συγκεκριμένων υποσυστημάτων των S-300 για την ενίσχυση των αντιβαλλιστικών τους δυνατοτήτων θα οδηγούσε σε πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων του συστήματος.

Αεροπορική Εκπαίδευση

Είναι γνωστή η σημασία που αποδίδει η ΠΑ στην υψηλού επιπέδου εκπαίδευση για τους Ιπταμένους της, όπως γνωστοί είναι και οι στόχοι του ΓΕΑ για:

• τη δημιουργία ενός σύγχρονου Διεθνούς Κέντρου Αεροπορικής Εκπαίδευσης στην Αεροπορική Βάση Καλαμάτας, όπου εδρεύει η 120 Πτέρυγα Εκπαίδευσης Αέρος
• τη διεθνοποίηση της Άσκησης ΗΝΙΟΧΟΣ και την αναβάθμιση του Kέντρου Eκπαίδευσης Aεροπορικής Tακτικής (ΚΕΑΤ) στην Αεροπορική Βάση Ανδραβίδας σε πολυδύναμο κέντρο εκπαίδευσης με την συμμετοχή ξένων χωρών και με δυνατότητα ολοκλήρωσης δύο ή τριών σειρών ανά έτος.

Δεδομένου πως οι απαιτήσεις για το χειρισμό των σύγχρονων μαχητικών αεροσκαφών είναι ιδιαίτερα αυξημένες, τόσο από άποψη επιδόσεων όσο και από την άποψη των προηγμένων ηλεκτρονικών συστημάτων που φέρουν, είναι απαραίτητος ένας σημαντικός βαθμός εξοικείωσης που απαιτεί χρόνο και ώρες πτήσης. Η μείωση του χρόνου αυτού (και της συνεπαγόμενης καταπόνησης των μαχητικών αεροσκαφών) επιτυγχάνεται με εκπαιδευτικά αεροσκάφη προκεχωρημένου σταδίου LIFT (Lead In Fighter Trainer), των οποίων οι αεροδυναμικές επιδόσεις και οι σχετικές διαδικασίες διαχείρισης επιχειρησιακών αποστολών προσομοιάζουν πλήρως τις αντίστοιχες των σύγχρονων μαχητικών αεροσκαφών.  Αν και η αντικατάσταση των απαρχαιωμένων Τ-2C/E Buckeye με Νέο Αεροσκάφος Προκεχωρημένης και Επιχειρησιακής Εκπαίδευσης (ΝΑΠΕΕ) περιλαμβάνεται στα εξοπλιστικό σχεδιασμό της ΠΑ, κάτι τέτοιο είναι δύσκολο να πραγματοποιηθεί το προσεχές διάστημα. Για το λόγο αυτό, η ΠΑ θα συνεχίσει να καλύπτει τις ανάγκες της με αεροσκάφη συμμαχικών χωρών. Ένα από αυτά είναι και το T-346A της Ιταλικής Αεροπορίας, στο οποίο έχουν ήδη πιστοποιηθεί Έλληνες εκπαιδευτές στο πλαίσιο της διμερούς συνεργασίας. Επόμενο βήμα είναι η εκπαίδευση όσο το δυνατόν περισσότερων Ελλήνων εκπαιδευομένων στον εν λόγω σύγχρονο τύπο αεροσκάφους, καθώς αυτοί μέχρι σήμερα περιορίζονται στα παλαιότερα Τ-339. Μολαταύτα, η ΠΑ αναζητά κι άλλες εναλλακτικές (από την Ευρώπη αλλά και την ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου), καθώς σε λίγα χρόνια, από το 2019 που η Ιταλική Αεροπορία θα αρχίσει να παραλαμβάνει τα πρώτα T-345A, η πτητική εκπαίδευση Αρχικού και Βασικού σταδίου των Ικάρων και των εκπαιδευόμενων Ανθυποσμηναγών της Aeronautica Militare θα πραγματοποιείται σε αεροσκάφη T-345A. Αυτό σημαίνει πως μελλοντικά η ανταποδοτικότητα της σημερινής ελληνοϊταλικής συνεργασίας (μέσω των T-6 Texan II στην Καλαμάτα) θα πάψει να υφίσταται και το κόστος της εκπαίδευσης των Ελλήνων χειριστών σε επίπεδο LIFT θα εκτοξευτεί. Για το λόγο αυτό γίνεται προσπάθεια να διευρυνθεί η δυναμική συνεργασία της ΠΑ με την Ισραηλινή Αεροπορία και στον τομέα της εκπαίδευσης, καθώς η IAF είναι και αυτή χρήστης του M-346.

Το πρόβλημα είναι πως η επίτευξη των προαναφέρομενων στόχων ευρείας διεθνοποίησης (μέσω των οποίων η ΠΑ επιδιώκει τόσο την ποιοτική αναβάθμιση της εκπαίδευσης των στελεχών της όσο και την εξοικονόμηση πόρων για την περαιτέρω ενίσχυσή της) απαιτεί την αποδέσμευση κάποιων κονδυλίων ενώ ο χρόνος πιέζει, καθώς ο ανταγωνισμός, από Τουρκία και Ιταλία μεριά, προβλέπεται πολύ δυνατός στο άμεσο μέλλον. Υπό αυτά τα δεδομένα, η ανάθεση της πολυπόθητης FOS για τα αεροσκάφη βασικής εκπαίδευσης T-6 Texan II προϋπολογισμού €23,7 εκατ. και η ολοκλήρωση του διαγωνισμού για την απόκτηση 12 νέων Εκπαιδευτικών Αεροσκαφών Σταδίου Επιλογής (ΝΑΣΕ) προϋπολογισμού €4,2 εκατ. λαμβάνουν τον χαρακτήρα του επείγοντος.