ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ: Οι συνέπειες του πραξικοπήματος για τις Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις

Καθοριστικής σημασίας για το μέλλον των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων αναμένεται να είναι η επικείμενη συνεδρίαση του Ανωτάτου Στρατιωτικού Συμβουλίου (YAŞ), η οποία επισπεύδεται για τις 28 Ιουλίου και θα πραγματοποιηθεί για πρώτη φορά στο προεδρικό μέγαρο και όχι στην έδρα του τουρκικού Γενικού Επιτελείου, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου. Ο πρόεδρος Recep Tayyip Erdoğan εμφανίστηκε με άγριες διαθέσεις στην πρόσφατη συνέντευξή του στο πρακτορείο Reuters, κάνοντας λόγο για την ανάγκη εξάλειψης των «καρκινωμάτων» από τις Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις, άφησε ωστόσο να εννοηθεί ότι τόσο ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατηγός, Hulusi Akar, όσο και ο διοικητής της ΜΙΤ, Hakan Fidan, θα παραμείνουν στις θέσεις τους.

Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός Binali Yildirim προανήγγειλε το επόμενο διάστημα σαρωτικές αλλαγές στις Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις, ανακοινώνοντας ταυτόχρονα την απομάκρυνση των στρατοπέδων από τα αστικά κέντρα, την κατάργηση της προεδρικής φρουράς καθώς και το κλείσιμο αρκετών στρατιωτικών λυκείων «για προληπτικούς λόγους». Το στίγμα των διαθέσεων της ισλαμικής κυβέρνησης δεν παρέλειψε να δώσει και ο υπουργός Εσωτερικών Efkan Ala, σύμφωνα με τον οποίο εξετάζεται η πλήρης αποδέσμευση της Χωροφυλακής από το Γενικό Επιτελείο. Οι ανωτέρω αποφάσεις ελήφθησαν στις πρόσφατες συνεδριάσεις του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας (MGK) και του υπουργικού συμβουλίου στο προεδρικό μέγαρο στην Άγκυρα ενώ η γείτονα έχει κηρυχθεί σε «Κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης» για τους επόμενους τρεις μήνες, βάσει του άρθρου 120 του Τουρκικού Συντάγματος, προκειμένου να ολοκληρωθούν το ταχύτερο δύνατο οι μαζικές εκκαθαρίσεις εναντίον του δικτύου του Fethullah Gülen, που κατηγορείται ότι ενορχήστρωσε την απόπειρα πραξικοπήματος.

Για την υπόθεση έχουν προσαχθεί μέχρι αυτή τη στιγμή συνολικά 13.002 άτομα, εκ των οποίων οι 8.831 είναι στρατιωτικοί και οι 1.329 αστυνομικοί. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τις Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις πρέπει να σημειωθεί ότι:

1. Κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος σημειώθηκαν συνολικά 28 απώλειες στρατιωτικού προσωπικού, εκ των οποίων οι 24 στασιαστές και 4 θύματα των πραξικοπηματιών. Στους τελευταίους περιλαμβάνεται ο Συνταγματάρχης Sait Ertük, ο οποίος προσπάθησε να παρεμποδίσει την έξοδο των στασιαστών από το στρατόπεδο της 66ης Μηχανοκίνητης Ταξιαρχίας ενώ οι υπόλοιποι τρεις είναι υπαξιωματικοί του Τουρκικού Στρατού.

2. Δεν έχει επιβεβαιωθεί μέχρι αυτή τη στιγμή καμία απώλεια κύριων οπλικών συστημάτων.

3. Η καχυποψία στο πρόσωπο του Αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Στρατηγού Hulusi Akar και η ανοικτή στήριξη που παρείχε ο Αρχηγός της Διοίκησης Χερσαίων Δυνάμεων Στρατηγός Salih Zeki Çolak στον πρόεδρο της Τουρκίας τις κρίσιμες ώρες του πραξικοπήματος ήταν ο λόγος που ο τελευταίος ανέλαβε την προσωρινή διοίκηση των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων.

4. Επιχειρήθηκε δύο φορές η ανασκευή της δήλωσης του εκπροσώπου Τύπου του ΑΚΡ, Yasin Aktay, πως αγνοούνται χίλιοι λιποτάκτες μετά την εκδήλωση του πραξικοπήματος. Εαν η δήλωση αυτή ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα προκύπτει μείζον ζήτημα για την Ελλάδα καθώς θεωρείται βέβαιο ότι ένας σημαντικός αριθμός αντικαθεστωτικών στρατιωτικών θα επιχειρήσει να διαφύγει μέσω της χώρας μας, πλέον των 8 λιποτακτών που προσγειώθηκαν στην Αλεξανδρούπολη.

5. Η συντριπτική πλειοψηφία των οπλιτών θητείας που συμμετείχαν στην απόπειρα πραξικοπήματος υπό τις διαταγές των στασιαστών δεν αναμένεται να διωχθεί ποινικά. Σύμφωνα με τουρκικές πηγές ήδη οι πρώτοι 1.200 αφέθηκαν ελεύθεροι.

6. Το σύνολο των 262 λειτουργών της τουρκικής στρατιωτικής δικαιοσύνης (στρατοδίκες, δικαστές και εισαγγελείς) έχει τεθεί σε διαθεσιμότητα και τελεί υπό δικαστική έρευνα.

Σημαντικότερο όλων θεωρείται το πλήγμα που θα υποστούν οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις από την καθαίρεση και απομάκρυνση των ανωτάτων αξιωματικών που οργάνωσαν, υποστήριξαν και εκτέλεσαν το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου. Η e-Amyna παρουσιάζει κατ΄αποκλειστικότητα την πλήρη λίστα των 132 εν ενεργεία Στρατηγών, Αντιστρατήγων, Υποστρατήγων και Ταξιαρχών που αντιμετωπίζουν τις κακουργηματικές κατηγορίες της προδοσίας και συμμετοχής σε τρομοκρατική οργάνωση, επεξεργασμένη κατά βαθμό και Κλάδο των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων. Υπενθυμίζεται ότι η κατανομή των ανωτάτων αξιωματικών αξιωματικών έχει ως εξής:

Αξίζει να σημειωθεί ότι εκκρεμεί ένταλμα σύλληψης και σε βάρος του Υποναυάρχου Mustafa Zeki Uğurlu, Διοικητή της Διοίκησης Πλοίων Ναρκοπολέμου του TDK, όπως πρώτη είχε αποκαλύψει η e-Amyna από τις 14 Ιουλίου, ενώ τη θέση του Αρχηγού της Γενικής Διεύθυνσης Χωροφυλακής κατέλαβε ο Αντιστράτηγος İbrahim Yaşar μετά το οξύ καρδιακό επεισόδιο που υπέστη ο Στρατηγός Galip Mendi στις 19 Ιουλίου, ο οποίος και εισήχθη για μακροχρόνια νοσηλεία στο στρατιωτικό νοσοκομείο της Άγκυρας.

Η σύλληψη και βέβαιη απόταξη της συντριπτικής πλειοψηφίας των 132 ανωτάτων αξιωματικών και των εκατοντάδων ανωτέρων αξιωματικών (βαθμού Συνταγματάρχη – Αντισυνταγματάρχη – Ταγματάρχη) όλων των Κλάδων θα επηρεάσει βραχυπρόθεσμα την ομαλή λειτουργία των Μονάδων και Σχηματισμών των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων και θα απομειώσει μακροπόθεσμα την αποτελεσματικότητά τους. Η αποψίλωση των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων από έμπειρα στελέχη που έχουν αναλάβει σημαντικά επιτελικά και επιχειρησιακά καθήκοντα εκτιμάται πως θα δυσχεράνει τη συνεργασία της Τουρκίας με το ΝΑΤΟ ενώ μένουν να διαπιστωθούν οι συνέπειες στις στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά του ΡΚΚ και κυρίως στην διυπηρεσιακή συνεργασία μεταξύ Ενόπλων Δυνάμεων και Αστυνομίας. Υπενθυμίζεται ότι σε περίπτωση επιτυχίας του πραξικοπήματος, οι στασιαστές επρόκειτο να φέρουν ενώπιον της δικαιοσύνης τον πρόεδρο Recep Tayyip Erdoğan, τον τέως πρωθυπουργό Ahmet Davutoğlu, τον τέως αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και πρώην υπουργό Εσωτερικών Beşir Atalay, τον τέως αντιπρόεδρο Yalçın Akdoğan, τον υπουργό Εσωτερικών Efkan Ala και τον αρχηγό της ΜΙΤ Hakan Fidan με την κατηγορία της «παροχής βοήθειας σε τρομοκρατική οργάνωση» για τις ειρηνεύτικες συνομιλίες που είχαν πραγματοποιηθεί με το Κουρδικό Εργατικό Κόμμα μετά το 2009.

Σοβαρότατο θεωρείται και το πλήγμα που υπέστη το κύρος των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων στο εσωτερικό, του θεσμού που απολάμβανε μέχρι πρότινος την εμπιστοσύνη της συντριπτικής πλειοψηφίας της τουρκικής κοινωνίας. Οι εικόνες των σφοδρών βομβαρδισμών των κυβερνητικών κτιρίων και των αδιάκριτων πυρών κατά άοπλων πολιτών που έρχονται σταδιακά στο φως της δημοσιότητας εξηγούν σε μεγάλο βαθμό τις βιαιοπραγίες κατά των συλληφθέντων στρατιωτικών, τις οποίες διαδέχθηκε ο δημόσιος εξευτελισμός με την επιλεκτική διαρροή φωτογραφιών ημίγυμνων και κακοποιημένων στρατιωτικών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η καταρράκωση του ηθικού και η διάχυτη καχυποψία μεταξύ των στελεχών αποτελούν αναπόφευκτες παρενέργειες του αποτυχημένου πραξικόπηματος, χωρίς όμως αυτό να δικαιολογεί τον οποιοδήποτε εφησυχασμό στην Ελληνική πλευρά. Τέλος, ερωτηματικό παραμένει στο κατά πόσο οι εξελίξεις θα επηρεάσουν τα εξοπλιστικά προγράμματα των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, δεδομένου ότι η ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας θεωρείται στρατηγική επιλογή της ισλαμικής κυβέρνησης με σημαντική συμβολή στην τουρκική οικονομία.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Την ώρα που είχε ολοκληρωθεί το παρόν άρθρο ανακοινώθηκε ότι ο αριθμός των ανωτάτων αξιωματικών έφτασε τους 163, δηλαδή το 45,5% της ηγεσίας των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, μαζί με 2.329 ανώτερους και κατώτερους αξιωματικούς και 6.339 υπαξιωματικούς και οπλίτες.